Nedir?
Kalın barsağın son kısmı olan rektumun tarafında durmasını sağlayan tutucu bağlarının zayıflayarak/gevşeyerek anüsten (makattan) çıkması vakasıdır. Her ıkınma esnasında makat anüsten dışarı kısmen ya da külliyen çıkar. Bazen resen bazen de kişinin parmakla iteleyerek içeri sokması ile noktasına yerleşir. Nadiren acil teşebbüsü gerektirecek duruma neden olur. Lakin hadise kişinin ömür kalitesini bozacak niteliktedir.
Kimlerde görülür?
Ekseriyetle ileri yaş illeti olup 50 yaşını geçmiş hatunlarda erkeklere nazaran 5 kat çokça görülür. Rektal prolapsuslu bayanlar çoklukla 60 lı yaşlarındayken, daha az sayıdaki erkeklerde ise 40 yaş öncesinde gözlenip, otizmli, gelişme geriliği olan ve ruhsal sorunları olup da birden çok ilaç alan bireylerde olduğu dikkati çekmektedir.
Risk Faktörleri Nelerdir?
Kesin sebep şudur denememekle birlikte;
Barsak hareketlerinin az olması
Uzun süren kabızlık (peklik) (%15 hastada ishal dikkati çeker)
Birden çok alışılagelmiş yolla tevellüt yapan bayanlar
Belirtiler – Bulgular:
Azalmış barsak sesleri
Makattan ıkınmakla dışarı çıkan barsak (hasta bunu küçük bir topun üzerinde oturuyorum diye tanım eder)
Bu ya zaten ya da elle iterek tarafına girer
Başlangıçta gaz daha sonra da gaitayı tutamama
Vakitle dışarı çıkan kalın barsak kalınlaşır ve yara açılıp kanayabilir. Kişi kanamanın verdiği kaygı ile doktora başvurur.
Bu şikayetle gelen insanda tanı için ne yapılır?
Öncelikle marazın başlangıcı ve gidişatı sorgulanır
Muayene ile anüs kıymetlendirilir
Anal manometri (Makatın basıncını ölçme işlemi)
Rektosigmoidoskopi (Anüsten itibaren kalın barsağın son 35-40 cm nin endoskopla gözlenmesi)
Kolonoskopi (Tüm kalın barsağın kolonoskopla gözlenmesi)
Hemoroidden ayırt edilmelidir.
Tanıda kuşku varsa defekografi çekilmelidir. Defekografide birlikte bulunabilen mesane yahut rahim sarkması meseleleri de gözlenebilir. Hastanın cerrahi sürece doğal tutulması laf konusu ise birebir seansta gayri düzeltme süreçleri de yapılabilir.
Altta yatan nedenin araştırılması açısından kolon geçiş mühleti grafileri çekilmelidir (CTT - Colonic transit time)
Tedavi Seçenekleri:
AMELİYAT DIŞI SEÇENEKLER:
Şayet hasta bu seçeneği tercih ederse; vakitle makattan çıkan modül daha da büyüyebilir. Daha kolay dışarı çıkabilir. Gelgelelim hasta cerrahi tedaviyi geciktirdikçe onarım sonrası gaz ve gaita tutamama meseleleri -kişiden kimseye farklı olmakla beraber- daha kalıcı olacaktır. Bunu da hastanın aklında tutması gerekir.
Tedavi edilmeyen prolapsus KANSERe DÖNÜŞMEZ.
AMELİYAT:
Emel hastanın ömür kalitesini yükseltecek formda makatın bir daha dışarı çıkmasını engellemektir.
Karından yaklaşımla yapılan ameliyat
Makattan yaklaşımla yapılan ameliyat
Yapılacak ameliyatın tipi, hastanın yaşına, mevcut olan tıbbi hastalıklarına, barsak fonksiyonlarına, daha evvel geçirmiş olduğu operasyonlara ve cerrahın deneyimine nazaran değişecektir.
Genç ve başkaca tıbbi meselesi olmayan ve uzun hayat mühleti beklenen insanlarda karından yaklaşımla (laparoskopik yahut açık yöntemle) ameliyat daha çok tercih edilmektedir. Önemli kalp-akciğer meselesi olup da anestezi alması riskli olan insanlarda ise makattan yaklaşımlarla çıkan barsağın tarafına konması ve orada tutulması amaçlanır.
Sağlıklı günler dileklerimle…
Kalın barsağın son kısmı olan rektumun tarafında durmasını sağlayan tutucu bağlarının zayıflayarak/gevşeyerek anüsten (makattan) çıkması vakasıdır. Her ıkınma esnasında makat anüsten dışarı kısmen ya da külliyen çıkar. Bazen resen bazen de kişinin parmakla iteleyerek içeri sokması ile noktasına yerleşir. Nadiren acil teşebbüsü gerektirecek duruma neden olur. Lakin hadise kişinin ömür kalitesini bozacak niteliktedir.
Kimlerde görülür?
Ekseriyetle ileri yaş illeti olup 50 yaşını geçmiş hatunlarda erkeklere nazaran 5 kat çokça görülür. Rektal prolapsuslu bayanlar çoklukla 60 lı yaşlarındayken, daha az sayıdaki erkeklerde ise 40 yaş öncesinde gözlenip, otizmli, gelişme geriliği olan ve ruhsal sorunları olup da birden çok ilaç alan bireylerde olduğu dikkati çekmektedir.
Risk Faktörleri Nelerdir?
Kesin sebep şudur denememekle birlikte;
Barsak hareketlerinin az olması
Uzun süren kabızlık (peklik) (%15 hastada ishal dikkati çeker)
Birden çok alışılagelmiş yolla tevellüt yapan bayanlar
Belirtiler – Bulgular:
Azalmış barsak sesleri
Makattan ıkınmakla dışarı çıkan barsak (hasta bunu küçük bir topun üzerinde oturuyorum diye tanım eder)
Bu ya zaten ya da elle iterek tarafına girer
Başlangıçta gaz daha sonra da gaitayı tutamama
Vakitle dışarı çıkan kalın barsak kalınlaşır ve yara açılıp kanayabilir. Kişi kanamanın verdiği kaygı ile doktora başvurur.
Bu şikayetle gelen insanda tanı için ne yapılır?
Öncelikle marazın başlangıcı ve gidişatı sorgulanır
Muayene ile anüs kıymetlendirilir
Anal manometri (Makatın basıncını ölçme işlemi)
Rektosigmoidoskopi (Anüsten itibaren kalın barsağın son 35-40 cm nin endoskopla gözlenmesi)
Kolonoskopi (Tüm kalın barsağın kolonoskopla gözlenmesi)
Hemoroidden ayırt edilmelidir.
Tanıda kuşku varsa defekografi çekilmelidir. Defekografide birlikte bulunabilen mesane yahut rahim sarkması meseleleri de gözlenebilir. Hastanın cerrahi sürece doğal tutulması laf konusu ise birebir seansta gayri düzeltme süreçleri de yapılabilir.
Altta yatan nedenin araştırılması açısından kolon geçiş mühleti grafileri çekilmelidir (CTT - Colonic transit time)
Tedavi Seçenekleri:
AMELİYAT DIŞI SEÇENEKLER:
Şayet hasta bu seçeneği tercih ederse; vakitle makattan çıkan modül daha da büyüyebilir. Daha kolay dışarı çıkabilir. Gelgelelim hasta cerrahi tedaviyi geciktirdikçe onarım sonrası gaz ve gaita tutamama meseleleri -kişiden kimseye farklı olmakla beraber- daha kalıcı olacaktır. Bunu da hastanın aklında tutması gerekir.
Tedavi edilmeyen prolapsus KANSERe DÖNÜŞMEZ.
AMELİYAT:
Emel hastanın ömür kalitesini yükseltecek formda makatın bir daha dışarı çıkmasını engellemektir.
Karından yaklaşımla yapılan ameliyat
Makattan yaklaşımla yapılan ameliyat
Yapılacak ameliyatın tipi, hastanın yaşına, mevcut olan tıbbi hastalıklarına, barsak fonksiyonlarına, daha evvel geçirmiş olduğu operasyonlara ve cerrahın deneyimine nazaran değişecektir.
Genç ve başkaca tıbbi meselesi olmayan ve uzun hayat mühleti beklenen insanlarda karından yaklaşımla (laparoskopik yahut açık yöntemle) ameliyat daha çok tercih edilmektedir. Önemli kalp-akciğer meselesi olup da anestezi alması riskli olan insanlarda ise makattan yaklaşımlarla çıkan barsağın tarafına konması ve orada tutulması amaçlanır.
Sağlıklı günler dileklerimle…