Ovarian Hiperstimülasyon Sendromu OHSS Tüp bebek (ivfet) veya iğne ile aşılama (iui) tedavilerinde uygulanılan Yumurtlama tedavisi (Ovulasyon indüksiyonu)sırasında, yumurtalıkların ilaçlara verdiği aşırı bir cevap sonucunda büyüyen istenilmeyen bir tablodur Ovaryen hiperstimulasyon sendromunu (OHSS), yumurtalıkların fazla uyarılması sendromuolarak Türkçeleştirebiliriz Ovaryen Hiperstimulasyon Sendromunun (OHSS) şiddeti neye bağlıdır? OHSS tablosunun şiddeti, gelişen follikül sayısı ve serumdaki östradiol hormonunun yüksekliği ile içten orantılıdırBazı hastalar, bahşedilen hap ve doza aşırı derecede tepki verirler Çok pozitif sayıda yumurta gelişimi sağlanırsa, yumurtalıkların boyutlarının artması ve fazla uyarılmış olan bu yumurtalıklardan gelen yüksek hormon seviyeleri sebebiyle uyarılmayı izleyen iki hafta içerisinde bazı emrindeki etkiler meydana gelebilir Bu emrindeki etki ve belirtilerin birleşimine ise Yumurtalık Hiperstimulasyon Sendromu(Ovarian hiperstimulasyon sendromuOHSS) denilmektedir OHSS, yumurtalıkların uyarıldığı ovulasyon induksiyonuişlemini geçirmiş ve yumurtalar oluşmuş ardından da yapay döllenme uygulaması üretilmiş hastalarda görülebilir Ama, muhtemel olduğu kadar çok yumurta oluşumunu karşılamak için yumurtalıkların yüksek dozda uyarıldığı Tüpbebek programlarında bu koşul fazla daha sıklıkla görülmektedir Belirgin OHSS' nin IVF programında görülme sıklığı tüm hastaların %5indedir Belirgin OHSS ile, belirgin problemleri olan ve böylece hastanede çare görmeleri gereken hastalar kastedilmektedirTüpbebek tedavisinde olan hastaların az kalsın tümü bir şekilde ufak tefek OHSS belirtileri yaşamaktadırlar Ama bu hastaların çoğunda bu belirtiler bayağı yaşamı etkilemeyecek düzeyde denetim altına alınabilmektir 51227 51227 ovarianhiperstimulasyonsendromuohss5c4f8118cbbedovarianhiperstimulasyonsendromuohss5c4f8118cbbed 621 733 Ovarian Hiperstimülasyon Sendromu OHSS ojpg51227 Ovarian Hiperstimülasyon Sendromu OHSS ojpg51227 OHSS'nin belirtileri: • Büyümüş yumurtalıklar sebebiyle daha aşağı batın bölgesinde büyüyen ağrılar, • Bulantı, kusma ve diyare (ishal), • Akciğerlerde akıcı birikimi nedeniyle solunum yetmezliği (ağır vakalarda görülebilmektedir), • Kan pıhtılaşmasında artış sebebiyle damarlarda pıhtı oluşma potansiyeli (ağır vakalarda görülebilmektedir), • Gövde sıvı ve elektrolit dengesinde keskin dengesizlikler, • Ağır vakalarda dehidratasyon (susamış kalma) Hiperstimülasyon nasıl meydana gelir? OHSS' nin nedenleri tamamiyle tanımlanamamaktadır Bu sendrom çok aralıklı olarak yumurta sayısı adi ya da düşük olan kadınlarda görülür Fakat genelde bu tür etkilerin görülmesi için çok yüksek dozda yumurtalık uyarılması gerçekleştirilmiş olması gereklidir Bu sendromun, 10 yumurtadan daha eksik sayıda yumurta toplanması üretilmiş hastalarda görülmesi epeyce nadir rastlanan bir durumdur Çoğalan yumurta sayısının artması ile bu sendromun görünme riski artmaktadır Yumurtalık ve öteki organlar kadar salgılanan dağıtılmış hormonlar ve kimyasallar, vücuttaki minik kan hücrelerinin geçirgenliğini etkileyebilmektedir Bu şart, olmaması gereken yerlerde istikrarsız birikiminin olmasına niçin olmaktadır (mesela, arterler ve damarlar yerine karın boşluğunda ya da cilt altındaki dokularda akışkan birikimi olması) Böyle bir şart şişkinlik ve rahatsızlık yaratmaktadır Böbreklere giden suyun azalması sebebiyle, daha eksik idrar oluşmakta ve vücuttaki sodyum ve potasyum dengesi hasar görebilmektedir Ne vakit doktora başvurmalısınız? Hiperstimulasyon Sendromu ile ilgili kaygılar yaşıyorsanız ve aşağıdaki belirtilerden herhangi birinden şikayetçi iseniz doktorunuzla iletişim kurmalısınız: • Süratli kilo artımıyla birlikte daha aşağı karın bölgesinde kesintisiz bir sancı nedeniyle uyku problemi çekiyorsanız ve kesintisiz ağrı kesici kullanmanız gerekiyorsa, • Sürekli bulantı, kusma veveya diyare durumunda, • Karın bölgesinde stres (şişme) sebebiyle rahatsızlık ve solunum yetmezliği çekiyorsanız, • Bir bacakta şişme olması, göğüs ağrısı veya baldırlarda hassasiyet olması durumunda OHSS'in tedavisi: Hafif Şiddette Hiperstimulasyon • Hafif Şiddette hiperstimulasyon, karın bölgesinde şiddetli olmayan stres ve sızı ile karakterize edilir ve genellikle yatak istirahati ve ağrı kesicilerle tedavi edilir • Ağızdan değişken alımı ile vücudun sıvı alması korunur • Sık aralıklarla az yemek yemek yenmesi sağlanır • Hastanede yatarak çare arada bir zorunlu olur Orta ve Yüksek Şiddette Hiperstimulasyon Bu düzeyde bir sorun; genellikle gözlem ve yatak istirahatı nedeniyle hastanın hastanede yatarak tedavi görmesini gerektirir Tedavinin öteki öğeleri olarak • Vücuda akıcı ve protein takviyesi amacıyla damar yolu açılır • Enjeksiyonla bulantı ve kusma giderici ilaçlar verilir • Kanın fazla pıhtılaşmasını alıkoymak amacıyla heparin enjeksiyonu yapılır • Elektrolit ve akışkan dengesinin takibi için günlük kan testleri gerçekleştirilir • Parasentez: Bu usul bir teflon kateter vasıtasıyla karın boşluğunda biriken sıvının alınması işlemine bahşedilen isim olup, ileri seviyede hiperstimulasyonun tedavisinde kullanılan en yararlı tedavilerden biridir Ultrason altında yapılan nispeten acısız bir işlemdir Yüksek şiddette hiperstimulasyon sendromlu hastaların büyük çoğunluğunda bu tedaviyi takip eden birkaç gün içerisinde keskin iyileşmeler gözlemlenmektedir En şiddetli sendrom şikayetleri ile başvuran hastaların bile büyük çoğunluğu 710 jurnal bir süreçte iyileşmektedirler Bu sendromun gelişmesi riski, IVF programında düşük dozlu hiperstimulasyon protokollerinin uygulanması ile azaltılabilir Bilhassa polikistik over sendromlu hastalar daha yüksek risk aşağıda olacakları için, IVF programı esnasında bu riski doktorları ile konuşmalıdırlar OHSS gebe kalma ihtimalinizi azalmayacak olup, genellikle olumlu sonuçlar nedeniyle meydana gelmektedir Ovaryan hiperstimülasyon sendromunun riskleri Ovarian hiperstimülasyon sendromu (OHSS) sebebiyle büyüyen yumurtalıklar sünger gibi yumuşak ve hassastırlar Yumurtalık kapsülünün gerilmesi sebebiyle hastalar kasık ağrısı hissedebilirler Yumurtalıklar en minik travma ile kolaylıkla kanayabilirler ve kendi etraflarında dönerek torsiyonadı bahşedilen, hemen cerrahi gerektiren ağrılı bir duruma niçin olabilirler Ovarian hiperstimülasyon sendromunun (OHSS) fazla şiddetli formlarında hastalar karınlarında ve göğüs boşluklarında biriken sıvı nedeniyle nefes almakta zorluk çekerler Derin nefes almalarına rağmen akciğerlerinde biriken akıcı nedeniyle yeterli oksijen alamazlar ve kendilerini hemen hemen su içinde boğulurgibi hissederler Hem pıhtılaşma sistemindeki uyumsuzluk nedeniyle kan damarlarında pıhtılar birikir ve beyin, akciğer gibi hayatsal organların oksijenlenmesi bozulur