Turkiye'de atletizmin tarihcesi kısaca

TURKİYE'DE ATLETİZM

Yurdumuza atletizmi ilk sokan, Galatasaray Lisesi'nin Fransız asıllı beden eğitimi oğretmeni Curel'di 1870 yılında ilk idman bayramını duzenleyerek, oğrencileri Kağıthane'ye goturdu, burada koşu, atma, atlama yarışları yaptırarak başarılı olanlara oduller verdi O gun yenilen pilav, sonraki yıllarda pilav gunugeleneğine donuştu Aynı yıllarda Robert Koleji'nde de atletizm faaliyetleri başladı
Turkiye'de gercek anlamda atletizm, 1896 yılında İstanbul'da Kurtuluş Kulubu'nde başladı Bu kulubun atletlerinden Constantin Devecis ve Celebioğlu, 1906 yılında Atina'da duzenlenen ara olimpiyat oyunlarına katıldılar İlk Turk atleti Canakkale Savaşları'nda şehit duşen ve aynı zamanda futbolcu olan Galatasaraylı Celal İbrahim'dir

Bunu Şair Kazım ve Bedri Yıldırım izlediler 1912'de Stockholm'de yapılan Olimpiyat Oyunları'na Robert Koleji atletlerinden Vahran Papazyan ile Mıgıryan katıldılar Birinci Dunya Savaşı sırasında diğer spor dalları gibi atleletizmde de duraklama goruldu Bu sonuk yılların atletizmdeki başarılı isimleri olarak Silifkeli Şukru Dolek, Halil Bey, Selahattin Bey, Nurettin Otmar Savcı, Asım Bey ve Mesut Ozok on plana cıktılar

1922'de kurulan İdman Cemiyetleri İttifakı'na dahil olan Atletizm Federasyonu, 13 Nisan'da faaliyete gecti ve ulkemizdeki ilk ciddi atletizm yarışmaları başladı Bunu Galatasaray, Fenerbahce, Beşiktaş, Kurtuluş ve Beyoğluspor'un yarışmalara getirdiği rekabet havası izledi Turk atletizm tarihinde ilk Turkiye Birinciliği Yarışmaları, 5 Eylul 1924'de Eskişehir'de yapıldı
1924 Paris Olimpiyatları'na Burhan Felek başkanlığında katılan atletlerimiz hicbir varlık gosteremediler Bundan sonra getirilen Alman Alexy Abrahams, Amerikalı Mr Louis ve Macar Ratkai Gula isimli antrenorler atletlerimizin eğitim ve gelişmelerinde onemli pay sahibi oldular Bu antrenorlerin eğitim calışmalarıyla; Omer Besim Koşalay, Rauf Hasağası, Adil Giray, Şekip Engineri, Suat Hayri Urguplu, Haydar Aşan, Unvan Tayfuroğlu, Vildan Aşir Savaşır gibi atletler yetişti

Ozellikle Turkiye'nin ilk buyuk atleti Omer Besim Koşalay 13 yıl suren atletizm yaşamında altı ayrı dalda 29 Turkiye rekoru kırdı Bu atletleri de Raif Emergen, Furuzan Tekin, Rıza Maksut İşman gibi atletler izlediler

1930 yılında Atina'da yapılan Balkan Oyunları'nda, 100 m'de 111'lik derecesiyle ikinci gelen Semir Turkdoğan gumuş madalya kazandı Bu madalya, aynı zamanda uluslararası yarışmalarda atletizm dalında kazanılan ilk madalyadır Semih Turdoğan'ın 1935 yılında 100 m'de kırdığı 106'lık Turkiye rekoru, tam 25 yıl kırılamadı Aynı yıl İstanbul'da yapılan Balkan Oyunları Turkiye'de duzenlenen ilk uluslararası organizasyon oldu

1932 Balkan Oyunları'nda gulle atmada Veysi Emre, 1939 Balkan Oyunları'nda 100 m ve 200 m yarışlarında Muzaffer Baloğlu altın madalya aldılar Bu donemin en onemli maratoncusu ise Şevki Koru'ydu 1940 yılında atletlerimiz Balkan Şampiyonluğunu kazanırken, aynı zamanda futbolcu olan Melih Kotanca, şampiyonada 200, 400 ve 4x100 m'de birinci gelerek uc altın madalya elde etti

Savaş sonrası yıllarda, atletlerimizin en parlak derecesini ise 1948 Londra Olimpiyatları'nda uc adımda bronz madalya kazandıran Ruhi Sarıalp yaptı Sarıalp, Londra Olimpiyatları'ndaki başarısının bir tesaduf olmadığını, 1950 yılında Avrupa Atletizm Şampiyonası'nda uc adım atlamada 1453'luk derecesiyle ucuncu olarak kanıtladı

1955 yılında 800 m'de Akdeniz ve Balkanların en buyuk atleti olan Ekrem Kocak, Dunya Ordulararası Şampiyonluğu'nu da kazanarak, bir sezon icinde erişilmesi cok guc başarılara ulaştı Bunu Gul Cıray, Muharrem Dalkılıc'ın başarıları izledi Olimpik alanda bir başka başarılı atletimiz, 1968 Meksika Olimpiyatları'nda maratonda 4 olan (22518'lik derecesiyle) İsmail Akcay'dır Aynı yıl Atina'da yapılan Balkan Oyunları'nda maraton koşan İsmail Akcay ve Huseyin Aktaş'ın altın ve gumuş madalya kazanmaları da bu donemin onemli başarılarıydı

1960'lı yıllarda başlayan duraklama doneminden sonra Turk atletizmi gerilemeye başladı, 1970'li yıllarda başarılar maraton ve kır koşularına kaydı Maratonda Mehmet Terzi ve Veli Ballı, kır koşularında (kros) ise Mehmet Yurdadon dikkatleri ceken başlıca isimler oldular Bu donemin en onemli başarısı ise, 1978 yılında Selanik'te yapılan Balkan Oyunları'nda yuksek atlamada Ekrem Ozdamar'ın 220'lik dereceyle Turkiye rekoru kırarak altın madalya kazanmasıydı

Dunya atletizmi dev adımlarla ilerlerken Turk atletizmi hayli gerilerde kalmıştı Dugunluk 1980'li yıllarda da surdu Bu durgunluk Semra Aksu'nun 1983 Balkan ve 1987 Akdeniz Oyunları'nda elde ettiği ikincilik ve ucunculuk dereceleriyle biraz olsun aşıldı

19891994 arası atletizmde atılım yılları oldu Bu yıllarda cok sayıda Turkiye rekoru kırıldı 1993 yılında yapılan 38 Balkan Kros Şampiyonası'nda Turkiye 4 bireysel, 6 takım birinciliği kazanırken; Zeki Ozturk Balkan Şampiyonu oldu Aynı yarışmalarda 1962 yılında Gul Cıray Akbaş'ın şampiyonluğundan sonra, bayanlarda ne ferdi ne de takım şampiyonu olamayan Turkiye, 3 takım birinciliği kazandı Aynı yıl Akdeniz Oyunları'nda Cihangir Demirel maratonda ikinci gelerek gumuş madalya kazandı

1994 yılı Ocak ayında Atina'da duzenlenen Balkan Salon Atletizm Şampiyonası'nda gullede Ekrem Ay, uc adımda Figen Karadağ bronz madalya elde ettiler Gulsun Durak bayanlarda yuksek atlamada Avrupa Yıldızlar rekoru kırıldı Mart ayında Romanya'da yapılan Balkan Kros Şampiyonası'nda atletlerimiz 3 altın, 4 gumuş, 4 bronz madalya kazandılar Yunanistan'ın Trikala kentinde duzenlenen Balkan Buyukler Atletizm Şampiyonası'nda atletlerimiz 3 altın; 3 gumuş, 7 bronz madalya kazanırken Turkiye, hem erkekler hem de bayanlarda takım halinde 4 oldu

Finlandiya'da yapılan Avrupa Genclik Oyunları'nda yuksek atlamada Gulsun Durak, 5000 m'de Fecri İdin, altın madalya elde ettiler Ekim ayında İstanbul'da yapılan 16 Avrasya Maratonu'nda ilk kez bir bayan atletimiz Serap Aktaş, altın madalya kazandı

1995 yılı pistte, dunyada olduğu gibi Turkiye'de de bol rekorlu bir yıl oldu Atletizm 153 madalya ile en cok madalya kazanan spor dalı olma ozelliğini kazanırken, tum kategorilerde 68 Turkiye rekoru kırıldı Avrupa Milletler Kupası'nda erkek takımımız birinci lige yukseldi

1996 yılı şubat ayında Atina'da yapılan Balkan Salonu Atletizm Şampiyonası'nda atletlerimiz 1 altın, 1 bronz madalya kazandılar 400 m yarışmalarında Oznur Dursun 5381'lik derecesi ile altın madalya kazanırken, salonda Balkan şampiyonu olan ilk bayan atletimiz oldu