Selden nasıl korunmalıyız
Selden korunmanın yolları nelerdir
Seller ile mucadelede oncelikle oluşum sureleri ve yerlerinin bilinmesi gerekmektedir Gercekte seller oluşma sureleri bakımından ikiye ayrılır:
1 Sel ve taşkınlar, bir hafta veya daha uzun bir sure icinde dere ve nehir yataklarında, dağlık alanlarda, şehirlerde ve kıyılarda oluşabilirler
2 Ani seller, 6 saat icinde ve, coller dahil, dunyanın her tarafında oluşabilirler Ani seller icin coğu kez Sel Uyarısı yapılamaz ani seller ani sel gozetleme alanında uyarısız oluşabilir Bu nedenle sellerde toplumun hızlı hareket etmesi ve hızlı hareket edebilmek icin de hazırlıklı olması şarttır
Derelerin su seviyesi şiddetli yağışların başlamasından bir saat sonra veya daha kısa bir sure icinde beklenenden cok daha hızlı bir şekilde yukselebilir (ani sel) Ozellikle ani sellerde, dere ve nehirlerin aşağı kısımlarındaki halkın uyarılması ve bu bolgelerin boşatılması icin en fazla bir saatlik bir sure vardır Bu yuzden bu bolgelere yerleşmiş insanların, muhtemel bir sel tehlikesi karşısında bolgeyi en gec bir saat icinde boşaltabilecek şekilde hazırlıklı olmaları gerekir Bu nedenle gelişmiş ulkelerde halka Sel Gozetleme (gozetleme alanındaki derenehirgoldeniz taşarak alcak yerleri su basma ihtimali var, hazırlıklı ol!) ve Sel Uyarısı (gozetleme alanında sel şuan oluşmakta veya her an oluşabilir, derhal onlem al!) şeklinde iki aşamalı ihbarlar yapılır
Sel bolgelerinde, selden once yapılması gerekenler:
• Sel yataklarına yerleşmeyin, kamp kurmayın, otomobil park etmeyin
• Bulunduğunuz noktanın sele maruz kalma riskini oğrenin Sel sigortası yaptırın
• Bolgedeki sel uyarı işaretlerinin ve yerel erken uyarı sistemlerini oğrenin
• Bina icinde ve dışında yuksek ve sel basma tehlikesinin az olduğu guvenli yerleri belirleyin
• Gerektiğinde kullanmak uzere kum, kum torbaları, naylon, civi, kontrplak, tahta vb inşaat malzemelerini depo edin ve bir alet sandığını hazır bulundurun
• Binanızın kanalizasyon bağlantısına, sel sularının gelmemesi ve lağımın geri basmaması icin, bir cekvalf vanası yerleştirin
• Zemin katlarındaki elektrik tesisatını, makine vb mekanik techizatı 100 yıllık sel su seviyesinin uzerinde bir yuksekliğe yerleştirin
• Acil durumlarda bir birinden ayrı duşen bireyler icin haberleşme planı geliştirin
• Bolge dışından bir kişiyi “bağlantı kurulacak kişi olarak belirleyin
• Binayı boşaltmanız gerektiği zaman nerelere gidebileceğinizi onceden belirleyiniz
• Sel anında binayı boşaltmak icin plan ve tatbikatlar yapın Tum bireylerin acil durumda nasıl hareket edeceğinden emin olun Kacış yolunu bilin
• Aranabilecek polis, itfaiye vb birimlerin telefon numaralarını gorunur bir yere asın
• Binadaki tum bireylere nasıl ve ne zaman elektrik, gaz ve su vanalarının kapatılacağını oğretin
• Sigorta policesi vb kıymetli evraklarınızı ozel kasalara veya su gecirmez kaplara koyun
• Bir sel cantası veya birden fazla sel cantaları hazırlayın
• Her yağmurda seli hatırlayın Olası bir meteorolojik sel gozetleme ve uyarısı icin hava durumu raporlarını ve haberleri takip edin
Sel gozetlemesi ilan edildiğinde yapılması gerekenler:
• Otomobilinizin yakıt tankını doldurun
• Mobilya vb kıymetli eşyalarınızı yukseltin
• Temiz banyo kuvetine ve kaplara su doldurun
• Sel cantanızı kontrol edin ve varsa eksiklerini tamamlayın
• Gereksiz yere telefonu kullanmayın
• Bina dışındaki malzeme ve eşyaları iceriye taşıyın veya onları bağlayın
• Taşınamayan makine vb mekanik techizatı koyu makine yağı ile yağlayın
• Yakıt vb tankların su yuzeyinde yuzmemesi icin iclerini doldurup ağızlarını sıkıca kapatın
• Kullanılası zorunlu olanlar haric elektrikli ev aletlerini fişten cekiniz İstenildiğinde şalterleri ve vanaları da kapatın
• İstenildiğinde (daha once planlandığı gibi ve sel cantanızı da yanınıza alarak) daha yuksek ve guvenli yerlere tırmanın veya kacmaya hazır olun
• Soylenti yaymayın ve soylentilere inanmayın
• Ani Sel Gozetlemesi duyurulmuş ve bulunduğunuz noktanın sel riski yuksek ise Ani Sel Uyarısını beklemeden sel anında yapılması gerekenleri uygulayın ve bolgeyi hemen terk edin
• Nehirlerin hızla yukseldiğini veya sel sularının geldiğini gorurseniz her hangi bir sel gozetleme veveya uyarısı beklemeden sel anında yapılması gerekenleri uygulayın
• Olası bir meteorolojik sel uyarısı ve yerel idarenin talimatları icin hava durumu raporlarını ve haberleri surekli takip edin
Sel uyarısı verildiğinde yapılması gerekenler
Bina icinde:
• Pilli radyodan hava durumu raporlarını ve haberleri takip etmeye devam edin
• Sel cantanızı ve acil durumda kullanmak icin hazırlandığınız malzemeleri yanınıza alın
• Size bağımlı kişileri, engellileri ve hayvanları unutmayın
• Gereksiz yere telefonu kullanmayın
• Tum elektrikli ev aletlerini, şalterleri ve vanaları kapatın
• İstenildiğinde evden ayrılmaya hazır olun
Otomobilde :
• Eğer otomobilinizin uzerine bir elektrik teli duşerse, elektrik kesilene kadar otomobilin icinde kalın Yangın veya başka bir nedenle otomobili terk etmek zorundaysanız, ayaklarınız yer ile temas ettiğinde vucudunuzun hic bir noktası otomobille temas etmeyecek şekilde aractan atlayınız
• Gorunuşe aldanmayarak dibi gorulmeyen hic bir sel suyuna otomobil ile girmeyin, sel suları ile karşılaşınca durun ve başka bir yone gidin Unutmayın dizinize kadar yukselmiş sel suyu otomobilinizi kaldırıp goturebilir
• Kestirme yolları değil, belirlenmiş tahliye yollarını kullanın
• Arızalanan ve stop eden otomobili hemen terk edin Otomobili itmeye kalkışmayın Hızla yukselebilen sel suları otomobille birlikte sizi de surukleyip goturebilir
Dışarıda :
• Yuksek bir yere cıkıp bekleyin
• Unutmayın, elektriği sadece metal cisimler iletmez Kopmuş elektrik telleri ile temas halinde olabilecek su birikintilerinden, bahce citlerinden, ağaclardan ve diğer ıslak cisimlerden uzak durunuz
• Gorunuşe aldanmayarak dibi gorulmeyen veya ayak bileğinize kadar yukselmiş sel sularına yuruyerek girmeyin
• Cocuklarınıza su birikintilerinin cevresinde, mazgalların etrafında, kuru vadi vb yerlerde oynamasına asla musaade etmeyin
Sellerden sonra yapılması gerekenler:
• Unutmayın, sel suları cekilmeye başlamadan once tehlike gecmiş sayılmaz
• Yerel idare tarafından izin verilmedikce evinize donmeyin Merak gidermek icin afet bolgesine gitmeyin
• Binanız hala su ile cevrili ise icine girmeyin
• Komşunuza, yaşlı ve engellilere yardım edin
• Binanıza girmeden once binayı temelden catıya kadar cokme ve yıkılma tehlikesi cin kontrol edin Ayrıca bolgedeki heyelan tehlikesini de goz onunde tutun
• Gaz kacaklarını, yanıcı ve parlayıcı maddeleri duşunerek bina iclerini araştırırken meşale, fener, cakmak ve mum gibi ateşli aydınlatma aracları yerine ışıldak veya pilli el fenerleri kullanın
• Dikkat! Sel temizliği yapılırken, elektrik carpmaları, karbon monoksit zehirlenmesi, adale incinmeleri, termal stres, solunum zorlukları, kimyasal maddeler ile kirlenme, yangın, boğulma vb gibi olaylar cok sık yaşanmaktadır
• Yangın tehlikesi icin gaz ve su borularında kırık ve patlak su altında kalmış elektrik kabloları ve elektrikli aracların olup olmadığını kontrol edin
• Sigorta işlemlerinizi icin tahrip olan binanızın ve eşyalarınızın resimlerini cekin
• Sel suları ile evinize taşınabilecek olan kimyasal maddeler ve zehirli yılanlara dikkat edin Birikintileri uzun bir sopa ile kontrol edip uzaklaştırın
• Su basmış olan yerlerdeki elektrikli aletlere dokunmayın Bu aletleri kontrol edilmeden ve kurutulmadan once kullanmayın Eğer ıslak değilseniz elektriği ana şalterden kesin
• Şehir elektriği kesilmiş ışıklar veya lambalar donuklaşmış ya da titrek bir hal almış ise bir lamba haric tum elektrikli aletleri kapatın
• Kopmuş hic bir kabloya dokunmayın Elektriğe kapılmış kimseleri cekip kurtarma yerine elektriği kesmeye calışın
• Sel yolun bir kısmını surukleyip goturmuş veya cokertmiş olabilir Su ile kaplanmış yollara girmeden once yolun derinliğini kontrol edin
• Selden etkilenmiş yiyecekleri, sel suları ile taşınmış sebze ve meyveleri imha edin Şişe suyundan başka su icmeyiniz Kuyu sularını ancak kuyudan belli bir sure su cektikten ve kaynattıktan sonra kullanın
• Her yağmurda seli hatırlayın Sele karşı almış olduğunuz onlemleri, hazırlıkları ve planlarınızı bir değerlendirmeye tabi tutun, eksiklerinizi tamamlayın ve planlarınızı geliştirin
Kaynak: Sivil Savunma Kulubu
Selden korunmanın yolları nelerdir
Seller ile mucadelede oncelikle oluşum sureleri ve yerlerinin bilinmesi gerekmektedir Gercekte seller oluşma sureleri bakımından ikiye ayrılır:
1 Sel ve taşkınlar, bir hafta veya daha uzun bir sure icinde dere ve nehir yataklarında, dağlık alanlarda, şehirlerde ve kıyılarda oluşabilirler
2 Ani seller, 6 saat icinde ve, coller dahil, dunyanın her tarafında oluşabilirler Ani seller icin coğu kez Sel Uyarısı yapılamaz ani seller ani sel gozetleme alanında uyarısız oluşabilir Bu nedenle sellerde toplumun hızlı hareket etmesi ve hızlı hareket edebilmek icin de hazırlıklı olması şarttır
Derelerin su seviyesi şiddetli yağışların başlamasından bir saat sonra veya daha kısa bir sure icinde beklenenden cok daha hızlı bir şekilde yukselebilir (ani sel) Ozellikle ani sellerde, dere ve nehirlerin aşağı kısımlarındaki halkın uyarılması ve bu bolgelerin boşatılması icin en fazla bir saatlik bir sure vardır Bu yuzden bu bolgelere yerleşmiş insanların, muhtemel bir sel tehlikesi karşısında bolgeyi en gec bir saat icinde boşaltabilecek şekilde hazırlıklı olmaları gerekir Bu nedenle gelişmiş ulkelerde halka Sel Gozetleme (gozetleme alanındaki derenehirgoldeniz taşarak alcak yerleri su basma ihtimali var, hazırlıklı ol!) ve Sel Uyarısı (gozetleme alanında sel şuan oluşmakta veya her an oluşabilir, derhal onlem al!) şeklinde iki aşamalı ihbarlar yapılır
Sel bolgelerinde, selden once yapılması gerekenler:
• Sel yataklarına yerleşmeyin, kamp kurmayın, otomobil park etmeyin
• Bulunduğunuz noktanın sele maruz kalma riskini oğrenin Sel sigortası yaptırın
• Bolgedeki sel uyarı işaretlerinin ve yerel erken uyarı sistemlerini oğrenin
• Bina icinde ve dışında yuksek ve sel basma tehlikesinin az olduğu guvenli yerleri belirleyin
• Gerektiğinde kullanmak uzere kum, kum torbaları, naylon, civi, kontrplak, tahta vb inşaat malzemelerini depo edin ve bir alet sandığını hazır bulundurun
• Binanızın kanalizasyon bağlantısına, sel sularının gelmemesi ve lağımın geri basmaması icin, bir cekvalf vanası yerleştirin
• Zemin katlarındaki elektrik tesisatını, makine vb mekanik techizatı 100 yıllık sel su seviyesinin uzerinde bir yuksekliğe yerleştirin
• Acil durumlarda bir birinden ayrı duşen bireyler icin haberleşme planı geliştirin
• Bolge dışından bir kişiyi “bağlantı kurulacak kişi olarak belirleyin
• Binayı boşaltmanız gerektiği zaman nerelere gidebileceğinizi onceden belirleyiniz
• Sel anında binayı boşaltmak icin plan ve tatbikatlar yapın Tum bireylerin acil durumda nasıl hareket edeceğinden emin olun Kacış yolunu bilin
• Aranabilecek polis, itfaiye vb birimlerin telefon numaralarını gorunur bir yere asın
• Binadaki tum bireylere nasıl ve ne zaman elektrik, gaz ve su vanalarının kapatılacağını oğretin
• Sigorta policesi vb kıymetli evraklarınızı ozel kasalara veya su gecirmez kaplara koyun
• Bir sel cantası veya birden fazla sel cantaları hazırlayın
• Her yağmurda seli hatırlayın Olası bir meteorolojik sel gozetleme ve uyarısı icin hava durumu raporlarını ve haberleri takip edin
Sel gozetlemesi ilan edildiğinde yapılması gerekenler:
• Otomobilinizin yakıt tankını doldurun
• Mobilya vb kıymetli eşyalarınızı yukseltin
• Temiz banyo kuvetine ve kaplara su doldurun
• Sel cantanızı kontrol edin ve varsa eksiklerini tamamlayın
• Gereksiz yere telefonu kullanmayın
• Bina dışındaki malzeme ve eşyaları iceriye taşıyın veya onları bağlayın
• Taşınamayan makine vb mekanik techizatı koyu makine yağı ile yağlayın
• Yakıt vb tankların su yuzeyinde yuzmemesi icin iclerini doldurup ağızlarını sıkıca kapatın
• Kullanılası zorunlu olanlar haric elektrikli ev aletlerini fişten cekiniz İstenildiğinde şalterleri ve vanaları da kapatın
• İstenildiğinde (daha once planlandığı gibi ve sel cantanızı da yanınıza alarak) daha yuksek ve guvenli yerlere tırmanın veya kacmaya hazır olun
• Soylenti yaymayın ve soylentilere inanmayın
• Ani Sel Gozetlemesi duyurulmuş ve bulunduğunuz noktanın sel riski yuksek ise Ani Sel Uyarısını beklemeden sel anında yapılması gerekenleri uygulayın ve bolgeyi hemen terk edin
• Nehirlerin hızla yukseldiğini veya sel sularının geldiğini gorurseniz her hangi bir sel gozetleme veveya uyarısı beklemeden sel anında yapılması gerekenleri uygulayın
• Olası bir meteorolojik sel uyarısı ve yerel idarenin talimatları icin hava durumu raporlarını ve haberleri surekli takip edin
Sel uyarısı verildiğinde yapılması gerekenler
Bina icinde:
• Pilli radyodan hava durumu raporlarını ve haberleri takip etmeye devam edin
• Sel cantanızı ve acil durumda kullanmak icin hazırlandığınız malzemeleri yanınıza alın
• Size bağımlı kişileri, engellileri ve hayvanları unutmayın
• Gereksiz yere telefonu kullanmayın
• Tum elektrikli ev aletlerini, şalterleri ve vanaları kapatın
• İstenildiğinde evden ayrılmaya hazır olun
Otomobilde :
• Eğer otomobilinizin uzerine bir elektrik teli duşerse, elektrik kesilene kadar otomobilin icinde kalın Yangın veya başka bir nedenle otomobili terk etmek zorundaysanız, ayaklarınız yer ile temas ettiğinde vucudunuzun hic bir noktası otomobille temas etmeyecek şekilde aractan atlayınız
• Gorunuşe aldanmayarak dibi gorulmeyen hic bir sel suyuna otomobil ile girmeyin, sel suları ile karşılaşınca durun ve başka bir yone gidin Unutmayın dizinize kadar yukselmiş sel suyu otomobilinizi kaldırıp goturebilir
• Kestirme yolları değil, belirlenmiş tahliye yollarını kullanın
• Arızalanan ve stop eden otomobili hemen terk edin Otomobili itmeye kalkışmayın Hızla yukselebilen sel suları otomobille birlikte sizi de surukleyip goturebilir
Dışarıda :
• Yuksek bir yere cıkıp bekleyin
• Unutmayın, elektriği sadece metal cisimler iletmez Kopmuş elektrik telleri ile temas halinde olabilecek su birikintilerinden, bahce citlerinden, ağaclardan ve diğer ıslak cisimlerden uzak durunuz
• Gorunuşe aldanmayarak dibi gorulmeyen veya ayak bileğinize kadar yukselmiş sel sularına yuruyerek girmeyin
• Cocuklarınıza su birikintilerinin cevresinde, mazgalların etrafında, kuru vadi vb yerlerde oynamasına asla musaade etmeyin
Sellerden sonra yapılması gerekenler:
• Unutmayın, sel suları cekilmeye başlamadan once tehlike gecmiş sayılmaz
• Yerel idare tarafından izin verilmedikce evinize donmeyin Merak gidermek icin afet bolgesine gitmeyin
• Binanız hala su ile cevrili ise icine girmeyin
• Komşunuza, yaşlı ve engellilere yardım edin
• Binanıza girmeden once binayı temelden catıya kadar cokme ve yıkılma tehlikesi cin kontrol edin Ayrıca bolgedeki heyelan tehlikesini de goz onunde tutun
• Gaz kacaklarını, yanıcı ve parlayıcı maddeleri duşunerek bina iclerini araştırırken meşale, fener, cakmak ve mum gibi ateşli aydınlatma aracları yerine ışıldak veya pilli el fenerleri kullanın
• Dikkat! Sel temizliği yapılırken, elektrik carpmaları, karbon monoksit zehirlenmesi, adale incinmeleri, termal stres, solunum zorlukları, kimyasal maddeler ile kirlenme, yangın, boğulma vb gibi olaylar cok sık yaşanmaktadır
• Yangın tehlikesi icin gaz ve su borularında kırık ve patlak su altında kalmış elektrik kabloları ve elektrikli aracların olup olmadığını kontrol edin
• Sigorta işlemlerinizi icin tahrip olan binanızın ve eşyalarınızın resimlerini cekin
• Sel suları ile evinize taşınabilecek olan kimyasal maddeler ve zehirli yılanlara dikkat edin Birikintileri uzun bir sopa ile kontrol edip uzaklaştırın
• Su basmış olan yerlerdeki elektrikli aletlere dokunmayın Bu aletleri kontrol edilmeden ve kurutulmadan once kullanmayın Eğer ıslak değilseniz elektriği ana şalterden kesin
• Şehir elektriği kesilmiş ışıklar veya lambalar donuklaşmış ya da titrek bir hal almış ise bir lamba haric tum elektrikli aletleri kapatın
• Kopmuş hic bir kabloya dokunmayın Elektriğe kapılmış kimseleri cekip kurtarma yerine elektriği kesmeye calışın
• Sel yolun bir kısmını surukleyip goturmuş veya cokertmiş olabilir Su ile kaplanmış yollara girmeden once yolun derinliğini kontrol edin
• Selden etkilenmiş yiyecekleri, sel suları ile taşınmış sebze ve meyveleri imha edin Şişe suyundan başka su icmeyiniz Kuyu sularını ancak kuyudan belli bir sure su cektikten ve kaynattıktan sonra kullanın
• Her yağmurda seli hatırlayın Sele karşı almış olduğunuz onlemleri, hazırlıkları ve planlarınızı bir değerlendirmeye tabi tutun, eksiklerinizi tamamlayın ve planlarınızı geliştirin
Kaynak: Sivil Savunma Kulubu