Sosyal Güvenlik'te ne nasıl, değişti?

Sosyal Güvenlik'te ne nasıl, değişti? Uzun süredir tartışılan Sosyal Emniyet Reformu ile ilgili Sosyal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu’nda Değiştirme Yapan Kanun Tasarısı, geçtiğimiz perşembe günü Meclis’te kabul edilerek yasalaştı Şimdi sıra Cumhurbaşkanı’nın imzasında Yasaya bütün olarak baktığımızda, yurttaş açısından bardağın manâsız tarafınındaha pozitif olduğunu görüyoruz Bilhassa yasa yürürlüğe girdikten daha sonra sigortalı olacaklar açısından önemli kayıplar söz konusu Mevcut sigortalıların da bir takım sosyal haklarında gerileme oluyor Halk aralarında kullanılan Yediden yetmişe değin herkese zorunludiye bir laf var Sosyal emniyet olayı bunun da ötesinde Doğumdan ölüme hatta öldükten sonra da kalanlaragerekli ve fazla kayda değer Olaya bu yönüyle baktığımızda, yeni yasa ile vatandaşa ilave avantajlar temin etmek yerine, devletin sosyal güvenlikle ilgili harcamaları azaltıp, tabloda belirtilmiş sosyal emniyet açığını aşağıda çekmenin amaçlandığı göze çarpıyor Bu yazı dizisinde, Sosyal Güvenlik Reformu’nun kime ne getirdiğini, ne götürdüğünü, ayrıntılı olarak açıklayacağız 1 Mayıs 2008’den önce sigortalı olmanın avantajı 1 MAYIS 2008’den önce 1 gün dahisigortası bulunanlar için emeklilik yaşı veya prim ödeme gün sayısı değişmiyor Halen, SSK; BonoKur ve Emekli Sandığı Kanunlar’ına kadar emeklilik yaşı bayan için 58, erkek için 60 olarak uygulanıyor 1 Mayıs 2008 tarihine kadar 1 gün deha sigortalı olanlar için emeklilik yaşı ya da prim ödeme gün sayısında değiştirme olmayacak Emekli olabilmek için 1 Mayıs 2008 tarihine dek işe başlayanlarda 7000 gün olan zaman, 1 Mayıs 2008’den itibaren sigortalı olanlarda, 7200 güne çıkacak Ayrıca emeklilik yaşı da tekrar aşamalı olarak 65’e çıkacak 1 Mayıs 2008’den önce sigortası olanların aylık bağlama oranı, birincil 10 yılın her yılı için yüzde 3 olacak Sağlık yardımı almak için 30 gün yetecek SİGORTALININ kendisi, bakmakla yükümlü olduğu eşi ve çocukları ile esas ile babasının afiyet hizmetlerinden yararlanabilmesi için 30 gün prim ödemiş olması yeterli olacak Mevcut düzenlemede sigortalının kendisi için 90 gün, benzeşen ve çocukları ile asıl ve babası için ise 120 gün prim ödemiş olması gerekiyordu 60 günden az borcu bulunan SenetKur’lu sıhhat hizmeti alabilecek İsteğe tabi sigortalılar ile bakmakla mesul oldukları şahısların ise sağlık durumu hizmetlerinden yararlanabilmeleri için prim ve prime emrindeki borcu bulunmaması gerekecek Sigortalıların işsiz kaldığı tarihten geriye bir sene içinde 90 günlük zorunlu sigortalılıkları varsa, kendileri ve bakmakla mesul oldukları kişiler, işsiz kaldıkları tarihten itibaren 90 gün süreyle sağlık durumu hizmeti alabilecekler 90 gün prim ödemesi yoksa 10 gün zaman ile afiyet hizmeti alınabilecek Emeklilik yaşı yükseliyor prim gün sayısı artıyor EMEKLİLİK için şimdi kadınlarda 58, erkeklerde 60 olan yaş sınırı, aşamalı olarak artacak ve 2048 yılından itibaren, kadın ve erkek 65 yaşından itibaren emekli olabilecek SSK’lılarda emeklilik için aranan prim ödeme gün sayısı, 7 bin günden 7 bin 200 güne çıkarıldı En fazla sorulan soru: Hemen emekli elde etmek gerekiyor mu ÖZGÜRLÜK okurları, gönderdikleri eposta ve fakslarda, en çok Bu sene emekli olmayı tavsiye eder misiniz?diye soruyorlar Yeni yasa sebebiyle, çok kişi telaşa kapılmış durumda Bir yere gidiyoruz, yanımıza yaklaşıp Yeni yasanın yürürlüğe gireceği tarihten önce, emekli olmamızda fayda var mı?diye soruyorlar Üniversitede, öğrencilerin en çok sorduğu soru Hocam, evdekiler şu soruyu size sormamızı istediler; anında emekli olsunlar mı yahut çalışmaya devam mı etsinler?Kısaca, cümbür cemaat bu sorunun yanıtını arıyor Yeni yasa ile birlikte emekçi, memur, esnaf, sanatkar ve daha çoğu birey emeklilik yaşının uzayacağı ve gelecek yıllarda, emekli aylığının düşeceği endişesi içinde YANIT: Emekli olmaya yargı kazanmış olanların, emekli olma telaşına düşmelerine gerek yok Çünkü, emekliliğe yargı kazananlar yasadan negatif etkilenmeyecekler Yeni yasa yürürlüğe girmeden önce TC Emekli Sandığı, SSK veya TahvilKur sigortalısı olup, emekliliğe hak kazananların, prim ödeme gün sayıları ve emekliye bölünme yaşı değişmeyecek Yeni yasa, geç emekliliğe teşvik ediyor Emekliliğe adalet kazanmış olanların, yasa yürürlüğe girdikten sonra çalışmaya devam etmeleri durumunda, eskisine oranla daha yüksek aylık almaları söz konusu Memurun ölüm aylığı 1800 güne indirildi SOSYAL Emniyet Yasası ile ölüm aylığına yargı kazanma koşulları tekrar düzenlendi Devlet memurları açısından vefat aylığına adalet kazanmada gerekli olan prim gün sayısı 3 bin 600 günden 1800 güne indirildi SSK’lılarda ise her türlü borçlanma süreleri hariç minimum 5 takvim sigortalılık süresi ve 900 prim günüyle vefat aylığı bağlanabilecek TahvilKur’lularda ise mevcut 1800 gün prim ödemiş edinmek koşulu değişmedi Aylık bağlama oranı düşecek SİGORTALILARA ilk 10 yılda her sene için yüzde 3,5 olarak uygulanan aylık bağlama oranı, birincil yıldan itibaren yüzde 2 olarak uygulanacak Buna kadar, 30 Nisan 2008 tarihinden sonradan işe başlayan işçilere, 10 puan daha düşük aylık bağlanacak Örneğin 25 sene prim ödeyip emekli olacak bir işçiye yüzde 60 yerine, yüzde 50 oranında aylık bağlanacak Doğum yapan kadına 4 yıl borçlanma hakkı SİGORTALI kadınlara, bedava doğum veya analık izin süreleri ile doğum yaptıkları tarihten itibaren çalışmadıkları iki yıllık süreyi borca girme hakkı verildi Bu yargı en çok iki çocuk için kullanılabilecek Böylece kadınlara, doğumdan sonraki çalışmadıkları dönemi dört yılı geçmemek üzere borçlanarak emekliliğe saydırma imkanı tanınmış oldu Yeşil kart kalkıyor dul aylığı düşecek YENİ yasayla yeşil kart uygulaması, 2 sene sonradan bitecek Çalışan dul eşe bağlanacak olan aylık, yüzde 75’cilt yüzde 50’ye inecek TahvilKur’lu da borçlanabilecek TAHVILKUR sigortalılığı niteliği taşıdığı halde Sosyal Emniyet Kanunu’nun yürürlüğe gireceği tarihe kadar SenetKur tescil ve tescillerini yaptırmayanların yargı ve yükümlülüğü, kanunun yürürlük tarihinden itibaren başlayacak Oysa BonoKur sigortalılığı, kanunun yürürlük tarihinden itibaren başlatılanlar, 4102000 tarihi ile sigortalılıklarının başlatıldığı tarih arasındaki aidat mükellefi oldukları süreleri borçlanabilecekler Çalışan emeklinin aylığı kesilecek mevcut benzer kalacak YASANIN yürürlüğe girmesinin ardındansigortalı olanlar, emekli olduktan sonra çalışırlarsa, emekli aylıkları kesilecek Yasa yürürlüğe girmeden önce sigortalı olanlar, emekli olduklarında yardım primi ödeyerek, başka bir işte çalışabilecekler Mevcut emeklilerin acele etmesine lüzum yok Almış oldukları aylıkta herhangi bir düşüş olmayacak Şükrü Kızılot Bağimsizlik