Şizofreni

Şizofreni Psikoz dediğimiz hastalıklara psikiyatride sık rastlanır Bunlar genellikle kronik, yani uzun süren hastalıklardır Bu grup içinde en çok karşılaşılan şizofrenidir Şizofreni açık havada süre olarak şizofreniden kısa süren psikotik hastalıklar yanına kronik olarak seyreden hezeyanlı bozukluk da görülebilen rahatsızlık tablolarıdır Şizofreni Nedir? Genelde genç yaşlarda başlayan, kişiyi gerçeklerden, dış dünyadan koparıp kendi içe kapanık dünyasında yaşatan, hafıza, algı, söylev ve davranış problemleri gösterebilen bir ruh hastalığıdır Eski dönemlerde kullanılan ?erken bunama? ifadesi bundan böyle kullanılmamaktadır Genellikle 1540 yaşları aralarında ortaya çıkar ve toplumda sıradan yüz kişiden birinde görülür 4045 yaşlarından daha sonra nadiren ortaya çıkar Sebebi nedir? Sebebi kesin olarak bilinmemektedir · Genetik · Biyokimyasal · Çevresel faktörlerin rol oynayabildiği söylenebilir Şizofreni, kalıtımsal aşinalık zemininde çevresel faktörlerin etkisiyle ortaya çıkabilen bir hastalıktır Kalıtımsal etki çevresel etkiden ağır basmaktadır Şizofren birinin çocuğunda şizofreni çıkacağını anlatmak doğru değildir Bir hastanın birinci derece akrabalarında ortalama şizofreni riski %810?dur Belli Başlıbabadan biri hasta ise risk %125138, belli başlıbabanın ikisinin de hasta olması halinde tehlike %3546?dır Başlangıcı ve seyri nasıldır? Şizofreni çok değişik gidiş ve sonlanış özellikleri gösterir Sinsi ve yavaş şekilde başlayabildiği gibi, anibirden şeklinde ve her çeşitlilik psikolojik stresle de başlayabilir Seyri esnasında alevlenmeler gösterebilir Bu alevlenmeler kendiliğinden ya da çare ile yatışabilir Bir Takım rahatsızlık tabloları ise kronikleşir ve süregen bir seyir izler Rahatsızlık bazı insanlarda ise iyileşmeler ve tekrarlanmalarla devam edebilir Kimi hastalarda da öyle ya da böyle, hatta adamakıllı iyileşme laf konusu olabilir Hastaneye yatarak çare edilmiş hastalar, kesintisiz ilaç kullanmış olsalar bile, yaklaşık %3540?ı birincil sene içinde ikinci bir nöbet gösterebilirler Nöbet sayısı arttıkça kronikleşme ihtimali artar Hastalığın gidişi ve sonlanışını önceden kestirmek adeta imkansızdır Yıllarca ağır şizofrenik durumda olup da normale yakın sosyal ve meslek uyumu yapabilecek değin iyileşenler az değildir İzleme çalışmaları şizofreniklerin en düşük %3040?ının orta ve iyi derecede düzeldiklerini, aile, meslek ve sosyal armoni yapabildiklerini göstermektedir Belirtileri Nelerdir? Şizofreni için tipik sayılacak bir belirti yoktur Hasta görünümü, konuşması, kendini ifade etmesi, fikir ve tavır problemleri ile kendini belirli eder · Kayda Değer hasta grubunda keskin umursamazlık, donukluk ve vurdumduymazlık laf konusudur · Kendilerine bakımları azalır ve alışılmadık giysiler içinde görülebilirler · Söylev ara sıra kavranabilir olabilirken, ara sıra de dağınık, süresiz ve tutarsızdır Yersiz teferruatlar, kelime uydurmalar ve ses olarak birbirini çağrıştıran kelimelerle dolu olabilir · Darmadağınık, olağandışı, tekrarlayan hareketlerin yapılması ve kendisine ya da başkalarına yönelik agresif davranışlar şeklinde tutum problemleri yaşanacağı gibi, davranış hiç hareket etmeme, devamlı bir noktaya bakarak hiç konuşmama veya her şeye karşı çıkma biçiminde de ortaya çıkabilir · Bir Takım şizofrenler önemli fikir bozuklukları yaşarlar Başkaları tarafında takip edildiklerine, öldürüleceklerine, kendilerine kötülük yapılacağına sahiden inanabilir, dışarı çıkmaktan korkar ve kendilerini eve kapatabilirler Çevrede olup biten her şeyi kendileri için yorumlarlar TV?den, radyodan mesajlar aldıklarına, düşüncelerinin okunduğu, yayınlandığı ve çalındığını bahis edebilirler · Şizofrenide birçok hasta sesler duyabilir Bunlar genellikle olumsuz sözler, küfürler, komutlar, yaptığı eylemleri betimsel seslerdir Hastalar bu seslere cevap vererek karşılarında biri varmış gibi konuşurlar ara sıra da gözlerinin önüne farklı alanlara yönlendirilmiş görüntüler geldiğini açıklama edebilirler id Seyrini etkileyen faktörler nelerdir? · Erken başlayan, sinsi ve yavaş ilerleyen, başlaması için bir sebep bulunmayan, ailesinde genetik yüklülüğü bulunan, rahatsızlık öncesinde içine kapanık olan, bekar olan hastaların seyri genellikle kötüdür · Hastalık öncesi kişinin sosyal becerileri gelişmiş durumda ise okul, aile ve mesleksel konularda iyi durumda ise hastalığın gidişi ve sonucu daha iyi olacaktır · Toplumda, ailede ve hastanın kendisinde beklentiler düzeyi yüksek olduğu oranda hastalığın seyri kötüleşmektedir · Gelişmekte olan ülkelerde şizofreni seyri gelişmiş ülkelere göre daha iyi bulunmuştur · Hastaneye yatış sayısının fazla ve sürelerinin uzun oluşu durumlarında ve fazla tenkitçi, hastaya aşırı düşkün ve karışan ailelerde seyir olumsuzdur · Rahatsızlık derin harmoni bozukluğuna yol açacak niteliktedir Beklenti seviyesi düşürülmedikçe hasta ve ailesi büyük stres altında kalmaya devam edecektir Bu da seyri olumsuz etkileyebilmektedir · Tedaviye düzenli sürekli, aileleri yakın işbirliği kuran ve sürdüren hastalarda seyir daha iyi görünmektedir