iltasyazilim
FD Üye
Hitabe Kitabı, Hitabe nedir?
Nutuk; Atatürk ’ün kanımca kendisi tarafından yazılan Cumhuriyet Millet Partisi ’nin 15 20 Ekim 1927 tarihleri aralarında Ankara ’da toplanan İkinci Kurultayı ’nda 36,5 saat süren ve altı günde okunan belgelerdirÜlkemizin parçalanıp işgal edildiği günlerden başlayarak, İstiklâl Savaşı ’nı, Türkiye Cumhuriyeti ’nin kuruluşunu ve inkılapların yapılışını anlatır
Atatürk bu konuşmasında, her konuyu uzun uzadıya açıklamakta ve belgeler dayandırmaktadır
Hitabe, Atatürk ’ün Samsun ’a çıktığı gün olan 19 Mayıs 1919 ile başlamaktadır Atatürk bu bölümde ülkenin genel durumu ve görünüşü hakkında bilgiler vermektedir sonra da, Anadolu ’nun değişik yerlerinde kurulan millî cemiyetlerden, bu cemiyetlerin kuruluş amaçları ve siyasi hedeflerinden bahsetmektedir Bunun yanı sıra mili varlığa düşman cemiyetler hakkında da bilgiler verilmektedir
Memleketin durumu bu şekilde özetlendikten sonra ordunun durumu da özetlenmektedir Bu durum ve koşullar altında, kurtuluş için ortaya üç seçenek çıkmıştır Bular; İngiliz himayesini dilemek, Amerikan mandasını arzu etmek ve yöresel kurtuluş çarelerine başvurmaktır Bu noktada Atatürk kendi kararını ise şöyle açıklamaktadır: “Baylar, bu şart aleyhinde bir tek karar vardı O da millî hâkimiyete dayanan, koşulsuz, egemen yeni bir Türk devleti düzenlemek! İşte, daha İstanbul ’dan çıkmadan önce düşündüğümüz ve Samsun ’da Anadolu topraklarına ayak basar basmaz uygulanmasına başladığımız karar, bu karar olmuştur
Atatürk sonradan Samsun ’a çıkışını ve kongreler sürecini ayrıntılarıyla anlatmaktadır Samsun ’a çıktıktan bir ay sonra İstanbul ’a geri çağrılır ama bu talimata uymaz 2122 Haziran 1919 tarihlerinde yazdığı Amasya Genelgesi yayımlanır Genelgede, “Vatanın bütünlüğü, milletin bağımsızlığı tehlikededir, “Milletin bağımsızlığını, tekrar milletin azim ve kararı kurtaracaktır gibi çok kayda değer maddeler vardır Sivas ve Erzurum Kongrelerinin toplanmasına karar verilir Atatürk 8 Temmuz 1919 ’da Harbiye Nezaretine bir telgraf çeker ve askerlikten ayrıldığını Padişah ’a bildirir 23 Temmuz 1919 ’da Erzurum Kongresi toplanır 14 gün süren incelemeler sonucunda bildiri yayımlanır Buna tarafından; Millî sınırlar içinde yer alan vatan parçaları bir bütündür Birbirinden ayrılamaz Erzurum Kongresinin tamamlanmasından daha sonra Sivas Kongresi hazırlıklarına başlanır
4 Eylül 1919 ’da Sivas Kongresi açılır Kurultaylar devam ederken, İstanbul hükümetinin kendisi ve arkadaşları için aldığı vefat kararının, çeşitli gazeteciler kadar Amerikan mandasının teklifinin, kendisine karşısında suikast girişiminde bulunulan Ali Galip olayının, İstanbul hükümeti ile ilişkilerin ayrıntılarıyla kesilmesinin ve bütün bunların, ülkeyi kurtarmak için yapılan bir direnişe karşı açılmış savaşlar olduğunu anlatmaktadır Ülke içinde padişah ve işgal güçleri tarafından yapılan telkinler sonucu çıkan isyanlar, Ulu Önder Atatürk ’e düzenli ordu kurmanın gerekliliğini hissettirmiş ve bu konuda zorunlu hazırlıklar yapılmıştır
Atatürk sonradan ise, İstanbul Hükümeti ile ilişkileri ve Meclisi Mebusan toplantıları ile ilgili teferruatlar vermektedir 16 Mart 1920 tarihinde İstanbul ’un İngilizler göre işgal edilmesi üstüne yeni hükümetin Ankara ’da kurulması kararı alınır Atatürk bu bölümde meclisin toplanması hazırlıkları ve milletvekili seçimleri ile ilgili bilgiler aktarmaktadır 23 Nisan 1920 ’de TBMM açılır ve meclis başkanlığına Mustafa Kemal seçilir Büyük Irk Meclisi, bakanların seçimi ile ilgili 2 Mayıs 1920 tarihli kanunla, Genelkurmay işlerini de yürütmek üzere, Büyük Millet Meclisi ’nde 11 bakanlı bir Bakanlar Kurulu meydana getirir Genelkurmay Başkanlığına İsmet İnönü, Millî Savunma Bakanlığına ise Fevzi Paşa (Kavramak) atanır
Ayrıca Meclis tarafından 29 Nisan 1920 tarihinde Hıyaneti Vataniye Kanunu kabul edilir ve İstiklal Mahkemeleri kurulur
Atatürk sonra iç isyanlardan bahsetmektedir Bu ayaklanmaların başlıcaları; Anzavur ve Düzce İsyanları, Hilafet Ordusu, Yenihan, Yozgat ve Boğazlıyan ile Konya isyanlarıdır Atatürk bu isyanlar hakkında detaylı bilgiler vermektedir Bu ayaklanmalar, milli kurtuluş mücadelesinde en önemli sorunlardan biri olmuştur bu arada, Türkiye Büyük Ahali Meclisi Hükûmeti ’nin, dışişleri konularında verdiği birincil karar, Moskova ’ya bir heyet gönderilmesi olmuştur Dışişleri Bakanı Bekir Sami Bey başkanlığındaki heyet 11 Mayıs 1920 ’de Moskova ’ya hareket etmiştir İç isyanları fırsat bilen Yunanlılar 22 Haziran ’da ilk taarruzlarını gerçekleştirirler Bu taarruzda millî cephelerin bozulması Mecliste bir sert eleştirilere niçin olur Atatürk bu eleştiriler hakkında da ayrıntılı bilgiler vermektedir
Ulu önder Atatürk, batıdaki koşul hakkında veri verdikten daha sonra, doğudaki gelişmeleri aktarmaktadır Mondros Ateşkes Anlaşması ’ndan daha sonra Ermeniler, gerek Ermenistan içinde, gerek sınıra yakın yerlerde, Türkleri toplu olarak öldürüyorlardı 1920 yılında Ermeni zulümlerinin artması üzerine, Ermenistan seferine karar verilir 9 Haziran 1920 ’de, Doğu bölgesinde geçici seferberlik ilân edilir ve Kâzım Karabekir Paşa Doğu Cephesi Komutanlığına getirilir Millî Hükümetin imzaladığı birincil mukavele olan Gümrü Antlaşması ile Ermenistan, Osmanlı Devletinin 1877 yılında kaybettiği kaybettiği yerleri terk eder
Alıntı *
Nutuk; Atatürk ’ün kanımca kendisi tarafından yazılan Cumhuriyet Millet Partisi ’nin 15 20 Ekim 1927 tarihleri aralarında Ankara ’da toplanan İkinci Kurultayı ’nda 36,5 saat süren ve altı günde okunan belgelerdirÜlkemizin parçalanıp işgal edildiği günlerden başlayarak, İstiklâl Savaşı ’nı, Türkiye Cumhuriyeti ’nin kuruluşunu ve inkılapların yapılışını anlatır
Atatürk bu konuşmasında, her konuyu uzun uzadıya açıklamakta ve belgeler dayandırmaktadır
Hitabe, Atatürk ’ün Samsun ’a çıktığı gün olan 19 Mayıs 1919 ile başlamaktadır Atatürk bu bölümde ülkenin genel durumu ve görünüşü hakkında bilgiler vermektedir sonra da, Anadolu ’nun değişik yerlerinde kurulan millî cemiyetlerden, bu cemiyetlerin kuruluş amaçları ve siyasi hedeflerinden bahsetmektedir Bunun yanı sıra mili varlığa düşman cemiyetler hakkında da bilgiler verilmektedir
Memleketin durumu bu şekilde özetlendikten sonra ordunun durumu da özetlenmektedir Bu durum ve koşullar altında, kurtuluş için ortaya üç seçenek çıkmıştır Bular; İngiliz himayesini dilemek, Amerikan mandasını arzu etmek ve yöresel kurtuluş çarelerine başvurmaktır Bu noktada Atatürk kendi kararını ise şöyle açıklamaktadır: “Baylar, bu şart aleyhinde bir tek karar vardı O da millî hâkimiyete dayanan, koşulsuz, egemen yeni bir Türk devleti düzenlemek! İşte, daha İstanbul ’dan çıkmadan önce düşündüğümüz ve Samsun ’da Anadolu topraklarına ayak basar basmaz uygulanmasına başladığımız karar, bu karar olmuştur
Atatürk sonradan Samsun ’a çıkışını ve kongreler sürecini ayrıntılarıyla anlatmaktadır Samsun ’a çıktıktan bir ay sonra İstanbul ’a geri çağrılır ama bu talimata uymaz 2122 Haziran 1919 tarihlerinde yazdığı Amasya Genelgesi yayımlanır Genelgede, “Vatanın bütünlüğü, milletin bağımsızlığı tehlikededir, “Milletin bağımsızlığını, tekrar milletin azim ve kararı kurtaracaktır gibi çok kayda değer maddeler vardır Sivas ve Erzurum Kongrelerinin toplanmasına karar verilir Atatürk 8 Temmuz 1919 ’da Harbiye Nezaretine bir telgraf çeker ve askerlikten ayrıldığını Padişah ’a bildirir 23 Temmuz 1919 ’da Erzurum Kongresi toplanır 14 gün süren incelemeler sonucunda bildiri yayımlanır Buna tarafından; Millî sınırlar içinde yer alan vatan parçaları bir bütündür Birbirinden ayrılamaz Erzurum Kongresinin tamamlanmasından daha sonra Sivas Kongresi hazırlıklarına başlanır
4 Eylül 1919 ’da Sivas Kongresi açılır Kurultaylar devam ederken, İstanbul hükümetinin kendisi ve arkadaşları için aldığı vefat kararının, çeşitli gazeteciler kadar Amerikan mandasının teklifinin, kendisine karşısında suikast girişiminde bulunulan Ali Galip olayının, İstanbul hükümeti ile ilişkilerin ayrıntılarıyla kesilmesinin ve bütün bunların, ülkeyi kurtarmak için yapılan bir direnişe karşı açılmış savaşlar olduğunu anlatmaktadır Ülke içinde padişah ve işgal güçleri tarafından yapılan telkinler sonucu çıkan isyanlar, Ulu Önder Atatürk ’e düzenli ordu kurmanın gerekliliğini hissettirmiş ve bu konuda zorunlu hazırlıklar yapılmıştır
Atatürk sonradan ise, İstanbul Hükümeti ile ilişkileri ve Meclisi Mebusan toplantıları ile ilgili teferruatlar vermektedir 16 Mart 1920 tarihinde İstanbul ’un İngilizler göre işgal edilmesi üstüne yeni hükümetin Ankara ’da kurulması kararı alınır Atatürk bu bölümde meclisin toplanması hazırlıkları ve milletvekili seçimleri ile ilgili bilgiler aktarmaktadır 23 Nisan 1920 ’de TBMM açılır ve meclis başkanlığına Mustafa Kemal seçilir Büyük Irk Meclisi, bakanların seçimi ile ilgili 2 Mayıs 1920 tarihli kanunla, Genelkurmay işlerini de yürütmek üzere, Büyük Millet Meclisi ’nde 11 bakanlı bir Bakanlar Kurulu meydana getirir Genelkurmay Başkanlığına İsmet İnönü, Millî Savunma Bakanlığına ise Fevzi Paşa (Kavramak) atanır
Ayrıca Meclis tarafından 29 Nisan 1920 tarihinde Hıyaneti Vataniye Kanunu kabul edilir ve İstiklal Mahkemeleri kurulur
Atatürk sonra iç isyanlardan bahsetmektedir Bu ayaklanmaların başlıcaları; Anzavur ve Düzce İsyanları, Hilafet Ordusu, Yenihan, Yozgat ve Boğazlıyan ile Konya isyanlarıdır Atatürk bu isyanlar hakkında detaylı bilgiler vermektedir Bu ayaklanmalar, milli kurtuluş mücadelesinde en önemli sorunlardan biri olmuştur bu arada, Türkiye Büyük Ahali Meclisi Hükûmeti ’nin, dışişleri konularında verdiği birincil karar, Moskova ’ya bir heyet gönderilmesi olmuştur Dışişleri Bakanı Bekir Sami Bey başkanlığındaki heyet 11 Mayıs 1920 ’de Moskova ’ya hareket etmiştir İç isyanları fırsat bilen Yunanlılar 22 Haziran ’da ilk taarruzlarını gerçekleştirirler Bu taarruzda millî cephelerin bozulması Mecliste bir sert eleştirilere niçin olur Atatürk bu eleştiriler hakkında da ayrıntılı bilgiler vermektedir
Ulu önder Atatürk, batıdaki koşul hakkında veri verdikten daha sonra, doğudaki gelişmeleri aktarmaktadır Mondros Ateşkes Anlaşması ’ndan daha sonra Ermeniler, gerek Ermenistan içinde, gerek sınıra yakın yerlerde, Türkleri toplu olarak öldürüyorlardı 1920 yılında Ermeni zulümlerinin artması üzerine, Ermenistan seferine karar verilir 9 Haziran 1920 ’de, Doğu bölgesinde geçici seferberlik ilân edilir ve Kâzım Karabekir Paşa Doğu Cephesi Komutanlığına getirilir Millî Hükümetin imzaladığı birincil mukavele olan Gümrü Antlaşması ile Ermenistan, Osmanlı Devletinin 1877 yılında kaybettiği kaybettiği yerleri terk eder
Alıntı *