Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
ÇOCUKLAR NEDEN OYNAR
Çocukların söz bilgileri yetişkinler kadar varlıklı değildir. Bu nedenle kendilerine oyuncaklar üzerinden anlatırlar. Yetişkin için konuşmak neyse oyunda çocuklar için odur.
Axline (1995) insanın içinde kendini güzelleştirme gücü vardır. Oyun ile çocuğun içindeki bu güç açığa çıkar. Güzelleştiren biz değiliz biz sadece vasıtayız.
OYUN NEDİR?
Çocuğun kendini tabir etmesi, kuralları kendi tecrübeleri ile öğrenme sistemi hayal ile gerçek ortasında bir köprüdür. Çocuğun iç dünyasını dışa vurumu, gizil objelerin kullanılması çocuğun toplumsal ve ahlaki kıymetleri öğrendiği bir alandır.
Çocuğun zihinsel, fizikî ve kişilik gelişimini sağlayan en ülkü ortamdır. Çocuğun toplumsallaşmasına aracıdır, çocuğun ahenk sağlamasına aracıdır yenilik ve değişim çocuğun zekâ, vücut ve kişilik gelişimini sağlayan en ülkü ortamdır. Çocuğun toplumsallaşmasına aracıdır. Çocuğun ahenk sağlamasına aracıdır. Oyun genel manada kişiliğini bütünüyle etkileyen bir faaliyettir.
Oyunun ne olduğu ya da ne olmadığı konusunda birçok görüşler ileri sürülmüştür. Bütün bu görüşlerin ortak noktası oyunun çocuk için en değerli uğraş olduğudur.
Oyun çocuğa hiç kimsenin öğretemeyeceği bahisleri çocuğun kendi tecrübeleriyle öğrenmesi usulüdür (yavuzer H.,1998)
Piaget e nazaran, Oyun bir ahenktir. Oyunlar çocukların kendi seçtikleri ya da kümedeki birtakım öğrencilerin seçtikleri ve kendilerine nazaran sağlam kuralları olan harekettir.
Gross’a nazaran (1896) Oyun bir pratiktir. Yetişkinler ilerde karşılaşacağı davranış biçimlerini oyunla elde ederler.
Caillois (1958) Oyun serbestçe kabul edilmiş ama bağlayıcı olan kurallara nazaran belirli alan ve vakit süreci içinde sürdürülen tansiyon ve cümbüş hislerini içeren, gerçek hayattan farklı olduğu şuuru ile yapılan istekli bir hareket ya da faaliyettir.
Oyun, her yaşta insanın hayatında değerli yeri olan bir etkinliktir. Yetişkin için eğlenmek, dinlenmek boş vakit aktifliği üzere manalar tabir eden oyun, çocuk içinde yaşadığı dünyayı etrafındaki insanları tanıma ve manaya aracıdır. Genel manasıyla oyun, muhakkak bir hedefe yönelik olan ya da olmayan kurallı ya da kuralsız gerçekleştirilen bilen ama her durumda çocuğun isteyerek ve hoşlanarak yer aldığı fizikî, bilişsel, lisan, duygusal ve toplumsal gelişiminin temeli olan gerçek hayatın bir modülü ve çocuk için en aktif öğrenme sürecidir.
OYUNUN EHEMMİYETİ
Oyun bir eğitim aracıdır; çocuğun hayal kurmasını sağlar. Kendini bağımsız ve özgür hissetmesine ortam hazırlar. Kendine hakimiyet, hürmet, dürüstlük sorumluluk hissini geliştirebileceği bir oyun dünyası oluşturur ve tıpkı vakitte oyun kendi içinde kuralları öğretir.
Oyun Sağlıklı gelişim için Değerli bir etkendir; Fizyolojik gelişimi sağlar, refleksleri güçlendirir, kuvvet çabukluk dayanıklılık marifetleri geliştirir teneffüs ve sirkülasyon sistemini düzenler.
Oyun boş vakti en âlâ pahalandıran bir uğraştır; Çocuğa özgür hareket imkânı sağlar heyecan sevinç canlılık ve eğlenceli anlar yaşatır, farklılıkları ortadan kaldırır. (zengin yoksul genç ihtiyar zayıf şişman gibi)
Çocuk denince akla gelen birinci şey oyundur. Çocuklar dünyayı oyun aracılığıyla tanırlar. Bazen oyun için birtakım gereçler kullanırlar etraftaki nesneler, şahıslar, olaylar, tabiat, yapılar, araçlar, hayvanlar, yollar çocuk için oyun öğrenme ve cümbüş materyali olabilir bu nedenle de anne babanın oyun oynaması oyunun bir modülü olması yahut oyuna aracılık edebilmesi çok değerlidir. Oyun hem çocuğun muhtaçlığını karşılayan hem de anne babanın çocuğu yakından tanımasını ve takip etmesini sağlayan bir aktivitedir. Oyun oynarken çocuğun özgür olması kendini rahat tabir edebilmesi ve yargılanmaması kıymetlidir. Bize daha çocuksu yahut bebeksi görünen bir oyun ve oyuncak çocuğumuzun kıymetli bir muhtaçlığını karşılıyor olabilir. Oyun oynayabilmek anne baba için her vakit kolay olmamaktadır. Birtakım şahısların bu türlü bir yatkınlığı olmayabilir bu türlü bir durumda da oynayabileceğiniz keyif aldığınız oyunlarla keyif almadığınız oyunları birbirinden ayırmak değerli. Örneğin anne evcilik oyununda daha keyifli oynayabiliyorken babada top ve bahçe oyunlarında çocuğa eşlik edebilir. Zira sıkılarak keyif almadan oynanan oyunlar çocukların da sıkılmasına ve oyundan tatmin olmamalarına neden olacaktır. Bu nedenle her anne babanın oyun oynamaya yatkınlık konusunda uğraş sarf etmesi gerekmektedir. Oyunda çocuğu gözlemlemek ve hislerini söz etmesi için ortam yaratmak da kıymetlidir. Bilhassa okul öncesi yaşlarda evcilik kukla üzere dramatizasyon oyunları çocukların iç dünyalarına yansıtmaları için çok kıymetlidir.
Oyun üzerine inceleme yapan araştırmacılar çocuğun his, fikir ve gelişim seviyelerini anlamanın en güzel yolunun onu oyun sırasında gözlemlemek olduğunu kabul etmektedir. Çocuğun oynadığı oyun çeşitleri oyunda aldığı roller bu rollerin yerine getirmesi sırasında sergilediği davranışların hepsi onu tanımak konusunda yeni ipuçları verir. Oyunla his ve fikirlerini söz fırsatı bulabilen çocuk çok defa tekrar oyun sırasında bize sorununu nasıl çözebileceğimiz hakkında yararlı ipuçları verir.
OYUN TERAPİSİ NEDİR
Yetişkinler için danışmanlık neyse çocuklar için de oyun terapisi odur. Oyun terapisi sözler yerine oyuncakları koyarak yahut kullanarak çocuklara kendilerini söz edebilmelerine yardımcı olur. Oyun terapisi çocukların uyumlu ve memnun bir biçimde yaşamalarını hedefleyen gelişimsel bir terapi biçimidir. Oyun terapisi oyunla çocuğun kendini söz edebilmesi için doğal ortamda bulunması temeline dayanır. Oyun ve oyuncaklar kullanarak çocuklar ile irtibat kurmaya problemlerini çözmelerine ve olumsuz davranışlarını değiştirmelerine yardımcı olunur. Çocukların oyunları ve oyuncakları kullanarak kendilerini tabir etme ihtiyaçlarına odaklanan özel bir süreçtir. Kendilerine inançlı bir ortam sunan eğitimli oyun terapisi ile istedikleri halde oynayabilmeleri için cesaretlendirirler. Bu süreçte çocuklara duygusal problemlerini tabir edebilmeleri için değişik cinste birçok oyuncak sunulur. Çocukların kendilerine sanat drama ve fantezi içeren oyunlar yoluyla tabir edebilmeleri için fırsatlar oluşturulur.
NEDEN OYUN TERAPİSİ
Çocuklar oyun oynamayı severler. Yetişkinler kadar hislerini anlayabilme ve maharet geliştirmemişlerdir. Bu nedenle oyunla çocuklara tecrübelerini ve hislerini söz etme fırsatı sunulduğundan düzgünleştirici özelliği vardır. Çocuklar oyunlarında davranışlarını etkileyen kızgınlık, Keder, kaygı ya da hayal kırıklığı üzere hisleri terapistin sağladığı inançlı bir ortamda canlandırabilirler. Oyun terapisi çocukların his ve fikirlerini söz etmelerine zihinsel ve fizikî fikirlerini geliştirmelerine yardımcı olur. Oyun hayatın kurallarına ahenkte zahmet çeken çocukları uygulanan en uygun metottur. Çocukların kendilerini oyun üzerinden daha akıcı bir formda söz ederler oyun terapisi onlara kendilerini en rahat formda tabir edebilecekleri ortamları sunar.
BİR ÇOCUĞUN OYUN TERAPİSİNE GEREKSİNİM OLDUĞUNA NASIL KARAR VERİRSİNİZ
Çocuklar hayatındaki değişimlere, ebeveynin yaşadıkları güç periyotlara ve bu süreci yönetmekte zorluk yaşayan ailelerdeki birtakım çocukların bu periyotlarda başkalarından daha çok deste gereksinimi olabilir. Çocuğun hayattaki ebeveyn, öğretmen yahut bir öteki yetişkin çocuk hakkında deste muhtaçlık duyarsa oyun terapisi yardımcı olabilir.
ÇOCUK MERKEZLİ OYUN TERAPİSİ
Rogers terapiyi şu formda özetlemiştir, daha fazla bağımsızlık ve bireyin bütünleşmesi üzere sonuçların, sorunu çözme de yardımcı olmasıyla gerçekleşeceğini ummak yerine bu sonuç direkt amaçlanır. Ana odak sorun değil, bireyin kendisidir. Birey mevcut sorun ile başa çıkabilsin ve daha sonraki sorunlar ile daha yeterli bir biçimde başa çıkabilsin diye emel makul bir sorunu çözmek değil bireyin büyümesine yardımcı olmaktır.
İçtenlik, şartsız olumlu hürmet ve empatiyi iletme de başarılı olması halinde danışanın değişen bir kişilik yapısında cevap vereceği öne sürmüşlerdir. Çocuk merkezli oyun terapisi bir çocuğun danışmanlık ilgisi içerisindeki tecrübelerinin uzun vadeli ve olumlu değişiklik yaratma da En manalı ve yardımcı eğitmen olduğuna inanırlar.
Özetle birçok sebepten dolayı oyun oynayan çocuklar için kıymetli bir araçtır. oyun çocuğun doğal ortamıdır. Gelişimsel olarak oyun somut tecrübeler ile soyut fikirler ortasındaki boşluğu doldurur oyun karmaşık ve soyut olan gerçek hayat tecrübelerini organize etme talihi sunan çocuklar oyun aracılığı ile denetim hissi kazanır ve ayrıyeten başa çıkma marifetlerini öğretirler
Axline (1947) kendi gelişimsel anlayışı ile çocuk merkezli oyun terapisine rehberlik edecek 8 temel unsur belirlemiştir. Bu temel unsurlar danışmanlık ilgisinin önceliğine vurgu yapar.
1. Çocuk ile sıcak ve arkadaşça bir ilgi kurmak.
2. Çocuğun bir halde farklı olmasını beklemeden onu şartsız kabul etmek.
3. Çocuğun benliğini özgürce söz edebilmesi için ilgide hürlük duygusu oluşturmak.
4. Çocuğu anlamak için çocuğun hislerini fark etmek ve yansıtmak.
5. Çocuğun kendi sorunlarını çözmesi için içgüdüsel hünerlerine hürmet duymak ve sorumluluğu çocuğa çevirmek.
6. Çocuğun hareketlerini ya da konuşmalarını yönlendirmeye çalışmayıp çocuğun yönlendirmesine müsaade vermek.
7.Çocuğun sürecinin kademeli tabiatını fark etmek ve danışmanlığı aceleye getirmemek.
8. Çocuğun danışmanlığını gerçeklik dünyasına entegre etmek için gerekli olan sonu koymak.
Kısaca; Çocuk Merkezli Oyun Terapisi sorun yerine çocuk, geçmiş yerine şu an, niyet ve hareketler yerine hisler, açıklama yerine anlayış, düzeltme yerine kabullenme değerlidir. Terapist komut vermesi yerine çocuğun terapötik süreci yönetmesi temeldir. Değişim için ana güç terapistin bilgisi değil, çocuğun içsel kaynakları ve bilgeliğidir.
