Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Nur Nedir
Nur Tanımı
Nur Ayeti
1 Aydınlık, ışık, parıltı, ziya
2 İlahi bir guc tarafından gonderildiğine inanılan parlaklık
Nur Ayeti
Kur’anı Kerim’de en dikkat ceken ayetlerden biri “Nur Ayetidir İmam Gazali, bu ayetle ilgili olarak “MişkatU’lEnvar adıyla mustakil bir eser yazar Said Nursi, bu ayetten mulhem olarak tefsirine “Risalei Nur adını verir ve tefsirinde sıkca bu ayetin ışığında temsiller kullanır Nur sUresi, bu sUredeki otuzbeşinci ayetten ismini almıştır Bu ayet, Allah'ın goklerin ve yerin nuru olduğunu bildirmekte, O’nun nurunu bir temsil ile acıklamaktadır Sadece meale bakmakla, hatta bazı tefsirlere muracaatla bu ayetin ne demek istediğini anlamak gercekten zordur Once ayetin mealini verelim:
“Allah goklerin ve yerin nurudur Nurunun meseli şuna benzer: İcinde lamba olan bir mişkat var Lamba bir cam icinde O cam, sanki inci gibi parlayan bir yıldız Mubarek bir ağactan tutuşturulur Bir zeytinden ki, ne şarkidir, ne de garbi Onun yağı, neredeyse ateş dokunmadan ışık verir Nur ustune nur Allah nuruna dilediğini hidayet buyurur Ve insanlar icin meseller getirir Allah her şeyi bilendir
Her turlu aydınlık ve parıltı icin “nur denildiğini goruruz “Nur kelimesi, karanlığın zıddı bir mana taşır Karanlık farklı farklı olduğu gibi, nur dahi farklı farklıdır Mesela, yokluk bir karanlıktır, kufur bir başka karanlık Evham bir karanlıktır, cehalet başka bir karanlık Diğer taraftan, varlık bir nurdur, iman bir başka nur Hakikat bir nurdur, ilim bir başka nur
Nur, “bizatihi zahir, ligayrihi muzhirdir Yani, nur hem kendini, hem de başkalarını gosterir Mesela, guneşin ışığı hem guneşi, hem diğer varlıkları gosterir Goz nuru bizi eşyaya muhatap eder Akıl nuru ise, bizi eşyanın hakikatına ulaştırır
Gercek Nur
Nur ayetiyle ilgili olarak once Allah’a “Nur denilmesini ele almak istiyoruz “Allah’a ‘Nur’ denilmesi hakiki midir, yoksa mecazi midir? sorusu ihtilaflı bir meseledir Gazali’ye gore gercek nur Allah’tır Bu kelimenin başkaları hakkında kullanımı mecazidir Allah lizatihi ve bizatihi nurdur Butun nurlar O’ndan gelir Bu nurlar, Allah tarafından onlara emanet ve odunc olarak verilmiştir
En’am sUresinin ilk ayetinde yer alan “Allah zulumatı (karanlıkları) ve nuru yaptı ifadesinden hareketle, bazıları Allah’a “Nur denilmesini mecaz olarak değerlendirirler Cunku burada Cenabı Hak’tan doğrudan “nur olarak değil, “nuru yapan
şeklinde bahsedilmektedir
M Hamdi Yazır, Gazali’nin Mişkat’ından iktibas ettiği cumlelerden sonra “Gazali’nin bu nurlu sozleri hoştur diye soze başlar, ardından Allah hakkında “nur denilmesinin mecaz olduğunu soyler
Kanaatimizce, isimde muşareket mahiyette aynı olmayı gerektirmediğinden, Cenabı Hak icin “Nur ismini hakikat olarak kabulde bir beis olmasa gerektir Nitekim, ekser alimler “Samed, “Kuddus gibi Allah’ın zatına mahsus isimlerin insanlar icin kullanılmasını uygun gormezken, “Kerim, “Cemil gibi isimlerin kullanılmasını caiz gormuşlerdir Mesela, “Allah comerttir deriz “Comert kelimesini insanlar icin de kullanıyor olmamız, Allah hakkında kullanmamıza engel değildir Zira, biliriz ki gercek comert Allah’tır; kendi hazinesinden verir, hem herkese verir “Comert dediğimiz insanlar ise Allah’ın hazinesinden verir, hem de cok az kimseye verirler Bunu, guneşten aldığı ışığı yansıtan aynaların durumuna benzetebiliriz Gerci aynalarda bir parlaklık vardır Fakat bu parlaklık kendilerinden olmayıp gokteki guneştendir
Sozun burasında “comertlik orneğini biraz daha acarak varlıklardaki butun ozelliklere aynı tarzda bakabiliriz Mesela, butun guzellere guzellik O’nun “Cemil isminden, butun canlılara hayat O’nun “Muhyi isminden, her canlıya rızık O’nun “Rezzak isminden, butun hastalara şifa O’nun “Şafi isminden, butun varlıklara yol gostermek O’nun “Hadi isminden, butun varlıklara beka O’nun “Baki isminden gelmektedir Bediuzzamanın ifadesiyle “Maddi ve manevi, cevheri arazi her bir şeyin, her bir insanın hakikatı (İlahi) birer ismin nuruna dayanır Sozgelimi, demirin maddesi onun cevheri, sertliği ve rengi ise birer arazıdır Demirin var olması Cenabı Hakkın “Halık ismini, sertliği “Kavi ismini, rengi ise “Mulevvin ismini gosterir
Varlık Nuru
Zifiri karanlığın hakim olduğu bir gecede, kendimizi yuksek bir dağın zirvesinde kabul edelim Gokyuzunu kara bulutlar kaplamış olsun Ne yerden bir ışık, ne de gokten en ufak bir parıltının geldiği boyle bir ortamda, elimizin ucunu bile goremeyecek, adeta yoklukla burun buruna geleceğiz Guneşin doğmasıyla ise rahat bir nefes alacak, “Oh, dunya varmış! diyeceğiz Cunku guneşin ışığıyla, etrafımızdaki her şey bize arzı didar edecek, rengarenk bir alem onumuze acılacaktır
Allah’ın ilminde ezelden beri var olan eşyanın, O’nun dilemesiyle var olmasına bu misalin durbunuyle bakabiliriz Zira, O’nun ilmi ezel ve ebedi kuşatmıştır Hicbir şey O’nun ilminin dışına cıkamaz İsmail Hakkı Bursevi’nin de dediği gibi, Cenabı Hak eşyayı hem yoklukta, hem varlıkta gorur Cunku eşya her ne kadar once haddi zatında yok ise de, ilmi ilahide mevcuttur
“Allah, goklerin ve yerin nurudur ifadesi, ilk olarak bu yaratma manasını hatıra getirmektedir Cunku nur, biraz once de işaret edildiği gibi “bizatihi zahir, ligayrihi muzhirdir Gorulmemenin aslı yokluk olduğu gibi, zuhurun aslı da vucud, yani var olmaktır Allahu Teala, bizatihi Mevcud, maadası icin Mucid’dir (O’nun varlığı kendindendir Fakat her varlık O’nun var etmesiyle vardır) Hamdi Yazır’ın ifadesiye, “butun alemi meydana koyan, kainatı gosteren, hakikatı bildiren, gozleri, gonulleri şenlendiren O’dur O olmasa idi hicbir şey bulunmaz, hicbir hakikat sezilmez, hicbir neş’e duyulmazdı
Akan bir nehrin uzerindeki kabarcıklar, guneşten gelen nurlarla parlar Sonenlerin yerine gelen kabarcıklarda da aynı parlama eseri gorulur Onlardaki bu parlaklık gokteki guneşten geldiği gibi, zaman nehrinde akıp giden evrendeki tum varlıklar ezeli ve ebedi olan Allah’ın nuruna mazhariyetle varlık nimetini tadarlar
“Allah goklerin ve yerin nurudur ayetinin ustte bildirilen “onları yokluktan varlığa cıkaran, gozlere gosterendir manasının yanında, şu gibi manalarına da dikkat cekilmiştir:
Allah goklerin ve yerin munevviri, yani nurlandırıcısıdır Semayı meleklerle, arzı peygamberlerle aydınlatmıştır
Allah, goklerin ve yerin mudebbiri, yani mutasarrıfıdır
Allah, goklerde ve yerde olanlara hidayet eder, yol gosterir Goklerde ve yerdekiler, O’nun nuruyla yol bulurlar, iş yaparlar
Razi, ayetin sonundaki “Allah nuruna dilediğini hidayet buyurur karinesinden hareketle “Allah, goklerde ve yerde olanlara hidayet eder, yol gosterir manasını tercih eder Bu mana, İbn Abbas’tan da nakledilmektedir
Dikkat edilirse, verilen bu manalar, yapılan farklı yorumlar “nur kelimesinin farklı şeylerdeki gorunumuyle ilgilidir Cunku, nur ile aydınlatılır, nur ile gorulur, nur ile yol gosterilir
Temsilden Hakikata
Nur ayetinde, Allah Teala’nın goklerin ve yerin nuru olduğu ifade edildikten sonra, bir temsil getirilmiştir Bu temsilde gecen “mişkat, misbah, zucace, mubarek zeytin ağacı ve bu ağacın yağının safiliği, hepsi de nurun ziyade parlaklığını ifade etmekte kullanılmıştır Cunku mişkat, icine lamba konan kucuk hucre demektir Kapalı pencere misali, etrafı camekanla cevrili dar bir alanı ifade eder Boyle dar bir alanda lambanın ışığı daha etkilidir, dağılmaz Geniş alanda ise ışık, dağılır, kaybolur Lambanın cam icinde oluşu, gucune guc katar Normal benzinle ucak benzini arasındaki kalite farkı misali, bu lamba ozel bir yağla yanmaktadır Bu yağ “ne şarki ne de garbidir Hamdi Yazır’ın ifadesiyle, cihet şaibelerinden ari, yani bildiğimiz dunya zeytinlerinden değil, lamekani (mekanı olmayan) bir zeytindir
Eskiden lambalar, zeytinden elde edilen yağla yakılırdı Bir tepenin eteğinde olan zeytin ağacına, eğer sabah guneşi alıyorsa “şarki, akşam guneşi alıyorsa “garbi denilir Sahradaki zeytin ağacı ise gun boyu guneş alacağından, boyleleri ne şarki ne de garbi olup, yağı daha safi, daha kaliteli olacağı acıktır
Bu mesel ile anlatılan ilahi nurun ne olduğu farklı şekillerde yorumlanmıştır Ancak, kanaatimizce yorumlardaki farklılık tezadi bir ihtilaf olmayıp tenevvu’ ihtilafı kabilindendir Ayetin butun bu manalara şumUlu olması Kur’an’ın i’cazının ve icazının bir gereğidir
Bu cumleden olarak, doğrudan “Allah'ın nuru, “Hz Peygamber, “Kur’an, “iman nuru şeklinde yorumlar soz konusudur Ayrıca, “ilim ve marifet nuru şeklinde de yorumlar vardır Cenabı Hak Kur’an’dan Nur olarak bahsetmiş; keza, Hz Peygamberi “siracı munir (nur sacan bir lamba) olarak nitelemiştir İmanın, ilim ve marifetin de birer nur olduğunda şuphe yoktur Cunku, kufur zulmetiyle her şey karanlıklar icinde gorulurken, iman nuruyla kainat nurlanır, munis bir şekil alır Keza, cehalet karanlığıyla bir kitaba bakan kişi hicbir manaya muhatap olamazken, ilim nuruyla bakınca, o kitabı baştan sona engin ve zengin manalarla dopdolu gorur
Nur Ayeti VE Bilgi Meselesi
Huccetu’lİslam Gazali, İlahi nur icin getirilen meselin, Cenabı Hakk’ın insana verdiği beş kuvveye işaret ettiğine dikkat ceker Bu beş kuvve ve fonksiyonları şunlardır:
1 Beş duyu Fiziki alem bu beş duyu ile idrak edilir
2 Hayal Beş duyunun getirdiklerinin suretlerini korur, akla arz eder
3 Akıl Kulli hakikatleri idrak eder
4 Mufekkire Aklen anlaşılan şeyleri (makulatı) telif eder, bunlar uzerinde fikir yurutur Bunun sonucunda, bilinenlerden hareketle bilinmeyenlere ulaşır
5 Kudsi kuvvet Bu, peygamberlere ve evliyaya has bir kuvvet olup, gayb levhaları ve melekut sırları bu kuvveye tecelli eder
Nur Tanımı
Nur Ayeti
1 Aydınlık, ışık, parıltı, ziya
2 İlahi bir guc tarafından gonderildiğine inanılan parlaklık
Nur Ayeti
Kur’anı Kerim’de en dikkat ceken ayetlerden biri “Nur Ayetidir İmam Gazali, bu ayetle ilgili olarak “MişkatU’lEnvar adıyla mustakil bir eser yazar Said Nursi, bu ayetten mulhem olarak tefsirine “Risalei Nur adını verir ve tefsirinde sıkca bu ayetin ışığında temsiller kullanır Nur sUresi, bu sUredeki otuzbeşinci ayetten ismini almıştır Bu ayet, Allah'ın goklerin ve yerin nuru olduğunu bildirmekte, O’nun nurunu bir temsil ile acıklamaktadır Sadece meale bakmakla, hatta bazı tefsirlere muracaatla bu ayetin ne demek istediğini anlamak gercekten zordur Once ayetin mealini verelim:
“Allah goklerin ve yerin nurudur Nurunun meseli şuna benzer: İcinde lamba olan bir mişkat var Lamba bir cam icinde O cam, sanki inci gibi parlayan bir yıldız Mubarek bir ağactan tutuşturulur Bir zeytinden ki, ne şarkidir, ne de garbi Onun yağı, neredeyse ateş dokunmadan ışık verir Nur ustune nur Allah nuruna dilediğini hidayet buyurur Ve insanlar icin meseller getirir Allah her şeyi bilendir
Her turlu aydınlık ve parıltı icin “nur denildiğini goruruz “Nur kelimesi, karanlığın zıddı bir mana taşır Karanlık farklı farklı olduğu gibi, nur dahi farklı farklıdır Mesela, yokluk bir karanlıktır, kufur bir başka karanlık Evham bir karanlıktır, cehalet başka bir karanlık Diğer taraftan, varlık bir nurdur, iman bir başka nur Hakikat bir nurdur, ilim bir başka nur
Nur, “bizatihi zahir, ligayrihi muzhirdir Yani, nur hem kendini, hem de başkalarını gosterir Mesela, guneşin ışığı hem guneşi, hem diğer varlıkları gosterir Goz nuru bizi eşyaya muhatap eder Akıl nuru ise, bizi eşyanın hakikatına ulaştırır
Gercek Nur
Nur ayetiyle ilgili olarak once Allah’a “Nur denilmesini ele almak istiyoruz “Allah’a ‘Nur’ denilmesi hakiki midir, yoksa mecazi midir? sorusu ihtilaflı bir meseledir Gazali’ye gore gercek nur Allah’tır Bu kelimenin başkaları hakkında kullanımı mecazidir Allah lizatihi ve bizatihi nurdur Butun nurlar O’ndan gelir Bu nurlar, Allah tarafından onlara emanet ve odunc olarak verilmiştir
En’am sUresinin ilk ayetinde yer alan “Allah zulumatı (karanlıkları) ve nuru yaptı ifadesinden hareketle, bazıları Allah’a “Nur denilmesini mecaz olarak değerlendirirler Cunku burada Cenabı Hak’tan doğrudan “nur olarak değil, “nuru yapan
şeklinde bahsedilmektedir
M Hamdi Yazır, Gazali’nin Mişkat’ından iktibas ettiği cumlelerden sonra “Gazali’nin bu nurlu sozleri hoştur diye soze başlar, ardından Allah hakkında “nur denilmesinin mecaz olduğunu soyler
Kanaatimizce, isimde muşareket mahiyette aynı olmayı gerektirmediğinden, Cenabı Hak icin “Nur ismini hakikat olarak kabulde bir beis olmasa gerektir Nitekim, ekser alimler “Samed, “Kuddus gibi Allah’ın zatına mahsus isimlerin insanlar icin kullanılmasını uygun gormezken, “Kerim, “Cemil gibi isimlerin kullanılmasını caiz gormuşlerdir Mesela, “Allah comerttir deriz “Comert kelimesini insanlar icin de kullanıyor olmamız, Allah hakkında kullanmamıza engel değildir Zira, biliriz ki gercek comert Allah’tır; kendi hazinesinden verir, hem herkese verir “Comert dediğimiz insanlar ise Allah’ın hazinesinden verir, hem de cok az kimseye verirler Bunu, guneşten aldığı ışığı yansıtan aynaların durumuna benzetebiliriz Gerci aynalarda bir parlaklık vardır Fakat bu parlaklık kendilerinden olmayıp gokteki guneştendir
Sozun burasında “comertlik orneğini biraz daha acarak varlıklardaki butun ozelliklere aynı tarzda bakabiliriz Mesela, butun guzellere guzellik O’nun “Cemil isminden, butun canlılara hayat O’nun “Muhyi isminden, her canlıya rızık O’nun “Rezzak isminden, butun hastalara şifa O’nun “Şafi isminden, butun varlıklara yol gostermek O’nun “Hadi isminden, butun varlıklara beka O’nun “Baki isminden gelmektedir Bediuzzamanın ifadesiyle “Maddi ve manevi, cevheri arazi her bir şeyin, her bir insanın hakikatı (İlahi) birer ismin nuruna dayanır Sozgelimi, demirin maddesi onun cevheri, sertliği ve rengi ise birer arazıdır Demirin var olması Cenabı Hakkın “Halık ismini, sertliği “Kavi ismini, rengi ise “Mulevvin ismini gosterir
Varlık Nuru
Zifiri karanlığın hakim olduğu bir gecede, kendimizi yuksek bir dağın zirvesinde kabul edelim Gokyuzunu kara bulutlar kaplamış olsun Ne yerden bir ışık, ne de gokten en ufak bir parıltının geldiği boyle bir ortamda, elimizin ucunu bile goremeyecek, adeta yoklukla burun buruna geleceğiz Guneşin doğmasıyla ise rahat bir nefes alacak, “Oh, dunya varmış! diyeceğiz Cunku guneşin ışığıyla, etrafımızdaki her şey bize arzı didar edecek, rengarenk bir alem onumuze acılacaktır
Allah’ın ilminde ezelden beri var olan eşyanın, O’nun dilemesiyle var olmasına bu misalin durbunuyle bakabiliriz Zira, O’nun ilmi ezel ve ebedi kuşatmıştır Hicbir şey O’nun ilminin dışına cıkamaz İsmail Hakkı Bursevi’nin de dediği gibi, Cenabı Hak eşyayı hem yoklukta, hem varlıkta gorur Cunku eşya her ne kadar once haddi zatında yok ise de, ilmi ilahide mevcuttur
“Allah, goklerin ve yerin nurudur ifadesi, ilk olarak bu yaratma manasını hatıra getirmektedir Cunku nur, biraz once de işaret edildiği gibi “bizatihi zahir, ligayrihi muzhirdir Gorulmemenin aslı yokluk olduğu gibi, zuhurun aslı da vucud, yani var olmaktır Allahu Teala, bizatihi Mevcud, maadası icin Mucid’dir (O’nun varlığı kendindendir Fakat her varlık O’nun var etmesiyle vardır) Hamdi Yazır’ın ifadesiye, “butun alemi meydana koyan, kainatı gosteren, hakikatı bildiren, gozleri, gonulleri şenlendiren O’dur O olmasa idi hicbir şey bulunmaz, hicbir hakikat sezilmez, hicbir neş’e duyulmazdı
Akan bir nehrin uzerindeki kabarcıklar, guneşten gelen nurlarla parlar Sonenlerin yerine gelen kabarcıklarda da aynı parlama eseri gorulur Onlardaki bu parlaklık gokteki guneşten geldiği gibi, zaman nehrinde akıp giden evrendeki tum varlıklar ezeli ve ebedi olan Allah’ın nuruna mazhariyetle varlık nimetini tadarlar
“Allah goklerin ve yerin nurudur ayetinin ustte bildirilen “onları yokluktan varlığa cıkaran, gozlere gosterendir manasının yanında, şu gibi manalarına da dikkat cekilmiştir:
Allah goklerin ve yerin munevviri, yani nurlandırıcısıdır Semayı meleklerle, arzı peygamberlerle aydınlatmıştır
Allah, goklerin ve yerin mudebbiri, yani mutasarrıfıdır
Allah, goklerde ve yerde olanlara hidayet eder, yol gosterir Goklerde ve yerdekiler, O’nun nuruyla yol bulurlar, iş yaparlar
Razi, ayetin sonundaki “Allah nuruna dilediğini hidayet buyurur karinesinden hareketle “Allah, goklerde ve yerde olanlara hidayet eder, yol gosterir manasını tercih eder Bu mana, İbn Abbas’tan da nakledilmektedir
Dikkat edilirse, verilen bu manalar, yapılan farklı yorumlar “nur kelimesinin farklı şeylerdeki gorunumuyle ilgilidir Cunku, nur ile aydınlatılır, nur ile gorulur, nur ile yol gosterilir
Temsilden Hakikata
Nur ayetinde, Allah Teala’nın goklerin ve yerin nuru olduğu ifade edildikten sonra, bir temsil getirilmiştir Bu temsilde gecen “mişkat, misbah, zucace, mubarek zeytin ağacı ve bu ağacın yağının safiliği, hepsi de nurun ziyade parlaklığını ifade etmekte kullanılmıştır Cunku mişkat, icine lamba konan kucuk hucre demektir Kapalı pencere misali, etrafı camekanla cevrili dar bir alanı ifade eder Boyle dar bir alanda lambanın ışığı daha etkilidir, dağılmaz Geniş alanda ise ışık, dağılır, kaybolur Lambanın cam icinde oluşu, gucune guc katar Normal benzinle ucak benzini arasındaki kalite farkı misali, bu lamba ozel bir yağla yanmaktadır Bu yağ “ne şarki ne de garbidir Hamdi Yazır’ın ifadesiyle, cihet şaibelerinden ari, yani bildiğimiz dunya zeytinlerinden değil, lamekani (mekanı olmayan) bir zeytindir
Eskiden lambalar, zeytinden elde edilen yağla yakılırdı Bir tepenin eteğinde olan zeytin ağacına, eğer sabah guneşi alıyorsa “şarki, akşam guneşi alıyorsa “garbi denilir Sahradaki zeytin ağacı ise gun boyu guneş alacağından, boyleleri ne şarki ne de garbi olup, yağı daha safi, daha kaliteli olacağı acıktır
Bu mesel ile anlatılan ilahi nurun ne olduğu farklı şekillerde yorumlanmıştır Ancak, kanaatimizce yorumlardaki farklılık tezadi bir ihtilaf olmayıp tenevvu’ ihtilafı kabilindendir Ayetin butun bu manalara şumUlu olması Kur’an’ın i’cazının ve icazının bir gereğidir
Bu cumleden olarak, doğrudan “Allah'ın nuru, “Hz Peygamber, “Kur’an, “iman nuru şeklinde yorumlar soz konusudur Ayrıca, “ilim ve marifet nuru şeklinde de yorumlar vardır Cenabı Hak Kur’an’dan Nur olarak bahsetmiş; keza, Hz Peygamberi “siracı munir (nur sacan bir lamba) olarak nitelemiştir İmanın, ilim ve marifetin de birer nur olduğunda şuphe yoktur Cunku, kufur zulmetiyle her şey karanlıklar icinde gorulurken, iman nuruyla kainat nurlanır, munis bir şekil alır Keza, cehalet karanlığıyla bir kitaba bakan kişi hicbir manaya muhatap olamazken, ilim nuruyla bakınca, o kitabı baştan sona engin ve zengin manalarla dopdolu gorur
Nur Ayeti VE Bilgi Meselesi
Huccetu’lİslam Gazali, İlahi nur icin getirilen meselin, Cenabı Hakk’ın insana verdiği beş kuvveye işaret ettiğine dikkat ceker Bu beş kuvve ve fonksiyonları şunlardır:
1 Beş duyu Fiziki alem bu beş duyu ile idrak edilir
2 Hayal Beş duyunun getirdiklerinin suretlerini korur, akla arz eder
3 Akıl Kulli hakikatleri idrak eder
4 Mufekkire Aklen anlaşılan şeyleri (makulatı) telif eder, bunlar uzerinde fikir yurutur Bunun sonucunda, bilinenlerden hareketle bilinmeyenlere ulaşır
5 Kudsi kuvvet Bu, peygamberlere ve evliyaya has bir kuvvet olup, gayb levhaları ve melekut sırları bu kuvveye tecelli eder
