Namazda secde nasıl yapılır? Yanlış namaz için sehiv secdesi nasıl kılınır? Secde çeşitleri ve yapılışı

Kuran-ı Kerimde yekunda 14 vadede geçen secde ayetleri, Mümin kimse tarafından okunduğunda ya da işitildiğinde secde (tilavet secdesi) yapılması gerekir. Kuran-ı Kerim'de secde ayetlerinin geçtiği cüz ve müddetlerle bir arada nasıl secde yapılması gerektiğini sizler için araştırdık. Secde ayeti duyunca ne yapmalı? Secde nasıl yapılır? Tilavet secdesi nasıl yapılır? Namazı yanlış kılınca ne yapmalıyız? Sehiv secdesi nasıl yapılır? Secde çeşitlerine nazaran kılınış biçimleri...

Dinimizde ibadetler arasında uyguladığımız 'Secde' ibadeti, sözlüğe baktığımızda tevazu ve teslimiyet halinde mekana kapanarak yüzün konuma değmesi mealine gelmektedir. Allah (c.c) bizleri en sonda kuru bir çamurdan yaratır iken birinci olarak melekleri nurdan, sonra da cinleri de ateşten yaratmıştır. İnsanoğlunda birinci yaratılan ve birinci peygamber olan Hz. Adem (a.s) için Allah (c.c), meleklerin ona secde etmesini istemiştir. Tüm melekler Hz. Adem (a.s)'a secdeye kapanır iken iblis bunu kendisine yediremeyip kibirle secdeden geri durdu ve yapmadı. Allah (c.c)'un buyruğuna uymayan şeytan kıyamete dek kişileri yolundan saptırmak için Allah (c.c)'dan müsaade istedi. İsteği kabul edilince şeytan da günümüzde canla başları kişileri hak yoldan döndürmeye, ahirette cehennemliklerden olabilmeleri için elinden geleni yapmaktadır. Birinci secde hikayesinin bu biçimde gerçekleşmesinin yanına bizler de günümüzde Allah (c.c)'a karşı sorumluluklarımız vardır. Bunlardan bir tanesi de kimi durumlarda gerçekleştirmemiz gereken secdelerdir. Şükür secdesi, Tilavet secdesi ve Sehiv (yanılma) secdesi olmak üzere 3 farklı formda yapılır. Pekala hangi secde nasıl yapılır? Namaz yanlış kılınca sehiv secdesi nasıl yapılır? Sehiv secdesi gerektiren durumlar neler? Tilavet secdesi namazı nasıl kılınır? Secde ayetlerinin geçtiği müddetler neler? Namazda secdenin ehemmiyeti...

TİLAVET SECDESİ NEDİR?


Hanefi mezhebine nazaran vacip olup öteki mezheplere nazaran yapılması sünnet ibadetlerden biri olan Tilavet secdesi, Kuran-ı Kerim'in tamamını okuyan ya da secde ayetlerinin geçtiği mahalleri dinleyen kimselerin kılması gereken namazdır. Kuran-ı Kerim içerisinde yekunda 14 mekanda geçen secde ayetleri okunduğu ya da dinlendiği esnada secde edilmesi gerektinin değerini şöyle vurguluyor: "Âdemoğlu secde âyetini okuyup secde edince, şeytan ağlar ve 'Vay benim halime! Âdemoğlu secde etmekle emrolundu ve çabucak secde etti; cennet onundur. Ben ise secde etmekle emrolundum, lakin secde etmekten kaçındım, bundan ötürü cehennem benimdir' diyerek oradan kaçar." (Müslim, "Îmân", 35). Kuran-ı Kerim okunduğu devir secde ayetlerinin geçtiği yanları duyan ya da okuyan kimsenin acilen secde yapması makul görülmektedir. Sonunda hem Allah (c.c)'un buyruğuna itaat edilmiş olunacak hem de secde etmenin sevabı alınacaktır. Tıpkı ortamda birebir secde ayetinin birden ziyade okunması ile bir kere secde etmek kafidir.



TİLAVET SECDESİ NEDEN YAPILIR? TİLAVET SECDESİNİN DEĞERI...

Kuran-ı Kerim'de secde ayetlerinin geçtiği alanlarda Allah (c.c)'a değer duymak hedefiyle okuyanın ve işitenin yaptığı secde Tilavet secdesidir. Farz ya da nafile namazlardan çok daha kısa süren secde ayetinde esas olan konum; yüzün noktaya konulması yani secde edilmesidir. Yolda giderken Kuran-ı Kerim dinleme ya da radyoda dinlenilen Kuran-ı Kerim ayetlerinde secde ayetlerine değiniliyorsa fakat bunu kişi bilmiyorsa secde etmekle yükümlü değildir. Gelgelelim yeniden de her ihtimale karşılık 14 sefer secde edilebilir. Çok vakit almadığından ötürü kişi çok kolay bir halde secde namazını kılabilir.

TİLAVET SECDESİ YAPILMAZSA NE OLUR? TİLAVET SECDESİ FARZ MI?

Secde ayetinin geçtiği noktaları okuyan ya da duyan herkesin yapması gereken tilavet secdesi, Hanefi Mezhebindeki Müslümanlar için vacip (kılınması ile mükellef olan), sair üç mezhep için de sünnet (yapılması tavsiye edilen)'dir. 




SECDE AYETLERİNİN GEÇTİĞİ VADELER:

Kur'an-ı Kerîm'de yekunda 14 secde ayeti bulunmaktadır. Secde âyetlerinin geçtiği vadeler ise şunlardır:

1. el-A'raf, 7/206
2. er-Ra'd, 13/15
3. en-Nahl, 16/49;
4. el-İsrâ, 17/107;
5. Meryem,19/58;
6. el-Hac, 22/18;
7. el-Furkân, 25/60;
8. en-Neml, 27/25;
9. es-Secde, 32/15;
10. Sâd, 38/24;
11. Fussilet, 41/37;
12. en-Necm, 53/62;
13. el-İnşikâk, 84/21;
14. Alak, 96/19.

SECDE NASIL YAPILIR? TİLAVET SECDESİNİN YAPILIŞI:

Kuran-ı Kerimde geçen secde ayetini işiten ya da okuyan kimsenin secde yapması için şu adımları izlemesi gerekir: Tilavet secdesini yapmak için kişi birinci evvel kalpten ve lisanıyla ''Allah'ım niyet ettim senin rızan için Tilavet secdesini yapmaya'' diyerek şıkça niyet etmelidir. Yüzü ve vücudu kıbleye dönük formda ellerini kulaklarına ya da göğüs hizasına bağlamadan direkt olarak ''Allah-u Ekber'' diyerek secdeye gitmelidir. Secdede 3 kere "Sübhâne rabbiye'l-a'lâ" dedikten sonra tekbir alarak secdeden kalkar ve ayaktayken "semi'nâ ve ata'nâ gufrâneke rabbenâ ve ileyke'l-masîr" denir.



NAMAZDA FARKINDA OLMADAN YAPILAN YANLIŞLAR



NAMAZDAYKEN TİLAVET SECDESİ NASIL YAPILIR? KIRAATTE SECDE AYETİ OKUNDUĞUNDA...

Namaz sırasında geçen secde ayetini namaz kılmayan bir kimse duyarsa yeniden tilavet secdesini yapmalıdır. Namaz kılan kişi, namazın haricinde secde okuduğu birini duyarsa namazını bitirdikten sonra secde yapmalıdır.

Namaz kılan kimse okuyunca, çabucak başkaca rüku ya da secde yapıp ayağa kalkar. Okumasına devam edip secde ayetini okuduktan iki üç ayet sonra namazın rükuna eğilirse ve tilavet secdesine niyet ederse, namazın rüku ya da secdeleri, tilavet secdesi bölgesine makbul.

SEHİV SECDESİ NEDİR? SEHİV SECDESİ NEDEN YAPILIR?

Hanefi Mezhebi kararlarında namazın yanlış kılınması halinde bu yanlışı düzeltmek için sehiv secdesi yapılır. Namazın ahir (Tahıyyat müddetini okuduktan sonra) secde yapılır. Namazı yanlış kılmaktan maksat vaciplerden rastgele birinin unutularak yapılması ya da sonraya ertelenmesi yahut da vaktinden erken yapılmasıdır. Namaz esnasında burada yanlış yaptım diye düşünerek o cürüm hatırlanırsa namaz ahir sehiv secdesi yapmak vacip olur.



 SEHİV (YANILMA) SECDESİ NASIL YAPILIR?

Sehiv secdesini yapacak kimse şayet namazı tek başına kılıyorsa son oturuşta Tahıyyatı okuduktan sonra iki tarafına selam verip çabucak "Allahü Ekber" getirerek 2 kere secdeye sarfiyat. 2. secdeden doğrulunca tekrardan Tahıyyat, salâvat ve duaları okuyarak selâm verir. Böylelikle sehiv secdesi yapılmış olur. Şayet sehiv secdesi yapacak kişi imam ise her iki tarafına değil yalnızca sağ tarafına selam vererek geri kalanı tıpkı biçimde tatbike devam eder.

Şayet namazın yanlışlı kılındığı selam verdikten sonra hatırlanmış ise kişi kıbleden dönmediyse ve konuşmadıysa sehiv secdesi yapabilir. Namazı kabul olmuş olunabilir gelgelelim sehiv secdesi sevabı eksik kalır.

PEYGAMBER EFENDİMİZ (SAV)'DEN SEHİV SECDESİ HADİS-İ ŞERİFİ:

-- ''BİRİNİZ NAMAZINDA KUŞKUYA DÜŞERSE AKILLICASINI ARAŞTIRSIN VE NAMAZINI KANAATİNE NAZARAN TAMAMLASIN, SONRA SELAM VERSİN VE SEHİV SECDESİ YAPSIN.'' (Buhari, Salat, 31) --

NAMAZDA UNUTARAK ZIYADE YA DA EKSİK REKAT KILININCA NE YAPILMALI?

-- ''BİRİNİN NAMAZI 4 REKAT MI YOKSA 3 REKAT MI KILDIĞINDA KUŞKUYA DÜŞERSE, KUŞKUYU ATSIN VE YAKİNEN BİLDİĞİNE NAZARAN DAVRANIP NAMAZINI TAMAMLASIN.SELAM VERMEDEN EVVEL 2 SECDE YAPSIN. ŞAYET 5 KILMIŞ İSE BU SECDELER NAMAZINA ŞEFAATÇİ OLUR, ŞAYET NAMAZINI TAM KILMIŞ İSE BU SECDELER ŞEYTANIN UZAKLAŞTIRILMASINA VESİLE OLUR.''' --



ŞÜKÜR SECDESİ NEDİR, NASIL YAPILIR?

Allah (c.c)'un verdiği nimetler önünde şükretme hissini noktasına getirmek ve Allah'a teşekkür etmek için yapılan bir secdedir. Rastgele bir musibet ya da sorunda kurtulunduğunda kıbleye dönük şekilde tekbir alınarak tilâvet secdesi üzere yapılan secdedir. Secdede Allah'a hamd ve şükür edilieek tesbih edilir; akabinde tekrar tekbir alarak ayağa kalkılır.

Ebu Bekre (ra)'den rivayete nazaran, "Hz Peygamber (sas) sevindirici bir haber aldığı devir yahut kendisine bir müjde verildiği vakit secdeye kapanırdı.