iltasyazilim
FD Üye
Tropos Öğretisi Hakkında Data
Tarafsız bilginin olanaksızlığını tanıtlamak için ileri sürülen on kanıt Başlıkta da görüldüğü gibi Batı dillerinde daha çok yargının ertelenmesi deyimiyle dile getirilmektedir Antikçağ Yunan şüpheciliğinde bu kanıtları on taneye çıkaran ve formüle eden Ainesidemos'tur
Akademi sonrası şüpheciliği, yeni kuşkuculuk, duyumcu şüphecilik ve yeni Pironculuk adlarıyla nitelenen Giritli Ainesidemos (İÖ I yüzyılda yaşamıştır), tropos öğretisiyle başlı başına bir karakter taşımaktadır Ainesidemos'a tarafından şüpheciliğin yargıdan sakınmak için dayanacağı on delil vardır fakat her türlü şüpheyi ve yargıdan kaçınmayı haklı kılar:
1 Duyan canlı varlıkların yapısı birbirinden farklıdır, benzer şey dağıtılmış hayvanlara değişik biçim ve oranlarda görünür
2 İnsan yapısı da birbirinden farklıdır, her insanın diğer duyu ve düşüncelere sahip oluşu bunu tanıtlamaktadır
3 Benzer insandaki duyu organları da birbirinden farklıdır, göze güzel görünen buruna tiksindirici bir koku verebilir
4 Duyan kişinin içinde bulunduğu dağıtılmış durumlar ve koşullar da birbirinden farklıdır; nesneler bize gençlikte ihtiyarlıktakinden diğer görünür
5 Eğitim de duyan kişileri farklılaştırmaktadır, bilgiliyle bilgisiz benzer nesneyi benzer biçimde görmez
6 Nesnelerin içinde bulundukları koşul ve koşullar da onları farklılaştırır, uzakta dışarı giden bir gemiyi duruyor sanırız
7 Nesnelerin nicelikleri ve nitelikleri de onları kendi kendilerinden farklılaştırmaktadır, keçiboynuzunun bütünü karadır, fakat ondan ayrılan parçalar aktırlar
8 Nesnelerin belirli birtakım nitelikleri görelidir, sağdan diğer ve soldan diğer görünürler
9 Duyumlara karışan tanıdık olmayan unsurlar da onları farklılaştırır, nesneler su içindeyken havadakinden daha hafif gelirler
10 Alışkanlıklar da nesneleri farklılaştırır, her gün görünen güneşe aldırmayız lakin kırk yılda bir görünen ondan daha ufak bir kuyrukluyıldızdan dehşete kapılırız
İS II yüzyılda yaşamış şüpheci Agrippa, Ainesidemos'un tropos'larını ondan beşe, Agrippa'yla aynı yüzyılda yaşayan kuşkucu Menodotos da ikiye indirmiştir Hegel, Felsefe Tarihi Dersleri'nde şöyle der: Tüm fropos'lar vardır'a aleyhinde çıkar, ama hakikat bu kuru vardır'dan ibaret değildir, bir oluşumdur Bütün fropos'lar görgüldür (empiriktir), kavramla ilgili değildir Bunlar değersiz şeylerdir lakin kavrayış inakçılığına (dogmatizmine) karşı yerinde söylenmişlerdir
Tropos öğretisinin büyük yanılgısı, inakçılığa aleyhinde çıktığı halde bilginin göreli yanını mutlaklaştırarak yeni bir inakçılığa düşmüş olmasındadır Rosenthal ve Yudin de Materyalist Felsefe Sözlüğü'nde, şöyle diyorlar: Trop'ların yanlışlığı şurada görülür; Objelerin bilinebilmesindeki izafiliği tasdik etmek için, otonom ve bağımsız şekilde varolan bu objeler hakkında bir us edinmiş elde etmek gerekir; yani, bir şüpheci, bağımsız bir objenin ne olduğunu bilmiyorsa ne objelerin bilinebilmesindeki izafiliği kanıt edebilir, ne de bunların varolduğunu bilebilir *
Tarafsız bilginin olanaksızlığını tanıtlamak için ileri sürülen on kanıt Başlıkta da görüldüğü gibi Batı dillerinde daha çok yargının ertelenmesi deyimiyle dile getirilmektedir Antikçağ Yunan şüpheciliğinde bu kanıtları on taneye çıkaran ve formüle eden Ainesidemos'tur
Akademi sonrası şüpheciliği, yeni kuşkuculuk, duyumcu şüphecilik ve yeni Pironculuk adlarıyla nitelenen Giritli Ainesidemos (İÖ I yüzyılda yaşamıştır), tropos öğretisiyle başlı başına bir karakter taşımaktadır Ainesidemos'a tarafından şüpheciliğin yargıdan sakınmak için dayanacağı on delil vardır fakat her türlü şüpheyi ve yargıdan kaçınmayı haklı kılar:
1 Duyan canlı varlıkların yapısı birbirinden farklıdır, benzer şey dağıtılmış hayvanlara değişik biçim ve oranlarda görünür
2 İnsan yapısı da birbirinden farklıdır, her insanın diğer duyu ve düşüncelere sahip oluşu bunu tanıtlamaktadır
3 Benzer insandaki duyu organları da birbirinden farklıdır, göze güzel görünen buruna tiksindirici bir koku verebilir
4 Duyan kişinin içinde bulunduğu dağıtılmış durumlar ve koşullar da birbirinden farklıdır; nesneler bize gençlikte ihtiyarlıktakinden diğer görünür
5 Eğitim de duyan kişileri farklılaştırmaktadır, bilgiliyle bilgisiz benzer nesneyi benzer biçimde görmez
6 Nesnelerin içinde bulundukları koşul ve koşullar da onları farklılaştırır, uzakta dışarı giden bir gemiyi duruyor sanırız
7 Nesnelerin nicelikleri ve nitelikleri de onları kendi kendilerinden farklılaştırmaktadır, keçiboynuzunun bütünü karadır, fakat ondan ayrılan parçalar aktırlar
8 Nesnelerin belirli birtakım nitelikleri görelidir, sağdan diğer ve soldan diğer görünürler
9 Duyumlara karışan tanıdık olmayan unsurlar da onları farklılaştırır, nesneler su içindeyken havadakinden daha hafif gelirler
10 Alışkanlıklar da nesneleri farklılaştırır, her gün görünen güneşe aldırmayız lakin kırk yılda bir görünen ondan daha ufak bir kuyrukluyıldızdan dehşete kapılırız
İS II yüzyılda yaşamış şüpheci Agrippa, Ainesidemos'un tropos'larını ondan beşe, Agrippa'yla aynı yüzyılda yaşayan kuşkucu Menodotos da ikiye indirmiştir Hegel, Felsefe Tarihi Dersleri'nde şöyle der: Tüm fropos'lar vardır'a aleyhinde çıkar, ama hakikat bu kuru vardır'dan ibaret değildir, bir oluşumdur Bütün fropos'lar görgüldür (empiriktir), kavramla ilgili değildir Bunlar değersiz şeylerdir lakin kavrayış inakçılığına (dogmatizmine) karşı yerinde söylenmişlerdir
Tropos öğretisinin büyük yanılgısı, inakçılığa aleyhinde çıktığı halde bilginin göreli yanını mutlaklaştırarak yeni bir inakçılığa düşmüş olmasındadır Rosenthal ve Yudin de Materyalist Felsefe Sözlüğü'nde, şöyle diyorlar: Trop'ların yanlışlığı şurada görülür; Objelerin bilinebilmesindeki izafiliği tasdik etmek için, otonom ve bağımsız şekilde varolan bu objeler hakkında bir us edinmiş elde etmek gerekir; yani, bir şüpheci, bağımsız bir objenin ne olduğunu bilmiyorsa ne objelerin bilinebilmesindeki izafiliği kanıt edebilir, ne de bunların varolduğunu bilebilir *