TİROİD ILLETLERI
Tiroid, boynun ön tarafında, nefes borusunun her iki yanına akıllıca uzanım gösteren, dimağa giden ana damarlara komşu, kelebek halinde iki modüllü bir bezdir. T3 ve T4 isimli iki hormon salgılar ve bu iki hormon, hipofiz bezinden salgılanan TSH isimli başka bir hormonun tesiri altında, metabolizma ve organ fonksiyonlarını düzenler.
Tiroid hormonlarının kandaki seviyelerine bakılarak tiroid bezinin çalışma durumu hakkında malumat edinilir. Az çalıştığı duruma hipotiroidi, çokça çalıştığı duruma hipertiroidi (Halk arasında zehirli guatr olarakta tanımlanır), denir. Hipotiroidi en sık rastlanan tiroid illetidir.
Hipotiroidi belirtileri: Adet düzensizliği, yorgunluk, zihinsel aktivitelerde yavaşlama, hareketsizlik, kilo alma, ciltte kuruma, kabızlık, saçlarda cansızlık ve dökülme.
Nedenleri ve tedavisi:
Hipotiroidinin en sık sebebi ‘Hashimoto tiroiditidir’. Bu illette bağışıklık sistemi tiroid bezine karşı savunmaya makbul ve beze zarar verir, bir mühlet sonra kâfi hormon üretimi engellenir. Hipotiroidi, diğer tiroid marazlarının tedavisinde de kulllanılan radyoaktif iyot tedavisi ve tiroid cerrahisi sonucunda da gelişebilir. Hipotiroidi tiroid ekstresi olan levotiroksinle tedavi edilir. Bu unsur tiroid bezinin doğal olarak ürettiği hormon öbeğinin sentetik eşdeğeridir. Doktorunuz tarafından önerilen nizamlı aralıklarda, tiroid hormon seviyelerine bakılarak, kullanılan Levotiroksin dozunda,ayarlama yapmak gerekir.
Hipertiroidi belirtileri: Illetin şiddetine nazaran şikayetler değişebilir. Ellerde titreme, kaslarda zayıflık, çarpıntı, mütemadi yorgunluk hissi, büyük abdest yapma sıklığında artma, alışılagelmiş yemeye karşın kilo kaybı, sonluluk, adet düzensizliği, sıcağa tahammülsüzlük, gözlerde belirginleşme vb.
Hipertiroidi, nedenleri ve tedavisi:
Hipertiroidinin en sık sebebi Graves illetidir. Bu hastalık bağışıklık sisteminde tiroid bezinde hormon salgı kısmına karşı antikor gelişimiyle birlikte, bu uyaran durumuna bağlı olarak sıradandan ziyade ölçüde hormon üretilmesine neden olur. Graves marazı olan kimi hastalarda, dikkati çeken belirtilerden biri gözlerin dışarı çıkmış üzere görünmesidir. Sair nedenler arasında, kimi tiroid nodülleri, çok çokça tiroid hormon preparatı alınması, subakut tiroidit (tiroid bezinin iltihabı), lenfositik tiroidit, yahut tevellüt sonrasında görülen tiroidittir (postpartum tiroidit). Tiroiditler, tiroid bezinin iltihaplı bir illetidir ve marazın erken devrinde bezin gereğinden ziyade tiroid hormonu üretmesine neden olur.
Teşhis ve Tedavi
Tiroid bezinin muaynesinin akabinde, yapısındaki değişiklikleri kıymetlendirmek için ultrasonografi ve nodül tespitine nazaran sintigrafi yapılabilir. Tiroid ameliyatları kanser yada âlâ huylu tiroid nodülleri, büyük, şiddetli çalışan, çok hormon salgılayan tiroid bezi olan hastalarda önerilir. Hastalar Cerraha tiroid bezinde saptanan nodül nedeniyle yönlendirilir ve sıklıkla nodülden yapılan ince iğne aspirasyon biopsisi sonucuna nazaran ameliyat kararı verilir. İğne biopsisinden sonra cerrahi teşebbüs çoklukla şu sonuçları için önerilir; kanser tespiti , kanser ihtimali, yeterli huylu büyük, basınç bulgularıyla etraf organ fonksiyonlarını etkileyen, nefes alma ve yutkunmayı engelleyen nodüllerin varlığı.
Tiroid operasyonlarının ana riskleri, ameliyat sırasında tiroid bezine yakın olan kıymetli organların yaralanmasıdır. Bunlar münhasıran kan kalsiyum seviyesini düzenleyen paratiroid bezleri ve ses tellerinin çalışmasını düzenleyen sonların yaralanması olarak sayılabilir. Başkaca ameliyat sonrasında nadirde olsa kanama görülebilir.
Vesair bir tedavi formu, seçilmiş vakalarda, Radyoaktif iyot tedavisidir. Misal tedavi, patoloji sonucu istenilmeyen huylu gelen hastalarada çeşitli doz ve teknikte uygulanır. Bu tedavi Cerrahiye net bir alternatif olmamakla birlikte, sınırlı hasta gurubu için tercih edilebilir.
Ameliyatın akabinde, nekahat devri sonrası, ameliyat öncesi günlük hayata birebir biçimde devam edillir. Ameliyat sonrası doktorunuzun önerdiği aralıklarda, tiroid fonksiyon testleri ( Free T3, Free T4, TSH ), yapılarak, kan hormon seviyelerine nazaran tiroid ekstresi tasarruf dozunun ayarlanması kıymetlidir.
Op. Dr. Halis Müşfik TEMEL
Tiroid, boynun ön tarafında, nefes borusunun her iki yanına akıllıca uzanım gösteren, dimağa giden ana damarlara komşu, kelebek halinde iki modüllü bir bezdir. T3 ve T4 isimli iki hormon salgılar ve bu iki hormon, hipofiz bezinden salgılanan TSH isimli başka bir hormonun tesiri altında, metabolizma ve organ fonksiyonlarını düzenler.
Tiroid hormonlarının kandaki seviyelerine bakılarak tiroid bezinin çalışma durumu hakkında malumat edinilir. Az çalıştığı duruma hipotiroidi, çokça çalıştığı duruma hipertiroidi (Halk arasında zehirli guatr olarakta tanımlanır), denir. Hipotiroidi en sık rastlanan tiroid illetidir.
Hipotiroidi belirtileri: Adet düzensizliği, yorgunluk, zihinsel aktivitelerde yavaşlama, hareketsizlik, kilo alma, ciltte kuruma, kabızlık, saçlarda cansızlık ve dökülme.
Nedenleri ve tedavisi:
Hipotiroidinin en sık sebebi ‘Hashimoto tiroiditidir’. Bu illette bağışıklık sistemi tiroid bezine karşı savunmaya makbul ve beze zarar verir, bir mühlet sonra kâfi hormon üretimi engellenir. Hipotiroidi, diğer tiroid marazlarının tedavisinde de kulllanılan radyoaktif iyot tedavisi ve tiroid cerrahisi sonucunda da gelişebilir. Hipotiroidi tiroid ekstresi olan levotiroksinle tedavi edilir. Bu unsur tiroid bezinin doğal olarak ürettiği hormon öbeğinin sentetik eşdeğeridir. Doktorunuz tarafından önerilen nizamlı aralıklarda, tiroid hormon seviyelerine bakılarak, kullanılan Levotiroksin dozunda,ayarlama yapmak gerekir.
Hipertiroidi belirtileri: Illetin şiddetine nazaran şikayetler değişebilir. Ellerde titreme, kaslarda zayıflık, çarpıntı, mütemadi yorgunluk hissi, büyük abdest yapma sıklığında artma, alışılagelmiş yemeye karşın kilo kaybı, sonluluk, adet düzensizliği, sıcağa tahammülsüzlük, gözlerde belirginleşme vb.
Hipertiroidi, nedenleri ve tedavisi:
Hipertiroidinin en sık sebebi Graves illetidir. Bu hastalık bağışıklık sisteminde tiroid bezinde hormon salgı kısmına karşı antikor gelişimiyle birlikte, bu uyaran durumuna bağlı olarak sıradandan ziyade ölçüde hormon üretilmesine neden olur. Graves marazı olan kimi hastalarda, dikkati çeken belirtilerden biri gözlerin dışarı çıkmış üzere görünmesidir. Sair nedenler arasında, kimi tiroid nodülleri, çok çokça tiroid hormon preparatı alınması, subakut tiroidit (tiroid bezinin iltihabı), lenfositik tiroidit, yahut tevellüt sonrasında görülen tiroidittir (postpartum tiroidit). Tiroiditler, tiroid bezinin iltihaplı bir illetidir ve marazın erken devrinde bezin gereğinden ziyade tiroid hormonu üretmesine neden olur.
Teşhis ve Tedavi
Tiroid bezinin muaynesinin akabinde, yapısındaki değişiklikleri kıymetlendirmek için ultrasonografi ve nodül tespitine nazaran sintigrafi yapılabilir. Tiroid ameliyatları kanser yada âlâ huylu tiroid nodülleri, büyük, şiddetli çalışan, çok hormon salgılayan tiroid bezi olan hastalarda önerilir. Hastalar Cerraha tiroid bezinde saptanan nodül nedeniyle yönlendirilir ve sıklıkla nodülden yapılan ince iğne aspirasyon biopsisi sonucuna nazaran ameliyat kararı verilir. İğne biopsisinden sonra cerrahi teşebbüs çoklukla şu sonuçları için önerilir; kanser tespiti , kanser ihtimali, yeterli huylu büyük, basınç bulgularıyla etraf organ fonksiyonlarını etkileyen, nefes alma ve yutkunmayı engelleyen nodüllerin varlığı.
Tiroid operasyonlarının ana riskleri, ameliyat sırasında tiroid bezine yakın olan kıymetli organların yaralanmasıdır. Bunlar münhasıran kan kalsiyum seviyesini düzenleyen paratiroid bezleri ve ses tellerinin çalışmasını düzenleyen sonların yaralanması olarak sayılabilir. Başkaca ameliyat sonrasında nadirde olsa kanama görülebilir.
Vesair bir tedavi formu, seçilmiş vakalarda, Radyoaktif iyot tedavisidir. Misal tedavi, patoloji sonucu istenilmeyen huylu gelen hastalarada çeşitli doz ve teknikte uygulanır. Bu tedavi Cerrahiye net bir alternatif olmamakla birlikte, sınırlı hasta gurubu için tercih edilebilir.
Ameliyatın akabinde, nekahat devri sonrası, ameliyat öncesi günlük hayata birebir biçimde devam edillir. Ameliyat sonrası doktorunuzun önerdiği aralıklarda, tiroid fonksiyon testleri ( Free T3, Free T4, TSH ), yapılarak, kan hormon seviyelerine nazaran tiroid ekstresi tasarruf dozunun ayarlanması kıymetlidir.
Op. Dr. Halis Müşfik TEMEL