Meyve suları ve pestisitler

Milletlerarası standartlara ve Türk Besin Kodeksi'ne nazaran meyve suyu ve gibisi içecekler, içerdikleri meyve nispetine nazaran üç öbeğe ayrılmaktadır: Meyve suyu, meyve nektarı ve meyveli içecekler. Ek olarak, ürettikleri meyve aromalı ve toz içecekleri de bu üç öbekten birine dahil üzere göstererek pazara sunan birtakım firmalar tüketicinin malumat eksikliğinden faydalanmaya çalışmaktadır. O nedenle içerdiği meyve orantısı %100 olan ve hiçbir azık ek unsuru içermeyen meyve suları, meyve çeşidine nazaran %25 - %50 nispetinde meyve içeren meyve nektarı ve içerdiği meyve orantısı en az %10 olan meyveli içecekler tercih edilmelidir. %10'un altında meyve içeren; tat, koku ve renk verici ek hususları ile hazırlanan meyve aromalı içeceklerden ve su ile karıştırılarak hazırlanan toz içecekleri tercih etmemek daha sağlıklı olacaktır.

Konsantre meyve sularına ek edilecek suyun içilebilir nitelikte olması, elde edilen meyve suyunun, tıpkı meyveden elde edilen meyve suyu ile misal duyusal ve analitik özellikleri göstermesi üzere birtakım nitelikler elbette değerlidir. Fakat ehemmiyetle üzerinde durulması gereken bir durum daha vardır: Türk Besin Kodeksi Yönetmeliğinin 5. kısmında meyve suyu ve gibisi eserlerin üretiminde kullanılan meyvelerdeki pestisit (yani tarım ilacı) kalıntı ölçüleri için belirlenen kimi limitler kelam mevzusudur.

Türkiye'de tarım ilacı (pestisit) tüketimi 2002 yılında 1979'a kıyasla % 45 nispetinde artmıştır. Bu artışa karşılık memleketimizde pestisit tüketimi gelişmiş devletlere nazaran nispeten düşüktür. Ama, entansif tarım yapılan Ege ve Akdeniz üzere nahiyelerde Türkiye ortalamasının üzerindeki bedellerle karşılaşılmaktadır. Asrî ziraî savaşımda, pestisitlerin muhite zarar vermeyecek seviyede ve nitekim gerekli olduğunda kullanılması benimsenmiştir. Bunun bir sonucu olarak, başta ABD olmak üzere, gelişmiş devletlerde pestisitler “düşük risk” ya da “doğa dostu” ismi altında toplanmışlardır. Örneğin ABD Etraf Müdafaa Örgütü (EPA), bu türlü pestisitlerin hem ruhsatlandırılmasını kolaylaştırmış ve hem de kullanılmalarını teşvik etmeye başlamıştır (EPA, 1999).

Vesair yandan, pestisit tasarrufunu daima artırarak verimin de daima artmayacağı anlaşılmıştır. Bu nedenle, maliyetleri yükseltmemek için gereksiz ilaçlamalardan kaçınılmaya başlanmıştır. Pestisitlerin gerek etraf, gerek sıhhat ve gerekse ekonomik açıdan getirebilecekleri aksilikler gelişmiş devletlerde pek yeterli bilinmektedir. Bunun için, başta AB olmak üzere, tüm gelişmiş devletlerde tüketilecek tarım eserleri etraf ve sıhhat açısından daima denetlenmektedir. Bu kontrollerde sivil topluluk örgütlerinin de hissesinin ve baskısının olması mevzuyu daha da önemli hale sokmuştur.

Pekala meyve tarafken yahut meyve suyu içerken nelere dikkat etmeliyiz? Yiyeceğiniz meyvenin duru su ile yeterlice yıkanması kafidir. Meyvenin üzerinde kimi zirai atıkların kalabileceği tasası ile, sabun yahut deterjan kullanılması yarardan çok zarar verecektir. Meyvelerin kabukları soyulacak olsa bile, evvelce yıkanmasında yarar vardır. Meyve suyu alırken de etiketlerinin denetim edilmesi gerekir. Azık ismi, firma ismi ve adresi, üretim bölgesi, hazırlama ve kullanma talimatı, depolama ve saklama koşullarına dikkat edilmelidir.