Normal Doğum mu ? Sezaryen mi ?

Sıradan Doğumun Avantajları ve Sorunları neler?
Sezeryan Doğum Nasıl olur?
Adi Doğumun Başladığını Nasıl Anlarız?

Son yıllarda çok sorulan ve çok konuşulan konulardan birisidir
Bundan on beş, yirmi sene önce böyle bir soru pozitif sorulmazdı Doğumun yalnızca alışılagelmiş yapılması doğal kabul edilirdi Birçok ülkenin afiyet politikalarında olağan doğum önerilir ve özendirme edilir Sadece anne ve bebek hayatım korkutma eden durumlarda sezaryen önerilir Sezaryenin ilk tercih yok, zorunlu olduğu durumlarda yapılması nasihat edilir
Neden son zamanlarda sezaryen oranları fazladır?
Teknolojinin ilerlemesi
Yardımla üreme tekniklerinin gelişmesi
Evlilik yaşının daha geç olması dolayısıyla geç yaş gebelikleri
Gıdaya ulaşmanın kolaylığı
Şişman bebek oranlarında artış
İnsanların adi doğumun sürprizlerine, vaktinin tamamen bilinmemesine ayıracak zamanlarının olmaması
Modern yaşamla birlikte durağanlık ve daha sonra değineceğimiz çoğu sebepten nedeniyle sezaryen oranları çabuk artmıştır

ADI DOĞUMUN AVANTAJLARI VE SORUNLARI
Olağan doğum nedir?
İnsanlığın belirmesinden beri insanoğlunun üreme şeklidir Bebeğin anne rahmini vaginal yoldan terk etmesidir Bu süreçte karın kasları, çatı kemikleri, pelvis tabanı kasları ve bebek daima birlikte büyük bir düzen içinde çalışırlar
Olağan doğumda annenin kasları, kemik yapısı, kilosu, gayreti, morali çok önemlidir Bebeğin geliş şekli, kilosu, başının büyüklüğü, omuzlarının genişliği, doğum kanalında yapması gereken hareketleri içten yapması da epeyce önemlidir
Doğum eylemi ne vakit başlar?
Anne rahminde gelişmesini tamamlamış bebeğin dünyaya gelmesi için rahim kasılmalarına ihtiyacı vardır Genel Olarak 3638 gebelik haftasına değin rahim kasları uyaranlara duyarsızdır Rahim ağzı sıkıca kapalıdır
Doğum eyleminin başlaması ani bir durum değildir, bir süreçtir Beyinden salgılanan bir takım hormonlar ve kimyasal maddeler kasılmaları başlatır Gebeliğin son ayında başlayan bu zararsız kasılmalar, bebeğe hasar vermez onu doğum kanalına doğru iter, rahim ağzını yumuşatarak doğuma hazırlar Bu kasılmalar anne göre da ağrı olarak hissedilmez
Doğum gerçekleştikten derhal sonra aylarca büyüyen genişleyen rahim kasları hızla küçülür, damarlar bu küçülen, kısalan kaslar arasında sıkışırlar, ağızları kapanır, dolayısıyla aşırı kanama gövde kadar engellenir Natürel olan bu mekanizmanın uyumunun bozulduğu haller de sonuçları oldukça üzücü olabilir
Doğumdan hemen sonra tekrar hormonlar ve kimyasal maddelerin uyarısı ile bebeği besleyecek olan süt, anne memesinden salgılanmaya başlar
Lohusalık döneminde de rahim küçülerek yeni bir gebeliğe hazır ayla gelir

Doğumun başladığını nasıl anlarız?
Hakiki doğum ağrıları başlamadan birkaç hafta önce gebenin karın şeklinde değişim olur Rahimin en tepe noktası biraz aşağıda iner, bu durumda bebek başı doğum kanalının girişine yerleşmiştir

Nişan:
Kendiliğinden sümüksü kanlı sıvının gelmesidir Bu olay olduktan sonra doğum genelde birincil 48 saatte olur
Suların gelmesi:
Bu durumda amnios kesesi açılmıştır, doğumun başladığını gösterir, ilk 24 saatte doğum beklenir

Ağrıların başlaması:
Reel doğum ağrıları rahimin daha alçak kısmında başlar, aşağıya içten yayılır, daha çok belin daha alçak kısmında hissedilir Doğumu başlatan rahim kasılmaları ağrılıdır Doğum ağrıları istem dışı olur Doğum eyleminin birincil aşamalarında takriben 10 dakikada bir olur Doğum ilerledikçe ağrılarda sıklaşır Doğum yaklaştığında 1 dakikadan daha sık olabilir Takriben 35 dakikada bir gelen ağrılar etkin ağrılardır

Tüm gebeler, doğum başladığında hastaneye yatırılmalıdır
Sıradan doğumun avantajları nelerdir?
Doğal bir süreçtir, fazla artı müdahaleye gerek yoktur
İyileşme süreci daha süratli olur
Normal hayata dönüş daha hızlıdır
Anne ile bebek arasındaki bono çok daha tez kurulur
Süt salgılanması daha erken olur
Böyle manâlı bir hadiseyi başarmış elde etmek, annenin psikolojisini olumlu etkiler
Bebek sürece aktif olarak katılır, doğum kanalından geçerken dışarıda adaptasyonunu hızlandıran maddeler salgılanır
Komplikasyon olmamışsa doğumdan daha sonra tıbbi takviye alması gerekmez
Kuluçka Makinesi, oksijen desteği ihtiyacı sezaryen ile doğan bebeklere kadar daha azdır
Bayağı doğumun idareli maliyeti daha azdır Hastanede kalma süresi daha kısadır
Çok korkulan doğum ağrıları bundan böyle epidural duyumsuzlaşma gibi yöntemlerle ya hiç hissedilmez ya da çok eksik hissedilir ülkü gelebilir

Olağan doğumun dezavantajları nelerdir?
Ağrılı bir olaydır, böylece korku uyandırır
Bebeğin pozisyonu, başının pozisyonu çok önemlidir, bunlardaki aksamalar bebek ve anne için hasarlara niçin olabilir
Her şey fazla normal bu arada bebeğin oksijensiz kalması gibi etkileri çok önemli komplikasyonlar gelişebilir
Anne ile doğuma yardım eden kişinin uyumu, güveni fazla önemlidir, psikolojik faktörler çok önemlidir, bazen bu ilişki kopabilir bu da doğumu negatif etkileyebilir
4000 gr ve daha şişman doğumlarda bebek ve annenin doğum kanalı zarar görebilir
Doğum anında ara sıra evvelden varsayım edilemeyecek şekilde bebeğin omuzu doğmayabilir veya şiddet doğabilir, buna tabi olarak kol siniri zedelenebilir, felçler olabilir
Bebeğin doğum kanalında oksijensiz kalmasına yan olarak beyin hasarı oluşabilir, ilerde öğrenme bozuklukları gelişebilir
Annede plasentanın erken ayrılmasına yan olarak hayati kanamalar olabilir, doğum ilerlemiş olsa bile acele sezaryene gidilebilir
Doğum kanalında ciddi yırtıklar oluşabilir, atoni olabilir, saatler süren müdahaleler, kan nakli ihtiyacı doğurabilir
Vakum, forseps gibi bebeğin başından çekilerek yapılan müdahaleler gerekebilir
Doğum sonrası dikişlerin iyileşmesinde sorunlar olabilir
Makatın kapanmasını sağlayan sfinkter kasları yırtılabilir, işlem gerekebilir
İlerleyen yaşlarda idrar kaçırma gibi sorunlar daha sık görülebilir
Bütün bu dezavantajların lüzum hekim, gerekse hasta ve yakınları arasında oluşturduğu endişe ve korku sezaryen ile doğum oranını artırmaktadır

SEZARYENSECTİO ÜSTÜNLÜK VE SORUNLARI
Sezaryen nedir?
Sezaryen (ameliyatla doğum) annenin batın katlarının ve rahminin kesilerek bebeğin doğurtulmasıdır
Vaginal doğum anne ve bebeği riske sokuyorsa sezaryen uygulanır

Sezaryen uygulama nedenleri nelerdir?
Plasentanın bebeğin önünde olması, yani bebeğin önünü tıkaması Bebeğin büyüklüğü ile annenin çatısının uyumsuzluğu Rahim kaslarının yorgunluğu, doğumun ilerlememesi
Plasentanın erken ayrılması
Bebeğin doğum kanalına oksiput posterior denilen olağan şekilde değilde olağandışı şekillerde girmesi
Preeklampsi, eklampsi
Fetal distres (doğum eylemi öncesi ya da eylem esnasında bebeğin kötülük halinin tespit edilmesi)
Kordon sarkması
Bir Takım çoğul gebelikler
Hamilelik diyabeti
Rh uyuşmazlığı ve öteki tehlikeli durumlar Rahim ağzı kanseri Evvelden rahimde kesi varlığı Doğum kanalını kapatan tümörler Faal Herpes ve kondilom olması Annenin ağır kalp hastası olması Annenin HIV enfeksiyonun olması
Sezaryen sebeplerinin bazıları kesindir Bazıları da kişilerin değerlendirmesine bağlıdır
Tüp bebek yöntemi ile oluşan gebeliklerin çoğu sezaryenle gerçekleşir ama tüp bebek yaptırmış edinmek sezaryen nedeni değildir, bu daha fazla değerli gebelik olarak değerlendirilir

Sezaryen yapılmaması gereken durumlar nelerdir?
En kayda değer kontrendikasyon uygun sezaryen sebebinin olmamasıdır Karın duvarında iltihap varlığında, ölü bebek, olağandışı bebek varlığında sezaryen önerilmez

Sezaryen ile doğumun avantajları nelerdir?
Daha önce bahsettiğimiz normal doğumun tehlikeli olduğu durumlarda hayat kurtarıcıdır
Zamanlaması yapılabilir
Bebekte doğum travması görülme ihtimali yok denecek değin azdır Annenin daha sonraki yaşamında idrar kaçırma gibi sorunları alışılagelmiş doğum yapanlara oranla daha azdır

Sezaryen ile doğumun dezavantajları nelerdir?
Sezaryen doğumlarında anne vefat oranı bayağı doğumun iki katıdır, İsteğe tabi sezaryenlerde erken doğum manâlı bir sorundur, Sezaryen bebeklerinde daha çok solunum sıkıntısı görülür, Ameliyat bölgesinin iltihaplanması,
Annede barsak, mesane gibi iç organ yaralanmalarının riskinin artması,
Bir sonraki doğumun genel olarak sezaryen gerektirebilmesi,
Duyu Yitimi riskleri,
Sorunsuz normal doğuma göre iyileşme süresinin daha uzun olması,
Hastanede kalma süresinin daha uzun olması,
Süt salgılanmasının daha geç olması,
Sıradan doğuma göre daha maliyetli olması,
Çoğunlukla; vaginal yol, doğum için daha uygundur ve birincil seçim olmalıdır

SEZARYEN SONRASI NORMAL DOĞUM
Son yıllarda bazı Avrupa ülkeleri ve ABD'de sezaryen sonrası alışılagelmiş doğum oranları artmıştır Sezaryenlerin %30'u önceki doğumun sezaryen olması nedeni ile yapılır
böylece bir komplikasyon öngörülmüyorsa vaginal doğum oranları artırılmaya çalışılır
ilk sezaryen nedeni daimi bir neden değilse bayağı doğum düşünülebilir
Ilk Olarak hasta sıradan doğumu tercih etmelidir
ilk sezaryende kesi enine yapılmış olmalıdır
Bu gebeliğinde çoğul hamilelik, pozisyon bozuklukları olmamalıdır
En korkulan sonucu rahmin yırtılmasıdır, böylece yırtılmayı maskeleyebileceği için epidural anestezi sezaryen sonrası sıradan doğumda seçim edilmemelidir
Uygun şartlarda rahmin yırtılma oranı %0,2l,5 civarındadır


(Dr Yavuz Furuncuoğlu)


*