Qi - çin felsefesine göre qi-çi

Shen Nung’a nazaran vücutta Qi = Çi ismini verdiğimiz bir hayat kuvvetinin var olduğu; bunun da vücudun her mekanında dolaştığı söz edilir. Çi, gerek vücudun ruhsal, emosyonel= duygusal, davranış, mental=akıl, gerekse fizikî aktivitesi olarak kabul edilir. Çin felsefesine nazaran; Çi=enerji; YİN=negatif ve YANG = olumlu manasında âlemşümul güçlerin tesiri altındadır. Bu Qi= Çi ismini verdiğimiz ömür kuvveti insan vücudunda meridyen ismini verdiğimiz kanallarda istikrar halinde dolaşır. İşte Qi=Çi hayat gücünün (Çi) rastgele bir azlığı yahut çokluğu , istikrar bozukluğu yahut kesintiye uğraması Yin ile Yang’ın arasındaki istikrarın de bozulmasına neden olur, bu da şahısların hasta olmasına yol açar. Çin tıbbına nazaran Çi=Enerji; vücutta birtakım şahsi meridyenler ve kanallar ile taşınır ve dolaşır. Bu meridyenlerin 12 âdeti vücudun her iki tarafında olmak üzere çifttir. Başkaca vücudun ön ve art kısmından giden 2 adet de ekstra meridyen bulunmaktadır. Bu meridyenler vücudu dikeysel olarak deri altından yukarı ve aşağı olmak üzere vücudu bir ağ üzere sarar. Bu meridyenler üzerinde de akupunktur noktaları bulunmaktadır. Meridyen boyunca güç akımındaki rastgele bir tıkanıklık, eksiklik yahut istikrar bozukluğu Yin ve Yang arasındaki dengeyi de bozacağından illetler ortaya çıkar. İşte Akupunktur bu dengeyi sağlamak için meridyen üzerindeki şahsi akupunktur noktalarına iğne batırmak suretiyle yapılır. Böylelikle marazı yenmek için muayyen aralıklarla seanslar (15–45 dakika) formunda uygulanır.

Yin ve Yang akupunktur tedavisindeki tartışmalarda kullanılan en değerli bir teori (Tao filozofisi) haline gelmiştir.

Vücuttaki Yin - Yang istikrar sistemi ( TAO filozofisi )

Eski Çin felsefesine nazaran, alem birbirine iki zıt şeyden yapılmıştır. Alemin istikrarı; bu iki zıddın, karşılıklı ve mütemadi hareket içinde bulunmasıyla sağlanır. Bu iki zıt şeye Yin ve Yang denir.

Alemde, nasıl ki gece-gündüz, soğuk-sıcak, acı-tatlı, az-bol, çürük-sağlam, boş-dolu, aç-tok, pozitif-negatif, vb. üzere zıtlıklar istikrarı varsa, insan vücudunda da bu türlü zıtlıklardan oluşan bir istikrar sistemi vardır.Bu sisteme yin ve yang istikrarı denmektedir. Bu istikrar halinde insan sağlıklı ve sıhhatli olmaktadır. Yin ve Yang istikrarının bozulması ile marazlar ve ağrılar ortaya çıkmaktadır. Akupunktur tedavisinin temel prensibinde, bu dengeyi korumak yatmaktadır.Hemeostasiz ismini da verdiğimiz bu iç-dış ve ruhsal istikrar bozulmaya başladıkça hastalıklarda ortaya çıkmaya başlamaktadır.
O hengam kişi kendini ;

* keyifsiz,

*huzursuz,

*Rahatsız,

*Ağrıları olan,

*Hastalanmış biri olarak hisseder.
Aslında bu var olan ömür gücü ‘’ Çİ ‘’nin vücuttaki akışının bir biçimde kesintiye uğramış olmasından kaynaklanmaktadır.

Hayat kuvveti ‘’Çİ’’akışını ;

* Çok sıcak ve soğuklar,
* Cereyanda kalma,
* Hava kirliliği,
* Nemli ve rutubetli ortam,
* Beslenme bozukluğu,
* Gerilim, tansiyon, öfke,
*Yürüyüş ve hareket azlığı
* Suni besinler ve yiyecekler,
* Sigara ve alkol üzere zararlı unsurlar,
* Tuvalet alışkanlığı bozukluğu, daima bu dengeyi etkileyen sebeplerdendir

-Akupunktur tedavisi ile bu hayat gücü ‘’ Çİ’’ akışındaki bozulan dengeyi düzenler ve yin-yang istikrar sistemini kuvvetlendirir.

YİN : Negatif, hatun, gece, karanlık, pasif, soğuk, nem, elektron, baz

YANG : Müspet, erkek, gündüz, aydınlık, faal, sıcak, kuruluk, proton ve asit i temsil eder. Dikkat edilirse bu her iki öğe:

Birbirine zıt,(negatif- pozitif)

Birbirlerini takip eden (gece bitince gündüzün gelmesi üzere )

Birbirlerini çeken bir güç olması(negatifin olumlusu çekmesi gibi)

Her bir öğenin az da olsa birbirlerini kendi içinde barındırması yahut birbirine dönüşebilmesi.

Birbirlerini doğurması neslini devam ettirmesi(Her hatunun (Yin) yahut erkeğin (Yang)bir annesi(Yin) bir de pederi (Yang) vardır.

Çin’deki bu inanışa nazaran bu öğeler sağlıklı vücutlarda daima bir istikrar içindedir. Yin meridyenler vücudun daha çok müdafaaya muhtaç olan iç kısımlarında (kol ve bacakların medial=iç kısmında) bulunurken, Yang vücudun ve uzuvların (bacak ve kol ) dış ve art kısmında mahal alır. YİN meridyenler vücudun iç kısımlarında (kıllardan az olan bölgelerde) korunmaya muhtaç Yin=kadınsı olan ortamlarda bölge alır.YANG meridyenler ise bacak ve kolların ön ve dış art kısımlarında (kıllı olan kısım) darbelere daha dayanıklı olan Yang=erkeksi olan nahiyelerde taraf alırlar.

5 Element Teorisi:

Beş element, kuvvetin beş değişim halidir.Bunlar:

Ateş

Odun

Toprak

Metal

Su

Her element hususun bir tarifidir ve bu güç birinden gayrısına değişerek yol alır. Gücün beş hali; metal, ağaç, su, ateş ve topraktır. Beş element teorisi cihandaki fenomenlerin tümünün tabiatta odun, ateş, toprak, metal yahut suya karşılık geldiklerini ve bunların daima bir hareket ve değişim içinde bulunduklarını öne sürer. Bu teori birinci sefer İ.Ö. 16. yüzyılda Çin' de ortaya atılmıştır. O periyotta Çinliler gözlemledikleri tabiatın beş değerli durumdan etkilendiğini düşünmüşledir: "Yemek, su ve ateş ile hazırlanır. Üretmek için metal ve oduna gereksinim vardır. Toprak her şeyi doğurur".

Klâsik Çin Tıbbında beş element teorisinden yola çıkarak, zang ve fu organlarının fizyolojik ve patolojik çalışma biçimlerini, birbirleriyle ve dış yerküre ile etkileşimlerini kapsayan bir teşhis ve tedavi prosedürü geliştirilmiştir. Her element muayyen bir organı, dokuyu, sesi (bağırma, gülme vb), rengi, kokuyu, tadı, duyu organını, duyguyu ve iklimi temsil eder. Beş elementin, münasebetiyle organların, arasında denetimci, destekleyici, engelleyici ve düzenleyici bağlar bulunur. Örneğin klasik Çin tıbbı anlayışına nazaran odun (karaciğer) toprağı (dalak), toprak suyu (böbrek), su ateşi (kalp), ateş metali (akciğer) ve metal odunu denetim eder; odun ateşi (karaciğer kalbi) , ateş toprağı (kalp dalağı), toprak metali (dalak akciğeri), metal suyu (akciğer böbrekleri) ve su tekrar odunu (böbrekler karaciğeri) destekler. Münasebetiyle her organ sahip olduğu Yin ve Yang gücü ile bu döngü içindeki rolünü oynar. Bir organdaki Yin ve Yang istikrarı bozulduğunda (hastalandığında) , bu dengesizlik etkileşim içinde olduğu gayri organlara yansır. Gayrı organlar yine istikrarın oluşturulabilmesi için faaliyete geçerler ve böylelikle hastalık tablosu tamamlanır. Klâsik Çin tıbbında Yin ve Yang arasındaki dengesizliği saptamak ve uygunlaştırmak hedeflenir.

ZANG-FU ORGANLAR

Zang organ meridyenleri (-) olup içi dolu organlardır.

Zang Organlar: Dalak, Karaciğer, Kalp, Perikart (kalp zarı), Pankreas ve Böbrek.

Fu organ meridyenleri ise (+) olup içi boş organları temsil eder.

Fu organlar: Kalın barsak, İnce Barsak, Mesane, Mide, Safra Kesesi ve Üç’lü ısıtıcı (Enerji)

Beş element Feng Shui de en kıymetli rolü üstlenir. Gücün elementlere nazaran döngüsü değişiktir.

Müspet, Üretken Döngü
Burada bir element gayrısına dönüşürken müspet bir etkileşim içindedir. Biri gayrısını oluşturduğu yahut beslediği için potansiyel kuvvette bir büyüme oluşturur.
Ağaç ateşi yaratır. Ateş küle dönüşerek toprağı yaratır. Topraktan mineraller halinde metal çıkar. Metal eriyince suyu oluşturur. Su da ağacı besler

Zayıflatıcı Döngü
Bir element bir evvelkinin tesirini azalttığında zayıflatıcı döngü oluşur. Bu değişim agresif değildir. Umumiyetle istenmeyen olumsuz kuvvet odakları bu döngüyle zayıflatılır.
Üretken döngünün tam karşıtı zayıflatıcı döngüdür. Birbirlerinin doğuşunu engellediği için zayıflatıcı bir tesire sahiptir.
Su ağacı besler,o devir ağaç suyun tesirini zayıflatır. Metal suyu oluşturur o devir su metali zayıflatır. Topraktan metal oluşur, metal toprağı zayıflatır. Ateş toprağı oluşturur ancak toprak ateşi zayıflatır. Ağaç yanarak ateşi besler o devir ateş ağacı zayıflatır.

Yıkıcı Döngü
Bu umumide elementlerin agresif olarak bir mealde düşmanca etkileşimidir. Bir element bir sonrakinin gelişimine handikap olur.
Su ateşi söndürür. Ateş metali eritir. Metal ağacı keser. Ağaç kökleriyle toprağı ele geçirir. Toprak da suyu fiyat.
Bu döngüyü zayıflatma için kullanmak pek önerilmez. İki güç arasındaki düşmanca tavır yarardan çok zararlıdır. Bu harmoni bozukluğu getirir.

SU: Akvaryum, havuz, mavi ve siyah
AĞAÇ: Yeşil bitkiler, yeşil
ATEŞ: Bol ışık, mumlar, al eşyalar, al, portakal rengi
TOPRAK: Toprak gereçler, çakıl taşları, kristaller, kaya, toprak/kum, sarı

METAL: Rüzgar çanları, kurmalı saatler, metalik renkler, beyaz

Günümüz tıbbında, organlarımızın işlevleri artık ayrıntılı bir halde bilinmektedir. Vücudumuzdaki tüm organ ve dokular, sabit iç koşulların sürdürülmesi ve işlevlerin

düzenlenmesine ekte bulunarak bir istikrar oluştururlar. Akciğer hücrelerce kullanılacak oksijeni sağlar ve açığa çıkan karbon dioksidi atar, kalp kanı dokulara pompalar, kan taşıma vazifesini üstlenir, sindirim sistemi gerekli besinlerin sindirilip tasarrufa sunar ve gerekmeyenleri boşaltır, karaciğer sindirilen bu unsurları işler, böbrekler iyon istikrarını sağlar ve tekrar atıkların boşaltılmasına yardımcı olur.

Otonom Hudut Sistemimiz, hudut sistemimizin büyük bir kısmını oluşturur, bilinçli denetimimizin dışında yürütülen işlevleri (arter basıncı, vücut ısısı, iç organlarımızın çalışması vb) düzenler. Vücudumuzdaki organların işlevlerinin birden fazla “otonom refleksler” ile yönlendirilmektedir. Örneğin iştah verici bir yemeğin kokusu, daha lokmayı ağzımıza almadan, hudut sistemimiz tarafından kıymetlendirilir, parasempatik ikaz ile tükürük ve mide salgısı başlar. Otonom reflekse sair bir örnek de tansiyonumuzun ayarlanmasıdır. Tansiyonumuz çıktığında, bu basınç damarlara yansır. Damar duvarında bulunan hususî reseptörler tarafından algılanan bu basınç beyefendisine iletilir. Dimağ sempatik uyarıyı azaltarak kan basıncımızı düşürür. Sempatik ve parasempatik sistemler mütemadi bir bazal aktiflik halindedirler; iç ve dış koşullara karşılık zahir bir dengeyi sağlama hizmetini üstlenmişlerdir.