Misk Kokusu Nedir, Nasıl Elde Edilir?

Güzel bir gece geçirmek için dışarı çıkacaksınız. Giyindiniz, süslendiniz, saçlar yapıldı; sıra parfümde. Elbette yüzlerce yıldır olduğu üzere içinde kesinlikle misk bulunan bir parfüm kullanacaksınız. Misk, genel olarak topraksı ve odunsu olarak tanım edilen ağır, kalıcı bir kokuya sahip temel parfüm notalarından biridir. Pek çok insan bu kokunun bir ağaçtan alındığını düşünse de gerçekler biraz farklı.

Parfümlerde kullanılan kokuların tamamı ya direkt olarak tabiattan alınır ya da tabiattan ilham alınarak hazırlanır. Günümüzde kimyasallar kullanılarak her türlü koku elde edilebiliyor lakin misk üzere kokuların bazen kaynağından alınması gerekiyordu. Bu kaynak ise birçok vakit duyduğumuzda pek de güzelimize gidecek yerler olmuyordu. Gelin misk kokusu nedir, nasıl elde edilir biraz daha yakından bakalım.

Erkek misk geyiğinin çiftleşme kokusu:


Kuzey Asya ve Avrupa’da, sıklıkla Rusya ve Moğolistan’da yaşayan misk geyiklerini kesinlikle görmüşsünüzdür. Erkek misk geyikleri, öteki geyik cinslerinden farklı olarak güçlerini sembolize eden heybetli boynuzlar taşımazlar. Bunun yerine çenelerinin iki yanından sarkan vampir gibisi dişlere sahiptirler. Epeyce sempatik göründüklerini kabul etmek gerekiyor.

Her hayvan üzere misk geyiklerinin de çiftleşme ritüeli biraz farklı. Çiftleşmek isteyen erkek misk geyiği ormana girer ve penisi ile testisleri ortasında bulunan bir golf topu büyüklüğündeki bir bezden etrafa koku yaymaya başlar. Yayılan bu koku hem bölgenin işaretlenmesini hem de dişilerin dikkatini çekmesini sağlar. Evet; o koku, bu koku.

Geyiğin salgı bezini neden parfümlerde kullanmayalım?


Tarihi süreçte kimin aklına geldi bilinmiyor fakat erkek misk geyiğinin tüm ormanı kokutacak kadar ağır bir koku yaydığı bu salgı bezleri beşerler tarafından alınmaya başladı. Bu salgı bezi şimdi taze olduğu vakitler hayli iğrenç bir koku yayıyor. Bu nedenle uzun ve zahmetli bir süreçten geçmesi gerekiyor.

Erkek misk geyiğinden alınan bu salgı bezi öncelikle uzun uzun kurutuluyor. Kurutulduktan sonra ceviz üzere açılarak içindeki modüller çıkarılıyor. Bu kuru kesimler bir mühlet alkolde bekletiliyor ve ortaya bütün parfümlerin vazgeçilmezi olan misk kokusu çıkıyor. Elbette bu yolla elde edilen kokunun ne kadar değerli ve değerli olduğunu söylemeye bile gerek yok.

Biraz da öteki hayvanların orasına burasına bakalım:


Tropikal Asya ve Afrika’daki parfüm üreticileri artık erkek misk geyiğini mi duydular bilinmez lakin onlar da etraflarındaki hayvanlara alıcı gözle bakmış olacaklar ki misk kedisini fark ettiler. Hani kahve meyvelerini yiyen, sindiren, dışkılayan ve o dışkıdan dünyanın en kıymetli kahvesi üretilen hayvan var ya; işte o misk kedisidir.

Misk kedisinde ne var bilinmez, bu hayvan tıpkı vakitte misk kokusuna da sahip. Elbette, bu koku hayvanın perine ismi verilen anüs ile dış dudaklar ortasındaki bölgesinde bulunuyor. Buradaki salgı bezleri de birinci çıkarıldığında iğrenç kokuyor lakin uzun ve zahmetli süreçler sonucu ortaya kadifemsi ve çiçeksi bir kokunun çıktığı söyleniyor.

Balina kusmuğu ziyan olmasın, ondan da parfüm yapalım:


Dünyada Sperm Whale olarak anılan ancak Akdeniz’de ve ülkemiz kıyılarda en yaygın görülen tiplerden biri olduğu için ispermeçet balinası olarak özel bir isim verdiğimiz balina tipi de parfüm üreticilerinin ağına takılanlar ortasında. Bu sefer hayvanın hiçbir yeri kesip biçilmiyor, kusmuğundan faydalanılıyor.

Son derece ender bulunan kusmuğun çıkması için kimi kurallar gerekli; ispermeçet balinası kalamar yiyecek, bu kalamarın keskin gagası balinanın yutağına ziyan verecek, balina da huylanıp kusacak. O kusmuk da elbette iğrenç kokuyor. Lakin deniz suyunda ve güneşte pişe pişe eşsiz bir hale geliyor. Bu sıradışı kokunun amber olarak anıldığı da oluyor ancak bu ismi renginden ötürü alıyor.

Günümüz parfümleri hala bu türlü mi yapılıyor?


Hayat sürprizlerle dolu. 1880’li yıllarda Albert Baur isimli bir bilim insanı daha ölümcül sonuçlar için çok daha güçlü bir dinamit yapmaya çalışıyordu. Sentezlediği moleküllerden biri birdenbire etrafa yayıldığı vakit ortalığın mis üzere koktuğunu fark etti. Bu moleküllerin havada asılı kaldığı görülünce parfümlerde kullanılmaya başladı ve 1950’de sonra parfümlerin vazgeçilmezi oldu.

Günümüzde parfüm imali için artık hayvanlar öldürülmüyor, yani en azından o denli söyleniyor:

Tıpkı deri ve kürk üzere bu tıp kokular da artık kolay kolay laboratuvarlarda üretilebiliyor. Bu sayede çok daha fazla üretilebiliyor ve çok daha uygun fiyata satılabiliyor. Sonuç olarak herkes kazanıyor. Aldığınız bu tıp eserlerin üretiminde hayvanlara ziyan verilip verilmediğini lütfen denetim edin.

Sıradışı hayvanların garip yerlerinde bulunan, parfümlerin vazgeçilmezi misk kokusu nedir, nasıl elde edilir üzere merak edilen soruları yanıtladık ve bu sıradışı koku hakkında bilmeniz gereken ayrıntılardan bahsettik. Misk kokusunu seviyor musunuz? Niyetlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.