Teorik Olarak 100 Yıl Sonrasına Gitmek Mümkün! Peki Nasıl?

Şimdiye kadar cümbüş kesiminin birçok kısmında vakit seyahatine dair ögeler gördük. Buna Geleceğe Dönüşfilmindeki aracı örnek olarak gösterebiliriz. Bu üzere araçlar, farklı mecralarda ve farklı hallerde karşımıza çıksa da hepsinin hedefi ortak: zaman seyahatini mümkün kılmak.

Bu bahisler ve araçlar, sinema ile oyun dünyasının yapımcılarından çıktığı için gerçekçi olabilecekleri pek düşünülmedi. Ama tüm dünyada tanınan ve değerli çalışmalara imza atmış olan fizikçi Stephen Hawking, aslında vakit seyahatinin teoride mümkün olabileceğinisöylemişti. Üstelik dördüncü boyut ve sürat kavramlarından yola çıkarak.

Yavaş yavaş başlayalım: Nedir bu dördüncü boyut ve sürat ile ilgisi ne?


Boyut kavramıyla başlayalım. Etrafta daima iki boyutlu, üç boyutlu gibi tabirleri duyarız. Birincisinden başlayacak olursak tek boyut, birden fazla vakit bir çizgiyle tabir ediliyor. Bu çizgi üzerine koyacağınız noktaları bulmak için tek bir değişken kâfi. Yalnızca ileri ya da geri gitmeniz gerek.

İki boyut içinse bir kâğıdı örnek olarak gösterebiliriz. Elimizdeki bu kâğıdın hem eni hem de uzunluğu vardır. Yani iki boyutludur.


Üç boyutlu cisimlerde ise buna bir de yüksekliği ekleriz. Prizmalara baktığımızda üzerlerinde bu üç boyutu kullandığımız için onları üç boyutlu sayıyoruz.

Fakat bunların dışında, zaman olarak bilinen bir de dördüncü boyut var. Pekala neden bu değişken pahaların ortasında vakit da bulunuyor. Burada geçen 1 saniye, cihanın her noktasında tıpkı süratte geçmiyor mu?

Cevap hayır: Bunun için de Einstein’ın ortaya attığı bilgilere bakalım


Einstein’a nazaran uzayda bir cismin kütlesi büyüdükçe vakitte bu oranda bükülür ve yavaşlar. Örnek olarak birden fazla vakit bildiğimiz gök cisimlerinden çok daha büyük kütlelere sahip olan kara deliklerde, vaktin daha yavaş geçtiğini duymuşuzdur.

Bu teori şu örnekle açıklanıyor: Bir uzay aracında üç astronot olduğunu düşünelim. Bunlardan biri kara deliğe girmiş ve birkaç dakikanın akabinde -imkânsız olsa da- çıkmayı başarmış olsun. Onun için geçen birkaç dakika, kara deliğin kütlesine nazaran, dışarıda geçmiş olan uzun yıllara denk gelebilir. Yani bir nevi vakit seyahati yapmış olur.

Ya da uzayda vaktin daha süratli aktığı gerçeğini de buna örnek olarak gösterebiliriz. Bu farklılığı sağlayan da Dünya’mızın kendi kütlesi.

Hawking, hayali bir uzay aracının kara deliğin yörüngesinde ilerlediğini ve vazifenin dünyadan takip edildiği senaryosunu kuruyor: Her bir yörünge çeşidi 16 dakika sürüyor


Fakat Dünya'dakiler için geçen bu 16 dakika, uzay aracındakiler için de aynı mı? Cevabımız hayır, kütlesi milyonlarca Güneş’in kütlesine denk olan bu kara delik, bu sebeple vakti büküyor ve kendisine epeyce yakın olan uzay aracındakiler için vakit daha yavaş ilerliyor. Bu bağlamda 16 dakikalık çeşidin 8 dakikasını deneyimliyorlar.

Kara delik örneği de gösteriyor ki sürat, vakti algılamada epeyce kıymetli bir faktör. Pekala kim uzay aracına atlayıp galaksimizin ortasındaki bir kara deliğe sürmek ister ki? Biz değil… Neyse ki Hawking bunu da düşünmüş:


Ve sonucunda tekrar teorik olan bir senaryo kurmuş. Bu senaryoda hızlı bir trenimiz var ve Dünya’yı turluyor. Bu tren, ışık suratına yakın düzeylerde bir sürate sahip olmalı ve uzun bir mühlet boyunca hiç durmadan yoluna devam etmeli. Bilmeyenler için ışığın saniyede 300.000 km yol gidebildiğini söyleyelim.

Aynı vakitte kütlesi olan hiçbir cismin ışık suratını geçemeyeceği de biliniyor. Bu sebeple trenimiz bu sürate yalnızca yaklaşmış olacak. Bu bağlamda kelam konusu trenin içinde yolcular her zamanki üzere otururken, Dünya’yı saniyede yaklaşık 7 defa turluyor olacaklar. Trenin, bu suratı çalıştığı sürece koruduğunu varsayıyoruz.

Şimdiyse vakit, trenin içindekiler için tıpkı kara delik örneğinde olduğu üzere daha yavaş akmaya başlıyor


Hawking, tren bu süratte ilerlerken içindeki bir çocuğun, koşarak ışık suratını aşamayacağını da söylüyor. Bunun sebebiyse tabiat kanunları gereği tren içinde vaktin yavaşlamış olacak olması. Yani ışık suratının üstünlüğü korunuyor.

Artık trenin içindeki vakit, birebir gezegende bulunulmasına karşın dışarıdakine nazaran daha yavaş akıyor. 2022 yılında gönderdiğimiz tren 100 yıl boyunca gezegeni turlamış olsun? Durduğunda hangi yılda olacağız?


Cevabı çok kolay o denli değil mi? 2022 yılından itibaren 100 yıl geçirirseniz 2122 yılına ulaşırsınız. Ama trenin içindekiler için durum bu türlü değil. Onlar için vakit daha yavaş aktığından, yalnızca 1 hafta içinde 100 yıl ileri gitmiş olacaklar.

Böyle bir tren ve bu tren için bir yol inşa etmek şu an için imkânsız denilebilir. Yani bu fikir teoride kalacak üzere görünüyor. Yeniden de bilim dünyasının geleceğe yapılabilecek zaman seyahatlerini mümkün görmesi epey heyecanlandırıcı.

Kaynaklar: Stephen Hawking/Daily Mail, Evrim Ağacı, YouTube, Dusge