Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Meclisi Mebusan nedir
Meclisi Meb'üsân nedir,
Mebusan Meclisi nedir
Meclisi Mebusan (Meclisi Meb'üsân, Mebusan Meclisi)
İki meclisten meydana gelen Osmanlı parlamentosunun halk tarafından seçilen kanadı
Meclisi Umûmî adı verilen Osmanlı parlamentosunun birinci kısmını Meclisi Âyân teşkil ederdi İkinci kısmını teşkil eden ve Hey ’eti Meb ’ûsân adı da bahşedilen bu meclisin üyeleri, millet göre seçilirdi Meb ’ûsân meclisi, kânun tasarılarını görüşür, sonra Âyân Meclisinin ve pâdişâhın yetkisine sunardı Hükûmete güven ya da güvensizlik oyu vermesi de söz konusu değildi Meb ’ûsan meclisinin aza sayısı her 50000 Osmanlı vatandaşına bir delege düşecek şekilde tesbit ediliyordu Seçim bakımlı oyla yapılmaktaydı Osmanlı vatandaşı olmayan, özel bir durum gereğince geçici olarak yabancıların hizmetinde bulunan, Türkçe bilmeyen, 30 yaşını tamamlamamış, iflâs ile mahkûm olup da îtibârı henüz iâde edilmemiş olan, fena hâli ile şöhret bulan, daha önce hâcir altına alınmasına hükmedilmiş olup da hâlen hâcir aşağı yer alan, medenî haklardan mahrûm olan ve diğer devletin vatandaşı olduğunu iddiâ eden kimseler, bu meclise üye seçilemezdi Hem yapılacak seçimlerde meb ’ûs seçilebilmek için, Türkçe okumak ve mümkün olduğu ölçüde yazmak şartı aranıyordu
Meb ’ûs seçimi her dört senede bir yapılır, seçilen yeniden seçimlere katılabilirdi Hey ’eti Meb ’ûsân üyeleri sâdece kendini seçen bölgenin vekîli olmayıp, tüm Osmanlıların vekîli hükmündeydi Hey ’eti Meb ’ûsânın başkanlığına heyet göre genelde üç; ikinci ve üçüncü başkanlıklara üçer birey elde etmek üzere dokuz kişi seçilerek pâdişâha sunulur, bunlardan biri başkanlığa ikisi de başkan vekilliklerine, pâdişâhın irâdesiyle tercih ve tâyin olunurlardı Meb ’ûslar Meclisinin görüşmeleri alenî olup, bâzı hâllerde görüşmelerin bakımlı yapılmasına karar verilebilirdi
Meb ’ûs genel seçimine Hey ’eti Meb ’ûsânın buluşma târihinin başlangıcı olan kasım ayından asgarî dört ay önce başlanacaktı Seçmenler, meb ’ûsları mensûb oldukları vilâyet ahâlisi içinden yeğlemek zorundaydı Üyeliklerde herhangi bir sebeple (ölüm, meclise devâmsızlık, istifâ ve mahkûmiyet ya da bir memuriyete tâyin edilmek gibi) boşalma durumunda, gelecek toplantıya katılabilmesi için, boşalan üyeliğe bir başkası usûlüne uygun şekilde tâyin olunurdu Boşalan üyeliğe seçilecek üyenin atama müddeti, bir sonraki genel seçime dek sürerdi Meb ’ûslara buluşma için her yıl hazîneden 20000 kuruş, aylık olarak da 5000 kuruş ücret ödenirdi Hem maaşa ilave olarak seyâhatler için harcırâh da verilmekteydi Bir kişi hem Âyân, keza de Meb ’ûsân meclisine benzer anda aza olamazdı
18 Mart 1877 ’de çalışmalarına başlayan birincil meclisin üyeleri, geçici bir tâlimâtla vilâyet, livâ ve kazâların idâre meclisi üyeleri arasından seçildiler İstanbul için ayrı bir seçim yapıldı Bu mecliste 69 ’u Müslüman, 46 ’sı gayri müslim almak üzere 115 aza vardı Bu meclis, 28 Haziran 1877 ’de çalışmasını tamamlayarak dağıldı Aynı seçim usûlüyle teşkil edilen ikinci dönem meclis, 13 Aralık 1877 ’de toplandı Bu meclis, kânun tasarılarından fazla hükûmetin icrâatını ve 93 Harbinin (18771878) idâresini tartışmaya başladı Meb ’ûslardan Müslüman olanlar bile kendi bölgeleriyle ilgili bölücü fikirleri savundular Memleketi düşünen aza sayısının azınlıkta kaldığı görüldü Bu sebeple Meclisi Meb ’ûsân, 14 Şubat 1878 ’de tâtil edildi Abdülhamîd Hanın îktidârının sonlarına dürüst, içerden ve dışardan yapılan kışkırtmalarla, orduda ve ahali arasında kıpırdanmalar başladı Sultan Abdülhamîd Han, 30 sene 5 ay 9 gün aradan sonradan 23 Temmuz 1908 ’de İkinci Meşrûtiyeti îlân etti Aynı yılın Kasım ve Aralık aylarında meb ’ûs seçimi yapıldı Ahrâr ile İttihât ve Terakkî fırkalarının katıldığı seçimlerde, İttihât ve Terakkî çoğunluğu sağladı 4 Aralık 1908 ’de meclis açıldı 31 Mart Vak ’ası bahâne edilerek, Abdülhamîd Han tahttan indirildi Meclisi Meb ’ûsân, Mayıs 1909 ’da Kânûni Esâsî üstünde değiştirme yaptı Bu şansın dönmesi, Âyân meclisi ve pâdişâh kadar tasdîk edildi Pâdişâh ve Âyân Meclisinin yetkisi daraltıldı Meb ’ûsân Meclisinin yetkisi çoğaltıldı 1911 ’de ara seçim yapıldı 18 Ocak 1912 ’de Pâdişâh, Meclisi Meb ’ûsânı fethetti Yapılan seçimden sonra, 18 Nisan 1912 ’de meclis bitmiş toplandı Meclis, 5 Ağustos 1912 ’de Ahmed Muhtar Paşanın teklifi ile tekrar feshedildi Balkan Savaşı nedeniyle seçime gidilemedi Sıkıyönetim îlân edildi İttihât ve Terakkî Fırkası, 23 Ocak 1913 ’te Bâbıâlî Baskını ile, iktidârı ele geçirdi 1914 ’te tek başına seçime girip, Meclisi Meb ’ûsân üyeliklerinin tamâmını elde etti Birinci Dünyâ Savaşı boyunca bu hâliyle faaliyetini devâm ettiren Meclisi Meb ’ûsân, Mondros mütârekesini müteâkib 21 Aralık 1918 ’de Sultan Vahideddîn tarafından seçim yapılmak üzere feshedildi Yapılan tercih sonunda Meclis, birincil toplantısını 12 Ocak 1920 ’de yaptı 16 Mart 1920 ’de İstanbul ’un îtilâf devletlerince işgâl edilmesi üzerine, Meclisi Meb ’ûsân, her tarafta seçilmek üzere pâdişâh irâdesiyle 11 Nisan 1920 ’de feshedildi bir daha da seçilmeyip, târihe karıştı *
Meclisi Meb'üsân nedir,
Mebusan Meclisi nedir
Meclisi Mebusan (Meclisi Meb'üsân, Mebusan Meclisi)
İki meclisten meydana gelen Osmanlı parlamentosunun halk tarafından seçilen kanadı
Meclisi Umûmî adı verilen Osmanlı parlamentosunun birinci kısmını Meclisi Âyân teşkil ederdi İkinci kısmını teşkil eden ve Hey ’eti Meb ’ûsân adı da bahşedilen bu meclisin üyeleri, millet göre seçilirdi Meb ’ûsân meclisi, kânun tasarılarını görüşür, sonra Âyân Meclisinin ve pâdişâhın yetkisine sunardı Hükûmete güven ya da güvensizlik oyu vermesi de söz konusu değildi Meb ’ûsan meclisinin aza sayısı her 50000 Osmanlı vatandaşına bir delege düşecek şekilde tesbit ediliyordu Seçim bakımlı oyla yapılmaktaydı Osmanlı vatandaşı olmayan, özel bir durum gereğince geçici olarak yabancıların hizmetinde bulunan, Türkçe bilmeyen, 30 yaşını tamamlamamış, iflâs ile mahkûm olup da îtibârı henüz iâde edilmemiş olan, fena hâli ile şöhret bulan, daha önce hâcir altına alınmasına hükmedilmiş olup da hâlen hâcir aşağı yer alan, medenî haklardan mahrûm olan ve diğer devletin vatandaşı olduğunu iddiâ eden kimseler, bu meclise üye seçilemezdi Hem yapılacak seçimlerde meb ’ûs seçilebilmek için, Türkçe okumak ve mümkün olduğu ölçüde yazmak şartı aranıyordu
Meb ’ûs seçimi her dört senede bir yapılır, seçilen yeniden seçimlere katılabilirdi Hey ’eti Meb ’ûsân üyeleri sâdece kendini seçen bölgenin vekîli olmayıp, tüm Osmanlıların vekîli hükmündeydi Hey ’eti Meb ’ûsânın başkanlığına heyet göre genelde üç; ikinci ve üçüncü başkanlıklara üçer birey elde etmek üzere dokuz kişi seçilerek pâdişâha sunulur, bunlardan biri başkanlığa ikisi de başkan vekilliklerine, pâdişâhın irâdesiyle tercih ve tâyin olunurlardı Meb ’ûslar Meclisinin görüşmeleri alenî olup, bâzı hâllerde görüşmelerin bakımlı yapılmasına karar verilebilirdi
Meb ’ûs genel seçimine Hey ’eti Meb ’ûsânın buluşma târihinin başlangıcı olan kasım ayından asgarî dört ay önce başlanacaktı Seçmenler, meb ’ûsları mensûb oldukları vilâyet ahâlisi içinden yeğlemek zorundaydı Üyeliklerde herhangi bir sebeple (ölüm, meclise devâmsızlık, istifâ ve mahkûmiyet ya da bir memuriyete tâyin edilmek gibi) boşalma durumunda, gelecek toplantıya katılabilmesi için, boşalan üyeliğe bir başkası usûlüne uygun şekilde tâyin olunurdu Boşalan üyeliğe seçilecek üyenin atama müddeti, bir sonraki genel seçime dek sürerdi Meb ’ûslara buluşma için her yıl hazîneden 20000 kuruş, aylık olarak da 5000 kuruş ücret ödenirdi Hem maaşa ilave olarak seyâhatler için harcırâh da verilmekteydi Bir kişi hem Âyân, keza de Meb ’ûsân meclisine benzer anda aza olamazdı
18 Mart 1877 ’de çalışmalarına başlayan birincil meclisin üyeleri, geçici bir tâlimâtla vilâyet, livâ ve kazâların idâre meclisi üyeleri arasından seçildiler İstanbul için ayrı bir seçim yapıldı Bu mecliste 69 ’u Müslüman, 46 ’sı gayri müslim almak üzere 115 aza vardı Bu meclis, 28 Haziran 1877 ’de çalışmasını tamamlayarak dağıldı Aynı seçim usûlüyle teşkil edilen ikinci dönem meclis, 13 Aralık 1877 ’de toplandı Bu meclis, kânun tasarılarından fazla hükûmetin icrâatını ve 93 Harbinin (18771878) idâresini tartışmaya başladı Meb ’ûslardan Müslüman olanlar bile kendi bölgeleriyle ilgili bölücü fikirleri savundular Memleketi düşünen aza sayısının azınlıkta kaldığı görüldü Bu sebeple Meclisi Meb ’ûsân, 14 Şubat 1878 ’de tâtil edildi Abdülhamîd Hanın îktidârının sonlarına dürüst, içerden ve dışardan yapılan kışkırtmalarla, orduda ve ahali arasında kıpırdanmalar başladı Sultan Abdülhamîd Han, 30 sene 5 ay 9 gün aradan sonradan 23 Temmuz 1908 ’de İkinci Meşrûtiyeti îlân etti Aynı yılın Kasım ve Aralık aylarında meb ’ûs seçimi yapıldı Ahrâr ile İttihât ve Terakkî fırkalarının katıldığı seçimlerde, İttihât ve Terakkî çoğunluğu sağladı 4 Aralık 1908 ’de meclis açıldı 31 Mart Vak ’ası bahâne edilerek, Abdülhamîd Han tahttan indirildi Meclisi Meb ’ûsân, Mayıs 1909 ’da Kânûni Esâsî üstünde değiştirme yaptı Bu şansın dönmesi, Âyân meclisi ve pâdişâh kadar tasdîk edildi Pâdişâh ve Âyân Meclisinin yetkisi daraltıldı Meb ’ûsân Meclisinin yetkisi çoğaltıldı 1911 ’de ara seçim yapıldı 18 Ocak 1912 ’de Pâdişâh, Meclisi Meb ’ûsânı fethetti Yapılan seçimden sonra, 18 Nisan 1912 ’de meclis bitmiş toplandı Meclis, 5 Ağustos 1912 ’de Ahmed Muhtar Paşanın teklifi ile tekrar feshedildi Balkan Savaşı nedeniyle seçime gidilemedi Sıkıyönetim îlân edildi İttihât ve Terakkî Fırkası, 23 Ocak 1913 ’te Bâbıâlî Baskını ile, iktidârı ele geçirdi 1914 ’te tek başına seçime girip, Meclisi Meb ’ûsân üyeliklerinin tamâmını elde etti Birinci Dünyâ Savaşı boyunca bu hâliyle faaliyetini devâm ettiren Meclisi Meb ’ûsân, Mondros mütârekesini müteâkib 21 Aralık 1918 ’de Sultan Vahideddîn tarafından seçim yapılmak üzere feshedildi Yapılan tercih sonunda Meclis, birincil toplantısını 12 Ocak 1920 ’de yaptı 16 Mart 1920 ’de İstanbul ’un îtilâf devletlerince işgâl edilmesi üzerine, Meclisi Meb ’ûsân, her tarafta seçilmek üzere pâdişâh irâdesiyle 11 Nisan 1920 ’de feshedildi bir daha da seçilmeyip, târihe karıştı *
