Plan Yapma

Plan Yapma plan yerine getirmek bize neler kazandırır Plân, bir faaliyette bulunurken güçlükle karşılaşmamak, faaliyete evvelden vakıf edebilmek nedeniyle yapılır Eğitim, ekonomi, askerlik, fizik, kimya kısacası bütün alanlarda plân yapılmaktadır Devletler de kesin hedeflere ulaşmak, kalkınabilmek için plân yaparlar Plân kısa, orta ve uzun vadeli yapılabilir Ülkemizin Beş Yıllık Yeniden Yapılanma Plânıadı ile yapmış olduğu plânlarda beş sene içinde gerçekleştirilecek yatırımlar plânlanmıştır Öğretim faaliyetlerinin de plânlı yürütülmesi esastır Öğretim programlarında yer alan amaçların gerçekleştirilmesi için, plânlama gerekli görülmektedir MEB'nın 1981 yılında yayınlamış olduğu EğitimÖğretim Çalışmalarının Plânlı Yürütülmesine İlişkin Yönergegereğince, eğitimöğretimde birlik ve bütünlüğü temin etmek, eğitimi, programda öngörülen amaçlara yöneltmek, çalışmaları etkin ve bereketli ülkü getirmek üzere, MEB'na bağlı her derecedeki öğretim kurumlarında ve yurt dışında görevli öğretmenler, derslerine plânlı, programlı olarak tatmin edici hazırlıklarını yaparak gireceklerdir Türk eğitim sisteminde, üniversiteler hariç, tüm derece ve türdeki okullarda öğretimin plânlı yapılması bir zorunluluktur Plânlama üzerinde bilhassa ilkokullarda hassasiyetle durulmaktadır Plânlama ilköğretimde, İlköğretim Kurumları Yönetmeliğiile, ortaöğretimde ise Lise ve Ortaokullar Yönetmeliğiile mevzuat bağlayıcılığısıfatı kazanmakta ve kanunî bir yükümlülük olmaktadır Plânlamanın bu kanunî boyutu açık havada keza eğitimöğretim faaliyetlerini kolaylaştıran bir de eğitsel boyutu vardır Eğitsel yönüyle plân; öğretmenin öğrencilerini eğitim kurumlarında muhakkak sürede, belirlenmiş hedeflere ulaştırabilmesi için yapacağı öğretim faaliyetlerine hazırlanmış olmalarını sağlayacaktır Öğretmenin, bir öğretim yılı boyunca yapacağı tüm faaliyetleri aklında tutması beklenemez Plânlı çalışan öğretmen hangi faaliyeti, ne vakit ve nasıl yapacağını bilir ve kendini hazırlanmış hissetmenin verdiği bir rahatlıkla derslerini işler Plân amaca kısa ve dürüst yoldan ulaşmada en büyük etkendir Öğretmenlerin görevlerinden plânlama ile ilgili olanları aşağıdadır: Öğretmenler, kendilerine bahşedilen derslik veya dersleri, programlarda kayıtlı esaslara kadar okutmak, bunlarla ilgili tüm uygulamaları ve deneyleri yerine getirmek zorundadırlar Sınıf veya branş öğretmenleri ders yılı başlamadan asgari bir hafta önce toplanırlar Bu toplantılarda, program esaslarına kadar bir nüshası mektep müdürüne verilmek üzere 2 nüsha halinde takvim plân hazırlar ve müdüre onaylattırırlar Öğrencilerine daha yardımcı yapabilmek için derslere tedbirli ve plânlı girerler Öğrencilerle birlikte yaptıkları çevre incelemeleri ve gezilerle ilgili plânları hazırlar, mektep müdürüne onaylatırlar daha sonra inceleme ve yolculuk raporlarını değerlendirir ve bunların birer nüshasını dosyada saklarlar Öğretim plânı, bir problem veya bir konu üstünde öğrencilerin bireysel ya da gruplar halinde veri, beceri, alışılmışlık ve değerler kazanmalarını sağlamak nedeniyle yerine kadar öğrencilerin de katılmasıyla hoca tarafından hazırlanan bir alıştırma kılavuzudur Plân, öğretmenin amaca ulaşmasında, zamanı tasarruflu kullanmasında ve yaptığı faaliyetlerden verim almasında yardımcıdır Mükemmel bir plân öğretmenin müfredat programındaki esaslar çerçevesinde öğrencileriyle birlikte geliştirdiği plândır Ünite dergilerinin eki olarak bahşedilen veya başka yollarla öğretmenlere intikal eden plânların harfiyen her okulda uygulanması muhtemel değildir Bu nesil plânlar bir fikir olmak açısından kaynak niteliğindedir Çünkü hoca, çalıştığı yörenin ve öğrencilerin ihtiyaçlarını da plâna yansıtmalıdır Hazırlanmış plânlarda bu nesil özellikler gözardı edilmektedir Plânlı çalışmanın şu yararlarından söz edilebilir: a) Öğretimin plânlaması; öğretmenin, eğitimöğretimde neyi, neden ve nasıl okutacağını düşünmesini sağlayarak verimi artırır b) Konuların ne vakit ve ne kadar vakit içinde işleneceğinin vakit sırasına kadar düzenlenmesini, ayrıca, programların süresi içerisinde tamamlanmasını sağlar c) Plânlı alıştırma, öğretmen ve öğrencileri dağınıklıktan kurtarır, onlara güven kazandırır d) Amaçları gerçekleştirecek en yerinde yöntem, teknik, araç ve gereçlerin seçilmesini, derslere tedbirli girilmesini sağlar e) Plânlama öğrencilerin ilgi, gereksinim ve yeteneklerine tarafından yetiştirilmesini sağlar f) Plânlı alıştırma eğitim öğretimin değerlendirilmesinin sağlam ve güvenilir olmasını sağlar g) Hoca ve öğrencilere uyumlu ve birlikte egzersiz alışkanlığı kazandırır h) Eğitim faaliyetlerinde düşünceye açıklık kazandırır Plân, harfiyen uyulması gereken bir materyal olmayıp, gerektiğinde bulunduğu yere ve zamana tarafından değişebilmelidir İlkokul öğretmenleri elden geldiğince, plânı öğrencileri ile birlikte yapmalıdırlar Plânın karşılıklı yapılması durumunda, öğrenciler öğrenecekleri konular hakkında evvelden veri sahibi olur ve en önemlisi kendi katkılarıyla hazırlanmış olan bir öğrenme faaliyetine daha etkili olarak katılırlar Plânlar Takvim Plân, Ünite Plânıve Jurnal Plânedinmek üzere üç türdür Günlük Plân içerisinde Ders Plânı, SeyahatGözlem Plânıve Deney Plânıyer alabilir Plânlar, Zümre Öğretmenler Kurulutoplantısında görüşülür Bu toplantılarda takvim, ünite ve günlük plânlar ile seyahat, gözlem, deney ve inceleme plânları arasında birlik sağlanır Takvim Plân: Öğretmenin bir öğretim yılı süresince ders vermekle yükümlü bulunduğu sınıflarda, program gereğince belli üniteleri veya konuları hangi aylarda, neredeyse ne kadar zamanda işleyeceğini bildiren ve öğretmence hazırlanarak ders yılı başında mektep yönetimine bahşedilen egzersiz plânına denir Yıllık plân, bir dizi özetlenmiş ünite plânından oluşur Yıllık plân yapacak bir öğretmen, ilk önce kendi okutacağı sınıf ya da dersin müfredatını bilmeli ve çevreyi iyi tanımalıdır Müfredatta yer alan, ama çevreye uymayan konular plâna dahil edilmemelidir Plân yalnızca öğretmen ve öğrenciler kadar yapılabilecek faaliyetleri içermelidir Yıllık plân ilkokul için yapılıyorsa bu plânda mihver ders(ler)in yanı sıra ifade ve beceri dersleri, kaynaklar, vasıtagereçler, ünitelerin süresi, ünitelerde yapılacak gezi, gözlem ve deneyler yer almalıdır Branş derslerine giren öğretmenlerin de öğretim yılında kendi dersleriyle ilgili o dersin yayınlanmış müfredatına uyarlamak şartıyla konuları, amaçları, derste kullanacağı vasıta ve gereçleri, seyahat, gözlem ve deneyleri plânına yansıtması gereklidir Takvim plân yapılırken ilkokullarda aynı sınıfı okutan öğretmenlerin, orta mektep ve liselerde de benzer branşı okutan öğretmenlerin plânlama öncesinde düşünce alışverişinde bulunmaları esastır Plânın uygulanabilmesi için mektep müdürünce imzalanması gereklidir MEB'nın 1983 tarihli ve 260 sayılı genelgesine kadar yıllık plânlar; ilkokul, ortaokul, lise ve dengi okullarda iki nüsha hazırlanmakta ve biri mektep idaresine verilmektedir Ancak gerçekte ilkokullarda yıllık plânın deftere yapılması, iki nüsha plân hazırlama zorunluluğunu kaldırmış gözükmektedir Ünite Plânı: Öğretmenin gözetimi ve denetimi aşağıda, öğrencilere belirli bir vakit içinde ve eğitimin amaçlarına uygun şekilde bir takım veri beceri ve anlayışları kazandırmayı öngören, emin bir konu veya sorun çevresinde düzenlenmiş türlü etkinlikleri, öğrenme yaşantılarını ve değer biçme çalışmalarını kapsayan ayrıntılı ders plânıdır Ünite plânı, içerik olarak takvim plânla aynıdır Yıllık plâna göre daha ayrıntılı yapılan ve takvim plândaki bölümlere açıklık getiren bir plândır Öğrencilerin neyi, niçin, hangi yollarla öğreneceklerini bilmeleri bakımından, ünite plânlarının öğrencilerle birlikte yapılması faydalıdır İlkokul programı üniteesasına tarafından düzenlenmiştir Orta öğretim kurumlarında ünite plânı yapılmaz Ünite plânı yaparken; ünite konusunun programda yer alması; ünite süresi ve amaçları; ünitenin hangi yol ve yöntemlerle işleneceği ve işlenişte kullanılacak başvuru kaynakları, araç ve gereçleri; yolculuk, gözlem ve araştırmalar ile değerlendirmenin nasıl yapılacağının plâna dahil edilmesi gereklidir Ünite, Geştalt Psikolojisi'nin öğrenmede bütünlük ilkesinin bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır Buna kadar, öğrenme ortamında bir öğrencinin birbirinden bambaşka ve kayıtsız parçaları öğrenmesinin fazla zorlama olduğu, ama birbiriyle ilgili olan ve tüm olanı algılamasının daha basit olduğu bilinmektedir İşte hoca rehberliğinde öğrencilerle birlikte hazırlanan bir ünite plânı, öğrencilerin alaka ve ihtiyaçlarını da önemsediği için özel istidatların gelişmesine imkân verecek ve çocuğun zihnî, bedenî ve sosyal gelişimini sağlayacaktır Çocuk, ünite çalışmalarına katkıda bulunurken, araştırdıkça zihnî yönden gelişecek, başka arkadaşları ile birlikte çalışırken de irtibat kurmayı öğrenecek, sosyalleşecektir Konuların birbiriyle ilgili ve tamamen sunulması çocuk açısından öğrenmeyi kolaylaştıracaktır Ünitelerin birbirine dayalı ve birbirini destskleyen konulardan oluşmasıyla konular arasındaki kopukluklar önlenecek ve öğrenme aşama aşama gerçekleşecektir Ünite işlenişinde küme çalışması, takrir sorucevap, problem çözme, proje gibi birçok metot ve teknikten faydalanılabilir Öğrencilerin bu aşamada okul ve çevresiyle yakın temas kurması sağlanır Yıllık plânda kesin olan ünite süresi, ünite plânı yapılırken değişebilir Ünite plânında niyet ve konu ayrıntısı yerine getirmek gereklidir