Turklerde Hamam Kulturu
Suyun İcine İşleyen Kultur: Turk Hamamı
imagesturkhamamiturklerdehamamkulturu5ad22361a34a3
Sıcaktan al al olmuş yanaklarıyla etli butlu kadınlar uzanır gobek taşına… Borekler acılır akşamdan, tatlılar hazırlanır, şerbetler konur taslara… Şarkılar yukselir hep bir ağızdan, keyifli sohbetler edilir… Hep bir sebep bulunur bu guzelliği paylaşmaya…
Aydınlık ve geniş bir mekanın ortasında, elli dereceye varan sıcaklıkta, gunun yorgunluğunu iri kıyım tellağın kesesi ve ovuşlarıyla geride bırakan bedenler Dort yanı ceviren işlemeli mermerden duvarları ve yuksek kubbeli yapısıyla sadece temizlenilen bir yer değil, toplumsal hayatın vazgecilmez bir parcası… Tellağı, natırı, kulhanbeyi ile yaşayan ve kuşaklar boyu aktarılan bir kulturun simgesi Bircoğumuzun cocukluk yıllarında tanıştığı haz…
imagesturkhamamiturklerdehamamkulturu5ad2236300364
Hamam, Anadolu kulturunun oldukca onemli bir parcası Tarih sahnesine 6 bin yıl once Sumerlerle cıkmış, ardından tarihte adı gecen hemen her medeniyetin kulturel bir parcası olmuş En anlamlı ve en sık “Turk adıyla soylenegelmiş Oyle ki turistler, “Turkiye dendiğinde, akıllarına gelen ilk şey olarak, coğunlukla “Turk hamamı derler
Turk hamamı, Turk banyosu geleneğinin, XV yuzyılın ikinci yarısında Anadolu’nun hamam kulturuyle birleşiminden ortaya cıkan bir yapıdır Bu tarihten başlayarak ulkenin dort bir yanında inşa edilen hamamlarla 17 yuzyılda, sadece İstanbul’da, yaklaşık 15 bin hamam olduğu biliniyor Bu devirde insanlar, ceşitli fırsatları kollar, bircok nedenle (nefse, gelin, guvey, adak, kırk, sunnet hamamı; hamamda kız beğenme) hamama giderlerdi Hamamlar, kapalı Osmanlı toplumunda, zevk ve eğlencenin her ceşidinin yaşandığı mekanlardı Erkek ve kadın hamamının ayrı olmadığı tek hamamlarda, coğunlukla gunduzler kadınlara ayrılırken, erkekler ise sabah erken saatlerde ya da gece yıkanırdı
Bugun, ulkemizin bazı bolgelerinde tarihe tanıklık etmiş ve hala işler durumda olan hamamlarımız yok değil… İstanbul başta olmak uzere bircok şehrimizde (Bursa, Afyon, Kayseri, Mardin vb) tarihi hamamlara ve hamam mudavimlerine rastlamak mumkun
Turk kulturunun onemli bir parcası olan hamam sefasını yaşamak isteyenler icin, ozellikle İstanbul’da, Osmanlı mimarisinin izlerini taşıyan hamamlar, yerli ve yabancı turistlerin rağbet ettiği mekanlar arasında Tarihi hamamlarımızın yanı sıra, gunumuzun modern Turk hamamları da bu kulturumuzun yaşamasına imkan tanımakta Bunun yanı sıra bircok luks otel, bunyesinde işlettiği kucuk Turk hamamlarıyla bu hazzı konuklarına sunuyor
Hamamın insan sağlığına yararı coktur Uzun sure kalmamak kaydıyla, sıcak su ve sabunla yapılacak temizlik icin en uygun yer olan hamamda, terleyen vucudun, lif ya da keseyle ovularak yıkanması, kan dolaşımını hızlandırdığı icin rahatlatlık hissi verir
Turk Hamamı Başlıca Uc Bolumden Oluşur:
imagesturkhamamiturklerdehamamkulturu5ad2236458467
Soyunma yerleri: Geniş bir sofa ve bunun cevresinde bolmeli sekiler bulunur Yıkanan kimseler, bu sekilerde uzanıp dinlenirler
Yıkanma yerleri: Soğukluktan gecilerek girilir Burası da bazı bolumlere ayrılır “Kurna başı denilen, herkesin teker teker yıkandığı yer; “halvet adı verilen, kapalı ve yalnız başına yıkanma hucreleri; bir de uzerine uzanıp ter dokulen “gobek taşı Gobek taşı, hamamın mermer kaplı zemininden daha yuksek yapılmıştır ve ceşitli geometrik şekillerde olabilir
Isıtma yeri (kulhan): Hamamın altında ateş yanan yerdir Alev ve duman, mermer zeminin altındaki ozel yollardan, duvar iclerinden gecer, tuteklikadı verilen bacadan cıkar
imagesturkhamamiturklerdehamamkulturu5ad22365b45ff
Turk Hamamına Ozgu Terimler:
Kulhan: Hamamların ısıtıldığı, kapalı ve geniş ocak
Sıcak halvet: Kulhanın ustu
Soğuk halvet: Kulhana uzak olan yer
Natır: Muşteriyi yıkayıp keseleyen kadın calışan
Tellak: Muşterileri yıkayıp keseleyen erkek calışan
Peştemal: Ortunmek icin kullanılan ince dokuma
Takunya: Hamam terliği
Suyun İcine İşleyen Kultur: Turk Hamamı
imagesturkhamamiturklerdehamamkulturu5ad22361a34a3
Sıcaktan al al olmuş yanaklarıyla etli butlu kadınlar uzanır gobek taşına… Borekler acılır akşamdan, tatlılar hazırlanır, şerbetler konur taslara… Şarkılar yukselir hep bir ağızdan, keyifli sohbetler edilir… Hep bir sebep bulunur bu guzelliği paylaşmaya…
Aydınlık ve geniş bir mekanın ortasında, elli dereceye varan sıcaklıkta, gunun yorgunluğunu iri kıyım tellağın kesesi ve ovuşlarıyla geride bırakan bedenler Dort yanı ceviren işlemeli mermerden duvarları ve yuksek kubbeli yapısıyla sadece temizlenilen bir yer değil, toplumsal hayatın vazgecilmez bir parcası… Tellağı, natırı, kulhanbeyi ile yaşayan ve kuşaklar boyu aktarılan bir kulturun simgesi Bircoğumuzun cocukluk yıllarında tanıştığı haz…
imagesturkhamamiturklerdehamamkulturu5ad2236300364
Hamam, Anadolu kulturunun oldukca onemli bir parcası Tarih sahnesine 6 bin yıl once Sumerlerle cıkmış, ardından tarihte adı gecen hemen her medeniyetin kulturel bir parcası olmuş En anlamlı ve en sık “Turk adıyla soylenegelmiş Oyle ki turistler, “Turkiye dendiğinde, akıllarına gelen ilk şey olarak, coğunlukla “Turk hamamı derler
Turk hamamı, Turk banyosu geleneğinin, XV yuzyılın ikinci yarısında Anadolu’nun hamam kulturuyle birleşiminden ortaya cıkan bir yapıdır Bu tarihten başlayarak ulkenin dort bir yanında inşa edilen hamamlarla 17 yuzyılda, sadece İstanbul’da, yaklaşık 15 bin hamam olduğu biliniyor Bu devirde insanlar, ceşitli fırsatları kollar, bircok nedenle (nefse, gelin, guvey, adak, kırk, sunnet hamamı; hamamda kız beğenme) hamama giderlerdi Hamamlar, kapalı Osmanlı toplumunda, zevk ve eğlencenin her ceşidinin yaşandığı mekanlardı Erkek ve kadın hamamının ayrı olmadığı tek hamamlarda, coğunlukla gunduzler kadınlara ayrılırken, erkekler ise sabah erken saatlerde ya da gece yıkanırdı
Bugun, ulkemizin bazı bolgelerinde tarihe tanıklık etmiş ve hala işler durumda olan hamamlarımız yok değil… İstanbul başta olmak uzere bircok şehrimizde (Bursa, Afyon, Kayseri, Mardin vb) tarihi hamamlara ve hamam mudavimlerine rastlamak mumkun
Turk kulturunun onemli bir parcası olan hamam sefasını yaşamak isteyenler icin, ozellikle İstanbul’da, Osmanlı mimarisinin izlerini taşıyan hamamlar, yerli ve yabancı turistlerin rağbet ettiği mekanlar arasında Tarihi hamamlarımızın yanı sıra, gunumuzun modern Turk hamamları da bu kulturumuzun yaşamasına imkan tanımakta Bunun yanı sıra bircok luks otel, bunyesinde işlettiği kucuk Turk hamamlarıyla bu hazzı konuklarına sunuyor
Hamamın insan sağlığına yararı coktur Uzun sure kalmamak kaydıyla, sıcak su ve sabunla yapılacak temizlik icin en uygun yer olan hamamda, terleyen vucudun, lif ya da keseyle ovularak yıkanması, kan dolaşımını hızlandırdığı icin rahatlatlık hissi verir
Turk Hamamı Başlıca Uc Bolumden Oluşur:
imagesturkhamamiturklerdehamamkulturu5ad2236458467
Soyunma yerleri: Geniş bir sofa ve bunun cevresinde bolmeli sekiler bulunur Yıkanan kimseler, bu sekilerde uzanıp dinlenirler
Yıkanma yerleri: Soğukluktan gecilerek girilir Burası da bazı bolumlere ayrılır “Kurna başı denilen, herkesin teker teker yıkandığı yer; “halvet adı verilen, kapalı ve yalnız başına yıkanma hucreleri; bir de uzerine uzanıp ter dokulen “gobek taşı Gobek taşı, hamamın mermer kaplı zemininden daha yuksek yapılmıştır ve ceşitli geometrik şekillerde olabilir
Isıtma yeri (kulhan): Hamamın altında ateş yanan yerdir Alev ve duman, mermer zeminin altındaki ozel yollardan, duvar iclerinden gecer, tuteklikadı verilen bacadan cıkar
imagesturkhamamiturklerdehamamkulturu5ad22365b45ff
Turk Hamamına Ozgu Terimler:
Kulhan: Hamamların ısıtıldığı, kapalı ve geniş ocak
Sıcak halvet: Kulhanın ustu
Soğuk halvet: Kulhana uzak olan yer
Natır: Muşteriyi yıkayıp keseleyen kadın calışan
Tellak: Muşterileri yıkayıp keseleyen erkek calışan
Peştemal: Ortunmek icin kullanılan ince dokuma
Takunya: Hamam terliği