Merkez Bankası'nın (MB) son faiz indirimiyle birlikte Türkiye yüzde 11.8 oranında cari enflasyona nazaran hesaplanan gerçek faizde yüzde 0.59 ile negatif faiz veren ülkeler kervanına katıldı. Böylelikle tasarruflarını vadeli TL hesaplarda pahalandıran vatandaşlar eksi faizle tanışmış oldu.
Paranın mevduat hesaplarında tutulması yatırımcının gerçek olarak ziyan etmesi manasına geliyor. TL tasarruflara uygulanan ortalama mevduat faizi yüzde 15'lik stopaj düşüldükten sonra yüzde 7.8'e kadar geriledi. Pekala bu durumda vatandaş tasarruflarını nasıl kıymetlendirecek, birikimler hangi adrese yönelecek?
Düşük faiz ortamında risklere karşı TL'nin daha korunaksız kaldığını belirten ekonomist ve Bilgi Üniversitesi Öğretim Üyesi Murat Sağman, negatif faiz oranı ile döviz, borsa ve altına girişlerin artabileceğini söyledi. Gerçekten, döviz tevdiat hesapları her hafta yeni bir rekor kırıyor.
MB datalarına nazaran, 17 Ocak haftasında yurtiçi yerleşiklerin döviz tevdiat hesabı (DTH) parite tesirinden arındırılmış olarak 1 milyar dolar arttı. Böylelikle son 3 haftada DTH artışı 3.6 milyar dolar artışla 197.1 milyar dolar oldu.
ASIL RİSK AMACIN TUTMAMASI
Bilhassa son periyotta pay senedine endeksli yatırım fonlarına ilginin arttığını söyleyen Sağman, “Düşük faiz ortamında konutta da hareketlenme kesinlikle görülür. Kısa vadede tasarrufların gerçek getirileri azalsa da, uzun vadede yatırım ile enflasyon düşüşü de gerçekleşirse reel getiri olumluya de dönebilir” dedi. Yeni İktisat Programı'nda enflasyon maksadının yüzde 8.5 olduğunu hatırlatan Sağman, asıl riskin enflasyonun bu düzeye düşmemesi olduğunu söyledi. TL tasarruf sahiplerinin TL mevduatta kalmak yerine farklı arayışlara girebileceğini kaydeden Erten&Erten Danışmanlık sahibi Mehmet Erten ise “Artan ölçüde döviz mevduatına yönelmenin devam edeceğini varsayım ediyorum. Meğer iktisadın daha da dengelenmesi için döviz mevduatlarından TL'ye geçişi görmememiz gerekiyor” diye konuştu.
TL TASARRUF KORUNMALI
Türkiye'nin son 2 yıldır global likiditeden hisse alamadığını söyleyen eski bankacı Kerim Rota ise “TL tercihinin iç tasarruflarda korunması gereken bir periyotta negatif faizin derinleşmesi dolarizasyonun kırılmasını engeller” dedi.
Finansal yapı sağlam olmalı
Negatif gerçek faiz siyaseti her ülke için tıpkı sonucu yaratmıyor. Negatif faiz, sağlam finansal yapıya ve büyük sermaye girişlerine sahip ülkelerde paranın yatırıma dönmesini sağlayabiliyor. Bugün İngiltere, Kanada, Japonya, Hong Kong, Yeni Zelanda, Polonya, Avustralya üzere ülkeler tasarrufların yatırıma ve tüketime kayması için negatif gerçek faiz veriyor. Fakat Türkiye üzere sermaye girişine bağımlı ülkeler daha fazla portföy yatırımı çekebilmek için rekabetçi gerçek faiz siyaseti uygulamak zorunda. Türkiye'nin rakipleri Hindistan hariç Brezilya, G.Afrika, G.Kore, Rusya üzere gelişmekte olan ülkeler olumlu gerçek faiz uyguluyor. Negatif gerçek faiz TL'yi öteki piyasalara nazaran daha az cazip yapıyor.
Endüstricinin yatırım yapması için itimat kaide
ÖTE yandan, son yıllarda yalnızca borca ve faiz ödemelerine çalışan endüstricinin yatırım yapması için düşük faiz ortamı tek başına kâfi değil. Türkiye iktisadı şartlarında endüstrici için negatif faiz ortamının avantajlı bir imkan sunduğunu lakin tek başına kâfi olmadığını belirten ekonomist Murat Sağman, “Sanayici daha düşük maliyetle borçlanabilir ve yatırım yapabilir. Ayrıyeten geleceğe yönelik beklentilerin olumlu olması, belirsizliklerin azalması ve inanç ortamı gerekiyor” dedi.
Mehtap Özcan Ertürk/Sözcü
Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.