Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Şorbon Antrax tanımı
Ot yiyen hayvanlardan insanlara geçen ; deride yaralar oluşturabilen ve bütün vücuda yayılabilen, özellikle solunumla alındığında ölümcül olan bakteriyel bir hastalıktır
ETKENİ :
Hastalığın etkeni Bacillus Anthracis (Antraks basili) adı bahşedilen bir bakteridir
Bu bakteri kapsüllüdür, hareketsizdir Kuluçka süresi 3 ila 5 gündür
Anaerobik (havasız) şartlarda, sporlarla ürer Sporları dış şartlara böylece dirençlidir ki kuru ve karanlık bir yerdeki tozda (bilhassa havasız ortamlarda) senelerce canlı kalabilir, canlılığını ancak 43 derece ısıda kaybeder Uygun koşullar bulduğunda çok kolay ve hızlı ürer
BULAŞMA ŞEKLİ :
1 Derideki sıyrıklardan; ot yiyen hastalıklı hayvanların leşleri, bu hayvanların kılları, kürkleri, yünleri ve bunlardan yapılan eşyaların kullanılması ile,
2 İyi pişirilmemiş hastalıklı hayvan etlerinin yenilmesi ile sindirim aracılığıyla,
3 Şarbon mikrobunun bulunduğu ortamlardan bakteri sporlarının solunum yolu ile alınmasıyla hastalık vücuda girer
HASTALIĞIN KLİNİK SEYRİ :
Hastalığın üç değişiklik klinik formu vardır:
1 Deri şarbonu
2 Barsak (sindirim sistemi) şarbonu
3 Akciğer (solunum sistemi) şarbonu
Deri şarbonu :
Deri şarbonu en sık (%98) görülen şeklidir En sık olarak hayvanlarla teması olan iş sahibi kişilerde (kasap, baytar, derici, çoban) görülür Daha çok yüz, boyun, el gibi vücudun açık yerlerinde görülür Hastalık cilt yoluyla vücuda fakat bere, çizik vb bulunan hasarlı deriden girebilir; sağlam deriden giremez Mikrobun deriye girmesinden 12 ila 36 saat daha sonra sızısız, kaşıntılı, irinsiz, üstünde siyahmorumtırak kabuklu (nekrotik) sert yaralar; bu yaraların çevresinde içinde akıcı yer alan kabarcıklar oluşur Şişlikler (ödem) ve lenf bezlerinde çoğaltma görülür Lenf bezi tutulumu durumunda ağrı olur 38 derece ateş ve halsizlik olur Çare edilmeyen deri şarbonunun % 10'u tüm vücuda yayılır Bu durumda yüksek alev, dermansızlık, şoka akım vardır ve menenjit gelişebilir
Barsak (sindirim sistemi) şarbonu :
Barsak şarbonu koleraya benzeyen şiddetli ishal ile seyreder Hastalığın tablosu kanlı basur, akut apandisit, hatta barsak perforasyonunu (barsak delinmesi) taklit edebilir
Akciğer (solunum sistemi) şarbonu :
Akciğer şarbonunda (yün eğiricilerinin hastalığı ) öksürük, solunum sıkıntısı, kan tükürme ve ağız ile dudaklarda morarma ile seyreden ağır bir zatürre görülür
Hastalık iki fazlıdır Grip gibi başlar yüksek alev, kas ve eklemlerde sancı, öksürüğü peşine düşüp takip eden 2 gün içinde ağır bir zatürre başlar; nefes darlığı, kanlı balgam olur
Zatürre her iki akciğeri sarar, akciğerlerde kanama yapar, her iki akciğer aralarında bulunan mediasten denen bölgenin iltihaplanmasına niçin olur; sonuçta da hastanın ölümüne neden olabilir
Şarbon hastalığı en sık görülen formu olan deri şarbonu itibariyla doğrusu bir iş hastalığı olarak bilinir; ama sporlarının çevre şartlarına fazla dirençli olması ve fazla basit üreyebilmesi nedeniyle (bakteri sporlarını taşıyan tozların solunması aracılığıyla) biyoloji ile ilgili silah olarak da kullanılmıştır Tarihte bu nesil saldırıya ilk olarak Osmanlı Devleti askerleri maruz kalmıştır
TEDAVI :
Deri şarbonda penisilin , tetrasiklin , eritromisin , kloramfenikol ,sefalosporin gibi antibiyotikler kullanılır Bu antibiyotikler yaradan alınan örnekten yapılacak kültür sonucuna tarafından seçilir Kültür sonucu gelinceye dek penisilin kullanılabilir
Yaraya antiseptik sıvılar uygulanmamalı, yara kesilip çıkartılmamalıdır Yalnızca steril bir gazlı bez yara üstüne konarak yara kapatılır
Akciğer ve barsak şarbonunda antibiyotik tedavisi uygulansa bile ölüm oranı yüksektir
KORUNMA :
Şarbonlu hayvanlar öldürüldükten daha sonra derin çukurlara üzerine kireç kaymağı dökülerek gömülür Öteki hayvanları korumak için aşı yapılmalıdır
Insanlar için de aşı vardırAma çok yaygın olarak kullanılmamaktadır Piyasada bulunmamaktadır
Basında izlediğimiz haberlerdeki mektup aracılığıyla gönderilen tozlar bakteri sporlarını içerirler ve labarotuvar şartlarında biyolojik silah olarak kullanmak amacıyla üretilmiştir
Şüpheli mektup, koli ve kavanozların; toz maskesi takarak ve elen giyerek
ev dıştan açılması öğüt olunur
Özel Baskı *
Ot yiyen hayvanlardan insanlara geçen ; deride yaralar oluşturabilen ve bütün vücuda yayılabilen, özellikle solunumla alındığında ölümcül olan bakteriyel bir hastalıktır
ETKENİ :
Hastalığın etkeni Bacillus Anthracis (Antraks basili) adı bahşedilen bir bakteridir
Bu bakteri kapsüllüdür, hareketsizdir Kuluçka süresi 3 ila 5 gündür
Anaerobik (havasız) şartlarda, sporlarla ürer Sporları dış şartlara böylece dirençlidir ki kuru ve karanlık bir yerdeki tozda (bilhassa havasız ortamlarda) senelerce canlı kalabilir, canlılığını ancak 43 derece ısıda kaybeder Uygun koşullar bulduğunda çok kolay ve hızlı ürer
BULAŞMA ŞEKLİ :
1 Derideki sıyrıklardan; ot yiyen hastalıklı hayvanların leşleri, bu hayvanların kılları, kürkleri, yünleri ve bunlardan yapılan eşyaların kullanılması ile,
2 İyi pişirilmemiş hastalıklı hayvan etlerinin yenilmesi ile sindirim aracılığıyla,
3 Şarbon mikrobunun bulunduğu ortamlardan bakteri sporlarının solunum yolu ile alınmasıyla hastalık vücuda girer
HASTALIĞIN KLİNİK SEYRİ :
Hastalığın üç değişiklik klinik formu vardır:
1 Deri şarbonu
2 Barsak (sindirim sistemi) şarbonu
3 Akciğer (solunum sistemi) şarbonu
Deri şarbonu :
Deri şarbonu en sık (%98) görülen şeklidir En sık olarak hayvanlarla teması olan iş sahibi kişilerde (kasap, baytar, derici, çoban) görülür Daha çok yüz, boyun, el gibi vücudun açık yerlerinde görülür Hastalık cilt yoluyla vücuda fakat bere, çizik vb bulunan hasarlı deriden girebilir; sağlam deriden giremez Mikrobun deriye girmesinden 12 ila 36 saat daha sonra sızısız, kaşıntılı, irinsiz, üstünde siyahmorumtırak kabuklu (nekrotik) sert yaralar; bu yaraların çevresinde içinde akıcı yer alan kabarcıklar oluşur Şişlikler (ödem) ve lenf bezlerinde çoğaltma görülür Lenf bezi tutulumu durumunda ağrı olur 38 derece ateş ve halsizlik olur Çare edilmeyen deri şarbonunun % 10'u tüm vücuda yayılır Bu durumda yüksek alev, dermansızlık, şoka akım vardır ve menenjit gelişebilir
Barsak (sindirim sistemi) şarbonu :
Barsak şarbonu koleraya benzeyen şiddetli ishal ile seyreder Hastalığın tablosu kanlı basur, akut apandisit, hatta barsak perforasyonunu (barsak delinmesi) taklit edebilir
Akciğer (solunum sistemi) şarbonu :
Akciğer şarbonunda (yün eğiricilerinin hastalığı ) öksürük, solunum sıkıntısı, kan tükürme ve ağız ile dudaklarda morarma ile seyreden ağır bir zatürre görülür
Hastalık iki fazlıdır Grip gibi başlar yüksek alev, kas ve eklemlerde sancı, öksürüğü peşine düşüp takip eden 2 gün içinde ağır bir zatürre başlar; nefes darlığı, kanlı balgam olur
Zatürre her iki akciğeri sarar, akciğerlerde kanama yapar, her iki akciğer aralarında bulunan mediasten denen bölgenin iltihaplanmasına niçin olur; sonuçta da hastanın ölümüne neden olabilir
Şarbon hastalığı en sık görülen formu olan deri şarbonu itibariyla doğrusu bir iş hastalığı olarak bilinir; ama sporlarının çevre şartlarına fazla dirençli olması ve fazla basit üreyebilmesi nedeniyle (bakteri sporlarını taşıyan tozların solunması aracılığıyla) biyoloji ile ilgili silah olarak da kullanılmıştır Tarihte bu nesil saldırıya ilk olarak Osmanlı Devleti askerleri maruz kalmıştır
TEDAVI :
Deri şarbonda penisilin , tetrasiklin , eritromisin , kloramfenikol ,sefalosporin gibi antibiyotikler kullanılır Bu antibiyotikler yaradan alınan örnekten yapılacak kültür sonucuna tarafından seçilir Kültür sonucu gelinceye dek penisilin kullanılabilir
Yaraya antiseptik sıvılar uygulanmamalı, yara kesilip çıkartılmamalıdır Yalnızca steril bir gazlı bez yara üstüne konarak yara kapatılır
Akciğer ve barsak şarbonunda antibiyotik tedavisi uygulansa bile ölüm oranı yüksektir
KORUNMA :
Şarbonlu hayvanlar öldürüldükten daha sonra derin çukurlara üzerine kireç kaymağı dökülerek gömülür Öteki hayvanları korumak için aşı yapılmalıdır
Insanlar için de aşı vardırAma çok yaygın olarak kullanılmamaktadır Piyasada bulunmamaktadır
Basında izlediğimiz haberlerdeki mektup aracılığıyla gönderilen tozlar bakteri sporlarını içerirler ve labarotuvar şartlarında biyolojik silah olarak kullanmak amacıyla üretilmiştir
Şüpheli mektup, koli ve kavanozların; toz maskesi takarak ve elen giyerek
ev dıştan açılması öğüt olunur
Özel Baskı *
