Mustafa Kemal Atatürk ’ün Çanakkale Savaşları ’ndaki Rolü

Mustafa Kemal Atatürk ’ün Çanakkale Savaşları ’ndaki Rolü nedir?


Yarbay (Sonra Albay) Mustafa Kemal ’in, bir ulusun geleceğine ve bir büyük savaşın süresine etki edecek derecede kayda değer bir olay olan Çanakkale Muharebeleri ’ndeki rolü, hiç şüphesiz tartışılmayacak değin büyük ve önemlidir

Mesela, düşmanın olanak ve yeteneğini içten olarak saptamak başarının ilk şartıdır Düşmanın yaptığı ya da oluşturacağı harekâtın amacını anlayabilmek ise bir komutanlık sanatıdır



Mustafa Kemal ’in, Çanakkale ’de büyük bir ileri görüşlülükle, düşmanın çıkarma harekâtından amacının ne olduğunu, hedefinin neresi olabileceğini, aslî kuvvetlerle nerelerden çıkabileceğini çok iyi değerlendirdiğini tarih belgelerle kanıtlamıştır

Arazi, bir askeri harekâtı etkileyen önemli bir faktör ve stratejinin önemli bir unsurudur Düşman ihtimal ve yetenekleri ile kendi hareket tarzlarımızın isabetli bir şekilde tespiti araziyi iyi tanımakla, harekâtın başarısı ise araziyi iyi kullanmakla mümkündür

Jeostratejik değeri olan Çanakkale Boğazı ’na etken Gelibolu Yarımadası ’nı mükemmel tanıyan Mustafa Kemal, fazla olumlu taktik ve stratejik değerlendirmeler yapmıştır

Mustafa Kemal, yarımadanın ortasından geçen omurga araziyi defalarca elinde tutmayı almış ve muharebelerin burası ile kıyının birincil sırtları arasında ve olası olduğu kadar omurga arazisinin ilerisinde yapılmasını amaçlamış ve galibiyet ile uygulamıştır

Bu yöntem, stratejik sonuçlar doğuran, şartlara en yerinde ve başarılı bir özel strateji uygulamadır Bir askerî harekâtın başarısı düşmanın amacına ulaşmasını önleyecek tedbirlerin alınabilmesine bağlıdır

Mustafa Kemal ’in sonuç öncesinde, önerdiği kuvvet dağılımı ve savunma tertibinin ne derecede dürüst ve uygun olduğunu akıntı eden harekât göstermiştir

M Kemal, Çanakkale ’de asıl muharebe hattının kıyıdan geçmesi gerektiğini ve kıyının kuvvetli tutulması tezini savunmuştur Bu görüşün içten olduğu, ama acı gerçeklerle karşılaşınca anlaşılmıştır

Her fırsatta taarruz, baskı dengesine bakılmaksızın toparlanabilen her birlikle taarruz, düşmana fırsat tanımamak için gerektiğinde savunma mevzilerindeki birlikleri de taarruz ettirmek suretiyle kıyı savunması ve mevzi savunmasına yeni bir kavrama getirmiş ve TAARRUZî SAVUNMA ’nın en güzel örneğini vermiştir

M Kemal, Çanakkale ’de, en kritik durumlarda inisiyatifini kullanarak, bu durumlara en uygun kararları hızla vererek, ileri görüşlülüğünü ispatlayarak, kusur ve yanlışları yiğitçe üstteki makamlara önererek, yüksek azim ve irade gücü göstererek büyük bir askerî zeka ve idareci olduğunu ulusuna ve dünyaya kabul ettirmiş ve büyük bir savaşı başarı ile yönetebilecek stratejik yeteneğe sahip olduğunu kanıtlamıştır

Çanakkale Muharebeleri ’nin en manâlı sonucu, Mustafa Kemal ’in askerî dehasını gözler önüne sermesidir

Mustafa Kemal, durumu tez kavramak, süratle ve soğukkanlılıkla içten karar devretmek, verdiği kararları büyük bir enerji ve yiğitçe bizzat dilekçe etmek, inisiyatifi cüretle ama isabetli kullanmak, sorumluluğu çekinmeden açık açık üstüne edinmek gibi üstün komutanlık vasıfları göstermiş ve muharebelerin gidişi üstünde birinci derecede etkin olmuştur

Burada kendini gösteren Mustafa Kemal, isim yapmış; ulusça, hilâfet ve saltanat makamı olan İstanbul ’u kurtaran kahraman olarak meşhur ve bu durum, Türk Kurtuluş Savaşı ’nın özellikle başlangıcında, ona büyük yarar sağlamıştırAnafartalar ve Conkbayırı zaferleri olmasa, olur ya de Mustafa Kemal Kurtuluş Savaşı ’na, Cumhuriyet ’e ve devrimlere dışarı giden yolda büyük Türk Milleti ’ni birleştirme olanağı bulamayacaktı *