Periodontoloji; diş hekimliğinde diş ve kökleri saran diş etinin sıhhatiyle ilgilenen branştır. Son yıllarda nispeten tanınan bir hale gelmiştir, zira beşerler diş estetiği dışında diş etlerinin de bu estetiği direk etkilediğini keşfetmişlerdir. Periodontoloji branşı diş taşları, diş eti operasyonları,flap operasyonları, papil operasyonları, derin küretaj ve implantolojiyi içermektedir.
Bilhassa gülünce diş etinin çokça görünmesi (Gummy smile) dediğimiz dişetinin 3 mm den daha ziyade sarkık görünmesi beğenilmeyen bir estetiğe sebep olmaktadır. Son yıllarda bu operasyon için gingivektomi ve gingivoplasti süreci artık sıkça uygulanabilir ve istenir hale gelmiştir.
DİŞ TAŞI NEDİR ? DİŞ TAŞI ARILIĞI?
Diştaşı (tartar, calculus), bakteri plağı ismini verdiğimiz birikintilerin diş yüzeylerinde uzun vade kalması sonucu oluşan sert yapılardır.
Oluşumunda tükürükte bulunan kalsiyum ve fosfat iyonları faaldir.
Temizlenmeyen plak üzerine bu inorganik kristaller çöker ve diş yüzeyindeki sert yapıları oluştururlar.
Diş taşlarının oluşmaması için ağız hijyenine dikkat edilmeli ve dental plakların dinamik bir biçimde temizlendiğine emin olunmalıdır.
DİŞ TAŞI TEMİLİĞİ DİŞLERİME ZARAR VERİR Mİ?
Hayır bu süreç münasip formda yapıldığı müddetçe zarar vermeyecektir.
Elbette ki diştaşlarını temizlerken dişlere ve diş etlerine zarar vermeden temizlemek gerekir.
Ama unutmayınız ki dişlerinizin üzerindeki diştaşları ve plak, diş ve dişetlerinize aslında fazlaca zarar
BAKTERİ PLAĞI NEDİR?
Dişlerimizin üzerinde fırçaladıktan birkaç dakika sonra bile ince ve saydam bir tabaka oluşur ve buna biofilm denir.
Bu tabakaya bakteri istilası sonucu dişlerimize asıl zarar veren yapı olan bakteri plağı (mikrobiyal dental plak) oluşur.
Plaktaki bakteriler toksin (zararlı maddeler) üretirler. Toksinler ile dişetlerini çevreleyen destek periodontal dokular (lifler vs.) yıkılır ve diş ile dişeti birbirinden giderek uzaklaşır. Periodontal hastalık böylelikle gelişir ve tedavi edilmedikçe ve temizlenmedikçe periodontal cepler daha da derinleşir. Bakteriler bu defa mineye nazaran daha savunmasız olan sement ile kaplı kök yüzeyine tutunur ve dişin kemik desteği de kaybolur, sallanarak en ahir diş kaybedilebilir.
Dişlerimizi fırçalayarak bu bakteri plağının oluşumunu kesintiye uğratıp mekanik arilik sağlarız. Bu sayede dişlerimizin üzerinde bakterilerin uzun vade kalmasını önleyerek diş ve diş etlerimizi koruruz.
Sağlıklı Dişetleri;
1. dişlere sıkıca bağlı,
2. cep derinliği 0,5-1 mm olan,
3. gül kurusu-pembe renkte,
4. portakal kabuğu üzere yapıda,
5. ağrısız, şişlik ve kızarıklık olmayan,
6. kendi kendine yahut fırçalama esnasında kanama göstermeyen yapıdadır.
DİŞETİ ILLETININ BELİRTİLERİ NELERDİR?
1. Fırçalarken ya da tabiatıyla kanama gösteren,
2. Hassasiyet, ağrı,
3. Kızarıklık, ödem,
4. Kaşınma hissi, istenilmeyen koku, diş eti çekilmesi
5. Dişlerin sallanması,
6. Kök yüzeylerinin açığa çıkması
DİŞETİ ÇEKİLMESİNİN NEDENLERİ?
1. Diş taşlarınızın olması
2. Istenilmeyen ağız hijyeni
3. Taşkın dolgular
4. Koordinasyonsuz kron ve köprüler
5. Diş sıkma
6. Kusurlu diş fırçalamak
7. Genetik,
8. Dişeti illetleri
DİŞETİ ÇEKİLMESİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Mevcut çekilmenin nedeni bulunup yok edilmelidir.
Maatteessüf önemli çekilmelerde dişetinin tekrar kendi kendine sağlıklı konumuna dönmesi laf konusu değildir.
Fakat önemli sorun yaratan durumlarda (ör: kök yüzeyleri açıkta ve hassasiyet çok fazlaysa) öncelikle birinci aşamadaki tedaviler uygulanır ve gerekliyse cerrahiye geçilir ve yumuşak doku greftleri kullanılabilir.
PERİODONTAL MARAZLAR NELERDİR?
Dişeti illetlerinin başlangıç seviyesidir.
7 gün boyunca fırçalanmayan dişler ve temizlenmeyen bir ağızda gingivitis oluşmaktadır.
Illetin umumi belirtileri kızarık, şiş, kanamalı dişetleridir.
Umumide ağrı, sızlama üzere rahatsızlıklar bu evrede gözlenmez.
Dişin etraf dokularında kemik ve ataçman kaybı yoktur.
Diş doktorunuzun devranında müdehalesi ve sizin ağız hijyeninize dikkat etmeniz ile tekrar sağlıklı dişetlerine kavuşabilirsiniz.
Tedavi edilmezse periodontitise dönüşecektir.
Periodontitis:
Gingivitisten farklı olarak periodontal dokularda ve kemikte kayıp kelam bahsidir ve artık dönüşümsüz bir aşamadadır.
Farklı cinsleri vardır. Genetik, makûs ağız hijyeni, kimi sistemik illetler periodontitisin oluşumunu ve gelişimini etkileyebilir.
Agresif periodontitis:
Hastalık süratle yıkıcı bir formda ilerleyip diş kayıplarına neden olabilir. Dişeti tedavisi ile birlikte ilaç tedavisi de gerektirebilir.
Kronik periodontitis:
Derin cepler ve dişeti çekilmeleri olan, umumide 35 yaş üstünde gözlenen bir tablodur.
Daha yavaş seyirlidir gelgelelim süratli geliştiği durumlarda olabilir.
Nekrotizan ülseratif periodontitis:
Dişetinde ve etraf dokularda nekrotize iltihaplı ortamlar vardır.
Umumide HIV ile enfekte bireylerde gözlenir.
DİŞLERİM ÇOK KISA UZATILABİLİR Mİ?
Şayet kron köprü üzere restorasyonlar yaptıracaksanız daha estetik bir görünüm elde etmek ve bu restorasyonların tutunacağı yüzey sahasını artırmak ismine kron uzunluğu uzatma süreçleri yapılabilir.
Ama bu süreçler keyfi gerçekleştirilmemeli doktorunuz tarafından münasebetli endikasyon olup olmadığı uygun yorumlanmalıdır.
DİŞETİ HASTALIKLARINDA TEDAVİ NASIL OLUR?
Sistemli ve güzel bir ağız bakımıyla dişeti illetina yakalanma riskinizi epeyce azaltırsınız.
Lakin dişeti marazının oluşmasının ve oluştuğu durumda derhal müdahale edip ilerlemesinin önüne geçmek için nizamlı diş doktoru ziyaretlerinizi gerçekleştirmelisiniz.
Oluşan bir diş eti illetinı sadece ağız bakımınızı terine getirerek gerçekleştiremezsiniz.
Bu durumda profesyonel yardım kuraldır.
Öncelikle diştaşlarınız temizlenmeli ve size verilen oral hijyen eğitimini elverişli formda yapmalısınız.
FLAP OPERASYONU NEDİR NASIL YAPILIR?
Şayet çok derin ceplere sahipseniz bu durumda daha aktif paklık yapabilmek ve iltihaplı dokuyu ve diştaşlarını daha dinamik formda temizleyebilmek için kesinlikle flap operasyonlarına gerek duyulur.
Bu türlü durumlarda dişeti kaldırıp altındaki enfekte dokular temizlenip, dişeti tekrar kapatılır.
Gerekli duyuluyorsa kemik greftleri kullanılarak ya da hastanın kendine ilişkin kemik parçacıkları kullanılarak kayıp doku telafi edilmeye çalışılır.
DİŞ HASSASİYETİ
Piyasada ‘sensitive‘ olarak isimlendirilen diş macunlan, gargaralar ve fırçalar kullanılabilir. Bunların içinde bulunan hususlar, dentin kanallarını tıkayarak yiyecek ve içeceklerin hudutlara ulaşmasını ve hassasiyetin oluşmasını engelliyor. Şayet ağızda bir çürük sorunu yoksa görünür bir vade tertipli sensitive diş macunu, yumuşak yahut ekstra yumuşak diş fırçası ve diş ipi tasarrufu, sızlama meselesini ortadan kaldırabilir. Fakat çürük sorunu olanların evvel bunu tedavi ettirmesi öneriliyor. Şayet diş minesindeki tahribat büyük boyutlardaysa dolgu, flor, kaplama ve kanal tedavisi üzere formüllere başvuruluyor.
PEMBE ESTETİK ?
Kişinin diş etleri çok görünüyorsa ya da dişler gereğinden kısa ise küçük bir cerrahi teşebbüs ile pembe estetik pratiği yapılır. Süreç yaklaşık 15 dakika sürer. Diş etleri olması gereken seviyeye getirilir.
Insanlarda estetik bir gülümseme yalnızca beyaz ve düzgün dişlerle sağlanamaz. Bu dişlerle koordinasyonlu olacak diş etlerinin de varlığı gerekir. Diş etlerinde yapılan estetik çalışmalara pembe estetik ismi verilmektedir. Karşıdan göze güzel gelen, saf ve koordinasyonlu bir gülüş elde etmenin birinci adımı dişler ve diş eti arasında gereken entegrasyonun sağlanmasıyla oluşur. Diş etine sağlıklı diyebilmek için açık pembe renkli olması, dişe ve kemiğe sıkı bir formda yapışması, portakal kabuğuna benzeyen parlak ve pütürlü bir görünümde olması gerekir. Estetik diş hekimliği kolunda yapılan tedavilerde amaçlanan kusursuz bir gülümseme sağlamaktır. Kusursuz denilecek bir gülümseme için diş eti estetiği hayli değerlidir.
PEMBE ESTETİK NASIL ELDE EDİLİR ?
Rejeneratif: Bu süreçler periodontal hastalık nedeniyle yıkıma uğramış destek dokuların vücudun kendi imalat mekanizmaları uyarılıp tekrar yapılması gayesiyle yapılmaktadır. Münasebetli olan durumlarda marazdan etkilenen dokular uzaklaştırılıp, mebran, doku uyarıcı proteinler ya da kemik grefti kullanılıp yeni destek yapıların oluşturulması sağlanır.
Gingivektomi: Bu metot diş eti büyümesinde ve derin ceplerin oluştuğu yerlerde fazlalık olan diş etinin çıkarılması sürecidir. Akabinde diş eti konturları gerektiği halde düzeltilerek, diş eti fizyolojik olarak bir forma sokulmakta ve estetik görünüm sağlanmaktadır.
Gingivoplasti: Bu operasyonla çokça orantıda görünen diş eti ya da asimetrik olan diş eti seviyesi düzeltilmektedir. Hastalara lokal anestezi uygulandığından, acı hissetmeden gerekli düzeltmeler yapılmaktadır. Gerektiği takdirde uygulanan full porselen laminat ya da metal desteksiz olan zirkonyum porselenler daha estetik bir görünüm elde edilmesini sağlarlar.
Kron uzunluğu uzatma: Dişlerde çokça doku kaybı oluşmuşsa, çürüğün diş eti altına uzanması durumunda dişlerde korun uzunluğu uzatılarak, çokça diş eti dokusu çıkarılır ve kemik yine şekillendirilir. Bu sayede dişlere daha uzun bir görünüm verilmiş olur.
Botoks pratiği: Diş etlerinde olan meselelerin cerrahi yollarla giderilememesi halinde, botoks uygulanarak, diş eti problemleri giderilebilir.
Bilhassa gülünce diş etinin çokça görünmesi (Gummy smile) dediğimiz dişetinin 3 mm den daha ziyade sarkık görünmesi beğenilmeyen bir estetiğe sebep olmaktadır. Son yıllarda bu operasyon için gingivektomi ve gingivoplasti süreci artık sıkça uygulanabilir ve istenir hale gelmiştir.
DİŞ TAŞI NEDİR ? DİŞ TAŞI ARILIĞI?
Diştaşı (tartar, calculus), bakteri plağı ismini verdiğimiz birikintilerin diş yüzeylerinde uzun vade kalması sonucu oluşan sert yapılardır.
Oluşumunda tükürükte bulunan kalsiyum ve fosfat iyonları faaldir.
Temizlenmeyen plak üzerine bu inorganik kristaller çöker ve diş yüzeyindeki sert yapıları oluştururlar.
Diş taşlarının oluşmaması için ağız hijyenine dikkat edilmeli ve dental plakların dinamik bir biçimde temizlendiğine emin olunmalıdır.
DİŞ TAŞI TEMİLİĞİ DİŞLERİME ZARAR VERİR Mİ?
Hayır bu süreç münasip formda yapıldığı müddetçe zarar vermeyecektir.
Elbette ki diştaşlarını temizlerken dişlere ve diş etlerine zarar vermeden temizlemek gerekir.
Ama unutmayınız ki dişlerinizin üzerindeki diştaşları ve plak, diş ve dişetlerinize aslında fazlaca zarar
BAKTERİ PLAĞI NEDİR?
Dişlerimizin üzerinde fırçaladıktan birkaç dakika sonra bile ince ve saydam bir tabaka oluşur ve buna biofilm denir.
Bu tabakaya bakteri istilası sonucu dişlerimize asıl zarar veren yapı olan bakteri plağı (mikrobiyal dental plak) oluşur.
Plaktaki bakteriler toksin (zararlı maddeler) üretirler. Toksinler ile dişetlerini çevreleyen destek periodontal dokular (lifler vs.) yıkılır ve diş ile dişeti birbirinden giderek uzaklaşır. Periodontal hastalık böylelikle gelişir ve tedavi edilmedikçe ve temizlenmedikçe periodontal cepler daha da derinleşir. Bakteriler bu defa mineye nazaran daha savunmasız olan sement ile kaplı kök yüzeyine tutunur ve dişin kemik desteği de kaybolur, sallanarak en ahir diş kaybedilebilir.
Dişlerimizi fırçalayarak bu bakteri plağının oluşumunu kesintiye uğratıp mekanik arilik sağlarız. Bu sayede dişlerimizin üzerinde bakterilerin uzun vade kalmasını önleyerek diş ve diş etlerimizi koruruz.
Sağlıklı Dişetleri;
1. dişlere sıkıca bağlı,
2. cep derinliği 0,5-1 mm olan,
3. gül kurusu-pembe renkte,
4. portakal kabuğu üzere yapıda,
5. ağrısız, şişlik ve kızarıklık olmayan,
6. kendi kendine yahut fırçalama esnasında kanama göstermeyen yapıdadır.
DİŞETİ ILLETININ BELİRTİLERİ NELERDİR?
1. Fırçalarken ya da tabiatıyla kanama gösteren,
2. Hassasiyet, ağrı,
3. Kızarıklık, ödem,
4. Kaşınma hissi, istenilmeyen koku, diş eti çekilmesi
5. Dişlerin sallanması,
6. Kök yüzeylerinin açığa çıkması
DİŞETİ ÇEKİLMESİNİN NEDENLERİ?
1. Diş taşlarınızın olması
2. Istenilmeyen ağız hijyeni
3. Taşkın dolgular
4. Koordinasyonsuz kron ve köprüler
5. Diş sıkma
6. Kusurlu diş fırçalamak
7. Genetik,
8. Dişeti illetleri
DİŞETİ ÇEKİLMESİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Mevcut çekilmenin nedeni bulunup yok edilmelidir.
Maatteessüf önemli çekilmelerde dişetinin tekrar kendi kendine sağlıklı konumuna dönmesi laf konusu değildir.
Fakat önemli sorun yaratan durumlarda (ör: kök yüzeyleri açıkta ve hassasiyet çok fazlaysa) öncelikle birinci aşamadaki tedaviler uygulanır ve gerekliyse cerrahiye geçilir ve yumuşak doku greftleri kullanılabilir.
PERİODONTAL MARAZLAR NELERDİR?
Dişeti illetlerinin başlangıç seviyesidir.
7 gün boyunca fırçalanmayan dişler ve temizlenmeyen bir ağızda gingivitis oluşmaktadır.
Illetin umumi belirtileri kızarık, şiş, kanamalı dişetleridir.
Umumide ağrı, sızlama üzere rahatsızlıklar bu evrede gözlenmez.
Dişin etraf dokularında kemik ve ataçman kaybı yoktur.
Diş doktorunuzun devranında müdehalesi ve sizin ağız hijyeninize dikkat etmeniz ile tekrar sağlıklı dişetlerine kavuşabilirsiniz.
Tedavi edilmezse periodontitise dönüşecektir.
Periodontitis:
Gingivitisten farklı olarak periodontal dokularda ve kemikte kayıp kelam bahsidir ve artık dönüşümsüz bir aşamadadır.
Farklı cinsleri vardır. Genetik, makûs ağız hijyeni, kimi sistemik illetler periodontitisin oluşumunu ve gelişimini etkileyebilir.
Agresif periodontitis:
Hastalık süratle yıkıcı bir formda ilerleyip diş kayıplarına neden olabilir. Dişeti tedavisi ile birlikte ilaç tedavisi de gerektirebilir.
Kronik periodontitis:
Derin cepler ve dişeti çekilmeleri olan, umumide 35 yaş üstünde gözlenen bir tablodur.
Daha yavaş seyirlidir gelgelelim süratli geliştiği durumlarda olabilir.
Nekrotizan ülseratif periodontitis:
Dişetinde ve etraf dokularda nekrotize iltihaplı ortamlar vardır.
Umumide HIV ile enfekte bireylerde gözlenir.
DİŞLERİM ÇOK KISA UZATILABİLİR Mİ?
Şayet kron köprü üzere restorasyonlar yaptıracaksanız daha estetik bir görünüm elde etmek ve bu restorasyonların tutunacağı yüzey sahasını artırmak ismine kron uzunluğu uzatma süreçleri yapılabilir.
Ama bu süreçler keyfi gerçekleştirilmemeli doktorunuz tarafından münasebetli endikasyon olup olmadığı uygun yorumlanmalıdır.
DİŞETİ HASTALIKLARINDA TEDAVİ NASIL OLUR?
Sistemli ve güzel bir ağız bakımıyla dişeti illetina yakalanma riskinizi epeyce azaltırsınız.
Lakin dişeti marazının oluşmasının ve oluştuğu durumda derhal müdahale edip ilerlemesinin önüne geçmek için nizamlı diş doktoru ziyaretlerinizi gerçekleştirmelisiniz.
Oluşan bir diş eti illetinı sadece ağız bakımınızı terine getirerek gerçekleştiremezsiniz.
Bu durumda profesyonel yardım kuraldır.
Öncelikle diştaşlarınız temizlenmeli ve size verilen oral hijyen eğitimini elverişli formda yapmalısınız.
FLAP OPERASYONU NEDİR NASIL YAPILIR?
Şayet çok derin ceplere sahipseniz bu durumda daha aktif paklık yapabilmek ve iltihaplı dokuyu ve diştaşlarını daha dinamik formda temizleyebilmek için kesinlikle flap operasyonlarına gerek duyulur.
Bu türlü durumlarda dişeti kaldırıp altındaki enfekte dokular temizlenip, dişeti tekrar kapatılır.
Gerekli duyuluyorsa kemik greftleri kullanılarak ya da hastanın kendine ilişkin kemik parçacıkları kullanılarak kayıp doku telafi edilmeye çalışılır.
DİŞ HASSASİYETİ
Diş hassasiyetine, diş minesinin altında bulunan ve "dentin" olarak isimlendirilen dişin yumuşak kısmının aşamalı olarak açığa çıkması yol açar. Dentinde, had uçları içeren ve likit ile dolu küçük kanallar (tübüller) bulunur. Sıcak, soğuk yahut tatlı, ekşi yiyecek yahut içeceklerin tüketilmesi bu sıvının harekete geçmesine yol açar. Bu likit hareketi, hudut uçlarının reaksiyon göstermesine neden olarak ani bir rahatsızlığı yahut kısa periyodik ve keskin bir sızıyı tetikler. HASSASİYET NASIL GİDERİLİR? |
PEMBE ESTETİK ?
Kişinin diş etleri çok görünüyorsa ya da dişler gereğinden kısa ise küçük bir cerrahi teşebbüs ile pembe estetik pratiği yapılır. Süreç yaklaşık 15 dakika sürer. Diş etleri olması gereken seviyeye getirilir.
Insanlarda estetik bir gülümseme yalnızca beyaz ve düzgün dişlerle sağlanamaz. Bu dişlerle koordinasyonlu olacak diş etlerinin de varlığı gerekir. Diş etlerinde yapılan estetik çalışmalara pembe estetik ismi verilmektedir. Karşıdan göze güzel gelen, saf ve koordinasyonlu bir gülüş elde etmenin birinci adımı dişler ve diş eti arasında gereken entegrasyonun sağlanmasıyla oluşur. Diş etine sağlıklı diyebilmek için açık pembe renkli olması, dişe ve kemiğe sıkı bir formda yapışması, portakal kabuğuna benzeyen parlak ve pütürlü bir görünümde olması gerekir. Estetik diş hekimliği kolunda yapılan tedavilerde amaçlanan kusursuz bir gülümseme sağlamaktır. Kusursuz denilecek bir gülümseme için diş eti estetiği hayli değerlidir.
PEMBE ESTETİK NASIL ELDE EDİLİR ?
Rejeneratif: Bu süreçler periodontal hastalık nedeniyle yıkıma uğramış destek dokuların vücudun kendi imalat mekanizmaları uyarılıp tekrar yapılması gayesiyle yapılmaktadır. Münasebetli olan durumlarda marazdan etkilenen dokular uzaklaştırılıp, mebran, doku uyarıcı proteinler ya da kemik grefti kullanılıp yeni destek yapıların oluşturulması sağlanır.
Gingivektomi: Bu metot diş eti büyümesinde ve derin ceplerin oluştuğu yerlerde fazlalık olan diş etinin çıkarılması sürecidir. Akabinde diş eti konturları gerektiği halde düzeltilerek, diş eti fizyolojik olarak bir forma sokulmakta ve estetik görünüm sağlanmaktadır.
Gingivoplasti: Bu operasyonla çokça orantıda görünen diş eti ya da asimetrik olan diş eti seviyesi düzeltilmektedir. Hastalara lokal anestezi uygulandığından, acı hissetmeden gerekli düzeltmeler yapılmaktadır. Gerektiği takdirde uygulanan full porselen laminat ya da metal desteksiz olan zirkonyum porselenler daha estetik bir görünüm elde edilmesini sağlarlar.
Kron uzunluğu uzatma: Dişlerde çokça doku kaybı oluşmuşsa, çürüğün diş eti altına uzanması durumunda dişlerde korun uzunluğu uzatılarak, çokça diş eti dokusu çıkarılır ve kemik yine şekillendirilir. Bu sayede dişlere daha uzun bir görünüm verilmiş olur.
Botoks pratiği: Diş etlerinde olan meselelerin cerrahi yollarla giderilememesi halinde, botoks uygulanarak, diş eti problemleri giderilebilir.