Panik bozuklukta görülen panik ataklar; bazen agorafobi ile birlikte bazen de agorafobisiz meydana gelebilir. Agorafobi bazen panik atak olmaksızın da meydana gelebilir.
DSM IV Panik atak tanı ölçütü:
Aşağıdaki semptomlardan dördünün birden başladığı ve 10 dakika içinde en yüksek seviyesine ulaştığı, başka bir ağır dehşet ya da rahatsızlık duyma olmasıdır ve 13 fizyolojik ya da bilişsel belirtinin 4’ü olmalıdır:
1.Çarpıntı, kalp atımlarını duyumsama ya da kalp suratında artma olması
2.Terleme
3.Titreme ya da sarsılma
4.Nefes darlığı ya da boğuluyor üzere olma duyumları
5.Soluğun kesilmesi
6.Göğüs ağrısı ya da göğüste kahır hissi
7.Bulantı ya da karın ağrısı
8.Baş dönmesi, sersemlik hissi, düşecekmiş ya da bayılacakmış üzere olma
9.Derealizasyon (gerçekdışılık duyguları) ya da depersonalizasyon (benliğinden ayrılmış olma)
10.Kontrolünü kaybetme ya da çıldıracağı korkusu
11.Ölüm korkusu
12.Paresteziler (uyuşma ya da karıncalanma duyumları)
13.Üşüme, ürperme ya da ateş basmaları
Agorafobi: Beklenmedik bir biçimde ortaya çıkabilecek ya da durumsal olarak yatkınlık gösteren bir panik atağın ya da panik gibisi semptomların çıkması durumunda yardım sağlanamayabileceği ya da kaçmanın güçlükle olabileceği ( ya da eza doğurabileceği) konumlarda ya da durumlarda bulunmaktan anksiyete duyma. Agorafobik endişeler arasında şahsi birtakım makul durumlar vardır ki bunlar arasında tek başına konutun dışında olma, kalabalık bir ortamda bulunma ya da sırada bekleme, köprü üzerinde olma ve otobüs, tren ya da arabayla geziye çıkma sayılabilir.
Panik bozukluğun temel belirtisi panik ataklardır ve öbür anksiyete bozukluklarına nazaran evlat ve ergende daha nadir olarak görülür. Aslında panik ataklar öncesinde rastgele bir gerçek tehdit ya da tehlike yoktur. Panik atak sırasındaki bulgular bireylerde kalp buhranı geçiriyor olma, bayılabileceği, boğulabileceği, boğazının tıkanabileceği ya da yutkunamayabileceği üzere his ve niyetler oluşturduğundan birey irtihal korkusu, çıldırma ya da denetimini kaybetme, delireceği üzere kaygılar yaşayabilir. Panik ataklar beklenmedik biçimde ani oalrak ortaya çıkar, 10 dakika içinde en üst seviyeye ulaşır, daha sonra yavaşça azalarak yok olur. Evlatlar bazen belirtilerini dıştan gelen vukuatlara bağlayabilirler (arkadaşımla hengame ettiğim için kalbim süratli çarpıyor gibi). Evlat ve ergenlerde bilişsel belirtiler daha az olarak bildirilir. En sık kalabalık noktalardan kaçınma davranışları bildirilir (sinema, tevellüt günü kutlamaları gibi).
Panik atak mahsusen geç ergenlik devri ve 30’lu yaşlarda ortaya çıkar. Umumî olarak yaygınlığı %1.5-3 arasındadır. Panik bozukluğu olan ergen ve erişkinlerin çocukluk periyodunda de çeşitli telaş bozuklukları yaşaması mümkündür (ayrılık tasası, çevre dert,…). Panik bozukluk kızlarda erkeklere orantıyla 2-3 kat daha sık olarak ortaya çıkar.
Panik bozukluğu olan bireylerin ailelerinde de panik bozukluk daha sık olarak görülmektedir. Panik bozukluğu her ne kadar ani olarak ortaya çıksa da araştırmalar başlangıç öncesinde gerilimli ömür vakalarının olduğunu göstermiştir. Aile içi gerilimler, ana-baba ayrılığı, cinsî istismar üzere travmatik yaşantılar öncesinde daha sıktır.
Panik bozukluğu olan evlat ergenlerin %90’ında ayrılma anksiyetesi bozukluğu, toplumsal fobi, yaygın anksiyete, depresyon üzere ruhsal bozukluklar birlikte bulunmaktadır.
Tedaviye güzel cevap vermekle birlikte nüksler ve kronik seyirler çok sık olarak görülür.
DSM IV Panik atak tanı ölçütü:
Aşağıdaki semptomlardan dördünün birden başladığı ve 10 dakika içinde en yüksek seviyesine ulaştığı, başka bir ağır dehşet ya da rahatsızlık duyma olmasıdır ve 13 fizyolojik ya da bilişsel belirtinin 4’ü olmalıdır:
1.Çarpıntı, kalp atımlarını duyumsama ya da kalp suratında artma olması
2.Terleme
3.Titreme ya da sarsılma
4.Nefes darlığı ya da boğuluyor üzere olma duyumları
5.Soluğun kesilmesi
6.Göğüs ağrısı ya da göğüste kahır hissi
7.Bulantı ya da karın ağrısı
8.Baş dönmesi, sersemlik hissi, düşecekmiş ya da bayılacakmış üzere olma
9.Derealizasyon (gerçekdışılık duyguları) ya da depersonalizasyon (benliğinden ayrılmış olma)
10.Kontrolünü kaybetme ya da çıldıracağı korkusu
11.Ölüm korkusu
12.Paresteziler (uyuşma ya da karıncalanma duyumları)
13.Üşüme, ürperme ya da ateş basmaları
Agorafobi: Beklenmedik bir biçimde ortaya çıkabilecek ya da durumsal olarak yatkınlık gösteren bir panik atağın ya da panik gibisi semptomların çıkması durumunda yardım sağlanamayabileceği ya da kaçmanın güçlükle olabileceği ( ya da eza doğurabileceği) konumlarda ya da durumlarda bulunmaktan anksiyete duyma. Agorafobik endişeler arasında şahsi birtakım makul durumlar vardır ki bunlar arasında tek başına konutun dışında olma, kalabalık bir ortamda bulunma ya da sırada bekleme, köprü üzerinde olma ve otobüs, tren ya da arabayla geziye çıkma sayılabilir.
Panik bozukluğun temel belirtisi panik ataklardır ve öbür anksiyete bozukluklarına nazaran evlat ve ergende daha nadir olarak görülür. Aslında panik ataklar öncesinde rastgele bir gerçek tehdit ya da tehlike yoktur. Panik atak sırasındaki bulgular bireylerde kalp buhranı geçiriyor olma, bayılabileceği, boğulabileceği, boğazının tıkanabileceği ya da yutkunamayabileceği üzere his ve niyetler oluşturduğundan birey irtihal korkusu, çıldırma ya da denetimini kaybetme, delireceği üzere kaygılar yaşayabilir. Panik ataklar beklenmedik biçimde ani oalrak ortaya çıkar, 10 dakika içinde en üst seviyeye ulaşır, daha sonra yavaşça azalarak yok olur. Evlatlar bazen belirtilerini dıştan gelen vukuatlara bağlayabilirler (arkadaşımla hengame ettiğim için kalbim süratli çarpıyor gibi). Evlat ve ergenlerde bilişsel belirtiler daha az olarak bildirilir. En sık kalabalık noktalardan kaçınma davranışları bildirilir (sinema, tevellüt günü kutlamaları gibi).
Panik atak mahsusen geç ergenlik devri ve 30’lu yaşlarda ortaya çıkar. Umumî olarak yaygınlığı %1.5-3 arasındadır. Panik bozukluğu olan ergen ve erişkinlerin çocukluk periyodunda de çeşitli telaş bozuklukları yaşaması mümkündür (ayrılık tasası, çevre dert,…). Panik bozukluk kızlarda erkeklere orantıyla 2-3 kat daha sık olarak ortaya çıkar.
Panik bozukluğu olan bireylerin ailelerinde de panik bozukluk daha sık olarak görülmektedir. Panik bozukluğu her ne kadar ani olarak ortaya çıksa da araştırmalar başlangıç öncesinde gerilimli ömür vakalarının olduğunu göstermiştir. Aile içi gerilimler, ana-baba ayrılığı, cinsî istismar üzere travmatik yaşantılar öncesinde daha sıktır.
Panik bozukluğu olan evlat ergenlerin %90’ında ayrılma anksiyetesi bozukluğu, toplumsal fobi, yaygın anksiyete, depresyon üzere ruhsal bozukluklar birlikte bulunmaktadır.
Tedaviye güzel cevap vermekle birlikte nüksler ve kronik seyirler çok sık olarak görülür.