Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Papua Yeni Gine nerde
Papua Yeni Gine Papua Yeni Gine Hakkında bilgi
Papua Yeni Gine Guneybatı Pasifikte, Avustralya kıtasının kuzeyinde ve ekvatorun guneyinde, 0°10° guney enlemleri ve 130°150° doğu boylamları arasında, Yeni Gine Adasının doğu yarısı, Bismarck Takımadası ve bircok bitişik ada gruplarını icine alan bağımsız bir ulke Batısında Endonezya, guneyinde Avustralya bulunur
Tarihi
Bolgede yaşayan ilk insanların kimler olduğu hakkında bilgiler kesin değildir Bu adalar topluluğunda hayatın 10000 yıl evvel başladığı kabul edilir
Arkeolojistlerin calışmalarına ve elde edilen tarihi kayıtlara gore bolgenin bilinen ilk insanları kuzeyden gelen Malenezyalılar ile Papua yerli dilini kullanan ada yerlileridir Daha sonra Asya ve Endonezyadan gocler yapılmıştır
Bolgeye Avrupalıların ilk gelişleri 15 yuzyıla rastlar 1526 yılında Portekizli Jorge de Meneses Yeni Gine Adasına gelen ilk Avrupalıdır Meneses Adanın kuzey kıyılarına Malay dilinde kıvırcık saclı anlamına gelen Ilhas dos Popuas adını verdi 1545 yılında bolgenin insanlarının, Afrika Ginesi Kıyısı insanlarına cok benzediğini gorerek, adanın ismini Yeni Gine olarak değiştirdi Bundan sonra bolgeye sırasıyla, İspanyollar, İskoclar, İngilizler ve Fransızlar geldi
1884 yılında İngilizler adanın guney yarısını ve Almanlar kuzey kıyılarını işgal etti Daha sonra bu bolgeler Birinci Dunya Harbinin tesiriyle, Avustralyaya bırakılmak zorunda kaldı 1920 yılında Milletler Cemiyeti adayı manda altına soktu İkinci Dunya Harbi esnasında kuzey kıyıları Japonya işgali altına girdi Japonların yenilmesinden sonra bolge, 1949da Milletler Cemiyeti tarafından Avustralya idaresine verildi Daha sonra 1973te kendi kendini yonetme hakkını elde etti Papua Yeni Gine nihayet 1975te bağımsız oldu Michael TSomare ulkenin ilk başkanı olarak 1988e kadar gorevde kaldı 1998 secimlerini kazanan Rabbie Namalin, 1992ye kadar başbakanlık vazifesine devam etti 1992 secimlerini kazanan Paias Wingti yeni hukumeti kurdu
Fiziki Yapı
Papua Yeni Gine, Yeni Gine Adasının doğu kısmı, Bismarck Takımadaları ve diğer bircok alcak mercan adalarından ibarettir Yuzolcumu yaklaşık olarak 462840 km2dir
Ulkenin buyuk bir bolumu İrian Jayaya kadar uzanan dağ silsilesiyle ortuludur Bolgede Vitiaz Boğazı boyunca Bismarck Takımadasına kadar volkanik bir dağ grubu vardır Bunlardan guneydoğuda kalan Lamington Dağı 1951de cok şiddetli bir puskurme ve patlama gostermiştir En yuksek bolge 4509 mlik Wilhelm Dağıdır Ulkenin başlıca nehirleri; Fly, Kikori, Purari, Sepik, Ramu ve Murkhamdır
Papua Yeni Gineyi meydana getiren belli başlı volkanik olmayan adalar ise şoyle: DEntrecasteaux Grubu, Louisrade Takımadası, Trobriand Adaları ve Woodlarktır Bunlardan başka Yeni İrlanda, Yeni İngiltere, Manu ve Bougahville volkanik olan adalarıdır Diğer kucuk adalar umUmiyetle mercan resiflerinden (kayalık, dokuntu) ve mercan adalarından (atol) meydana gelmiştir
İklim
Papua Yeni Gine ekvatorun yaklaşık 10° altında yer alır Bu yuzden birbirine yakın iki donence bolgesinin icerisinde olup, iki mevsimli genel olarak sıcak ve nemli bir iklimin tesirindedir Mayısaralık aylarında şiddetli guneydoğu ruzgarları bolgeye yağmur ve nispeten serin bir ortam (muhit) getirir Ocaknisan aylarında ise kuzeybatı ruzgarları aşırı sıcaklıkları ve şiddetli yağışları beraberinde getirir Ortalama aylık sıcaklık haziran ayında 25°C ve aralıkocak aylarında 28°C civarındadır Yağışlar, kıyı ve dağlık bolgelerde, yıllık ortalama 2540 mm civarı ve uzerindedir
Tabii Kaynakları
Ulkenin % 70ine yakın bir bolumu ve yuksekliği fazla olan adalar tropikal ormanlarla kaplıdır Şiddetli yağışlar ormanların cok sık olmasına yol acmış ve buna mukabil tarıma musait toprakların azalmasına sebebiyet vermiştir Ormanlardaki ağaclar cok ceşitlidir Genellikle yuksek bolgelerde daha cok meşe, kayın (ak gurgen), funda ve kozalaklı ağaclar yetişir
Papua Yeni Ginenin hayvanları hemen hemen Avustralyanınki ile aynıdır Keseli hayvanlar coğunluğu teşkil eder Ayrıca bircok cinste surungene her tarafta sık rastlanır
Ulkede ceşitli cinste kuş mevcuttur Herbiri birbirinden farklı, rengarenk kuşlar ulke ormanlarının en ilgi ceken hayvanlarıdır Bunların arasında hic şuphesiz devekuşu ve papağanın ayrı bir yeri vardır
Ulke yeraltı kaynakları bakımından orta seviyededir Daha cok altın ve gumuş gibi kıymetli madenler cıkarılır Ayrıca bakır ve tabii gaz yatakları da mevcuttur
Nufus ve Sosyal Hayat
Yaklaşık olarak ulkenin nufUsu 5,887,000 kişidir Nufus yoğunluğu ise 77 civarındadır Bunun % 13,5i şehirlerde yaşamaktadır Yıllık nufus artışı % 2,7dir
Ulkede yerli nufUsu olarak uc ana grup vardır; guney ve ic bolgelerde Papuanlar, kuzey ve doğuda Malenezyalılar ve batı bolgelerde Pigmeler Bunların dışında ayrıca Avustralyalılar, Polinezyalılar ve bir miktar da Cinliler mevcuttur Yerlilerin coğunluğu siyah derilidir Bunlardan deri renkleri sarı ile siyah arasında değişebilen, yuvarlak kafa yapılı Pigmeler, cok kucuk boylu olmalarıyla bilinir
Ulkenin resmi dili İngilizcedir Ayrıca Pidgin İngilizce denen İngilizcenin bozulmuş ve değiştirilmiş bir şekli olan bir dil de kullanılmaktadır Bundan başka ulkede yerli dillerin ve lehcelerin sayısı 700u aşkındır Bunlardan 200 adedi MalayoPolinezya kokenli Malenezya dil grubuna aittir Standart İngilizceden bozma Pidgin İngilizcesi ise daha cok ticari sahada konuşulur
Halkın coğunluğu kendi yerli inanclarından kurtulamamıştır Bundan başka Katoliklik ve Protestanlık yaygındır
Papua Yeni Gine insanlarının % 90ı esas adada yaşarlar Coğunluğu kıyı bolgelerde ve başşehir Port Moresbyda oturur Diğer onemli şehirleri; Lae, Samarai, Goroka ve Modangdır Diğer adalar uzerinde kurulu şehirleri ise Rabaul Yeniİngiltere ve Arawa Bougainville Adası uzerindedir
Ulkede okuryazar oranı % 32dir Genc nufUsun % 30u okula gitmektedir İki universite mevcuttur; biri 1965te Port Moresloyde acılan Papua Yeni Gine Universitesi ve diğeri 1967de acılan Lae Teknoloji Universitesidir
Siyasi Hayat
Bağımsız bir millet olan Papua Yeni Gine parlamenter demokrasi sistemini kabul etmiştir 1975 yılında İngiltere Milletler Topluluğu icerisinde, tam bağımsızlığını kazanan bir devlet olmuştur Michael TSomare ilk başbakandır Devlet Başkanı Kralice Elizabeth IIdir Bunu ulkede genel bir vali temsil eder
Ulke idari olarak bir başşehir ve 20 ile bolunmuştur Her bir ilin secilmiş bir meclisi vardır
Papua Yeni Gine BM ve Guney Pasifik Komisyonu uyesi bir ulkedir Ayrıca Guney Pasifik ulkeleri arasındaki politik ve ekonomik işbirliği ve kalkınmayı gaye edinen Guney Pasifik Formu uyesi olmuştur
Ekonomi
Ulke ekonomisi umUmiyetle tarıma dayanır Ayrıca hayvancılık ve balıkcılık da onemlidir Daha cok domuz ve kumes hayvanları yetiştirilir Ulkede yetişen başlıca tarım urunleri; yulaf, kulkas, muz, kokonat, tatlı patates, kahve ve kakaodur Ayrıca meyve ve sebze yetiştiriciliği de oldukca gelişmiştir
Başlıca endustri ve imalat sahaları; orman urunleri, mineraller, balık, gıda, inşaat malzemeleri ve ev eşyalarıdır
Dışarıya kahve, cay, kakao, orman urunleri, balık, meyve, sebze satar Dışardan ağır makinalar ve ceşitli araclar satın alır
Altın ulkenin en onemli madenidir Ayrıca gumuş, bakır, petrol ve tabii gaz da cıkartılmaktadır
NufUsun % 53u tarım, % 17si endustri ve ticarette ve % 10u resmi hizmetlerde calışır Para birimi Kinadır İhracat ve ithalatını coğunlukla, Japonya, Birleşik Almanya, Avustralya ve ABD ile yapar Başlıca iki limanı vardır: Port Moresby ve Lae limanları Turizm gelirleri orta seviyededir
Ulaşım ve haberleşme yetersizliği başlı başına bir problem teşkil etmektedir 1973ten sonra ulaşım ve haberleşme uzerine yapılan calışmalar sonunda biraz duzelmiştir
alıntı
Papua Yeni Gine Papua Yeni Gine Hakkında bilgi
Papua Yeni Gine Guneybatı Pasifikte, Avustralya kıtasının kuzeyinde ve ekvatorun guneyinde, 0°10° guney enlemleri ve 130°150° doğu boylamları arasında, Yeni Gine Adasının doğu yarısı, Bismarck Takımadası ve bircok bitişik ada gruplarını icine alan bağımsız bir ulke Batısında Endonezya, guneyinde Avustralya bulunur
Tarihi
Bolgede yaşayan ilk insanların kimler olduğu hakkında bilgiler kesin değildir Bu adalar topluluğunda hayatın 10000 yıl evvel başladığı kabul edilir
Arkeolojistlerin calışmalarına ve elde edilen tarihi kayıtlara gore bolgenin bilinen ilk insanları kuzeyden gelen Malenezyalılar ile Papua yerli dilini kullanan ada yerlileridir Daha sonra Asya ve Endonezyadan gocler yapılmıştır
Bolgeye Avrupalıların ilk gelişleri 15 yuzyıla rastlar 1526 yılında Portekizli Jorge de Meneses Yeni Gine Adasına gelen ilk Avrupalıdır Meneses Adanın kuzey kıyılarına Malay dilinde kıvırcık saclı anlamına gelen Ilhas dos Popuas adını verdi 1545 yılında bolgenin insanlarının, Afrika Ginesi Kıyısı insanlarına cok benzediğini gorerek, adanın ismini Yeni Gine olarak değiştirdi Bundan sonra bolgeye sırasıyla, İspanyollar, İskoclar, İngilizler ve Fransızlar geldi
1884 yılında İngilizler adanın guney yarısını ve Almanlar kuzey kıyılarını işgal etti Daha sonra bu bolgeler Birinci Dunya Harbinin tesiriyle, Avustralyaya bırakılmak zorunda kaldı 1920 yılında Milletler Cemiyeti adayı manda altına soktu İkinci Dunya Harbi esnasında kuzey kıyıları Japonya işgali altına girdi Japonların yenilmesinden sonra bolge, 1949da Milletler Cemiyeti tarafından Avustralya idaresine verildi Daha sonra 1973te kendi kendini yonetme hakkını elde etti Papua Yeni Gine nihayet 1975te bağımsız oldu Michael TSomare ulkenin ilk başkanı olarak 1988e kadar gorevde kaldı 1998 secimlerini kazanan Rabbie Namalin, 1992ye kadar başbakanlık vazifesine devam etti 1992 secimlerini kazanan Paias Wingti yeni hukumeti kurdu
Fiziki Yapı
Papua Yeni Gine, Yeni Gine Adasının doğu kısmı, Bismarck Takımadaları ve diğer bircok alcak mercan adalarından ibarettir Yuzolcumu yaklaşık olarak 462840 km2dir
Ulkenin buyuk bir bolumu İrian Jayaya kadar uzanan dağ silsilesiyle ortuludur Bolgede Vitiaz Boğazı boyunca Bismarck Takımadasına kadar volkanik bir dağ grubu vardır Bunlardan guneydoğuda kalan Lamington Dağı 1951de cok şiddetli bir puskurme ve patlama gostermiştir En yuksek bolge 4509 mlik Wilhelm Dağıdır Ulkenin başlıca nehirleri; Fly, Kikori, Purari, Sepik, Ramu ve Murkhamdır
Papua Yeni Gineyi meydana getiren belli başlı volkanik olmayan adalar ise şoyle: DEntrecasteaux Grubu, Louisrade Takımadası, Trobriand Adaları ve Woodlarktır Bunlardan başka Yeni İrlanda, Yeni İngiltere, Manu ve Bougahville volkanik olan adalarıdır Diğer kucuk adalar umUmiyetle mercan resiflerinden (kayalık, dokuntu) ve mercan adalarından (atol) meydana gelmiştir
İklim
Papua Yeni Gine ekvatorun yaklaşık 10° altında yer alır Bu yuzden birbirine yakın iki donence bolgesinin icerisinde olup, iki mevsimli genel olarak sıcak ve nemli bir iklimin tesirindedir Mayısaralık aylarında şiddetli guneydoğu ruzgarları bolgeye yağmur ve nispeten serin bir ortam (muhit) getirir Ocaknisan aylarında ise kuzeybatı ruzgarları aşırı sıcaklıkları ve şiddetli yağışları beraberinde getirir Ortalama aylık sıcaklık haziran ayında 25°C ve aralıkocak aylarında 28°C civarındadır Yağışlar, kıyı ve dağlık bolgelerde, yıllık ortalama 2540 mm civarı ve uzerindedir
Tabii Kaynakları
Ulkenin % 70ine yakın bir bolumu ve yuksekliği fazla olan adalar tropikal ormanlarla kaplıdır Şiddetli yağışlar ormanların cok sık olmasına yol acmış ve buna mukabil tarıma musait toprakların azalmasına sebebiyet vermiştir Ormanlardaki ağaclar cok ceşitlidir Genellikle yuksek bolgelerde daha cok meşe, kayın (ak gurgen), funda ve kozalaklı ağaclar yetişir
Papua Yeni Ginenin hayvanları hemen hemen Avustralyanınki ile aynıdır Keseli hayvanlar coğunluğu teşkil eder Ayrıca bircok cinste surungene her tarafta sık rastlanır
Ulkede ceşitli cinste kuş mevcuttur Herbiri birbirinden farklı, rengarenk kuşlar ulke ormanlarının en ilgi ceken hayvanlarıdır Bunların arasında hic şuphesiz devekuşu ve papağanın ayrı bir yeri vardır
Ulke yeraltı kaynakları bakımından orta seviyededir Daha cok altın ve gumuş gibi kıymetli madenler cıkarılır Ayrıca bakır ve tabii gaz yatakları da mevcuttur
Nufus ve Sosyal Hayat
Yaklaşık olarak ulkenin nufUsu 5,887,000 kişidir Nufus yoğunluğu ise 77 civarındadır Bunun % 13,5i şehirlerde yaşamaktadır Yıllık nufus artışı % 2,7dir
Ulkede yerli nufUsu olarak uc ana grup vardır; guney ve ic bolgelerde Papuanlar, kuzey ve doğuda Malenezyalılar ve batı bolgelerde Pigmeler Bunların dışında ayrıca Avustralyalılar, Polinezyalılar ve bir miktar da Cinliler mevcuttur Yerlilerin coğunluğu siyah derilidir Bunlardan deri renkleri sarı ile siyah arasında değişebilen, yuvarlak kafa yapılı Pigmeler, cok kucuk boylu olmalarıyla bilinir
Ulkenin resmi dili İngilizcedir Ayrıca Pidgin İngilizce denen İngilizcenin bozulmuş ve değiştirilmiş bir şekli olan bir dil de kullanılmaktadır Bundan başka ulkede yerli dillerin ve lehcelerin sayısı 700u aşkındır Bunlardan 200 adedi MalayoPolinezya kokenli Malenezya dil grubuna aittir Standart İngilizceden bozma Pidgin İngilizcesi ise daha cok ticari sahada konuşulur
Halkın coğunluğu kendi yerli inanclarından kurtulamamıştır Bundan başka Katoliklik ve Protestanlık yaygındır
Papua Yeni Gine insanlarının % 90ı esas adada yaşarlar Coğunluğu kıyı bolgelerde ve başşehir Port Moresbyda oturur Diğer onemli şehirleri; Lae, Samarai, Goroka ve Modangdır Diğer adalar uzerinde kurulu şehirleri ise Rabaul Yeniİngiltere ve Arawa Bougainville Adası uzerindedir
Ulkede okuryazar oranı % 32dir Genc nufUsun % 30u okula gitmektedir İki universite mevcuttur; biri 1965te Port Moresloyde acılan Papua Yeni Gine Universitesi ve diğeri 1967de acılan Lae Teknoloji Universitesidir
Siyasi Hayat
Bağımsız bir millet olan Papua Yeni Gine parlamenter demokrasi sistemini kabul etmiştir 1975 yılında İngiltere Milletler Topluluğu icerisinde, tam bağımsızlığını kazanan bir devlet olmuştur Michael TSomare ilk başbakandır Devlet Başkanı Kralice Elizabeth IIdir Bunu ulkede genel bir vali temsil eder
Ulke idari olarak bir başşehir ve 20 ile bolunmuştur Her bir ilin secilmiş bir meclisi vardır
Papua Yeni Gine BM ve Guney Pasifik Komisyonu uyesi bir ulkedir Ayrıca Guney Pasifik ulkeleri arasındaki politik ve ekonomik işbirliği ve kalkınmayı gaye edinen Guney Pasifik Formu uyesi olmuştur
Ekonomi
Ulke ekonomisi umUmiyetle tarıma dayanır Ayrıca hayvancılık ve balıkcılık da onemlidir Daha cok domuz ve kumes hayvanları yetiştirilir Ulkede yetişen başlıca tarım urunleri; yulaf, kulkas, muz, kokonat, tatlı patates, kahve ve kakaodur Ayrıca meyve ve sebze yetiştiriciliği de oldukca gelişmiştir
Başlıca endustri ve imalat sahaları; orman urunleri, mineraller, balık, gıda, inşaat malzemeleri ve ev eşyalarıdır
Dışarıya kahve, cay, kakao, orman urunleri, balık, meyve, sebze satar Dışardan ağır makinalar ve ceşitli araclar satın alır
Altın ulkenin en onemli madenidir Ayrıca gumuş, bakır, petrol ve tabii gaz da cıkartılmaktadır
NufUsun % 53u tarım, % 17si endustri ve ticarette ve % 10u resmi hizmetlerde calışır Para birimi Kinadır İhracat ve ithalatını coğunlukla, Japonya, Birleşik Almanya, Avustralya ve ABD ile yapar Başlıca iki limanı vardır: Port Moresby ve Lae limanları Turizm gelirleri orta seviyededir
Ulaşım ve haberleşme yetersizliği başlı başına bir problem teşkil etmektedir 1973ten sonra ulaşım ve haberleşme uzerine yapılan calışmalar sonunda biraz duzelmiştir
alıntı
