Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Şeker Hastalığı Gozu Nasıl Etkiler? (Diabetik Retinopati)
Şeker hastalığı,pankreas dokusundan salgılanan insulin hormonunun eksikliğine veya etkisizliğine bağlı kan şekerinin yukselmesine sebebiyet verdiği gibi, aynı zamanda bir kucuk damar hastalığıdırTip1 diabet genelde 30 yaşından once başlar insulin eksikliği mevcutturİnsulin enjeksiyonları gerekirTip2 diabet genelde 40 yaşından sonra gorulur,vucutta insulin eksik veya kullanımında bozukluk vardırDiet,ağızdan alınan antidiabetik ilaclar ve bazı hastalarda insulin enjeksiyonları gerektirirDiabetik retinopati, şekere hastalığına bağlı olarak gozun arka bolumunde ışığa hassas bir doku olan retina tabakasının(ağ tabaka) damarlarının etkilenmesi ile ortaya cıkan ve korluğe sebebiyet veren bir durum olup, diabetin tek tedavi edilebilir komplikasyonudurGenelde iki goz de etkilenirHastalığın başlangıcında hastanın hic şikayeti olmayabilir, bulgular zamanla ortaya cıkarHafif veya ağır, ancak muayene edilen diabetli bir hastada retinopatinin gorulme oranı %4045 civarındadırBu oran hastalığın suresi ile artış gosterebilir Erken safhada yakalanan hastaların tedavileri mumkundur Bu sebeple hastaların hic bir şikayeti olmasa da yılda 1 kez retina muayeneleri olması gerekir Buluğ cağı,gebelik,katarakt ameliyatı,insuline yeni geciş gibi donemlerde muayene sıklaştırılmalıdırDiabetin sıkı kontrolu, gerektiğinde insuline geciş, kan lipid ve kolesterolunun ve diğer dahili problemlerin kontrol altına alınması,sigarayı bırakmak hastalığın ilerlemesini yavaşlatır,ancak durdurmazBu sebeple kan şeker duzeyleri cok iyi kontrol edilse bile,retina muayeneleri ihmal edilmemelidirŞeker hastalarında kan şekerinin hızlı değişiklikleri ile gecici gorme bulanıklıkları da gelişebilirKatarakt oluşumu da normal topluma gore daha sıktırGorme sinirinin kucuk damarlarının tıkanması nadir gorulen bir durum olup,optik noropati adını alırBu yazıda diabetik retinopati uzerinde durulacaktır
Diabetik retinopatinin evreleri nelerdir?
1Zemin diabetik retinopati:Ağ tabaka damarlarının tıkanması ve duvarlarının bozulması ile kucuk damar genişlemeleri(mikroanevrizma),kan elemanlarının retinaya sızması ile kucuk retina ici kanamalar,sert eksuda adı verilen sarı birikintiler gorulurRetinanın makula adı verilen en hassas bolgesi etkilenmedikce gorme yakınması olmaz(Resim1)
2Makulopati:Zamanla makula bolgesi damarları etkilenince,bu bolgedeki damarların zedelenmesi ile, beslenme bozukluğu(iskemi),sıvı sızması(odem),ve bu bolgeye yerleşen kanama ve eksudalar gormeyi etkilerHasta bulanık ve az gormeden yakınmaya başlar
3Proliferatif diabetik retinopatiimagessekerhastaligigozunasiletkilerdiabetikretinopati5b10435c14badpngiğer bulgulardan daha az gorulurBeslenme bozukluğuna(iskemi) cevap olarak retina bazı sinyaller ve kimyasal maddeler oluşturur ve istenmeyen yerlerde yeni damarlar gelişirBu yeni damarlar goz icine yoğun kanamaya(vitreus hemorajisi),etraflarında gelişen ve gozun icini dolduran yumurta akı kıvamındaki jele(vitreus) doğru uzanan bantların yaptığı cekinti ile retinanın yerinden kabarmasına(dekolman),goz tansiyonunun yukselmesine(glokom) sebebiyet verirBu gelişmeler ise korlukle sonuclanır(Resim2)
Retina anjiografisi nedir,nasıl uygulanır?
Retina anjiografisi,floresein adı verilen bir boyanın 5cc kadar kol toplardamarlarından birine verilmesi, 810 saniye icinde goze ulaşan boyanın gosterdiği retina damarsal sisteminin fotoğraflanması esasına dayanırRetina hastalıklarının tanısı ve tedavi edilecek bolgelerin gosterilmesinde kullanılmaktadırDamarları acma ozelliği yokturRadyoopak madde kullanılmazİşlem sırasında bazı hastalarda gecici bulantı olabilirİşlemden sonra 2 gun kadar hastanın cilt rengi sararır, idrar rengi koyulaşırCok nadir olarak boya allerji yapabilirAğır karaciğer ve bobrek hastalarında, hamilelerde kullanımı onerilmez(Resim3)
Nasıl tedavi ediyoruz?Laser ışık koagulasyonu nasıl uygulanır?
Hastanın yakınması olmadan goz hekimine başvurması cok onemlidirErken evrede LASER ışık koagulasyonu ile,tedavi edilen hastaların %8090 civarındaki bir gurubunda korluğu engellemek mumkundurTedavinin etkinliği ve yontemleri, yaklaşık 40 yıllık calışmalarla ortaya konulmuşturTedavide, artık yerleşmiş olan bu prensipleri uyguluyoruzTedavi icin gozun uzerine bir kontakt lens yerleştirilirLaser ışığı bu lens vasıtası ile tedavi edilecek bolgelere ulaştırılarak yanıklar oluştururİşlem genelde tolere edilebilir,ancak bazı durumlarda ağrı duyulabilirBu sebeple ağrı kesici bir tablet alınması uygundurLASER tedavisinin amacı, gormeyi hastanın başvurduğu duzeyde tutmaya calışmaktırAncak işlemden sonra bir miktar gorme azalması olabilirse de,ileride gorulecek daha şiddetli gorme azlığının engellenmesi acısından bu kabul edilebilirİşlemden hemen sonra gorme yakınmaları artabilir, ancak bir sure sonra eski duzeye donerLaserin uygulandığı bolgeye gore merkezi veyacevresel gorme,karanlıkaydınlık uyumunda,renk gormede etkilenmeler gelişebilirLaser tedavisi tıkanmış olan kucuk damarları acamaz, sadece sızıntı(odem) bolgelerine ve yeni gelişen damarlara etki edebilir
Laserin başarısı,hastanın erken başvurusu ile doğru orantılıdır(Resim4)
Vitrektomi ameliyatı nedir?
Tedavi icin gec kalmış ve bazen laser tedavisine rağmen ilerleme gosteren hastalarda,gozun icine 1 mm den ince ozel alelerle girilerek uygulanan bir cerrahidirCoğunlukla proliferatif safhanın komplikasyonları sebebi ile uygulanırGoz ici sıvısı(vitreus) icindeki kanamaların ve cekinti yapan bantların temizlenmesi ve retinanın tekrar eski anatomik yapısına kavuşması hedeflenirTemizlenen goz ici sıvısı yerine seum fizyolojik veya başka bir sıvı ile goz ici doldurulurBu tedavi icin de bir sure olup, başarısı yine zamanlamaya bağlıdırAmeliyatın anatomik başarısı,belirlenen bu hedeflere ulaşmaktır,fonksiyonel başarıya,yani erişilecek gorme duzeyine gelince bir sinir dokusu olan ve yenilenmeyen retinada elde edilebilecek gorme duzeyi ancak ameliyattan sonra belirlenebilirAmeliyat sırasında gozun icine hava,gaz,silikon gibi TAMPON MADDELER verilmesi gerekebilirBu maddeler icinde silikonun tekrar geri alınması soz konusudurDiğerleri kendiliklerinden emilirAmeliyatın en sık gorulen yan etkisi katarakt gelişimini hızlandırmasıdıryeniden kanama da gelişebilirBu gibi durumlarda yeniden cerrahi gerekebilir(Resim5)
Yeni gelişmeler
Usulune uygun ve doğru zamanlanmış yukarıda bahsedilen tedaviler ve hastanın dahili problemlerinin kontrole alınması ile, diabetik retinopati sebebi ile gelişen korluk oranları %5 e duşmuşturAncak en keskin goren nokta olan makula bolgesindeki sıvı birikimi(odem) ve eksudalarda gormeyi daha iyi korumak icin calışmalara devam edilmektedirBu amacla, tartışmalı olmakla beraber, goz icine dışarıdan kortikosteroid enjeksiyonları denenmektedirBu tedavilerin bir suresi olduğundan enjeksiyonların tekrarı gerekebilirYan etkileri en sık goz ici basıncının yukselebilmesi(her hastada yukselmez),katarakt,nadiren enfeksiyondurRetinanın yeni damar oluşturan sinyalleri ortaya cıkarmaması ve damar sağlamlığını koruması icin de, bu işlemde rolu olan bir faktore karşı geliştirilen anti VEGF adını alan bir gurup yeni ilacın goz icine verilmesi ile ilgili calışmalar yapılmaktadırAyrıca ağızdan alınan bazı ilaclarla bu sinyalleri engellemek icin yapılan calışmalar da vardırTum bu calışmaların amacı, gormeyi daha iyi hale getirmektir
Kaynak: Turk Oftalmoloji Derneği
Şeker hastalığı,pankreas dokusundan salgılanan insulin hormonunun eksikliğine veya etkisizliğine bağlı kan şekerinin yukselmesine sebebiyet verdiği gibi, aynı zamanda bir kucuk damar hastalığıdırTip1 diabet genelde 30 yaşından once başlar insulin eksikliği mevcutturİnsulin enjeksiyonları gerekirTip2 diabet genelde 40 yaşından sonra gorulur,vucutta insulin eksik veya kullanımında bozukluk vardırDiet,ağızdan alınan antidiabetik ilaclar ve bazı hastalarda insulin enjeksiyonları gerektirirDiabetik retinopati, şekere hastalığına bağlı olarak gozun arka bolumunde ışığa hassas bir doku olan retina tabakasının(ağ tabaka) damarlarının etkilenmesi ile ortaya cıkan ve korluğe sebebiyet veren bir durum olup, diabetin tek tedavi edilebilir komplikasyonudurGenelde iki goz de etkilenirHastalığın başlangıcında hastanın hic şikayeti olmayabilir, bulgular zamanla ortaya cıkarHafif veya ağır, ancak muayene edilen diabetli bir hastada retinopatinin gorulme oranı %4045 civarındadırBu oran hastalığın suresi ile artış gosterebilir Erken safhada yakalanan hastaların tedavileri mumkundur Bu sebeple hastaların hic bir şikayeti olmasa da yılda 1 kez retina muayeneleri olması gerekir Buluğ cağı,gebelik,katarakt ameliyatı,insuline yeni geciş gibi donemlerde muayene sıklaştırılmalıdırDiabetin sıkı kontrolu, gerektiğinde insuline geciş, kan lipid ve kolesterolunun ve diğer dahili problemlerin kontrol altına alınması,sigarayı bırakmak hastalığın ilerlemesini yavaşlatır,ancak durdurmazBu sebeple kan şeker duzeyleri cok iyi kontrol edilse bile,retina muayeneleri ihmal edilmemelidirŞeker hastalarında kan şekerinin hızlı değişiklikleri ile gecici gorme bulanıklıkları da gelişebilirKatarakt oluşumu da normal topluma gore daha sıktırGorme sinirinin kucuk damarlarının tıkanması nadir gorulen bir durum olup,optik noropati adını alırBu yazıda diabetik retinopati uzerinde durulacaktır
Diabetik retinopatinin evreleri nelerdir?
1Zemin diabetik retinopati:Ağ tabaka damarlarının tıkanması ve duvarlarının bozulması ile kucuk damar genişlemeleri(mikroanevrizma),kan elemanlarının retinaya sızması ile kucuk retina ici kanamalar,sert eksuda adı verilen sarı birikintiler gorulurRetinanın makula adı verilen en hassas bolgesi etkilenmedikce gorme yakınması olmaz(Resim1)
2Makulopati:Zamanla makula bolgesi damarları etkilenince,bu bolgedeki damarların zedelenmesi ile, beslenme bozukluğu(iskemi),sıvı sızması(odem),ve bu bolgeye yerleşen kanama ve eksudalar gormeyi etkilerHasta bulanık ve az gormeden yakınmaya başlar
3Proliferatif diabetik retinopatiimagessekerhastaligigozunasiletkilerdiabetikretinopati5b10435c14badpngiğer bulgulardan daha az gorulurBeslenme bozukluğuna(iskemi) cevap olarak retina bazı sinyaller ve kimyasal maddeler oluşturur ve istenmeyen yerlerde yeni damarlar gelişirBu yeni damarlar goz icine yoğun kanamaya(vitreus hemorajisi),etraflarında gelişen ve gozun icini dolduran yumurta akı kıvamındaki jele(vitreus) doğru uzanan bantların yaptığı cekinti ile retinanın yerinden kabarmasına(dekolman),goz tansiyonunun yukselmesine(glokom) sebebiyet verirBu gelişmeler ise korlukle sonuclanır(Resim2)
Retina anjiografisi nedir,nasıl uygulanır?
Retina anjiografisi,floresein adı verilen bir boyanın 5cc kadar kol toplardamarlarından birine verilmesi, 810 saniye icinde goze ulaşan boyanın gosterdiği retina damarsal sisteminin fotoğraflanması esasına dayanırRetina hastalıklarının tanısı ve tedavi edilecek bolgelerin gosterilmesinde kullanılmaktadırDamarları acma ozelliği yokturRadyoopak madde kullanılmazİşlem sırasında bazı hastalarda gecici bulantı olabilirİşlemden sonra 2 gun kadar hastanın cilt rengi sararır, idrar rengi koyulaşırCok nadir olarak boya allerji yapabilirAğır karaciğer ve bobrek hastalarında, hamilelerde kullanımı onerilmez(Resim3)
Nasıl tedavi ediyoruz?Laser ışık koagulasyonu nasıl uygulanır?
Hastanın yakınması olmadan goz hekimine başvurması cok onemlidirErken evrede LASER ışık koagulasyonu ile,tedavi edilen hastaların %8090 civarındaki bir gurubunda korluğu engellemek mumkundurTedavinin etkinliği ve yontemleri, yaklaşık 40 yıllık calışmalarla ortaya konulmuşturTedavide, artık yerleşmiş olan bu prensipleri uyguluyoruzTedavi icin gozun uzerine bir kontakt lens yerleştirilirLaser ışığı bu lens vasıtası ile tedavi edilecek bolgelere ulaştırılarak yanıklar oluştururİşlem genelde tolere edilebilir,ancak bazı durumlarda ağrı duyulabilirBu sebeple ağrı kesici bir tablet alınması uygundurLASER tedavisinin amacı, gormeyi hastanın başvurduğu duzeyde tutmaya calışmaktırAncak işlemden sonra bir miktar gorme azalması olabilirse de,ileride gorulecek daha şiddetli gorme azlığının engellenmesi acısından bu kabul edilebilirİşlemden hemen sonra gorme yakınmaları artabilir, ancak bir sure sonra eski duzeye donerLaserin uygulandığı bolgeye gore merkezi veyacevresel gorme,karanlıkaydınlık uyumunda,renk gormede etkilenmeler gelişebilirLaser tedavisi tıkanmış olan kucuk damarları acamaz, sadece sızıntı(odem) bolgelerine ve yeni gelişen damarlara etki edebilir
Laserin başarısı,hastanın erken başvurusu ile doğru orantılıdır(Resim4)
Vitrektomi ameliyatı nedir?
Tedavi icin gec kalmış ve bazen laser tedavisine rağmen ilerleme gosteren hastalarda,gozun icine 1 mm den ince ozel alelerle girilerek uygulanan bir cerrahidirCoğunlukla proliferatif safhanın komplikasyonları sebebi ile uygulanırGoz ici sıvısı(vitreus) icindeki kanamaların ve cekinti yapan bantların temizlenmesi ve retinanın tekrar eski anatomik yapısına kavuşması hedeflenirTemizlenen goz ici sıvısı yerine seum fizyolojik veya başka bir sıvı ile goz ici doldurulurBu tedavi icin de bir sure olup, başarısı yine zamanlamaya bağlıdırAmeliyatın anatomik başarısı,belirlenen bu hedeflere ulaşmaktır,fonksiyonel başarıya,yani erişilecek gorme duzeyine gelince bir sinir dokusu olan ve yenilenmeyen retinada elde edilebilecek gorme duzeyi ancak ameliyattan sonra belirlenebilirAmeliyat sırasında gozun icine hava,gaz,silikon gibi TAMPON MADDELER verilmesi gerekebilirBu maddeler icinde silikonun tekrar geri alınması soz konusudurDiğerleri kendiliklerinden emilirAmeliyatın en sık gorulen yan etkisi katarakt gelişimini hızlandırmasıdıryeniden kanama da gelişebilirBu gibi durumlarda yeniden cerrahi gerekebilir(Resim5)
Yeni gelişmeler
Usulune uygun ve doğru zamanlanmış yukarıda bahsedilen tedaviler ve hastanın dahili problemlerinin kontrole alınması ile, diabetik retinopati sebebi ile gelişen korluk oranları %5 e duşmuşturAncak en keskin goren nokta olan makula bolgesindeki sıvı birikimi(odem) ve eksudalarda gormeyi daha iyi korumak icin calışmalara devam edilmektedirBu amacla, tartışmalı olmakla beraber, goz icine dışarıdan kortikosteroid enjeksiyonları denenmektedirBu tedavilerin bir suresi olduğundan enjeksiyonların tekrarı gerekebilirYan etkileri en sık goz ici basıncının yukselebilmesi(her hastada yukselmez),katarakt,nadiren enfeksiyondurRetinanın yeni damar oluşturan sinyalleri ortaya cıkarmaması ve damar sağlamlığını koruması icin de, bu işlemde rolu olan bir faktore karşı geliştirilen anti VEGF adını alan bir gurup yeni ilacın goz icine verilmesi ile ilgili calışmalar yapılmaktadırAyrıca ağızdan alınan bazı ilaclarla bu sinyalleri engellemek icin yapılan calışmalar da vardırTum bu calışmaların amacı, gormeyi daha iyi hale getirmektir
Kaynak: Turk Oftalmoloji Derneği
