Türkçe yazım kuralları örnekleri

Türkçe imlâ kuralları
Eklerin yazımı


ileSözcüğünün Ilave Olarak Yazımı: ilesözcüğü kendinden önce gelen sözcüğe bitişik yazılırsa şu kurallara dikkat edilir

A) Ünsüzle biten bir sözcüğe ile getirildiğinde başındaki i sesi düşer ve ünlü uyumuna uyar

Okulla ev arası yarım saat sürüyor (okul + ile okulla)

Erzurum'a dek trenle gittim (tren + ile trenle)

B) Ünlüyle biten bir sözcüğe, ile getirildiğinde, başındaki i sesi y ye dönüşür, tekrar ünlü uyumuna uyar

Örnek : Buraya kendi ayağıyla geldi (ayağı + ile ayağıyla)

Silgiyle kalem istedi benden ( silgi + ile silgiyle)

amanin Yazımı: amaeğer bağlaçsa;

A) Çoğunlukla iki cümleyi bağlama görevi yapar Örnek:

Hava öyle güzeldi ki kendimi hemen sokağa attım

1 tümce 2 Tümce

Diğer Taraftan baktım fakat ortalıkta kimse kalmamış

1 cümle 2 Cümle

B) Kişi ve dikkat çekici zamirlerinden daha sonra gelen ancakde bağlaç olup bambaşka yazılır Örnek :

Ben ama, Bizler fakat, Durum o ama

Birey zamiri birey zamiri göze çarpan zamiri

C) Bir Takım bağlaçlarla birlikte kullanılmasına karşı, kalıplaşmış kifarklı yazılır Örnek :

Öyle fakat, yeter oysa, kaldı oysa

oysa, eğer bağlaçsa daima bambaşka bir sözcük olarak yazılır Ayrıca kendinden önce gelen sözcüğün ünlülerine uyum gösterip kıolmaz

Kendinden önce gelen sözcüğe bitişik yazılan oysaler ise şunlardır :

A) dekoşul ekinden daha sonra gelip addan önad yapan ancak: Örnek :

evdeki hesap, kafamdaki plan, yoldaki insanlar

B) Alaka zamiri olan ancak: Örnek

Seninki, sınıfınki, bizimki

C) Bazı bağlaçlarla kalıplaşan oysa: Misal :

Oysaki, mademki, halbuki, sanki

D) Vakit gösteren sözcüklerden daha sonra gelen fakat: Misal :

Dünkü, akşamki, az önceki

de,daBağlacının Yazımı:

A) Genellikle zeka, bilebağlaçlarıyla benzer anlamdadır Bağlaç olup olmadığını kavramak için cümleden çıkarmayı deneriz Cümleden çıkarıldığında, cümle yapısı bozulmazsa bağlaç olduğunu anlarız ve öbür bir kelime olarak yazarız Misal :

Buraya değin gelip de ona uğramamak olmaz

Sen de çok oldun bundan böyle!

B) Bu bağlaç kendinden önce gelen sözcüğün ünlülerine kalınlıkincelik yönünden uyar Örnek:

Gençliğimizle birlikte umutlarımız da uçup gitti

Onu gördüyse de görmezlikten geldi

C) Kendinden önce gelen sözcük, sert ünsüzle bitse bile, bu bağlaç sertleşerek te,taşeklinde yazılamaz Yazılırsa imlâ yanlışı ortaya çıkar Misal :

Bu iş ufak te sen gözünde büyütüyorsun (Hatalı)

Bu iş ufak de sen gözünde büyütüyorsun (Içten)

Bağlaç olan de, daile, ad koşul eki olan de, dakarıştırılmamalıdır de, daeğer ad ad durum ekiyse kendinden önce gelen sözcüğe bitişik yazılır Cümleden çıkarıldığında cümlenin anlamı da yapısı da bozulur Misal :

Bir süre sessizce yolda yürüdük

Çiçeklerin kökünde bir hastalık var

İki de, daüstüste gelirse birincisinin ad durum eki, ikincisinin bağlaç olduğu dikkate alınmalıdır

: Telefon ettim evde de yokmuş

miSoru Edatının Yazımı:

A) misoru edatı, cümleye soru anlamı katsa da katmasa da kendinden önce gelen sözcükten farklı yazılır : Misal :

O da bizimle gelecek mi?

Gördün mü derhal yaptığını!

Konuşmaya başladı mı susmaz

B) misoru edatı, ayrı yazılmasına karşın kendinden önce gelen sözcüğe, kalınlıkincelik ve düzlükyuvarlaklık yönünden düzen sağlar Örnek :

Okudun mu?

Güzel mi?

Zeki mı?

C) misoru edatından sonra gelen zaman ve kişi eklentileri soru edatıyla bitişik yazılır Misal :

Onunla çoğu kez görüşüyor musunuz?

Olanları bilir miydi de?

Tarihlerin Yazımı:

A) Gün ve ay adları, yanlarında rakam olmadan yazıldığında, ufak harfle başlar Misal :

Oğlum aralık ayının soğuk bir gününde doğdu

Önümüzdeki hafta, salı günü onu görmeye gidelim

B) Belirli bir tarihi gösteren ay ve gün adları her tarafta büyük harfle başlar Örnek :

1986'nın Mart ayında başladı göreve

Cumhuriyet 29 Ekim 1923 'te bildiri edildi

C) Gün ve ay belirten tarihler şu şekilde yazılabilir : Misal :

4 Aralık 1996

2121996

4121996 *