iltasyazilim
FD Üye
Bu yazıda yetişkinlerde ve çocuklarda görülebilen bazı ilginç uyku bozukluklarından bahsedeceğiz Bu uyku bozuklukları hakkında daha pozitif öğrenmek için okumaya devam edin
Çoğumuz insomnia (kolayca uykuya dalma yetersizliği) gibi bir takım yaygın uyku bozuklukları hakkında bilgiye sahibiz Ama bunun yanında bir takım fazla nadir görünen uyku bozuklukları da mevcuttur Bunlar genelde kalıtsaldır Burada tartışılan nadir uyku bozuklukları; fazla uyuma, uykusuzluk ya da uyku halindeyken ayrı hareketlere niçin olma gibi bir takım sorunlara niçin olabilir Öyleyse, bu bozukluklara birlikte bir göz atalım
1) Narkolepsi:
Narkolepsi, sinir sisteminin günün herhangi bir saatinde meydana gelebilen uyku nöbetleri ile karakterize bir bozukluğudur Bu rahatsızlıktan muzdarip olan kişiler günde 34 saatte bir yaklaşık 1520 dakikalık bir uyku ihtiyacı hissetmektedir Bir rahatsızlık olmasına karşın, narkolepsinin neden olduğu kısa süreli uykular kişinin tamir edilmiş olarak uyanmasına neden olmaktadır Bu uyuklamalar günün herhangi bir hemen meydana gelebilir Yemek yerken, bir görüşme sırasında ya da otomobil kullanırken meydana gelebilir fakat bu koşul harika güvenli olmayan olabilir Narkolepsi her 2000 kişiden birini etkileyebilir
Niçin meydana kazanç?
Uykusuzluk gibi durumlar etkisini artırabileceği halde, sebebi yorgunluk olabilir ya da olmayabilir REM uyku döngüsünü düzenleyen hipokretin olarak bilinen bir beyin kimyasalının bulunmamasından kaynaklandığı düşünülmektedir
Nasıl tedavi edilir?
Bu durum için spesifik bir çare olmamakla birlikte, teftiş altına elde etmek için bir kaç yöntem bulunmamaktadır Bu yöntemlerden biri işin ortasında uyuyakalmamak için bir kaç saatte bir kısa süreli uykular planlamaktır Bu rahatsızlığı betimlemek ve teftiş altına elde etmek için bir uyku uzmanı ile işbirliği yapmak fazla yararlı olacaktır
2) KleineLevin Sendromu (Uyuyan Hoş Sendromu):
KleineLevin sendromu, saatler, günler, haftalar ve aylarca sürebilen uzun süreli gündüz uykusu ile karakterizedir Bu sendromdan müzdarip olup günün 23 saatini uykuda geçiren bir takım halk gözlemlenmiştir Bir kişi bu sendroma girmek üzereyken grip sözde belirtiler göstermektedir Aşırı bir uyuma atağından daha sonra etkilenen kişide sinirlilik, kafa karışıklığı, hiperseksüalite ve kontrolsüzlük meydana gelebilmektedir Incelemeler bu sendromun kadınlardan çok erkekleri etkilediğini göstermektedir Yapılan çalışmalara göre dünya üstünde 200 birey bu sendromdan etkilenmiştir
Niçin meydana gelir?
Bu sendroma neden olan kesin bir neden demin bulunamamıştır oysa talamus ve hipotalamustaki düzensizlikler sebebiyle ortaya çıkabilmektedir Fazla dozda alkol ve uyuşturucu, fazla dermansızlık, ağır stres ya da hatta beyin tümörleri gibi sağlık sorunları yüzünden kleinelevin sendromu yaşanabilir
Nasıl çare edilir?
Bir uyku uzmanına danışmak bu durumun tedavisine karşın birincil adımdır Çoğu uyku uzmanının, bu
sorunun üstesinden varmak için yaşam tarzı değişikliklerini önerdiği bilinmektedir Her gün açıklanmış bir saatte uyumak, kafeinin alımını eksilmek, yoga ve meditasyon gibi faaliyetlerde bulunmak gibi bir takım değişikliklerin bu sorunun tedavisinde asistan olduğu bilinmektedir
3) Somnambulizm – Uyurgezerlik:
Adından da anlaşılacağı üzere, uyurgezer, uykunun derin aşamalarında yürüyen kişidir Bu durum 412 yaş arasındaki çocuklarda sık görülür Genel Olarak, çocuklar ailede koştuğu tanıdık bu davranıştan daha pozitif etkilenirler Bu koşul tehlikeli olabilir, çünkü birey uykusunda iken yürüyebilir, araba kullanabilir, öyle ya da böyle tırmanıp, inebilir, bir yerlere gitmek üzere giyinebilir Bütün bunlar çok büyük bir risk oluşturmaktadır Eğer rahatsız edilmezse uyurgezer birey sonunda uykuya geri dönecektir Ama ertesi sabah uyandıklarında bu uyurgezerlik dönemini hatırlamazlar Uyurgezerlik sürecinin ortasında iken uyandırılırlar ise fazla sinirli olabilmektedirler Bu şart oldukça nadirdir, zira yukarıda kayıtlı yaş grubundaki çocukların yalnızca %15 ’inin bu durumdan rahatsız olduğu bilinmektedir
Niçin meydana kazanç?
Bu koşul yorgunluk, stres ve hatta uyku eksikliğinden dolayı ortaya çıkabilir Bu rahatsızlık yetişkinlerde de görülebilmektedir bu durumda sebep çoğunlukla zihinsel bir rahatsızlık ya da kayıtlı bir ilacın bağlı etkisi olabilmektedir Tedirgin ayak sendromu, uyku apnesi ya da gastroözofageal reflü gibi bir takım tıbbi durumlar da bu duruma neden olabilir
Nasıl çare edilir?
Yukarıda bahsedilen altta yatan tıbbi durumların tedavisi, uyurgezerlik ataklarını durdurabilir Yine, bir uyku uzmanına danışmak ve bu şart için ilaç tedavisi elde etmek tezgâhtar olacaktır Bazı vakalarda uyurgezerlik nedenini tespit etmek ve uyurgezerlik tedavisinde hipnoterapi zorunlu olabilir
4) Fatal Familial Insomnia – Ölümcül Ailesel Uykusuzluk Hastalığı:
Ölümcül ailesel uykusuzluk hastalığı ırsi, son derece nadir görülen bir uyku bozukluğu olup şimdiye dek sadece dünyadaki 40 ailede görülmüştür Ölümcül ailesel uykusuzluk hastalığı herhangi bir yaşta ortaya çıkabilmesine karşın çoğunlukla ileri yaşlarda ortaya çıkmaktadır Fakat bir takım vakalarda bu rahatsızlığın 20 yaşlarındaki gençleri ile etkilediği görülmüştür Ölümcül ailesel uykusuzluk bir prion hastalığı olarak sınıflandırılmıştır Prion hastalıkları beyinde sünger benzeri deliklere niçin olur bu da bir takım anormalliklere yol açmaktadır Deli dana hastalığı da bir prion hastalığıdır ve aynı belirtilere sebep olmaktadır Belirtileri;
İnsomnia gibi uykusuzluk ile başlayabilir Uykusuzluk kayıtlı fobilerin gelişimi ile birlikte zamanla artabilir
Koşul kötüleşir ve ayrıca görsel ayrıca de işitsel varsanılar meydana kazanç Bu koşul panik atakları yoğunlaştırıp terleme ve yarı rahatsızlıklara neden olabilir
Etkilenen kişiler durmadan uyuyor gibi görünebilir ancak uyumamaktadır İdrar kaçırma, ölümcül ailesel uykusuzluk hastalığının bu aşamasında başka bir semptom olabilir
Bunama belirtileri görülebilir
Sonunda bunama kötüleşebilir ve söylev yetilerini kaybedebilirler
Bir sonraki faz ise koma ve ölüm olabilir
Neden meydana kazanç?
Ölümcül ailesel uykusuzluk hastalığı ırsi bir bozukluktur Eğer bir ebeveyn bu gen mutasyonunu taşıyorsa, bu hastalığın gelişme şansı %50 dir
Nasıl tedavi edilir?
Ölümcül ailesel uykusuzluk hastalığı çare edilemez ve her zaman ölümcüldür Bu hastalığın semptomları bile tedavi edilemez Bu durumdaki bir birey bir yıla kadar hayatta kalabilir
Kaynakça:
buzzlecomarticlesraresleepingdisordershtml
Çoğumuz insomnia (kolayca uykuya dalma yetersizliği) gibi bir takım yaygın uyku bozuklukları hakkında bilgiye sahibiz Ama bunun yanında bir takım fazla nadir görünen uyku bozuklukları da mevcuttur Bunlar genelde kalıtsaldır Burada tartışılan nadir uyku bozuklukları; fazla uyuma, uykusuzluk ya da uyku halindeyken ayrı hareketlere niçin olma gibi bir takım sorunlara niçin olabilir Öyleyse, bu bozukluklara birlikte bir göz atalım
1) Narkolepsi:
Narkolepsi, sinir sisteminin günün herhangi bir saatinde meydana gelebilen uyku nöbetleri ile karakterize bir bozukluğudur Bu rahatsızlıktan muzdarip olan kişiler günde 34 saatte bir yaklaşık 1520 dakikalık bir uyku ihtiyacı hissetmektedir Bir rahatsızlık olmasına karşın, narkolepsinin neden olduğu kısa süreli uykular kişinin tamir edilmiş olarak uyanmasına neden olmaktadır Bu uyuklamalar günün herhangi bir hemen meydana gelebilir Yemek yerken, bir görüşme sırasında ya da otomobil kullanırken meydana gelebilir fakat bu koşul harika güvenli olmayan olabilir Narkolepsi her 2000 kişiden birini etkileyebilir
Niçin meydana kazanç?
Uykusuzluk gibi durumlar etkisini artırabileceği halde, sebebi yorgunluk olabilir ya da olmayabilir REM uyku döngüsünü düzenleyen hipokretin olarak bilinen bir beyin kimyasalının bulunmamasından kaynaklandığı düşünülmektedir
Nasıl tedavi edilir?
Bu durum için spesifik bir çare olmamakla birlikte, teftiş altına elde etmek için bir kaç yöntem bulunmamaktadır Bu yöntemlerden biri işin ortasında uyuyakalmamak için bir kaç saatte bir kısa süreli uykular planlamaktır Bu rahatsızlığı betimlemek ve teftiş altına elde etmek için bir uyku uzmanı ile işbirliği yapmak fazla yararlı olacaktır
2) KleineLevin Sendromu (Uyuyan Hoş Sendromu):
KleineLevin sendromu, saatler, günler, haftalar ve aylarca sürebilen uzun süreli gündüz uykusu ile karakterizedir Bu sendromdan müzdarip olup günün 23 saatini uykuda geçiren bir takım halk gözlemlenmiştir Bir kişi bu sendroma girmek üzereyken grip sözde belirtiler göstermektedir Aşırı bir uyuma atağından daha sonra etkilenen kişide sinirlilik, kafa karışıklığı, hiperseksüalite ve kontrolsüzlük meydana gelebilmektedir Incelemeler bu sendromun kadınlardan çok erkekleri etkilediğini göstermektedir Yapılan çalışmalara göre dünya üstünde 200 birey bu sendromdan etkilenmiştir
Niçin meydana gelir?
Bu sendroma neden olan kesin bir neden demin bulunamamıştır oysa talamus ve hipotalamustaki düzensizlikler sebebiyle ortaya çıkabilmektedir Fazla dozda alkol ve uyuşturucu, fazla dermansızlık, ağır stres ya da hatta beyin tümörleri gibi sağlık sorunları yüzünden kleinelevin sendromu yaşanabilir
Nasıl çare edilir?
Bir uyku uzmanına danışmak bu durumun tedavisine karşın birincil adımdır Çoğu uyku uzmanının, bu
sorunun üstesinden varmak için yaşam tarzı değişikliklerini önerdiği bilinmektedir Her gün açıklanmış bir saatte uyumak, kafeinin alımını eksilmek, yoga ve meditasyon gibi faaliyetlerde bulunmak gibi bir takım değişikliklerin bu sorunun tedavisinde asistan olduğu bilinmektedir
3) Somnambulizm – Uyurgezerlik:
Adından da anlaşılacağı üzere, uyurgezer, uykunun derin aşamalarında yürüyen kişidir Bu durum 412 yaş arasındaki çocuklarda sık görülür Genel Olarak, çocuklar ailede koştuğu tanıdık bu davranıştan daha pozitif etkilenirler Bu koşul tehlikeli olabilir, çünkü birey uykusunda iken yürüyebilir, araba kullanabilir, öyle ya da böyle tırmanıp, inebilir, bir yerlere gitmek üzere giyinebilir Bütün bunlar çok büyük bir risk oluşturmaktadır Eğer rahatsız edilmezse uyurgezer birey sonunda uykuya geri dönecektir Ama ertesi sabah uyandıklarında bu uyurgezerlik dönemini hatırlamazlar Uyurgezerlik sürecinin ortasında iken uyandırılırlar ise fazla sinirli olabilmektedirler Bu şart oldukça nadirdir, zira yukarıda kayıtlı yaş grubundaki çocukların yalnızca %15 ’inin bu durumdan rahatsız olduğu bilinmektedir
Niçin meydana kazanç?
Bu koşul yorgunluk, stres ve hatta uyku eksikliğinden dolayı ortaya çıkabilir Bu rahatsızlık yetişkinlerde de görülebilmektedir bu durumda sebep çoğunlukla zihinsel bir rahatsızlık ya da kayıtlı bir ilacın bağlı etkisi olabilmektedir Tedirgin ayak sendromu, uyku apnesi ya da gastroözofageal reflü gibi bir takım tıbbi durumlar da bu duruma neden olabilir
Nasıl çare edilir?
Yukarıda bahsedilen altta yatan tıbbi durumların tedavisi, uyurgezerlik ataklarını durdurabilir Yine, bir uyku uzmanına danışmak ve bu şart için ilaç tedavisi elde etmek tezgâhtar olacaktır Bazı vakalarda uyurgezerlik nedenini tespit etmek ve uyurgezerlik tedavisinde hipnoterapi zorunlu olabilir
4) Fatal Familial Insomnia – Ölümcül Ailesel Uykusuzluk Hastalığı:
Ölümcül ailesel uykusuzluk hastalığı ırsi, son derece nadir görülen bir uyku bozukluğu olup şimdiye dek sadece dünyadaki 40 ailede görülmüştür Ölümcül ailesel uykusuzluk hastalığı herhangi bir yaşta ortaya çıkabilmesine karşın çoğunlukla ileri yaşlarda ortaya çıkmaktadır Fakat bir takım vakalarda bu rahatsızlığın 20 yaşlarındaki gençleri ile etkilediği görülmüştür Ölümcül ailesel uykusuzluk bir prion hastalığı olarak sınıflandırılmıştır Prion hastalıkları beyinde sünger benzeri deliklere niçin olur bu da bir takım anormalliklere yol açmaktadır Deli dana hastalığı da bir prion hastalığıdır ve aynı belirtilere sebep olmaktadır Belirtileri;
İnsomnia gibi uykusuzluk ile başlayabilir Uykusuzluk kayıtlı fobilerin gelişimi ile birlikte zamanla artabilir
Koşul kötüleşir ve ayrıca görsel ayrıca de işitsel varsanılar meydana kazanç Bu koşul panik atakları yoğunlaştırıp terleme ve yarı rahatsızlıklara neden olabilir
Etkilenen kişiler durmadan uyuyor gibi görünebilir ancak uyumamaktadır İdrar kaçırma, ölümcül ailesel uykusuzluk hastalığının bu aşamasında başka bir semptom olabilir
Bunama belirtileri görülebilir
Sonunda bunama kötüleşebilir ve söylev yetilerini kaybedebilirler
Bir sonraki faz ise koma ve ölüm olabilir
Neden meydana kazanç?
Ölümcül ailesel uykusuzluk hastalığı ırsi bir bozukluktur Eğer bir ebeveyn bu gen mutasyonunu taşıyorsa, bu hastalığın gelişme şansı %50 dir
Nasıl tedavi edilir?
Ölümcül ailesel uykusuzluk hastalığı çare edilemez ve her zaman ölümcüldür Bu hastalığın semptomları bile tedavi edilemez Bu durumdaki bir birey bir yıla kadar hayatta kalabilir
Kaynakça:
buzzlecomarticlesraresleepingdisordershtml