elektronikci
FD Üye
İnsanlık olarak ele geçirilmedik bir kesim toprak bırakmamak için inatla çaba ediyor olsak da hala Amerika Birleşik Devletleri üzere medeniyetin geliştiği bir ülkede bile hala yabanî topraklar var. Bu yırtıcı topraklarda yaşayan sayısız hayvandan bir tanesi de binlerce yıl evvel evcilleştirdiğimiz atlardır. Amerika bozkırlarında özgürce gezen atlar Mustang çeşidi olarak isimlendirilir ve aslında evcil bir çeşitten türeyerek bugüne gelmişlerdir.
Mustang atlar hepimizin bildiği üzere efsane araba Ford Mustang’e de ilham olmuştur. Olağan atlardan daha küçük lakin daha güçlü olan ve sürüler halinde hala binlercesi özgürce dolaşan bu atlar kimi kanunlara korunmaktadırlar. Evcilleştirilen birtakım Mustang atları binicilik için ya da yarışlarda kullanılmaktadır. Gelin Amerika yırtıcı tabiatının vazgeçilmez bir kesimi olan Mustang atlar hakkındaki değişik bilgilere biraz daha yakından bakalım.
Mustang atlar hakkında enteresan bilgiler:
Vahşi Mustang atları aslında yabanî bir soydan gelmez
ABD hükümeti Mustang atları yırtıcı kategorisinde değerlendiriyor
Mustang atların renkleri, uzunlukları ve tartıları epey değişkendir
Evcil atlara nazaran çok daha güçlü toynakları vardır
Erkek Mustang atları ortasında kıyasıya bir rekabet vardır
Mustang atlar olağandan çok daha uzun yaşayabilirler
Herkes bir Mustang cet sahip olamaz
Mustang atlar olağandan çok daha az yiyecekle hayatta kalabilirler
Mustang atlar her vakit koşmaz
Mustang atların soyunun tükenebileceği düşünülüyor

Vahşi Mustang atları aslında yabanî bir soydan gelmez:
Bugün Amerika Birleşik Devletleri yabanî tabiatının ayrılmaz bir kesimi olan Mustang atları aslında kıtanın yerlisi değildir. Kıtanın keşfedilmesinden sonra getirilen İspanyol ve Arap atlarının soyundan türemişlerdir. Yani bugün kıtanın en büyük yırtıcı popülasyonunu oluşturan Mustang atları, aslında Avrupa’dan getirilen evcil atların torunlarıdır. Hatta bu nedenle bir periyot istilacı muamelesi bile görmüşlerdir.
ABD hükümeti Mustang atları yabanî kategorisinde kıymetlendiriyor:
1971 yılında Yabanî Özgür Dolaşan ve Burro Yasası ismi altında çıkarılan bir kanun, Mustang atları yabanî olarak kabul etmiş ve onları çiftlik sahiplerinden korumuştur. Mustang atları yakalamak ya da öldürmek ABD maddelerine nazaran hatadır. Bu durum elbette at nüfusunun giderek artmasına ve tarım yerlerinin ziyan görmesine neden olmuştur. Bu nedenle Arazi İdaresi Ofisi, tertipli olarak Mustang atları toplar ve evcilleştirerek çiftçilere verir.

Mustang atların renkleri, uzunlukları ve tartıları epey değişkendir:
Mustang atlar, dünyada en çeşitli varyasyonların bulunduğu at çeşididir. Bir Mustang at 132 ile 162 cm ortasında değişen bir boda ve 317 ile 680 kilogram ortasında bir yüke sahip olabilir. Aklınıza gelen her renkte ve desende Mustang atı ile karşılaşabilirsiniz lakin çoğunlukla boz, benekli, deri renginde ve grulla ismi verilen bir renk tonunda olurlar. Sistemsiz çiftleştikleri için tüm bu renkler vakit içinde eşsiz varyasyonlar ortaya çıkarır.
Evcil atlara nazaran çok daha güçlü toynakları vardır:
Vahşi Mustang atları, her türlü arazi kuralına ahenk sağlamak üzere vakit içinde kendilerini geliştirmişler ve rahat topraklarda yaşayan evcil atlara nazaran çok daha güçlü toynaklar edinmişlerdir. Bu toynaklar sayesinde en engebeli toprakta bile günde 32 kilometre aralık kat edebilirler. Maddelerle korunmamış olsalar bu özellikleri yüzünden süratle tamamı yakalanır ve evcilleştirilerek kullanılmaya başlardı.

Erkek Mustang atları ortasında kıyasıya bir rekabet vardır:
Mustang atlar da pek çok otçul canlı üzere sürüler halinde yaşar. Mustang atlar ortasında iki çeşit sürü vardır; birincisi bir aygırın, birkaç kısrağın ve tayların olduğu sürüdür. İkincisi ise önder aygıra baş tutamayan genç erkek atların olduğu sürüdür. Elbette genç erkekler çiftleşme periyodunda başkan aygıra baş kaldırır ve onunla çaba eder. Fakat vefatına savaşmazlar. Uğraş, bir taraf kaybettiğini kabul edip uzaklaşana kadar sürer. Kazanan, kısrakları kapar.
Mustang atlar olağandan çok daha uzun yaşayabilirler:
Evcil bir atın ortalama ömrü en uygun kaidelerde bile 25 - 30 yıl ortasındadır. Yırtıcı Mustang atlarda bazen bu mühlet 40 yıla kadar varabilir. Bunun en büyük nedeni, atların tabiatı gereği doya doya koşmaları gerekmesidir. Gereğince idman yapamayan evcil atın ömrü kısalırken Mustang atlar sağlıklıdırlar. Lakin doğal otlar ve çalılarla beslenen Mustang atlar, gerçek ömür şartlarını bulamadıkları vakit 15 - 20 yılda ölebilirler. Bu nedenle kendileri üzere ömür alanları da korunmalıdır.

Herkes bir Mustang cet sahip olamaz:
Amerika Birleşik Devletleri kanunları bu bahiste sıkı kurallara sahiptir. Herkes gidip başına nazaran bir Mustang at yakalayamaz. Nüfus denetimi nedeniyle toplanan atlar sahiplendirileceği vakit da oldukça sıkı kurallar vardır. Evvelce 125 dolar veren herkes bir Mustang at sahiplenebiliyordu. 2015 yılından sonra ise bu durum değişti. Mustang at sahiplenecek kişinin 18 yaşından büyük olması, geniş bir otlağa ve ahıra sahip olması, atın taşınması için kurallara uygun bir nakliye aracına sahip olması gerekiyor. Mustang atı sahiplendikten sonra da devlet peşinizi bırakmıyor ve bir yıl sonra gelerek durumu denetim ediyor. Atın sıhhati konusunda tasa edilirse sahiplenen kişinin elinden alınıyor.
Mustang atlar olağandan çok daha az yiyecekle hayatta kalabilirler:
Bir Mustang atı sahiplenseniz ve önüne sınırsız yem ile su verseniz bile onun en yorucu günde yiyeceği azamî ölçü 6 kilo olacaktır. Yabanî tabiatta yaşayan Mustang atlar ise günde sadece 1 - 2 kilogram yiyecek ile hayatta kalabilirler. Üstelik bu kadar az yiyecekle bile sıhhatleri bozulmaz. Bunun en büyük nedeni elbette Mustang at boyutlarının küçük olması lakin hayatta kalma güdüsünün de bu duruma direkt bir tesiri olduğu aşikar.

Mustang atlar her vakit koşmaz:
Mustang atlar son derece karışık bir tiptir. Tıbbın birtakım üyeleri tırıs masraf, kimileri koşar, kimileri ise dörtnala koşar. Her birinin koşu yeteneği benzersizdir lakin koşabiliyor olması, kesinlikle koşacağı manasına gelmiyor. Gariptir, dörtnala değil de sırf kendi temposunda koşan bir Mustang at bazen çok daha süratli olabilir. Bu da büsbütün yırtıcı tabiatta hayatta kalma gayreti sonucu kazanılmış bir hünerdir.
Mustang atların soyunun tükenebileceği düşünülüyor:
Kıtanın batısında yaşayan Mustang atların tehlike altında bir tıp olarak sınıflandırılmasını isteyenler var. Son bilgilere nazaran şu an için Amerika Birleşik Devletleri’nde 50 bin yırtıcı Mustang atı yaşıyor. Yeterli bir sayı üzere görünebilir lakin popülasyonunun giderek düştüğü de gözlemleniyor. Şimdilik Mustang at popülasyonu takip ediliyor ve daha yüksek bir düşüş olursa diye müdahale hazırlıkları yapılıyor.
Amerika bozkırlarında özgürce gezen bir vahşi at çeşidi olan Mustang atlar hakkındaki enteresan bilgilerden bazılarını paylaşarak bu güzelim canlılar hakkında bilmeniz gereken ayrıntılardan bahsettik. Dileriz Amerikan yerlilerinin yaşadığı mukadderatı Mustang atlar da yaşamazlar. Fikirlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.