Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Parazitler ve Parazit Hastalıkları
İNTESTİNAL PARAZİTOZLAR
Tanım ve Klinik Bulgular :Helmint yumurtalarının yutulması ya da larvalarının cildi delerek organizmaya girmesi sonucunda ortaya çıkan paraziter infeksiyonlardır
1 Plathelmintler (Yassı Solucanlar):
a) Sestodlar: Taenia'lar, Hymenolepis, Echinococcus
b) Trematodlar: Fasciola, Schistosoma
2 Nemathelmintler (Dairesel Solucan): Ascaris, Enterobius, Ancylostoma
Taenia : Tsaginata, erişkin formu insanda bulunan, baş (skoleks) ile jejunuma tutunarak halkaları (proglottid) ile 10 m uzunluğa kadar erişen ve insanların sindirdikleri besinlerle beslenen şeritsi bir parazittir İnsan dışkısı ile dış ortama atılan yumurtaları ara konakçı olan sığırları bulaştırır ve sığırda larva infeksiyonlarına yol açar İyi pişirilmemiş sığır etlerindeki larvaların yutulması ile insanna bulaşır Temel sızlanma dışkıda parazit halkalarının görülmesi ve daha nadir olarak da özlem karın ağrısıdır Yumurtaları ırk için bulaştırıcı değildir Benzer bir parazit olan Taenia solium ’un ise ara konakçısı domuzdur ve yumurtaları halk için bulaştırıcıdır
Diphrobothrium latum : Çiğ balık yenmesi ile insanlara bulaşır, incebarsaklara tutunarak 2025 m uzunluğa erişir Birçok vaka asemptomatikse de %2 olasılıkla B12 vtamini yetmezliği sonucu megaloblastik anemiye niçin olabilir
Hymenolepis nana : Minik (24 cm) bir fare ve insan parazitidir Diğerlerinin tersine ara konakçı gerektirmeden hastalıklı insan dışkısın tarafından kontamine edilmiş besinlerdeki yumurtaların yutulması ile bulaşır bu nedenle aile içi bulaş laf konusudur Halkalar barsakta parçalandığından dışkıda sadece yumurtası görülebilir Çocuklarda daha sıktır Karın ağrısı, enterit, kansızlık, asteni, asap sistemi belirtileri ve konvülsiyonlara değin varabilen semptom zenginliği vardır
Fasciola hepatica : Koyunların yapraksı parazitidir İnsanlara iyi yıkanmamış ham sebzelerle bulaşır, safra yollarına yerleşerek portal siroza neden olur
Schistosoma: Kontamine sularda yaşayan serkaryaların cildi delmesi ile dolaşıma geçer, türe kadar mesane (S haematobium, S japonicum), kolon (S mansoni, S japonicum) ya da nadiren diğer visseral organlar ve medulla spinalis (S mansoni) venalarına yerleşerek kronik irritasyon nedenli organ patolojilerine (kronik sistit, mesane kanseri, kronik ishal, karaciğer fibrozu, portal hipertansiyon) ve allerjik reaksiyonlara yol açar
Ascaris lumbricoides : Dış ortama atılan infekte insan dışkısındaki yumurtalar burada erginleşir ve yumurtaların insan kadar yutulması ile bulaşır Erişkinleri 2025 cm uzunluğunda bulunan yuvarlak, solucansı bir parazittir Organizmadaki larva döngüsü sırasında geçtiği akciğerlerde allerjik pnömoni (Löeffler pnömonisi), barsakta hür olarak yaşamış erişkin formu ise tıkanıklık ikteri, ileus ve malnutrisyon tablolarına yol açar
Enterobius vermicularis : Evrimi sadece insan ile sınırlı olan, insandan insana yumurtaların aktarılması ile bulaşan küçük bir nematoddur Yutulan yumurtadan incebarsaklarda meydana çıkan larva sütun mukozasına tutunarak yaşar Dişilerin anüsteki yumurtlama döneminde büyüyen irritasyonuna tabi olarak anal kaşıntı ve sekonder infeksiyonlara neden olur
Ancylostoma duodenale, Necator americanus : Kancalı kurtlar olarak anılırlar Kumlardaki hareketli larvanın çıplak ayaktan cildi delmesi ile insanlara bulaşır Dolaşım yolu ile akciğere, oradan da özofagus yolu ile oral kavite ve özofagusa gelen larva yutulur, yetişkin hale gelip incebarsaklara tutunur Barsak kanamalarına niçin olduğu için süregen kan kaybına emrindeki demir eksikliği anemisi gelişir (pika anamnezi) Kanama ara sıra ciddi boyutlara ulaşabilir Hem; evrimi sırasındaki seyahatlerine emrindeki olarak deri, akciğer, gastrointestinal (bulantı, kusma, ishal) görülebilir
Trichuris trichiura : Yumurtasının yutulması ile bulaşır, kolona tutunarak yaşar Allerjik reaksiyonlar, karın ağrısı, distansiyon, kanlı ishal, kilo kaybı, mental şansın dönmesi, ileus, anal prolapsus ve apendisit tabloları ile kendini gösterir
Strongyloides stercoralis : Kancalı kurtlarla benzer evrimi gösterse de önemli bir farkı, yumurtalarının barsaktayken açılması sonucunda immünitesi adi bireylerde peptik ülser sözde yakınmalara neden olurken immünite problemi olanlarda çoğul otoinokülasyonlar sonucu karaciğer, yürek, beyin gibi birçok organı taşıyan belirtiler ile seyreden ve mortalitesi yüksek hiperinfeksiyon tablolarına yol açar Bu hastaların salgıları da larva içerdiği için bulaştırıcıdır
Teşhis Metodları : İntestinal parazitlerin büyük çoğunluğunun tanısı dışkı incelemesi ile konur Bu amaçla yüzdürme ve çöktürme yöntemleri kullanılmaktadır Daha ağır olan Schistasoma ve Ascaris yumurtalarını için en yerinde yöntem çöktürme yöntemidir (FormolEtil asetik asit tuzu) Evermicularis yumurtaları için, dişi oksiyür gece saatlerinde rektumanüs bölgesine yumurtladığından, sabahleyin uygulanan SelofanBant Yöntemi en iyi netice verir Şistozomyaz, fasyolyaz, askariyaz, kancalı kurt, trişuryaz ve strongyloides infeksiyonları gibi doku irritasyonu yapan parazitozlarda eozinofili manâlı bir bulgudur
Tedavi : Sestod infeksiyonlarının tedavisinde niklozamid veya pirazikuantel, nematod infeksiyonlarında ise mebendazol, albendazol gibi preparatların kullanımı gereklidir Trematod infeksiyonlarının tedavisinde pirazikuantel denenmekle birlikte tedavide muhakkak başarı sağlanamamıştır
KİST HİDATİK
Tanımlama ve Klinik Bilgiler :Echinococcus granulosus, Echinococcus multilocularis ve Echinococcus vogeli ’nin oluşturduğu; sıklıkla karaciğer ve akciğerde yerleşim gösteren paraziter zoonotik bir hastalıktır (1)
Hastalığın başlarında kistin ufak olduğu dönemlerde uzun yıllar her tarafında asemptomatik seyredebilir Lakin kist büyüdükçe; bulunduğu bölgeye ve oluşturduğu basıya tarafından belirtiler ortaya çıkar Karaciğer yerleşiminde sağ hipokondrium ağrısı, bulantı, kusma ve ikter gibi semptom ve bulgular görülür Akciğer tutulumunda; solunum sıkıntısı, öksürük, hemoptizi, göğüs ağrısı görülür (1,2)
Diğer organ ve sistem tutulumlarında da bu bölgelere ait tablolar ortaya çıkar Mesela kafa içi tutulumlarda; baş ağrısı, kafa içi basınç artışı, kusma, şuur kayıpları görülebilir Myokard tutulumunda ritm bozuklukları, iskemi bulguları, myokard nekrozu hatta rüptürü gelişebilir Kemik tutulumlarında spontan kırıklara niçin olabilir
Kistin rüptüre olması durumunda allerjik reaksiyonlar ortaya çıkar Akciğerdeki kistin rüptüre olmasıyla ağızdan kist sıvısı gelir, boğulmalara neden olabilir
Teşhis Metodları :
Tanı; klinik bulgular, radyoloji, etkenin görülmesi ve serolojik yöntemlerle konur
Etkenin Görülmesi : Kist sıvısı bronşlara, idrara, safra yollarına ya da bağırsağa boşalırsa bu mataryellerde etkene ait yapılar görülebilir
Serolojik yöntemler : Ekinokoklara aleyhinde serumda oluşan antikorlara bakılır Klinik ve radyolojik bulgularla kist hidatik şüphesi oluşan hastalarda serolojik yöntemlere çoğunlukla başvurulur Serolojinin sensitivitesi; karaciğer tutulumunda %80100, akciğer tutulumunda %5056, öteki organ tutulumlarında %2556 dır (3) Serolojik yöntemler olarak indirek hemaglütinasyon, lateks aglütinasyonu, indirek floresan antikor testi ve enzim immuno assay kullanılabilir
Çare :
Ulaşılabilecek bölgelerdeki kistler için ilk seçim edilecek çare cerrahi müdahale veya perkütan drenajdır Ulaşılamayan bölgelerdeki kistlerde, çoklu organ tutulumlarında ya da cerrahi sırasında oluşabilecek rüptür ihtimaline karşısında 28 gün her tarafında; “albendazol 10mgkggün veya “mebendazol 50mgkggün kullanılabilir
Özel Baskı *
İNTESTİNAL PARAZİTOZLAR
Tanım ve Klinik Bulgular :Helmint yumurtalarının yutulması ya da larvalarının cildi delerek organizmaya girmesi sonucunda ortaya çıkan paraziter infeksiyonlardır
1 Plathelmintler (Yassı Solucanlar):
a) Sestodlar: Taenia'lar, Hymenolepis, Echinococcus
b) Trematodlar: Fasciola, Schistosoma
2 Nemathelmintler (Dairesel Solucan): Ascaris, Enterobius, Ancylostoma
Taenia : Tsaginata, erişkin formu insanda bulunan, baş (skoleks) ile jejunuma tutunarak halkaları (proglottid) ile 10 m uzunluğa kadar erişen ve insanların sindirdikleri besinlerle beslenen şeritsi bir parazittir İnsan dışkısı ile dış ortama atılan yumurtaları ara konakçı olan sığırları bulaştırır ve sığırda larva infeksiyonlarına yol açar İyi pişirilmemiş sığır etlerindeki larvaların yutulması ile insanna bulaşır Temel sızlanma dışkıda parazit halkalarının görülmesi ve daha nadir olarak da özlem karın ağrısıdır Yumurtaları ırk için bulaştırıcı değildir Benzer bir parazit olan Taenia solium ’un ise ara konakçısı domuzdur ve yumurtaları halk için bulaştırıcıdır
Diphrobothrium latum : Çiğ balık yenmesi ile insanlara bulaşır, incebarsaklara tutunarak 2025 m uzunluğa erişir Birçok vaka asemptomatikse de %2 olasılıkla B12 vtamini yetmezliği sonucu megaloblastik anemiye niçin olabilir
Hymenolepis nana : Minik (24 cm) bir fare ve insan parazitidir Diğerlerinin tersine ara konakçı gerektirmeden hastalıklı insan dışkısın tarafından kontamine edilmiş besinlerdeki yumurtaların yutulması ile bulaşır bu nedenle aile içi bulaş laf konusudur Halkalar barsakta parçalandığından dışkıda sadece yumurtası görülebilir Çocuklarda daha sıktır Karın ağrısı, enterit, kansızlık, asteni, asap sistemi belirtileri ve konvülsiyonlara değin varabilen semptom zenginliği vardır
Fasciola hepatica : Koyunların yapraksı parazitidir İnsanlara iyi yıkanmamış ham sebzelerle bulaşır, safra yollarına yerleşerek portal siroza neden olur
Schistosoma: Kontamine sularda yaşayan serkaryaların cildi delmesi ile dolaşıma geçer, türe kadar mesane (S haematobium, S japonicum), kolon (S mansoni, S japonicum) ya da nadiren diğer visseral organlar ve medulla spinalis (S mansoni) venalarına yerleşerek kronik irritasyon nedenli organ patolojilerine (kronik sistit, mesane kanseri, kronik ishal, karaciğer fibrozu, portal hipertansiyon) ve allerjik reaksiyonlara yol açar
Ascaris lumbricoides : Dış ortama atılan infekte insan dışkısındaki yumurtalar burada erginleşir ve yumurtaların insan kadar yutulması ile bulaşır Erişkinleri 2025 cm uzunluğunda bulunan yuvarlak, solucansı bir parazittir Organizmadaki larva döngüsü sırasında geçtiği akciğerlerde allerjik pnömoni (Löeffler pnömonisi), barsakta hür olarak yaşamış erişkin formu ise tıkanıklık ikteri, ileus ve malnutrisyon tablolarına yol açar
Enterobius vermicularis : Evrimi sadece insan ile sınırlı olan, insandan insana yumurtaların aktarılması ile bulaşan küçük bir nematoddur Yutulan yumurtadan incebarsaklarda meydana çıkan larva sütun mukozasına tutunarak yaşar Dişilerin anüsteki yumurtlama döneminde büyüyen irritasyonuna tabi olarak anal kaşıntı ve sekonder infeksiyonlara neden olur
Ancylostoma duodenale, Necator americanus : Kancalı kurtlar olarak anılırlar Kumlardaki hareketli larvanın çıplak ayaktan cildi delmesi ile insanlara bulaşır Dolaşım yolu ile akciğere, oradan da özofagus yolu ile oral kavite ve özofagusa gelen larva yutulur, yetişkin hale gelip incebarsaklara tutunur Barsak kanamalarına niçin olduğu için süregen kan kaybına emrindeki demir eksikliği anemisi gelişir (pika anamnezi) Kanama ara sıra ciddi boyutlara ulaşabilir Hem; evrimi sırasındaki seyahatlerine emrindeki olarak deri, akciğer, gastrointestinal (bulantı, kusma, ishal) görülebilir
Trichuris trichiura : Yumurtasının yutulması ile bulaşır, kolona tutunarak yaşar Allerjik reaksiyonlar, karın ağrısı, distansiyon, kanlı ishal, kilo kaybı, mental şansın dönmesi, ileus, anal prolapsus ve apendisit tabloları ile kendini gösterir
Strongyloides stercoralis : Kancalı kurtlarla benzer evrimi gösterse de önemli bir farkı, yumurtalarının barsaktayken açılması sonucunda immünitesi adi bireylerde peptik ülser sözde yakınmalara neden olurken immünite problemi olanlarda çoğul otoinokülasyonlar sonucu karaciğer, yürek, beyin gibi birçok organı taşıyan belirtiler ile seyreden ve mortalitesi yüksek hiperinfeksiyon tablolarına yol açar Bu hastaların salgıları da larva içerdiği için bulaştırıcıdır
Teşhis Metodları : İntestinal parazitlerin büyük çoğunluğunun tanısı dışkı incelemesi ile konur Bu amaçla yüzdürme ve çöktürme yöntemleri kullanılmaktadır Daha ağır olan Schistasoma ve Ascaris yumurtalarını için en yerinde yöntem çöktürme yöntemidir (FormolEtil asetik asit tuzu) Evermicularis yumurtaları için, dişi oksiyür gece saatlerinde rektumanüs bölgesine yumurtladığından, sabahleyin uygulanan SelofanBant Yöntemi en iyi netice verir Şistozomyaz, fasyolyaz, askariyaz, kancalı kurt, trişuryaz ve strongyloides infeksiyonları gibi doku irritasyonu yapan parazitozlarda eozinofili manâlı bir bulgudur
Tedavi : Sestod infeksiyonlarının tedavisinde niklozamid veya pirazikuantel, nematod infeksiyonlarında ise mebendazol, albendazol gibi preparatların kullanımı gereklidir Trematod infeksiyonlarının tedavisinde pirazikuantel denenmekle birlikte tedavide muhakkak başarı sağlanamamıştır
KİST HİDATİK
Tanımlama ve Klinik Bilgiler :Echinococcus granulosus, Echinococcus multilocularis ve Echinococcus vogeli ’nin oluşturduğu; sıklıkla karaciğer ve akciğerde yerleşim gösteren paraziter zoonotik bir hastalıktır (1)
Hastalığın başlarında kistin ufak olduğu dönemlerde uzun yıllar her tarafında asemptomatik seyredebilir Lakin kist büyüdükçe; bulunduğu bölgeye ve oluşturduğu basıya tarafından belirtiler ortaya çıkar Karaciğer yerleşiminde sağ hipokondrium ağrısı, bulantı, kusma ve ikter gibi semptom ve bulgular görülür Akciğer tutulumunda; solunum sıkıntısı, öksürük, hemoptizi, göğüs ağrısı görülür (1,2)
Diğer organ ve sistem tutulumlarında da bu bölgelere ait tablolar ortaya çıkar Mesela kafa içi tutulumlarda; baş ağrısı, kafa içi basınç artışı, kusma, şuur kayıpları görülebilir Myokard tutulumunda ritm bozuklukları, iskemi bulguları, myokard nekrozu hatta rüptürü gelişebilir Kemik tutulumlarında spontan kırıklara niçin olabilir
Kistin rüptüre olması durumunda allerjik reaksiyonlar ortaya çıkar Akciğerdeki kistin rüptüre olmasıyla ağızdan kist sıvısı gelir, boğulmalara neden olabilir
Teşhis Metodları :
Tanı; klinik bulgular, radyoloji, etkenin görülmesi ve serolojik yöntemlerle konur
Etkenin Görülmesi : Kist sıvısı bronşlara, idrara, safra yollarına ya da bağırsağa boşalırsa bu mataryellerde etkene ait yapılar görülebilir
Serolojik yöntemler : Ekinokoklara aleyhinde serumda oluşan antikorlara bakılır Klinik ve radyolojik bulgularla kist hidatik şüphesi oluşan hastalarda serolojik yöntemlere çoğunlukla başvurulur Serolojinin sensitivitesi; karaciğer tutulumunda %80100, akciğer tutulumunda %5056, öteki organ tutulumlarında %2556 dır (3) Serolojik yöntemler olarak indirek hemaglütinasyon, lateks aglütinasyonu, indirek floresan antikor testi ve enzim immuno assay kullanılabilir
Çare :
Ulaşılabilecek bölgelerdeki kistler için ilk seçim edilecek çare cerrahi müdahale veya perkütan drenajdır Ulaşılamayan bölgelerdeki kistlerde, çoklu organ tutulumlarında ya da cerrahi sırasında oluşabilecek rüptür ihtimaline karşısında 28 gün her tarafında; “albendazol 10mgkggün veya “mebendazol 50mgkggün kullanılabilir
Özel Baskı *
