Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Topluluğumuzda son vakitlerde daha sık görülen bu hastalık halk arasında ‘’Gülleme illeti ‘’ olarak da bilinir. Yanak, burun, çene ve alında görülen, tekrarlayıcı kızarma, ateş basmaları, sivilce gibisi kabarıklıklar, iltihaplı kabarcıklar ve telenjiektazi denilen yüzeyel damar genişlemeleri ile karakterize bir deri illetidir. Illetin başlangıç devrinde yüzde umum bir kızarıklık durumu gözlenebilir. Kızarıklık ve telenjiektazilerle, kızarıklık ve ödemle, burun üzerindeki yağ bezlerinin haddinden fazla büyümesine bağlı gelişen burun büyümesi ile giden farklı formları vardır.
Gülleme illeti çoklukla 30 yaşlarında, daha çok bayanlarda ortaya çıkan bir hastalıktır. Olağan popülasyonda % 10 nispetinde görülmektedir. Ana patolojinin derinin küçük damarlarında olduğu düşünülmektedir. Bu duruma güneş hasarı görmüş deri altı dokusu ve yangısal karşılık ekte bulunur. Kan damarları genişleyerek, kızarıklık, sıcaklık, deri içine likit sızmasına, sonuçta yangısal bir reaksiyon gelişmesine neden olur.
Rozasede genetik yatkınlık %30-40 nispetindedir. Açık tenlilerde daha sık görülmesi bu faktörü desteklemektedir. Amerikan Ulusal Rozase Topluluğunun 1066 hasta üzerinde yaptığı bir anket çalışmasında marazı tetiklediği düşünülen çevresel faktörler: %81 güneş, % 79 gerilim, % 75 sıcak hava, %57 rüzgar, %56 egzersiz, %52 alkol, %51 sıcak banyo, %46 soğuk hava, %44 nem, % 45 baharatlı yiyecekler, %41 kozmetik eserler, % 36 sıcak içecekler olarak bulunmuştur. Ayrıyeten kafein, fındık ve çikolatanın da semptomları arttırabileceği düşünülmektedir. Sindirim sistemi illetleri, safra yollarındaki meseleler, güneş ışınlarına hassaslık, Demodex Follicularum isimli bir parazitte etyolojide sorumlu tutulmaktadır.
Klinik olarak yüze yerleşen bir deri illeti olduğu için önemli boyutlarda ruhsal bozukluğa neden olabilir, utanç hissi, anksiyete, öz inanç eksikliği ve sonucunda depresyona neden olabilir.
Sınıflandırma baskın olan lezyona nazaran yapılır. 2002 yılında National Society Rosacea Expert Komitesi tarafından belirlenmiştir.
1. Eritematelenjiyektazik tip: Kalıcı eritem yani kızarıklık ana bulgudur. Telenjiektazi her hengam olmayabilir. Papül ve püstüller telenjiektazileri gizleyebilir. Tedavi sonrası görünür hale gelirler.
2. Papülopüstüler tip: Kalıcı eritem üzerinde papül ve püstül dediğimiz iltihabi lezyonlarla karakterize bu tablo, ataklar halinde çıkar.
3. Fimatöz tip: Orta şiddette rozasea tipidir. Dermal bağ dokusunda, yağ bezlerinde büyüme, folikül ağızlarında belirginleşme ve telenjiektaziler ile karakterizedir. Deri kabalaşır, nodüller oluşabilir. En çok burunda olmak üzere, alında, çenede, kulak ve göz kapağında büyüme görülebilir.
4. Oküler tip: Rozase hastalarının 1/3 ‘ünde göz tutulumu olup, ekseriyetle iki beğenilen etkilenir. Oluşan keratit , körlük ile sonuçlanabileceğinden göz tabibi tarafından hastalar kesinlikle değerlendirilmelidir.
Bir çok kronik illette olduğu üzere gülleme marazı da uzun periyodik bir tedavi gerektirir. Tedavi prensipleri nedene yönelik ve gözleme dayalı olarak belirlenmektedir. Bu nedenle hastalara büyük bir vazife düşer. Hastalar tertipli olarak güneş kollayıcı kullanarak güneşten korunmalıdır. Sıcak banyo, soğuk, rüzgarlı hava, travma (irritan temizleyici hususlar, alkollü solüsyonlar), gerilim, alkol, baharatlı yiyecekler, sıcak içecekler, topikal kortikosteroid ilaçlar ve ölçüsüz egzersizden kaçınılmalı, deri bariyerini restore eden nemlendiriciler kullanılmalıdır.
Tedavideki birinci tercih edilen ajanlar, sivilce gibisi iltihabi tabloyu gidermede kullanılan, deriye haricen sürülen topikal ilaçlardır. Bunlar metranidazol, klindamisin, permetrin krem, tretinoin ve azeleik asit krem formlarıdır. Şayet deri lezyonları daha yaygın ve şiddetli ise sistemik antibiyotikler ağız yolundan alınır. Çok şiddetli ise isotretionin tedavisine muhtaçlık duyulabilir. Kızarıklığı ve sıcaklığı önlemek için hipotansif ilaçlardan da faydalanılabilir. Tedavi basamakları illetin şiddetine ve oluşan tabloya nazaran belirlenir. Kızarık ve damarlanmaların arttığı bir tabloda tedavide; Lazer tedavisi uygulanmaktadır. Fakat damarlanmalar belirginleştiğinde tedavisi uzundur.
Rozase (gülleme) kanımca doktor hasta işbirliğinin en yüksekte olması gereken bir hastalıktır. Gözetici tedbirler, besinlere yönelik dikkat edilmesi gerekenler, tedavinin sistemli olarak uygulanması tedavi muvaffakiyetinde ana ve en kıymetli faktördür. Hastaların her şeye karşın umutsuzluğa kapılmaması, gerilim döngüsünde marazın artmaması için son kademe kıymetlidir.
Gülleme illeti çoklukla 30 yaşlarında, daha çok bayanlarda ortaya çıkan bir hastalıktır. Olağan popülasyonda % 10 nispetinde görülmektedir. Ana patolojinin derinin küçük damarlarında olduğu düşünülmektedir. Bu duruma güneş hasarı görmüş deri altı dokusu ve yangısal karşılık ekte bulunur. Kan damarları genişleyerek, kızarıklık, sıcaklık, deri içine likit sızmasına, sonuçta yangısal bir reaksiyon gelişmesine neden olur.
Rozasede genetik yatkınlık %30-40 nispetindedir. Açık tenlilerde daha sık görülmesi bu faktörü desteklemektedir. Amerikan Ulusal Rozase Topluluğunun 1066 hasta üzerinde yaptığı bir anket çalışmasında marazı tetiklediği düşünülen çevresel faktörler: %81 güneş, % 79 gerilim, % 75 sıcak hava, %57 rüzgar, %56 egzersiz, %52 alkol, %51 sıcak banyo, %46 soğuk hava, %44 nem, % 45 baharatlı yiyecekler, %41 kozmetik eserler, % 36 sıcak içecekler olarak bulunmuştur. Ayrıyeten kafein, fındık ve çikolatanın da semptomları arttırabileceği düşünülmektedir. Sindirim sistemi illetleri, safra yollarındaki meseleler, güneş ışınlarına hassaslık, Demodex Follicularum isimli bir parazitte etyolojide sorumlu tutulmaktadır.
Klinik olarak yüze yerleşen bir deri illeti olduğu için önemli boyutlarda ruhsal bozukluğa neden olabilir, utanç hissi, anksiyete, öz inanç eksikliği ve sonucunda depresyona neden olabilir.
Sınıflandırma baskın olan lezyona nazaran yapılır. 2002 yılında National Society Rosacea Expert Komitesi tarafından belirlenmiştir.
1. Eritematelenjiyektazik tip: Kalıcı eritem yani kızarıklık ana bulgudur. Telenjiektazi her hengam olmayabilir. Papül ve püstüller telenjiektazileri gizleyebilir. Tedavi sonrası görünür hale gelirler.
2. Papülopüstüler tip: Kalıcı eritem üzerinde papül ve püstül dediğimiz iltihabi lezyonlarla karakterize bu tablo, ataklar halinde çıkar.
3. Fimatöz tip: Orta şiddette rozasea tipidir. Dermal bağ dokusunda, yağ bezlerinde büyüme, folikül ağızlarında belirginleşme ve telenjiektaziler ile karakterizedir. Deri kabalaşır, nodüller oluşabilir. En çok burunda olmak üzere, alında, çenede, kulak ve göz kapağında büyüme görülebilir.
4. Oküler tip: Rozase hastalarının 1/3 ‘ünde göz tutulumu olup, ekseriyetle iki beğenilen etkilenir. Oluşan keratit , körlük ile sonuçlanabileceğinden göz tabibi tarafından hastalar kesinlikle değerlendirilmelidir.
Bir çok kronik illette olduğu üzere gülleme marazı da uzun periyodik bir tedavi gerektirir. Tedavi prensipleri nedene yönelik ve gözleme dayalı olarak belirlenmektedir. Bu nedenle hastalara büyük bir vazife düşer. Hastalar tertipli olarak güneş kollayıcı kullanarak güneşten korunmalıdır. Sıcak banyo, soğuk, rüzgarlı hava, travma (irritan temizleyici hususlar, alkollü solüsyonlar), gerilim, alkol, baharatlı yiyecekler, sıcak içecekler, topikal kortikosteroid ilaçlar ve ölçüsüz egzersizden kaçınılmalı, deri bariyerini restore eden nemlendiriciler kullanılmalıdır.
Tedavideki birinci tercih edilen ajanlar, sivilce gibisi iltihabi tabloyu gidermede kullanılan, deriye haricen sürülen topikal ilaçlardır. Bunlar metranidazol, klindamisin, permetrin krem, tretinoin ve azeleik asit krem formlarıdır. Şayet deri lezyonları daha yaygın ve şiddetli ise sistemik antibiyotikler ağız yolundan alınır. Çok şiddetli ise isotretionin tedavisine muhtaçlık duyulabilir. Kızarıklığı ve sıcaklığı önlemek için hipotansif ilaçlardan da faydalanılabilir. Tedavi basamakları illetin şiddetine ve oluşan tabloya nazaran belirlenir. Kızarık ve damarlanmaların arttığı bir tabloda tedavide; Lazer tedavisi uygulanmaktadır. Fakat damarlanmalar belirginleştiğinde tedavisi uzundur.
Rozase (gülleme) kanımca doktor hasta işbirliğinin en yüksekte olması gereken bir hastalıktır. Gözetici tedbirler, besinlere yönelik dikkat edilmesi gerekenler, tedavinin sistemli olarak uygulanması tedavi muvaffakiyetinde ana ve en kıymetli faktördür. Hastaların her şeye karşın umutsuzluğa kapılmaması, gerilim döngüsünde marazın artmaması için son kademe kıymetlidir.
