Forumda yenilikler devam etmektedir , çalışmalara devam ettiğimiz kısa süre içerisinde güzel bir görünüme sahip olduk daha iyisi için lütfen çalışmaların bitmesini bekleyiniz. Tıkla ve Git
x

Suriye Selçuklu Devleti Hakkında Bilgi

Suriye Selçuklu Devleti Hakkında Bilgi
0
101

iltasyazilim

FD Üye
Katılım
Ara 25, 2016
Mesajlar
0
Etkileşim
17
Puan
38
Yaş
36
F-D Coin
14
Suriye Selçukluları ile ilgili bilgi


Kuruluşu

Suriye'yi fetheden ve 1078 yılından beri Büyük Selçuklu Devleti'nin Suriye meliki olan Tutuş (Sultan Alparslan'ın oğlu ve Sultan Melikşah'ın kardeşidir), kendini sultan ilân ederek, yeğeni Sultan Berkyaruk'un üzerine yürümüş, Aralık 1094'te Bağdat'ı fethederek adına hutbe okutturmuş, ama Rey'de yeğenine yenilmişti (1095) Oğullarından Rıdvan Halep'te, ve Dukak Şam'da hâkimiyetlerini ilân ettiler Halep hakimi Rıdvan Haçlılarla çaba etti Bir ara sınırlarını Güney Anadolu'ya değin genişletti 1117'de ise her iki bölgede de hâkimiyet, atabeylerin eline geçmişti

Gelişme Süreci

Melik Rıdvan, Halep Selçuklu Melikliği'ni kurduktan daha sonra hükümdarlık sahasını genişletmeğe çalıştı ilk olarak beraberinde Vezîr Cenâh edDevle olduğu hâlde Suruç üstüne yürümüş, fakat Artukoğlu Sökmen'in başarılı savunması aleyhinde buradan çekilerek Ermeni Toros idaresindeki Urfa'yı zabtetmişti (1096) Melik Rıdvan şehri iç kalesinin idaresini Antakya valisi YağıBasan'a vererek Halep'e döndü Rıdvan Dımaşk şehrini de alarak, babasının sağlığındaki topraklara sahip elde etmek istiyordu Sonuçta Dımaşk'ı kuşattı, lakin başarısız oldu

İki kardeş arasındaki bu hâkimiyet mücadelesinden faydalanan Fatımiler, Emîr elCüyûş Efdal kumandasındaki bir orduyu Kudüs'e gönderdi Fatımi ordusu 40 gün süren bir kuşatma ve savaştan sonra Kudüs'u Artuk ailesinden teslim aldı (Ağustos 1096) Melik Rıdvan ise aynı ay içinde Antakya yörelerine dek uzanan yağma ve tahrip akınlarında bulundu, sonra Dımaşk'ı fethetmek üzere hazırlıklara girişti ise de bu yalnızca başarısız bir teşebbüs oldu Çok geçmeden Melik Dukak, Rıdvan'a mukabele olarak Halep üstüne yürümeğe teşebbüs etti İki taraf orduları Kennesrîn'de karşılaştılar Rıdvan, Dukak ve beraberindekileri ağır bir yenilgiye uğrattı (20 Mart 1097) Dukak, Rıdvan'ın tabiiyetini tanımak zorunda kaldı

Bu sırada Rıdvan Halep'deki hakimiyetini devam ettirebilmek için Fatımilerin desteğine ihtiyaç duymuş ve bu devletle işbirliği yapmıştı Bunun neticesinde başat olduğu yerlerde 4 hafta süreyle Darı Fatımi Halîfesi elMusta'li namına hutbe okuttu Oysa kendi çevresinin şiddetli tepkileri üzerine hutbe baştan Abbasi Halifesi namına okunmuş ve Rıdvan, Halife elMustazhir'den af dilemişti (1097)

Bu sırada Müslüman ülkelerine batıdan Haçlı Seferleri'nin başladı Anadolu'yu geçen Haçlılar Antakya'yı aldılar (1098) Haçlılar bundan daha sonra hakimiyet sahalarını genişletmeğe çalıştı, Antakya kontu Bohemond Halep'e yan bazı kaleleri işgal etti Bir zaman sonradan Melik Rıdvan harekete geçerek Halep çevresinde Haçlıların eline geçen birçok yerleri geri aldı, bu nedenle bir zaman için Haçlı tehlikesinden uzakta kalınmıştı

Fakat bu çok kısa sürmüş, 1105 senesinde Kınnesrin'de Rıdvan ile Haçlılar tekrar karşılaştılar Fakat Rıdvan Haçlılar ile yapılan savaşı kaybederek Halep'e çekilmek zorunda kaldı (1105) Haçlılar onun bu yenilgisinden yararlanarak Halep bölgesinde yağma ve istilaya giriştiler

Büyük Selçuklu sultanı Mehmed Tapar 1106 yılında Musul bölgesine Dikte Cavlı Sakavu'yu atamıştı Cavlı Musul'a hâkim olabilmek için Türkiye Selçuklu Sultanı I Kılıçarslan ile mücâdeleye girişti ve Melik Rıdvan'dan da bu husûsta destek istedi Rıdvan da askerleriyle birlikte ona katıldı Yapılan savaşı kaybeden I Kılıçarslan Habur suyunda boğuldu (1107) Ama sonradan Rıdvan ile Cavlı'nın arası açıldı Rıdvan bu durumda Antakya prensi Tancred'e mektup yazarak ondan takviye istedi Ayrıca Cavlı'nın Halep'i tehdit ve onun Suriye'deki Haçlı hakimiyeti için de bir tehlike teşkil ettiğini bildirdi Tancred, Melik Rıdvan ile anlaşırken, Cavlı da Urfa Kontu Baudouin ile birleşti İki taraf arasında TelBaşir'deki savaş, Tancred ve Rıdvan lehine neticelendi (Ekim 1108)

Emir Mevdud idaresindeki Selçuklu kuvvetlerinin Urfa'yı kuşatması (1110), Haçlıları bu şehri kurtarmak maksadıyla bir süre için Suriye'den ayrılmalarına yol açtı Melik Rıdvan bu fırsattan istifâde ederek Antakya bölgesine kadar akınlarda bulundu daha sonra Antakya'ya dönen Tancred Rıdvan'a aralarındaki anlaşmanın bozulduğunu bildirerek aleyhinde harekete geçti, önemli bazı kaleleri zaptederek ve yağma akınları ile bölgeyi büyük zarara soktu Melik Rıdvan bu durumda Tancred ile daha ağır şartlarda bir barıştırma gerçekleştirmek zorunda kaldı (1111)

Melik Rıdvan bir vakit sonra Haçlıların Halep yöresindeki faaliyetleri sebebiyle zorlama duruma düşmüş ve destek için Büyük Selçuklulara başvurmuştu Sultan Mehmed Tapar'ın çağrısına birçok Müslüman dikte uymuş ve Mevdud'un idaresindeki bu Selçuklu ordusu, Joscelin'in elinde bulunan TelBaşir'i kuşatmıştı Ama sonuç alınamamıştır Melik Rıdvan ise Halep Selçuklu Melikliği'nin Haçlıların baskısı sonunda değil elde etmek tehlikesiyle aleyhinde karşıya bulunduğunu Dikte Mevdud'a bildirerek, Selçuklu ordusunun Halep'e gelmesini istedi Dikte Mevdud bu arzuyu kabul ederek Halep bölgesine geldi Ama, olasılıkla Selçuklu askerlerinin sert hareketleri, Rıdvan'ın Halep kapılarını kapamasına sebep oldu Neticede Selçuklu ordusu Halep önünden ayrılmak zorunda kaldı (Eylül 1111)

Melik Rıdvan gitgide artan Haçlı baskısı karşısında Dımaşk hakimi TuğTegin'i Halep'e eğlence etti TuğTegin buna uyarak Halep'e geldi Sonuç Olarak Rıdvan ve TuğTegin bir anlaşma yaptılar Buna tarafından, TuğTegin Rıdvan adına hutbe okutup, para bastıracaktı (1112) Çok geçmeden bu anlaşmanın bozulduğunu görüyoruz TuğTegin kendisini korkutma eden Haçlılara karşı birçok Selçuklu emirinden, giderken Melik Rıdvan'dan da destek istemişti Rıdvan muhtemelen yıllık ücret ödediği Antakya Kontu Roger'den çekinerek bu davete uymadı Ancak TuğTegin ve Mevdud'un Haçlılara aleyhinde Taberiyye savaşını kazanmalarından sonradan yüz atlı gönderdi TuğTegin onun bu çekingen davranışına kızarak, aralarındaki anlaşmayı bozdu (1113) Melik Rıdvan bu olaydan sonradan fazla yaşamamış, şiddetli bir hastalığa yakalanarak 10 Aralık 1113'de Halep'te ölmüştür

Yıkılışı

Melik Rıdvan'ın ölümünden sonra Haleb Melikliği'nin başına 16 yaşındaki oğlu Yüksek Dağ Arslan elAhras geçirildi Ama, idare tamamıyla atabegi olan Hadım Lü'lü'nün elinde bulunuyordu Bu devrede Halep'deki Bâtınîlerden şikâyetler artmıştı Sultan Mehmed Tapar bir elçi göndererek Bâtınîlere karşısında harekete geçilmesi ve onların liderlerinin öldürülmesi için emir verilmesini istedi Yüksek Dağ Arslan bu isteğe uyarak bir kısım reisleri öldürttü Bâtınîlerden nefret edilen şey eden Haleb halkı da bu harekâta katılmıştı Fakat Alp Arslan'ın meliklik devresi kısa sürdü Yakınlarının tavsiyesi ile yardım için TuğTegin'e başvurdu, hatta Dımaşk'a samimi bir ziyaret yaptı TuğTegin de onun müracaatını müsbet karşılamıştı dahası Atabeg Lü'lü onun sorumsuzca davranışlarından ve Atabeg TuğTegin'in isteğine kadar hareket edebileceğinden korkmuş, ayrıca kendi hayatını da tehlikede görerek Yüksek Dağ Arslan'ı öldürtmüştü (Eylül 1114)

Atabeg Lü'lü, Yüksek Dağ Arslan'ın yerine altı yaşındaki kardeşi Sultanşâh'ı tahta çıkardı Böylece bir süre için devletin gerçek idarecisi oldu Fakat kudretli bir melikin yokluğu ve ordusunun sayıca eksik olması, Haleb Melikliği'ni sadece adı geçen şehri müdafaa etmek durumunda bırakmıştı Lü'lü ise hükümranlığını sürdürebilmek için; Haçlılar, TuğTegin ve Sultan Muhammed'den yardım ve benzer maksatla zaman zaman da Artuklu İlgazî'ye başvuruyordu Nihâyet 1117 yılında Lü'lü bir yolculuk esnasında beraberindeki Türk müfrezesi kadar öldürüldü sonradan idareyi başka hadımlar ele geçirdi Sultanşâh zâten yaşça minik olduğundan yalnızca ismen melikti Haleb şehri bu iç karışıklıklar nedeniyle Haçlıların yağma ve istilâsından kurtulamayacak bir durumda idi Artuklu İlgazî 1117'de Haleb'i geçici olarak almıştı Ertesi sene sıkıntı içindeki halkın çağrısı ile İlgazî Haleb'e adamakıllı hâkim oldu ve Sultanşâh'ı da hapsetti (1118) Bu suretle Haleb Melikliği, dolayısıyla Suriye Selçuklu Devleti, sona ermiş oluyordu

Dımaşk (Şam) Selçuklu Melikliği

Tutuşun ölümünden sonradan, oğlu Dukak, Suriye Selçuklularının Dımaşk şubesini kurmuştu Tutuşun emrinde yer alan Emîr Tuğtegin, Sultan Berkyarukun eline esir düşmüş, sonra bağımsızlık bırakılmıştı Tuğtegin, Dımaşka gelerek Dukakın hizmetine girdi ve ordu kumandanlığına getirildi Keza, Dukakın annesiyle evlendi ve Savtigini ortadan kaldırarak, melikliğin idaresini ele aldı Dukak, Dımaşkı ele geçirmek isteyen ağabeyi, Halep Meliki Rıdvan ile yaptığı mücadelede mağlup olunca, onun hakimiyetini kabul etti

Melik Dukak, bundan sonradan Haçlılarla uğraş etti Fakat Haçlı kumandanı Raymondla yaptığı Trablus önündeki savaşı kaybetti (1102) daha sonra Cenâhüddevle, Rahbeyi baskı altına almak için sefer düzenlediyse de, buranın, Melik Dukak kadar ele geçirildiğini öğrenince, bölgeden ayrıldı Cenâhüddevle, Dukakın 1104 yılında ölümünden sonradan, Atabeg Tuğtegin, önce onun bir yaşındaki oğlu Tutuş adına hutbe okuttu sonra Dukakın on iki yaşındaki kardeşi Ertaşı tahta geçirdi Lakin, Tuğteginden korkan Ertaş, Dımaşktan kaçtı (1104) Bu Nedenle, Suriye Selçuklularının Dımaşk kolu sona erdi ve yerine Tuğtegin ailesi, yani Böriler Hânedân kurdu


Suriye Selçuklu Hükümdarları ve Tahta Geçişleri

* Tacüddevle Tutuş 1079
* Rıdvan (Halep'te) 10951113
* Dukak (Şamda) 10951104
* Alp Arslan elAhras (Halep'te) 1113
* Sultanşah (Halep'te) 11141117 *
 
858,500Konular
982,391Mesajlar
32,980Kullanıcılar
maliaktan71Son üye
Üst Alt