Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Bayrağımızın Bugüne Dek Geçirdiği Evreler,
Bayrağımızın bugünkü biçimine gelinceye dek geçirdiği evreler,
Türk Bayrağının Bugüne Dek Geçirdiği Evreler Nelerdir
Türk Bayrağı Evreleri Türk Bayrağının Bugüne Kadar Geçirdiği Evreler
Orta Asya tarihi hakkındaki bilgilere dayanarak, İslamiyet ’ten önceki Türklerde Tuğ adı bahşedilen sancak ya da sembollerin kullanılmıştır Siyahtan kırmızıya dek; mavi, sarı, yeşil, beyaz gibi farklı alanlara yönlendirilmiş renklerde semboller kullanmış olan eski Türkler, bir mızrağın ucuna bağladıkları, umumiyetle ipekten yapılmış bu alametlere “batrak, “badruk, “sancak gibi isimler verdiler
Dokuzuncu asırdan itibaren kitleler halinde Müslümanlığı kabul eden Türkler de çeşitli bayraklar kullandılar Bu bayraklardaki en büyük özellik, İslami motif ve unsurların ön plana geçmesiyle birlikte, ulusal motif ve sembollere de yer verilmesi idi Birincil Müslüman Türk devletlerinden olan Gazneliler ’in bayraklarında, yeşil zemin üzerinde beyaz hilal ve kuş resimleri vardı Karahanlılar ’ın bayraklarında, al renk üzerinde dokuz tuğ devlete ait bulunuyordu Diğer Müslüman Türk devletleri de dağıtılmış renk ve şekilde bayraklar kullandılar Büyük Selçuklu Devleti ’nin birincil yıllarında mavi zemin üzerine beyaz çift kartal sembolü ve siyah dolgun gerilmiş yay ve ok resimleri varken, sonradan siyah renkli sancak kullandılar Bu bayrak Anadolu Selçukluları göre da benimsenmişti Selçuklularda hanedan rengi olarak kabul edilen al renkli bayraklar da vardı Haçlı seferlerine göğüs geren Selahaddîni Eyyübi ’nin bayrağı sarı renkli olup, üstünde hilal bulunuyordu Bu şekil hem bu devletin bayrağı, keza de Avrupalılar tarafından İslamiyet ’in sembolü olarak kabul edilmiştir
Osmanlılar zamanında da değişik renk ve şekillerde bayraklar kullanıldı Osmanlılarda bayrak; padişahı, dolayısıyla devleti temsil ederdi Padişah sancak ve sancaklarını, Emiri Evren denilen paşa ile bunun maiyetindeki saltanat sancaklarıyla mehterhane takımını ihtiva eden bölükler taşırdı Keza her ocağın, her birliğin hatta her ortanın (taburun) öbür sancağı vardı Sancaklar da çeşitli renklerde kullanılmıştır Yeşil ve kırmızı renklerin etken olduğu sancak ve sancaklarda, Osmanoğullarının hanedan rengi kırmızı, daha doğrusu al idi Al renk, direkt Osmanoğullarını sinyâl ederdi Al renk esasında Selçuklularda da hanedan rengi olarak kabul ediliyordu Bu husus al renge ayrıntılarıyla bir milli kişilik vermiştir ancak, bugün de devam etmektedir Selçuklular da bu rengi selefleri olan Karahanlılar ’dan almışlardı Kırmızıyı süsleyen ayın menşei ise destanlar dönemine değin dayanır Yıldız ise daha sonraki devirlerde konulmuştur
Osmanlıların ilk bayrağı, Anadolu Selçuklu hükümdarı Gıyaseddin Mes ’ud tarafından Osman Bey ’e gönderilen hediyeler arasındaki beyaz renkli bayrak idi Şemseddin Sami tarafından kaleme alınan KâmusülAlam ’da bildirildiğine kadar, Osmanlı sancağının rengini ve (bugünkü ay yıldızlı Türk bayrağının) şeklini atama eden, Sultan Birinci Murad ve Şimşek Bayezid devirlerinde yaşamış Timürtaş Paşa ’dır Bu asırda Osmanlı donanmasında ve cefa kıtalarında kırmızı; yeniçeri kıtalarında beyaz bayraklar kullanıldığı, Fatih Sultan Mehmet ’in muasırı olan tarihçi Tursun Bey ’in ifadelerinden anlaşılmaktadır
Yavuz Sultan Selim vaktinde Çaldıran seferinde birincil kere olarak kullanılan yeşil renkli sancak, bu devirden daha sonra da anında defalarca çoğu kez kullanılmıştır Osmanlıların; hilafete de sahip olduklarını uygulamak için kullandıkları yeşil renkli sancak, Barbaros Hayreddin Paşa ve Uluç Ali Reis ’in donanmalarında da kullanıldı Sultan I Mahmut devrinde deniz filosu bayrağı olarak kabul edildi
Osmanlı ordusunda olduğu gibi, donanmasında da türlü renk ve şekillerde bayraklar kullanıldı On beşinci asırda genelde kırmızı renkli bayraklar kullanıldığı halde, on altıncı asırda kumandana kasıtlı olarak bayrağın yeşil, derya beylerinin ise beyaz, kırmızı, sarı, sarı kırmızı, ufki dolgun alaca bayraklar kullandıkları görülmektedir Bu asırda ticaret gemilerinin beyaz bayraklar taşıdıkları da bir takım kaynaklardan anlaşılmaktadır Daha sonraki asırlarda da kaptan paşalara kasıtlı olarak olan bayrak yeşil idi Gemi sancaklarında en ziyade kırmızı renk kullanılmakla beraber, yeşil bayraklar da kullanılmıştır Bunların kimlere ait olduğu üzerlerindeki şekillerden anlaşılırdı Sultan I Mahmut devrinden sonradan donanmada daha çok yeşil sancaklar kullanılmaya başlandı Kalyonların kıç sancakları yeşil olduğu gibi, amirallere mahsus forslar da yeşil zemin üstünde Zülfikar ve hilal şekillerini ihtiva ederdi
Sultan III Selim vaktinde ordu ve donanmada yapılan yeni düzenlemeler esnasında bayraklar üzerindeki hilal şekline, sekiz köseli yıldız ek edildi Bayrak meselesinin belirtilmiş esaslara bağlandığı bu devirde, büyük gemilerin muhtelif direklerine çekilecek bayraklar tespit edildi Padişaha kasten gemiye (taht gemisi) çekilecek kırmızı sancağın üstünde Sultan III Selim ’in tuğrası vardı
Sultan II Mahmut zamanında da bayrak şekilleri neredeyse benzer devam etti Oysa bu devirde kalelere ve hükümet binalarına ay yıldızlı al sancak çekildiği görülmektedir Yeniçeri ocağının kaldırılması üzerine bunlara ait hususi bayrakların kullanılmasına son verildi Yeniçeriler arasında çok yayılmış olan, yeniçeriliği ve Bektaşiliği hatırlatan birtakım kelimelerle birlikte, sancak kelimesinin kullanılması da yasaklanmış edildi Bunun yerine sancak kelimesinin kullanılması için her tarafa emirler verildi İkinci Meşrutiyet ’in ilanına kadar orduda, üzerinde ayetler yazılmış ve hükümdarların ortası tuğralı armalarını taşıyan sırma saçaklı dağıtılmış alay sancakları kullanıldı ve ondan sonra da bu adet devam etti Bu sancakların rengi umumiyetle kırmızı idi
Kırmızı zemin üzerine hilal ve yıldız bulunan bayrak, Osmanlılarda Birincil kere 1793 ’te devletin devlete ait bayrağı olarak kabul edildi Ancak bu bayraktaki yıldız, sekiz köşeli idi Bu bayrak Osmanlı Devleti ’nin resmi ve umumi sembolü olarak kullanıldı Sultan I Abdülmecit vaktinde 1842 ’de yıldızın beş köşeli olması kararlaştırıldı ve Osmanlı bayrağının şekli kesinleşti Bu devirde padişaha ait tuğralı sancaktan diğer hükümdarın gemilerinin ziyaretinde kullanılan, ortasında güneş ve dört köşesinde de şualar bulunan bir sancak daha vardı Kaptan Paşaya kasıtlı olarak sancakta; bir hilal ile sekiz köşeli yıldız mevcuttu
1922 ’te Türkiye Büyük Halk Meclisi tarafından saltanatın kaldırılması üzerine, halifeye kasıtlı olarak olarak, yeşil zemin ortasında sekiz suali beyaz bir güneş içindeki saltanata mahsus bayrak kaldırıldı ve kırmızı zeminde beyaz ay yıldızı ihtiva eden sancak kabul edildi Cumhuriyet idaresinin kurulmasından ve halifeliğin kaldırılmasından sonra 25 Ekim 1925 ’de bir bayrak talimatnamesi çıkarılarak, harp ve ticaret gemileri hakkında muayyen esaslar kabul olundu 29 Mayıs 1936 tarih ve 2994 sayılı kanunla, Türk Bayrağı ’nın şekli ve ölçüleri emin bir şekilde saptandı 28 Temmuz 1937 tarih ve 27175 sayılı Kararnameye ilişik 45 maddelik bir tüzük (Türk Bayrağı Nizamnamesi) ile de Türk Bayrağı ’nın kullanılışı kural altına alındı
En son, 22 Eylül 1983 tarihli 2893 sayılı kanunun kabul edilmesiyle, daha önce yürürlükte bulunan 29 Mayıs 1936 tarih ve 2994 sayılı kanun yürürlükten kaldırılmış ve “Türk Bayrağı Kanunu 24091983 tarihinde Resmi Gazete ’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir
Kaynak: ataturkdevrimlericom *
Bayrağımızın bugünkü biçimine gelinceye dek geçirdiği evreler,
Türk Bayrağının Bugüne Dek Geçirdiği Evreler Nelerdir
Türk Bayrağı Evreleri Türk Bayrağının Bugüne Kadar Geçirdiği Evreler
Orta Asya tarihi hakkındaki bilgilere dayanarak, İslamiyet ’ten önceki Türklerde Tuğ adı bahşedilen sancak ya da sembollerin kullanılmıştır Siyahtan kırmızıya dek; mavi, sarı, yeşil, beyaz gibi farklı alanlara yönlendirilmiş renklerde semboller kullanmış olan eski Türkler, bir mızrağın ucuna bağladıkları, umumiyetle ipekten yapılmış bu alametlere “batrak, “badruk, “sancak gibi isimler verdiler
Dokuzuncu asırdan itibaren kitleler halinde Müslümanlığı kabul eden Türkler de çeşitli bayraklar kullandılar Bu bayraklardaki en büyük özellik, İslami motif ve unsurların ön plana geçmesiyle birlikte, ulusal motif ve sembollere de yer verilmesi idi Birincil Müslüman Türk devletlerinden olan Gazneliler ’in bayraklarında, yeşil zemin üzerinde beyaz hilal ve kuş resimleri vardı Karahanlılar ’ın bayraklarında, al renk üzerinde dokuz tuğ devlete ait bulunuyordu Diğer Müslüman Türk devletleri de dağıtılmış renk ve şekilde bayraklar kullandılar Büyük Selçuklu Devleti ’nin birincil yıllarında mavi zemin üzerine beyaz çift kartal sembolü ve siyah dolgun gerilmiş yay ve ok resimleri varken, sonradan siyah renkli sancak kullandılar Bu bayrak Anadolu Selçukluları göre da benimsenmişti Selçuklularda hanedan rengi olarak kabul edilen al renkli bayraklar da vardı Haçlı seferlerine göğüs geren Selahaddîni Eyyübi ’nin bayrağı sarı renkli olup, üstünde hilal bulunuyordu Bu şekil hem bu devletin bayrağı, keza de Avrupalılar tarafından İslamiyet ’in sembolü olarak kabul edilmiştir
Osmanlılar zamanında da değişik renk ve şekillerde bayraklar kullanıldı Osmanlılarda bayrak; padişahı, dolayısıyla devleti temsil ederdi Padişah sancak ve sancaklarını, Emiri Evren denilen paşa ile bunun maiyetindeki saltanat sancaklarıyla mehterhane takımını ihtiva eden bölükler taşırdı Keza her ocağın, her birliğin hatta her ortanın (taburun) öbür sancağı vardı Sancaklar da çeşitli renklerde kullanılmıştır Yeşil ve kırmızı renklerin etken olduğu sancak ve sancaklarda, Osmanoğullarının hanedan rengi kırmızı, daha doğrusu al idi Al renk, direkt Osmanoğullarını sinyâl ederdi Al renk esasında Selçuklularda da hanedan rengi olarak kabul ediliyordu Bu husus al renge ayrıntılarıyla bir milli kişilik vermiştir ancak, bugün de devam etmektedir Selçuklular da bu rengi selefleri olan Karahanlılar ’dan almışlardı Kırmızıyı süsleyen ayın menşei ise destanlar dönemine değin dayanır Yıldız ise daha sonraki devirlerde konulmuştur
Osmanlıların ilk bayrağı, Anadolu Selçuklu hükümdarı Gıyaseddin Mes ’ud tarafından Osman Bey ’e gönderilen hediyeler arasındaki beyaz renkli bayrak idi Şemseddin Sami tarafından kaleme alınan KâmusülAlam ’da bildirildiğine kadar, Osmanlı sancağının rengini ve (bugünkü ay yıldızlı Türk bayrağının) şeklini atama eden, Sultan Birinci Murad ve Şimşek Bayezid devirlerinde yaşamış Timürtaş Paşa ’dır Bu asırda Osmanlı donanmasında ve cefa kıtalarında kırmızı; yeniçeri kıtalarında beyaz bayraklar kullanıldığı, Fatih Sultan Mehmet ’in muasırı olan tarihçi Tursun Bey ’in ifadelerinden anlaşılmaktadır
Yavuz Sultan Selim vaktinde Çaldıran seferinde birincil kere olarak kullanılan yeşil renkli sancak, bu devirden daha sonra da anında defalarca çoğu kez kullanılmıştır Osmanlıların; hilafete de sahip olduklarını uygulamak için kullandıkları yeşil renkli sancak, Barbaros Hayreddin Paşa ve Uluç Ali Reis ’in donanmalarında da kullanıldı Sultan I Mahmut devrinde deniz filosu bayrağı olarak kabul edildi
Osmanlı ordusunda olduğu gibi, donanmasında da türlü renk ve şekillerde bayraklar kullanıldı On beşinci asırda genelde kırmızı renkli bayraklar kullanıldığı halde, on altıncı asırda kumandana kasıtlı olarak bayrağın yeşil, derya beylerinin ise beyaz, kırmızı, sarı, sarı kırmızı, ufki dolgun alaca bayraklar kullandıkları görülmektedir Bu asırda ticaret gemilerinin beyaz bayraklar taşıdıkları da bir takım kaynaklardan anlaşılmaktadır Daha sonraki asırlarda da kaptan paşalara kasıtlı olarak olan bayrak yeşil idi Gemi sancaklarında en ziyade kırmızı renk kullanılmakla beraber, yeşil bayraklar da kullanılmıştır Bunların kimlere ait olduğu üzerlerindeki şekillerden anlaşılırdı Sultan I Mahmut devrinden sonradan donanmada daha çok yeşil sancaklar kullanılmaya başlandı Kalyonların kıç sancakları yeşil olduğu gibi, amirallere mahsus forslar da yeşil zemin üstünde Zülfikar ve hilal şekillerini ihtiva ederdi
Sultan III Selim vaktinde ordu ve donanmada yapılan yeni düzenlemeler esnasında bayraklar üzerindeki hilal şekline, sekiz köseli yıldız ek edildi Bayrak meselesinin belirtilmiş esaslara bağlandığı bu devirde, büyük gemilerin muhtelif direklerine çekilecek bayraklar tespit edildi Padişaha kasten gemiye (taht gemisi) çekilecek kırmızı sancağın üstünde Sultan III Selim ’in tuğrası vardı
Sultan II Mahmut zamanında da bayrak şekilleri neredeyse benzer devam etti Oysa bu devirde kalelere ve hükümet binalarına ay yıldızlı al sancak çekildiği görülmektedir Yeniçeri ocağının kaldırılması üzerine bunlara ait hususi bayrakların kullanılmasına son verildi Yeniçeriler arasında çok yayılmış olan, yeniçeriliği ve Bektaşiliği hatırlatan birtakım kelimelerle birlikte, sancak kelimesinin kullanılması da yasaklanmış edildi Bunun yerine sancak kelimesinin kullanılması için her tarafa emirler verildi İkinci Meşrutiyet ’in ilanına kadar orduda, üzerinde ayetler yazılmış ve hükümdarların ortası tuğralı armalarını taşıyan sırma saçaklı dağıtılmış alay sancakları kullanıldı ve ondan sonra da bu adet devam etti Bu sancakların rengi umumiyetle kırmızı idi
Kırmızı zemin üzerine hilal ve yıldız bulunan bayrak, Osmanlılarda Birincil kere 1793 ’te devletin devlete ait bayrağı olarak kabul edildi Ancak bu bayraktaki yıldız, sekiz köşeli idi Bu bayrak Osmanlı Devleti ’nin resmi ve umumi sembolü olarak kullanıldı Sultan I Abdülmecit vaktinde 1842 ’de yıldızın beş köşeli olması kararlaştırıldı ve Osmanlı bayrağının şekli kesinleşti Bu devirde padişaha ait tuğralı sancaktan diğer hükümdarın gemilerinin ziyaretinde kullanılan, ortasında güneş ve dört köşesinde de şualar bulunan bir sancak daha vardı Kaptan Paşaya kasıtlı olarak sancakta; bir hilal ile sekiz köşeli yıldız mevcuttu
1922 ’te Türkiye Büyük Halk Meclisi tarafından saltanatın kaldırılması üzerine, halifeye kasıtlı olarak olarak, yeşil zemin ortasında sekiz suali beyaz bir güneş içindeki saltanata mahsus bayrak kaldırıldı ve kırmızı zeminde beyaz ay yıldızı ihtiva eden sancak kabul edildi Cumhuriyet idaresinin kurulmasından ve halifeliğin kaldırılmasından sonra 25 Ekim 1925 ’de bir bayrak talimatnamesi çıkarılarak, harp ve ticaret gemileri hakkında muayyen esaslar kabul olundu 29 Mayıs 1936 tarih ve 2994 sayılı kanunla, Türk Bayrağı ’nın şekli ve ölçüleri emin bir şekilde saptandı 28 Temmuz 1937 tarih ve 27175 sayılı Kararnameye ilişik 45 maddelik bir tüzük (Türk Bayrağı Nizamnamesi) ile de Türk Bayrağı ’nın kullanılışı kural altına alındı
En son, 22 Eylül 1983 tarihli 2893 sayılı kanunun kabul edilmesiyle, daha önce yürürlükte bulunan 29 Mayıs 1936 tarih ve 2994 sayılı kanun yürürlükten kaldırılmış ve “Türk Bayrağı Kanunu 24091983 tarihinde Resmi Gazete ’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir
Kaynak: ataturkdevrimlericom *
