Osman Müfüoğlu açıkladı: 3. dalga başladı mı?

Osman Müftüoğlu pandemide 3. dalganın başladığını anlatarak Hürriyet'teki köşesine taşıdı, merak edilen diğer sorulara yanıt verdi. İşte o yazı...

Son 2 haftanın vaka sayıları ve son 2 günün 20 bini geçen günlük rakamları, "pandemi matematiği"ni bilen her uzmanı korkutuyor. Halk sağlığı uzmanları, "Eğer rakamlar bu şekilde seyreder ve bu hızla artmaya devam ederse bizde de tıpkı İtalya, Fransa ve Almanya'da olduğu gibi bir 3. dalga başlayabilir" korkusu içindeler.

Daha da kötüsü, aynı uzmanlar, bu gidişle kasım başında yaşadığımız "tsunami benzeri" bir tatsızlığın da gelişebileceğinin altını çiziyorlar. NETICE ŞUDUR: Eğer süreci sadece devletin aldığı, alacağı bilindik önlemlere bırakırsak ve biz katılımcı, yardımcı hatta hepimiz birer pandemi gönüllüsü olmayı unutursak, kasım başında karşılaştığımızdan daha yüksek vaka sayılarına ulaşabilir ve önümüze konabilecek daha ciddi önlem paketlerine, kısıtlamalara razı olmak durumunda olabiliriz.


BİR UYARI: UZAYAN COVİD SORUNU BÜYÜYOR

Daha önce de yazdım: En az 10 COVID-19 hastasından birinde hastalık atlatıldıktan sonra da bazı sağlık sorunları aylarca sürebiliyor. Özellikle 50-60 yaş arasındaki kadınlar ve insülin direnci, şeker hastalığı, obezite gibi kronik iltihabi hastalığı olanlar ile hastalığı ağır belirtilerle atlatanlarda "uzayan CO-VID/long COVID/COVID survivor" gibi farklı adlarla tanınan bu sorunlar yumağına daha sık rastlanıyor. 

O sorunların başında da “sisli beyin/braing frog, kas ve eklem ağrıları/fibro fog, koku ve tat kaybı, yorgunluk, halsizlik, göğüste darlık/daralma hissi, hava açlığı, baş dönmesi, baş ağrısı, unutkanlık, çarpıntı, elelrde titreme" gibi çok farklı hatta birbirleriyle ilişkisiz pek çok belirti geliyor.


TRİGLİSERİDİNİZİ İZLİYOR MUSUNUZ?

İddia ediyorum: Trigliserid yüksekliği en az kolesterol yüksekliği kadar önemli bir meseledir. Altını ısrarla çiziyorum: 150'yi geçen trigliserid rakamları en az şeker hastalığı kadar mühim bir sorun, en az hipertansiyon kadar etkili bir damar düşmanıdır. Bu nedenle damar sağlığını düşünen özellikle de beyin ve kalp sağlığı risk altında olan herkesin trigliserid seviyesini dikkatle izlemesi ve etkili bir"trigliserid stratejisi" oluşturması lazımdır. Peki nasıl? İlk iş laboratuvar raporlarında yazan maksimum üst sınırı 150'dn 100'ün hatta 80'in altına indirmek olmalı. Hemen sonra da "trigliserid / HDL kolesterol oranı"na odaklanılmalı. Bu oran 2'den yüksekse ve özellikle de HDL yani iyi kolesterol fazlaca düşükse (kadınlarda 50'den, erkeklerde 45'ten az ise) trigiliserid seviyesi mutlaka 80'lerin altına indirilmeli. 


TRIGLISERIDİ AZALTAN 5 DEĞİŞİM

1-Alkole 'hayır' denilecek.

2-Şekere el sürülmeyecek

3-Una ve nişastaya sınır koyulacak

4-"Meyve canavarı" olunmayacak

5-Daha çok "Omega-3" kazanılacak

KALİTELİ BİR UYKU DNA'YI DA TAMİR EDİYOR

Biliyorsunuz, bu köşenin üzerinde ısrarla durduğu  4 sağlık parametresi var: Nasıl besleniyoruz? Nasıl uyuyoruz? Ne kadar hareket ediyoruz? Huzurlu muyuz?

Pandemide özellikle uykunun önemi bir kez daha belirginleşti, mevcut pandemiye bir de "uyku pandemisi" eklendi. Diğer taraftan uykunun bağışıklık sisteminin gücünü belirlemede; kanser, diyabet, damar sertliği, obezite gibi kronik hastalıkları önlemede vazgeçilmez sağlık parametrelerinden biri olduğunu gösteren binlerce çalışma var. Diğer taraftan 2019 tarihli bir araştırma, uykunun DNA hasarlarının tamirinde de önemli bir belirleyici olduğunu gösterdi. O araştırmada DNA'daki "çift ipklikçik kopmaları"nın uyanıklık sırasında arttığı, uykuda azaldığı anlaşılmış.

KISA BİLGİ 1: GÖZALTI TORBALARININ 5 NEDENİ

-Genetik eğilim

-Yaşlanma süreci

-Uyku bozukluğu

-Yorgunluk

-Yoğun stres


KISA BİLGİ 2: DİŞ ETİ KANAMALARININ SEBEBİ

-Kötü ağız hijyeni

-Diş eti iltihapları

-Vitamin noksanlıkları

-Bazı ilaçlar

-Kan hastalıkları

HASTA SONU TAVSİYESİ

Bu hafta sonunun tavsiyesi de yine Andre Maurois'nın 'Yaşama Sanatı' kitabından geliyor: "Her şey başa gelir... Her şey unutulur... Her şey yoluna girer... Hiç kimse hiçbir şeyden hiçbir şey anlamaz... Herkes herkesin herkes hakkında söylediklerini bilsyedi, kimse kimseyle konuşmazdı."