Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Bayanlarda sıkça rastlanan hormonal bozukluklardan biri de polikistik over sendromudur. Hatunların vücudunda bulunan iki adet yumurtalıklardan olağan seyrinde adet devrinde yalnızca 1 adet yumurta döllenmeye münasip formda olgunlaşır. Gelgelelim polikistik over sendromundaysa bir çok yumurta vardır. Lakin gelişme yani olgunlaşma olumsuz olduğu için bu çok sayıdaki yumurtaların hiç biri gelişip yani olgunlaşıp döllenme yeteneği kazanamaz. Hekimlerin yaptığı ultrason muayenesindeyse yumurtalıklar içerisinde çok sayıda gelişmemiş yumurta bulunan keseler halinde görülür. Bu keselere bir nevi kist denmektedir. Bu formda yumurtalıklara sahip olan bayan hastaların adet nizamları yoktur,vücutlarında ziyade salgılanan androjen sebebi ile kolay kilo alırlar, tüylenme şikayetleri olur ve sivilce üzere cilt sorunları de olur.
Belirtileri nelerdir ?
Polikistik over sendromu nizamlı yumurtlama gerçekleşmediği için birden fazla devir tertipli adet görememe, vücutta artan erkeklik hormonu (testosteron), kilo alma, kilo vermede zorlanma, sivilcelenme, tüylenme üzere sorunlar ile kendisini gösterir. Lakin her pkoslu hastada birebir belirtiler olmamaktadır. Kimisi daha tertipli adet görebiliyorken kimisi senede 2-3 kere adet görebilmektedir.
Sebebi kesin olarak bilinmemekle bir arada pkoslu kız evlatları ana karnında iken beyindeki hormonların birçok sebebe bağlı olarak düzensiz/yanlış salgılanması – programlanması yüzünden olabilmektedir.
Bunun yanı sıra yanlış ve istikrarsız beslenmek, çokça kilo artışında bu hastalık ortaya çıkabilmektedir.
Hastaların umumide kiloları yüksek , çoğunlukla adetleri sistemsiz ve tüylenme şikayetleri vardır.
Tedavi formu de hastaya nazaran değişmektedir.
Velev şahısta polikistik over sorunu olsa da kişi şayet ülkü vücut yükünde ise belirtiler birçok vakit görülmeyebilir. Yani sendrom tetiklenmeyebilir. Bu yüzden istikrarlı,düzenli ve kaliteli beslenme , nizamlı bir hayat biçimi sendromun gelişmemesinde ya da tedavi edilebilmesinde yardımcı bir faktördür.
İleride kimseyi tehdit eder mi?
Evet, artık aşağıda sıralayacağımız sebepler münasebetiyle kişiyi/yani pkos’lu bayan hastaları olumsuz formda tesirler. Pkos’da kan yağları seviyesi yüksek seyrettiği için pkos’lu bayanlarda ilerleyen yaş ile bir arada koroner kalp illetleri gelişme riski de ne yazık ki artar.
Pkos’lu hatunlarda göğüs kanseri , rahim içi tabakalarda kanser riski görülme orantısı da sendromsuz olan hatunlara nazaran daha yüksektir.
Menopoz sonrası periyotta pkos’lu bayanlarda diyabet görülme sıklığının da arttığı bildirilmiştir.
Hem içinde bulunulduğu devirde hem de adet siklusu bitmesine karşın ilerleyen yaşlarda dahi kişi için bir tehdit oluşturacağı için kesinlikle kişi kendisini denetim altında tutmalı. Nizamlı ve istikrarlı beslenmeli, tertipli spor alışkanlığı edinmeli , ülkü kiloda ve ülkü yağ yüzdesinde kalıp tertipli bir hayat sürülmelidir.
Neler yapılmalıdır? Beslenme? Egzersiz?
PKOS’dan şüpheleniliyorsa birinci evvel kesinlikle ya bayan tevellüt bilirkişisine ya da endokrin eksperine başvurulmalıdır. Zira bu hormonal bir bozukluktur. Bu sendorma sahip olan hatun hastalarda insülin direnci, tip 2 dm, prolaktin hormonu yüksekliği , kan yağlarında artış da görülebileceği için kesinlikle kişi tabip denetiminde olmalıdır.
Aslında pkos’un tedavisinde asıl emel yumurtlamayı tekrar sağlayabilmektir. Bu sendroma sahip kilolu bayanlarda kilo vererek azalan yağ kütlesi ile yumurtlama fonksiyonu ve adet görme sistemi tekrar düzelebilmektedir. Pkos’lu kimselerde çoğunlukla bel muhitinde yağlanma ve insülin direnci gelişme sıklığı da arttığı için tedavideki bir yol de kimseyi insülin direnci olduğuna sahip olduğu için şeker illetinde kullanılan ilaçlarla yapılan bir medikal tedavi uygulanmaktadır. Zira pkos’lu hastaların bel muhitlerinin kalça genişliğine orantısı daha yüksektir. Bu yüzden de insülin direnci geliştiği için kilo kaybı onlarda daha zordur.
Evlat sahip olmak isteyen pkos’lu hatunlarda münhasıran insülin direncini nizama sokmak gebe kalma mealinde da kimseyi muvaffakiyete ulaştıracaktır. Bu hastalarda kilo vermek,ideal kilolarına indikleri takdirde yahut ülkü kilolarında oldukları takdirde bu vücut yükünü korumak hayat uzunluğu bir vazife haline gelmelidir.
Hareketsizlik ve şiddetli yağlanma değerli bir sebep olduğu için kişi hareket durumunu eskiye nazaran kesinlikle gözden geçirmelidir. Kişi eskiye nazaran daha az hareket ediyor, masa başı bir iş yapıyorsa ömrüne kesinlikle bir egzersiz ya da nizamlı yürüyüş eklemelidir.
Pkos’lu hastalarımızın diyetlerinde yalnızca yağ kısıtlaması yapmamakla birlikte onların gerçek karbonhidrat kaynağını seçmelerine yardımcı olmamız gerekir. Gerçek ve yerinde karbpnhidrat tüketimin sağlamamızla bir arada öğünlerden sonra yaşanacak olan kan şekeri ve insülin dalgalanmalarının önüne geçmiş oluruz. Beslenme nizamlarını oluştururken de yerinde protein tüketimlerini sağlarsak kas kaybının önüne makbul, daha zinde kalmalarını sağlar ve kilo kaybını da devam ettirebiliriz.
Pkos’da çok kısır bir döngü insülin direnci olduğu için kişi mümkünse kesinlikle hayatına nizamlı bir egzersiz faliyeti eklemelidir.
Pkos’lu ve gebe olan bayanlarda düşük yapma ihtimali de yüksektir. Pkos’lu gebelerin neredeyse yarısı 10-12.haftada iken düşük yapabilmektedir. Burada da insülin direnci ile düşük arasında bir temas olabileceği araştırmalar tarafından işaret edilmektedir.
Bu sebeple kimsede şayet ki insülin direnci durumu varsa kesinlikle bu mesele çözülüp kişi ondan sonra gebe kalmalıdır. Zira her insülin dirençli yahut şişman hatunda pkos var denmemelidir. Ziyade kilo ya da insülin direnci de düşük meselesinde bir etkendir.
Ayrıyeten pkos’lu bayanlar gebeliklerinde gebelik şekeri konusunda risk altında oldukları için gebelikleri başladığından itibaren kesinlikle kan şekerleri konusunda hekimlerinin gözetimi altında olmalıdırlar.
Pkos’lu bayanların beslenmelerinde bir nevi tip 2 diyabet diyeti uygulanabilmektedir. Yani kan şekerinde ani dalgalanmalar, buna bağlı olarak da insülin salınımlarında dengesizlik yaratmamak ismine öğün araları 4-5 saatten çokça açık olmamalı, kişi hipoglisemi seviyesine gelmemelidir. Öğünlerde kompleks karbonhidrat tüketimi destekleneceği için kan şekeri salınımı da çok süratli olmayacaktır. Hem kompleks karbonhidrat hem de zerzevat ve meyve cephesinden istikrarlı olan bu diyet programının lif orantısı da günlük ölçüsü kesinlikle karşılamalıdır. Diyet kesinlikle omega-3 ‘den varlıklı olmalıdır. Omega-3 tüketimine bağlı olarak pkos’da olumlu gelişmeler olduğu da çalışmalarda gösterilmiştir. Bu sebeple kesinlikle haftada 1-2 kere balık yahut bitkisel omega-3 kaynaklarına (ketentohumu, semizotu) bölge verilmelidir.
Sistemli yapılan en az 30 dakika en ziyade 60 dakika yapılan yürüyüşler yahut kardiyo egzersizler de insanda insülin direnci gelişimini azaltmaktadır. Bu ana hatları aslında kişinin ömür biçimi haline gelmelidir.
