bilgisayarci
FD Üye

Teknolojide Bayan Derneği (Wtech), bilim ve teknoloji alanında nitelikli, ehil ve uzman insan kaynağı yetiştirmek ve bayanları önceliklendirerek fırsat eşitliğine katkı sağlamak üzere çalışmalarını sürdürüyor. Wtech'in, IPSOS ve Bahçeşehir Üniversitesi'yle birlikte gerçekleştirdiği "Türkiye Teknoloji ve İnsan Endeksi" araştırması "insan ve teknoloji" bağlantısını odağına alarak literatüre yeni bir perspektif kazandırıyor.
Araştırmada, Türkiye'de teknolojinin günlük hayatta ve iş süreçlerindeki yerinin tespiti, şahısların teknolojiye yatkınlıklarının ölçülmesi, teknoloji kullanımındaki motivasyonlarının ve bariyerlerinin tespit edilerek bu alanda alınacak aksiyonların belirlenmesi hedeflendi. Bu çerçevede lise ve üniversite öğrencilerinin, ailelerin ve STEM (Bilim, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik) alanlarındaki eğitimli iş gücünün, teknoloji konusundaki yaklaşım ve tavırlarını anlayarak alınacak aksiyonların amaç odaklı olması amaçlandı. Araştırma sonunda teknoloji algısında cinsiyet farklılıklarını ölçen ve bu alandaki bayan temsiliyetinin artırılmasına imkan sağlayacak bilgiler de elde edildi.
Zehra Öney: Rapor Türkiye'nin teknoloji algısını yansıtan bir ayna niteliği taşıyor
Wtech olarak, teknoloji alanındaki nitelikli insan kaynağı azlığına vekadınlara yönelikfırsat eşitsizliğine odaklandıklarını söyleyen Teknolojide Bayan Derneği Kurucu İdare Heyeti Lideri Zehra Öney, Türkiye'nin teknoloji algısını tespit ederek, sorunun kaynağına inme ve çeşitliliğe katkı sağlama gayesiyle çalıştıklarını belirtti. Öney; teknolojiye yönelik tavırlar odağında; 'Teknoloji Sahipliği ve Kullanımı', 'Teknoloji Endeksi', 'Yapay Zekâ Algısı' ve 'STEM Alanında Bayan Algısı' başlıklarında incelemeler yaptık. Ailelerin, öğrencilerin, gençlerin ve iş dünyasına taraf veren isimlerin teknoloji ve teknolojideki gelişmeler hakkında sahip oldukları bilgi ve tavırlara yönelik manalı datalar elde ettik. Bu araştırmayla ülkemizdeki teknoloji algısını yansıtan ayna niteliğinde değerli bir kaynak ortaya koyduk" dedi.
"Teknoloji alanında donanımlı uzmanlar yetiştirmek ismine atılan her adım, toplumsal ve ekonomik refahın kapısını aralıyor"
Yakın gelecekte; yazılım teknolojileri, yapay zekâ, makine öğrenmesi, robotik süreç otomasyonu, siber güvenlik üzere daima dönüşen alanlarda nitelikli gençlere daha çok gereksinim duyulacağına dikkat çeken Öney, "Teknoloji alanında donanımlı uzmanlar yetiştirmek ismine atılan her adım, toplumsal ve ekonomik refahın kapısını aralıyor. Toplumsal gerçekleri ve gelişim noktalarını bilimsel tekniklerle tespit etmek, sorunun kaynağına odaklanmamızı kolaylaştırıyor. Türkiye Teknoloji ve İnsan Endeksi'nin, kurumsal yapılara insan kaynağı stratejilerini oluştururken istikamet göstereceğine inanıyorum" dedi.
Pandemi teknolojinin değerli olduğu kanısını artırdı
Öney, raporda teknolojiye erişim ve kullanımla ilgili olarak iştirakçilerin hem genel hem de pandemi özelinde teknolojiye yönelik tavırlarının da ele alındığını belirtti. Araştırmaya nazaran her 10 şahıstan 9'u salgın öncesine kıyasla teknolojinin hayatlarındaki yerinin arttığını belirtti. İştirakçilerin %57'si pandemide teknolojinin değerinin "çok arttığını" söylerken, "kısmen arttı" diyenlerin oranı ise %31 oldu.
Raporda öne çıkan datalar:
Teknoloji Sahipliği ve Kullanımı
Katılımcılar, teknolojinin hayatlarındaki kıymetinin farkında ve kendilerini bu alanda geliştirme konusunda istekli.
- Katılımcıların %69'u "teknolojisiz bir hayat düşünemiyorum" derken, bu görüşe katılmayanların oranı ise %13.
- Yakın gelecekte teknoloji konusunda marifetlerin daha fazla kıymet kazanacağını düşünenlerin oranı %86 iken; kendini bu alanda geliştirerek daha fazla maharet kazanmak isteyen bireylerin oranı %80.
- Her 10 haneden 4'ünde yapay zekâ içeren en az bir eser kullanılıyor.
Türkiye'de teknolojiye yönelik tavır olumlu olsa da ekonomik manilerin yanı sıra teknolojik gelişmeler konusundaki telaş ve belirsizlikler sebebiyle olumlu tavır davranışa dönüşmüyor.
- Teknoloji endeksi ölçülürken iştirakçilerin teknolojiyle ilgili bilgi seviyesi, davranışları ve tavırları olmak üzere 3 boyut ele alındı. Kullanıcıların teknolojiye dair bilgi seviyesinin %48, davranış seviyesinin %38, tavır seviyesinin ise %54 olduğu belirlendi. Her boyutun birebir yükte değerlendirildiği araştırmada ortalama teknoloji endeksinin %47 olduğu sonucuna ulaşıldı. Buna nazaran toplumun teknoloji algısının orta düzeyde olduğunu söylemek mümkün.
Katılımcıların çoğunluğu yapay zekanın hayatı kolaylaştırdığını düşünürken bilinmeyen getirilerine karşı da telaşlı. Bunun sebebi ise yapay zekanın kimi meslek kümelerinin yerini alacağı niyeti.
- Yapay zekâ konusunda iştirakçilerin %73'ü "yapay zekânın hayatımızı kolaylaştırdığını" söz ederken, %48'i "yapay zekânın hayatımızda daha çok yer alması gerektiğini" belirtiyor.
- Toplumda yapay zekâ eserleri konusunda da bir korku hakim. "Yapay zekâ eserleri işlerimizi elimizden alacak" kanısına sahip olan bireylerin oranı %63.
- Katılımcıların %46'sı "yapay zeka konusunda bilgi seviyeniz nedir?" sorusuna "duydum ancak pek bilgim yok" derken yapay zekayı söz olarak bile duymayanların oranı yalnızca %5.
- Araştırmada dikkat çeken bir başka nokta ise robotların dünyayı ele geçireceği tasası. "Robotların yakın vakitte dünyayı ele geçireceklerinden telaş ediyorum" diyenlerin oranı yüzde 38. Öte yandan bu görüşe katılmayanların oranı da yüzde 38'lik bir oranda ve hasebiyle mevzu hakkındaki görüşler eşit. Yüzde 24'lük Kararsızlar ile birlikte toplum bu telaş konusunda ikiye bölünmüş durumda.
Raporda bayanların STEM alanlarında daha etkin rol alabilmelerinin önünde duran "cam tavan" tesirine dikkat çekiliyor. Bu durumun, bayanların iş hayatında eksik motivasyon ve takviyeyle yükselmelerine neden olduğu belirtiliyor.
- STEM alanlarındaki iş alımlarında erkeklerin lehine bir tavır olduğunu düşünenlerin oranı %36.
Bireylerde teknolojiye yönelik algılar tasayla şekilleniyor ve toplumda teknolojik gelişmelerin suratını yakalayamama telaşı de hakim.
- Teknolojik gelişmelerin suratına yetişemedikleri ve sahip oldukları bilgi seviyesinin kâfi olmadığı fikri, bireylerde telaşa yol açıyor. Bireyler yakın gelecekte, teknolojinin hayatlarını olumlu etkileyeceğini düşünseler de bu alandaki meçhullükten ve yetersiz bilgiden ötürü kaygılı.
- Bireyler, toplumsal medya ve tanınan kültürün tesiriyle teknolojik gelişmelerin yakın gelecekte olumsuz sonuçlar doğurabileceği konusunda epeyce dertli. Bu tedirginliğin, teknolojik yeniliklere adaptasyon sürecinde gecikmelere yol açabileceği öngörülüyor.
Projeyi akademi, sendika üzere alanlardan tesirli destekçilerin yanı sıra bankacılık, e-ticaret, yazılım ve davet merkezi üzere farklı kesimlerde faaliyet gösteren büyük şirketler de destekledi. Bahçeşehir Üniversitesi araştırmayı akademik katkılarıyla desteklerken, Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu (TİSK), Denizbank, GittiGidiyor, eLogo ve Tempo ise araştırmaya finansal dayanak sağladı.
Rapor derneğin çalışmalarının sürdürülebilir olmasına katkı yapacak
Kurumsal amaçları için Türkiye Teknoloji ve İnsan Endeksi raporundan faydalanmak isteyen kurumlar, şirketler, sivil toplum kuruluşları, akademi dünyası üzere ilgili tüm paydaşlar, Teknolojide Bayan Derneği (Wtech) ile kurumsaliletisim@teknolojidekadin.org adresinden irtibata geçerek rapora erişebilecek.
Araştırma iki etapta gerçekleşti
Amaç kapsamında genel kamuoyu ile online görüşmeler ve pazarlama, reklam, satış alanında üst seviye yönetici ve akademisyenlerle birebir görüşmelerden oluşan iki kademeli bir araştırma tasarımı kurgulandı. Birinci evrede 15-65 yaş aralığında Türkiye temsiliyeti olan 1231 şahısla görüşmeler yapıldı. Bu görüşmelere ek olarak ebeveynler, alan tercihi yapmış genel lise ve meslek lisesi öğrencileri, STEM alanında ve farklı alanlarda eğitim alan üniversite öğrencileri ve mezunların yanı sıra tekrar bu alanda yahut öbür iş alanlarında çalışan bireylerle de görüşmeler yapıldı. İkinci etapta ise üst seviye ve akademisyenlerle derinlemesine 20 görüşme gerçekleştirildi.