Osman Müfüoğlu açıkladı: 3. dalga başladı mı?

Osman Müftüoğlu pandemide 3. dalganın başladığını anlatarak Hürriyet'teki köşesine taşıdı, merak edilen öteki sorulara cevap verdi. İşte o yazı...

Son 2 haftanın olay sayıları ve son 2 günün 20 bini geçen günlük sayıları, "pandemi matematiği"ni bilen her uzmanı korkutuyor. Halk sıhhati uzmanları, "Eğer sayılar bu biçimde seyreder ve bu süratle artmaya devam ederse bizde de tıpkı İtalya, Fransa ve Almanya'da olduğu üzere bir 3. dalga başlayabilir" korkusu içindeler.

Daha da berbatı, birebir uzmanlar, bu gidişle kasım başında yaşadığımız "tsunami benzeri" bir tatsızlığın da gelişebileceğinin altını çiziyorlar. SONUÇ ŞUDUR: Şayet süreci yalnızca devletin aldığı, alacağı bilindik tedbirlere bırakırsak ve biz iştirakçi, yardımcı hatta hepimiz birer pandemi gönüllüsü olmayı unutursak, kasım başında karşılaştığımızdan daha yüksek hadise sayılarına ulaşabilir ve önümüze konabilecek daha önemli tedbir paketlerine, kısıtlamalara razı olmak durumunda olabiliriz.



BİR İKAZ: UZAYAN COVİD SORUNU BÜYÜYOR

Daha evvel de yazdım: En az 10 COVID-19 hastasından birinde hastalık atlatıldıktan sonra da birtakım sıhhat sıkıntıları aylarca sürebiliyor. Bilhassa 50-60 yaş ortasındaki bayanlar ve insülin direnci, şeker hastalığı, obezite üzere kronik iltihabi hastalığı olanlar ile hastalığı ağır belirtilerle atlatanlarda "uzayan CO-VID/long COVID/COVID survivor" üzere farklı isimlerle tanınan bu meseleler yumağına daha sık rastlanıyor. 

O problemlerin başında da “sisli beyin/braing frog, kas ve eklem ağrıları/fibro fog, koku ve tat kaybı, yorgunluk, halsizlik, göğüste darlık/daralma hissi, hava açlığı, baş dönmesi, baş ağrısı, unutkanlık, çarpıntı, elelrde titreme" üzere çok farklı hatta birbirleriyle ilgisiz pek çok belirti geliyor.



TRİGLİSERİDİNİZİ İZLİYOR MUSUNUZ?

Argüman ediyorum: Trigliserid yüksekliği en az kolesterol yüksekliği kadar değerli bir sorundur. Altını ısrarla çiziyorum: 150'yi geçen trigliserid sayıları en az şeker hastalığı kadar önemli bir sorun, en az hipertansiyon kadar tesirli bir damar düşmanıdır. Bu nedenle damar sıhhatini düşünen bilhassa de beyin ve kalp sıhhati risk altında olan herkesin trigliserid düzeyini dikkatle izlemesi ve tesirli bir"trigliserid stratejisi" oluşturması lazımdır. Pekala nasıl? Birinci iş laboratuvar raporlarında yazan azamî üst sonu 150'dn 100'ün hatta 80'in altına indirmek olmalı. Çabucak sonra da "trigliserid / HDL kolesterol oranı"na odaklanılmalı. Bu oran 2'den yüksekse ve bilhassa de HDL yani güzel kolesterol fazlaca düşükse (kadınlarda 50'den, erkeklerde 45'ten az ise) trigiliserid düzeyi kesinlikle 80'lerin altına indirilmeli. 



TRIGLISERIDİ AZALTAN 5 DEĞİŞİM

1-Alkole 'hayır' denilecek.

2-Şekere el sürülmeyecek

3-Una ve nişastaya hudut koyulacak

4-"Meyve canavarı" olunmayacak

5-Daha çok "Omega-3" kazanılacak

KALİTELİ BİR UYKU DNA'YI DA TAMİR EDİYOR

Biliyorsunuz, bu köşenin üzerinde ısrarla durduğu  4 sıhhat parametresi var: Nasıl besleniyoruz? Nasıl uyuyoruz? Ne kadar hareket ediyoruz? Huzurlu muyuz?

Pandemide bilhassa uykunun değeri bir defa daha barizleşti, mevcut pandemiye bir de "uyku pandemisi" eklendi. Öteki taraftan uykunun bağışıklık sisteminin gücünü belirlemede; kanser, diyabet, damar sertliği, obezite üzere kronik hastalıkları önlemede vazgeçilmez sıhhat parametrelerinden biri olduğunu gösteren binlerce çalışma var. Öteki taraftan 2019 tarihli bir araştırma, uykunun DNA hasarlarının tamirinde de kıymetli bir belirleyici olduğunu gösterdi. O araştırmada DNA'daki "çift ipklikçik kopmaları"nın uyanıklık sırasında arttığı, uykuda azaldığı anlaşılmış.

KISA BİLGİ 1: GÖZALTI TORBALARININ 5 NEDENİ

-Genetik eğilim

-Yaşlanma süreci

-Uyku bozukluğu

-Yorgunluk

-Yoğun gerilim



KISA BİLGİ 2: DİŞ ETİ KANAMALARININ SEBEBİ

-Kötü ağız hijyeni

-Diş eti iltihapları

-Vitamin noksanlıkları

-Bazı ilaçlar

-Kan hastalıkları

HASTA SONU TAVSİYESİ

Bu hafta sonunun tavsiyesi de yeniden Andre Maurois'nın 'Yaşama Sanatı' kitabından geliyor: "Her şey başa gelir... Her şey unutulur... Her şey yoluna girer... Hiç kimse hiçbir şeyden hiçbir şey anlamaz... Herkes herkesin herkes hakkında söylediklerini bilsyedi, kimse kimseyle konuşmazdı."