Şigelloz Shigella İnfeksiyonu
Tanım ve Klinik Bulgular : Şigelloz, basilli dizanteri olarak da adlandırılan ve Shigella cinsi bakterilerle meydana gelen kanlı, mukuslu ishal, kramp tarzında karın ağrısı ve tenesmusun başlıca bulgular olduğu bir barsak infeksiyonudur İnkubasyon periyodu 25 gun kadar olup klinik tabloya halsizlik, iştahsızlık yanında ateş,kusma da eşlik edebilir Gunde 1020 kez ciddi olgularda daha da fazla olmak uzere sık ve miktarı az dışkılama vardır
Şigellozda klinik bulgular etken Shigella cinsinin hangisi olduğuna gore değişiklik gosterir Shigella sonnei etken ise sulu ishalin olduğu daha hafif seyirli bir klinik tablo vardır En ağır tablo Shigella dysenterae’nın neden olduğu şigellozda gorulur tabloya delirium, konvulsiyon, menenjizm gibi noroloşik belirtiler eklenir Sıvı ve elektrolit kaybı ve dehidratasyon daha cok cocuk ve yaşlılarda gorulur Fokal infeksiyon son derece nadir olup malnutrisyon gibi ozel durumlarda gorulur Cok sık dışkılama nedeniyle akut donemde rektal prolapsus, rektoskopi sırasında perforasyon gelişebilir Subakut donemde ise hemolitik uremik sendrom, Trombotik trombositopenik purpura, persistant diare ve hipoproteinemi gelişebilir Gec donemde reaktif artrit ve Reiter’s sendromu gelişebilir
Etyoloji : Shigella cinsi bakteriler Sdysenteriae, S flexneri, Sboydii ve S sonnei
olmak uzere dort gruba ayrılır Shigella cinsi bakteriler kolon epitel hucresine penetre olabilmekte ve hucre icinde coğalabilmektedir Sdysenteriae 1 ayrıca Shiga toksini denilen norotoksik etkili toksin salmakta bu da virulansta oemli rol oynamaktadır
Epidemiyoloji : Şigelloz bir insan infeksiyonudurDuşuk dozda infektif olması kişiden kişiye bulaşmayı kolaylaştırır Aile ici infeksiyon sık olur Tedavi edilmeyen akut olgularda bakteri 14 hafta sureyle dışkıdan atılır En sık yaz aylarına gorulur Cocuklar ve kadınlarda daha sıktır
Şigelloz az gelişmiş ulkelerde daha sık gorulen ve etken Shigella turu de ulkenin gelişmişlik duzeyi ile farklılıklar gosteren bir infeksiyondur Ulkemizde daha onceki yıllarda S Flexneri izole edilirken son yıllarda S Sonnei ilk sırada izole edilmeye başlanmıştır
Tanı : Şigellozda barsakta gelişen yuzeyel iflamasyon nedeniyle epitel hucrelerinde harabiyet,dokulme ve yuzeyel mikroulserler oluşur Dolayısı ile dışkı kanlı ve mukusludur Dışkıda bol miktarda eritrosit ve lokosit gorulur Kesin tanı dışkı kulturunde uretilerek konur Bunun icin dışkının vakit gecirilmeden Shigella cinsi bakteriler icin secici besi yerlerine ekilmesi gerekir Bu amacla McConkey, XLD ( xylosedeoxychollate), EMB (eosine methylene blue),besiyerlerinden biri ile SS (SalmonellaShigella) besiyeri kullanılır Ureyen laktoz negatif koloniler biyokimyasal yontemler ve antiserumlarla tanımlanır
Sigmoideskopi uzamış ve ağır olgularda tanı ve ayırıcı tanı amacıyla yapılr Basilli dizanteri ve amipli dizanteri ulserleri farklıdır Basilli dizanterideki yuzeyel ulserlerin tersine amipli dizanteride yuzeyi dar tabanı geniş ulserler gorulur
Amipli dizanteri dışında diğer inflamatuvar barsak ishali yapan bakterilerin ( Enteroinvazif Ecoli, Salmonella cinsi bakteriler, Campylobacter jejuni gibi ) yaptığı enterokolitler ile karışabilir Karışabileceği diğer hastalıklar rektum ve kolon kanserleri, polipler, tuberkuloz ve sifilize bağlı kolitler, Crohn hastalığı, idyopatik ulseratif kolit ve intestinal lenfomadır
Tedavi : Sıvı ve elktrolit kaybı varsa yerine koymak icin genellikle oral rehidratasyon sıvısı yeterli olabilrBebeklerde ve yaşlılarda toksemik durumlarda intravenoz sıvı ve elektrolit replasmanı gerekebilir Antidiyareik ilaclar onerilmez Ozellikle barsak hareketlerini azaltan difenoksilat, loperamit gibi ilacların kullanımı klinik tabloyu ağırlaştırır
Duyarlı bakteriler icin TMPSMX ve ampisilin kullanılabilir (amoksilin etkisi daha az yararlı olarak saptanmış) , sefalosporin kullanma durumunda secilecek olan seftriakson olabilir Ancak son yıllarda gelişen direnc nedeniyle şigelloz tedavisinde gecmiş yıllarda kullanılan antibiyotiklerin yerini yeni kinolonlar almıştır Bu amacla erişkinlerde siprofloksasin, ofloksasin, norfloksasin, fleroksasin gunluk dozlarında 35 gun olarak kullanılabilir
Alıntı
Tanım ve Klinik Bulgular : Şigelloz, basilli dizanteri olarak da adlandırılan ve Shigella cinsi bakterilerle meydana gelen kanlı, mukuslu ishal, kramp tarzında karın ağrısı ve tenesmusun başlıca bulgular olduğu bir barsak infeksiyonudur İnkubasyon periyodu 25 gun kadar olup klinik tabloya halsizlik, iştahsızlık yanında ateş,kusma da eşlik edebilir Gunde 1020 kez ciddi olgularda daha da fazla olmak uzere sık ve miktarı az dışkılama vardır
Şigellozda klinik bulgular etken Shigella cinsinin hangisi olduğuna gore değişiklik gosterir Shigella sonnei etken ise sulu ishalin olduğu daha hafif seyirli bir klinik tablo vardır En ağır tablo Shigella dysenterae’nın neden olduğu şigellozda gorulur tabloya delirium, konvulsiyon, menenjizm gibi noroloşik belirtiler eklenir Sıvı ve elektrolit kaybı ve dehidratasyon daha cok cocuk ve yaşlılarda gorulur Fokal infeksiyon son derece nadir olup malnutrisyon gibi ozel durumlarda gorulur Cok sık dışkılama nedeniyle akut donemde rektal prolapsus, rektoskopi sırasında perforasyon gelişebilir Subakut donemde ise hemolitik uremik sendrom, Trombotik trombositopenik purpura, persistant diare ve hipoproteinemi gelişebilir Gec donemde reaktif artrit ve Reiter’s sendromu gelişebilir
Etyoloji : Shigella cinsi bakteriler Sdysenteriae, S flexneri, Sboydii ve S sonnei
olmak uzere dort gruba ayrılır Shigella cinsi bakteriler kolon epitel hucresine penetre olabilmekte ve hucre icinde coğalabilmektedir Sdysenteriae 1 ayrıca Shiga toksini denilen norotoksik etkili toksin salmakta bu da virulansta oemli rol oynamaktadır
Epidemiyoloji : Şigelloz bir insan infeksiyonudurDuşuk dozda infektif olması kişiden kişiye bulaşmayı kolaylaştırır Aile ici infeksiyon sık olur Tedavi edilmeyen akut olgularda bakteri 14 hafta sureyle dışkıdan atılır En sık yaz aylarına gorulur Cocuklar ve kadınlarda daha sıktır
Şigelloz az gelişmiş ulkelerde daha sık gorulen ve etken Shigella turu de ulkenin gelişmişlik duzeyi ile farklılıklar gosteren bir infeksiyondur Ulkemizde daha onceki yıllarda S Flexneri izole edilirken son yıllarda S Sonnei ilk sırada izole edilmeye başlanmıştır
Tanı : Şigellozda barsakta gelişen yuzeyel iflamasyon nedeniyle epitel hucrelerinde harabiyet,dokulme ve yuzeyel mikroulserler oluşur Dolayısı ile dışkı kanlı ve mukusludur Dışkıda bol miktarda eritrosit ve lokosit gorulur Kesin tanı dışkı kulturunde uretilerek konur Bunun icin dışkının vakit gecirilmeden Shigella cinsi bakteriler icin secici besi yerlerine ekilmesi gerekir Bu amacla McConkey, XLD ( xylosedeoxychollate), EMB (eosine methylene blue),besiyerlerinden biri ile SS (SalmonellaShigella) besiyeri kullanılır Ureyen laktoz negatif koloniler biyokimyasal yontemler ve antiserumlarla tanımlanır
Sigmoideskopi uzamış ve ağır olgularda tanı ve ayırıcı tanı amacıyla yapılr Basilli dizanteri ve amipli dizanteri ulserleri farklıdır Basilli dizanterideki yuzeyel ulserlerin tersine amipli dizanteride yuzeyi dar tabanı geniş ulserler gorulur
Amipli dizanteri dışında diğer inflamatuvar barsak ishali yapan bakterilerin ( Enteroinvazif Ecoli, Salmonella cinsi bakteriler, Campylobacter jejuni gibi ) yaptığı enterokolitler ile karışabilir Karışabileceği diğer hastalıklar rektum ve kolon kanserleri, polipler, tuberkuloz ve sifilize bağlı kolitler, Crohn hastalığı, idyopatik ulseratif kolit ve intestinal lenfomadır
Tedavi : Sıvı ve elktrolit kaybı varsa yerine koymak icin genellikle oral rehidratasyon sıvısı yeterli olabilrBebeklerde ve yaşlılarda toksemik durumlarda intravenoz sıvı ve elektrolit replasmanı gerekebilir Antidiyareik ilaclar onerilmez Ozellikle barsak hareketlerini azaltan difenoksilat, loperamit gibi ilacların kullanımı klinik tabloyu ağırlaştırır
Duyarlı bakteriler icin TMPSMX ve ampisilin kullanılabilir (amoksilin etkisi daha az yararlı olarak saptanmış) , sefalosporin kullanma durumunda secilecek olan seftriakson olabilir Ancak son yıllarda gelişen direnc nedeniyle şigelloz tedavisinde gecmiş yıllarda kullanılan antibiyotiklerin yerini yeni kinolonlar almıştır Bu amacla erişkinlerde siprofloksasin, ofloksasin, norfloksasin, fleroksasin gunluk dozlarında 35 gun olarak kullanılabilir
Alıntı