Londra Konferansı

Londra Konferansı
Londra Konferansı Nerede ve Ne Vakit Oldu
Londra Konferansı Amacı Neydi



Birinci İnönü Savaşı'nın kazanılması TBMM gerçeğini İngilizlere de kabul ettirdi İngilizler işgal ettikleri MusulKerkük yöresinde de yerli halkın direnişiyle karşılaştılar Revandiz'de çıkan ayaklanma üstüne İngilizler burayı terk ettiler Bu şart karşısında İtilaf Devletleri İstanbul, Ankara ve Atina'dan gönderilecek delegelerin katılmasıyla 21 Şubat 1921'de Londra'da bir konferans toplanmasına karar verdiler 26 Ocak'da Sadrazam Tevfik Paşa'ya durumu bildirdiler Tevfik Paşa 27 Ocak'ta M Kemal'e durumu bildirdi M Kemal Paşa verdiği yanıtta, Türkiye'in tek temsilcisi olarak TBMM'nin bulunduğunu ve İstanbul'un, Türk Ulusu namına karar verecek yerin BMM olduğunu kabul etmesi ve eğer İtilaf Devletleri hak ve yargı kurallarına göre bir çözüm arıyorlarya TBMM'ni aracısız olarak çağırmaları gerektiğini bildirdi Sadrazama yolladığı özel mektupta ise Padişah'ın TBMM'ni resmi olarak tanıdığını bildiri etmesini ve İstanbul'un Ankara'ya katılmasını istedi Fakat Tevfik Paşa, İstanbul Hükümeti'nin devamının zorunlu olduğunu ve işbirliği yapılmasını önerdi

Yazışmalar bir sonuç vermemekle beraber, Tevfik Paşa, M Kemal'e karşı yakın olma duymaya başladı Yunanlılar'ın 21 Şubat 1921'de 7080 bin şahsiyet bir şiddetle saldırıya geçeceğinin haber alındığını M Kemal'e bildirdi Ayrıca M Kemal Paşa hakkında daha önce küskün ölüm kararı kaldırıldı ve milliyetçiler için kullanılması yasaklanmış olan Bey ve Paşa gibi ünvanların baştan kullanılması hür bırakıldı

M Kemal Paşa, İtilaf Devletleri Türkiye'yi ilk elden çağırmadıkları takdirde konferansa katılmamak kararında idi M Kemal'in kararlı tutumu karşışsında İtilaf Devletleri, İtalya aracılığıyla TBMM'ni de konferansa çağırdılar Bekir Sami Bey Başkanlığındaki Türk heyeti Antalya üzerinden bir İtalyan gemisiyle Brendizi'ye ve oradan da Roma'ya vardı Heyet, Türkiye sorununda tek yetkili yerin TBMM olduğunu ve doğrudan çağırılmaları gerektiğini bildiren bir nota verdi Bunun üstüne Lloyd George, Ankara'yı konferansa çağırdı Türk delegeleri konferansa ancak 27 Subat'ta katıldılar Ve Londra Konferansı 12 Mart 1921'de son buldu TBMM delegesi Sevr diye birşeyi tanımadığını, dolayısıyla İtilaf Devletleri'nin Sevr'in yumuşatılması önerilerini kabul etmeyeceklerini belirtip, Misakı Ulusal esasları üzerinde görüşülebileceğini bildirdi Lakin İtilaf Devletleri Türk gerçeğini bir türlü kabul etmek istemediler Sevr'in yumuşatılması konusunda önerge getirdiler Buna göre İzmir İli iddiaya göre Turkiye'ye verilecek, lakin şehirde Yunan kuvveti bulunacak asayiş müttefik subaylarca sağlanacak, vali hristiyan olacak ve Milletler Cemiyeti kadar atanacaktı Türkiye bu önerileri ulusal özgür ilkesine aykırı olduğu için kabul etmedi

Londra Konferansı'na katılmayı kabul eden M Kemal, Misakı Ulusal'nin İtilaf Devletleri'nce kabul edilmeyeceğini biliyordu Ama katılmakla, Türk Ulusu'nun sesini ve haklı davasını tüm dünyaya duyurmak fırsatı doğdu İtilaf Devletleri TBMM'nin varlığını kabul ettiler Türkler barış istemiyorlar propogandalarına fırsat verilmedi Wilson'ın 14 maddesi ilkesine uygun şekilde hazır bulunan Misakı Mili'nin Batılı devletlere ve batı kamuoyuna duyurulması saglandı

Londra Konferansı'ndan bir netice çıkmadı Zaten Yunanlılar 23 Mart 1921'den itibaren Batı Anadolu'da yeni hücum hazırlıklarına başlamışlardı Yunanlılar Türk Orduları'nı değil etmeye güçlerinin yeteceğini göstermek ve Türkleri Sevr'i kabule baskı yapmak için hücum kararı aldılar Kralın, M Kemal'in daha pozitif dayanamıyacağı, geniş bir orduyu besleyip, donatamıyacağı iddialarını kabul eden Lloyd George Yunan saldırısını uygun buldu Fakat Fransız ve italyan askeri gözlemcileri Yunan görüşünü paylaşmıyorlardı Fakat gerçi İngiliz Başbakanı'nı desteklediler Turk delegeleri daha yolda iken Yunan saldırısı başladı

Bekir Sami Bey Londra Konferansı sürerken, İngiliz, Fransız, İtalyan temsilcileri ile ayrı ayrı görüşülerek antlaşmalar imzaladı (1112 Mart 1921) İngilizlerle esirlerin değiştirilmesi üstüne mukavele yapıldı Buna ,tarafından Türkler, ellerinde yer alan İngilizleri özgür bırakacak, buna karşılık İngilizler Ermenilere ve İngiliz esirlerine acımasızlık ve suistimal etmemiş olan Türk esirlerini iade edeceklerdi Fransa ile yapılan mukavele uyarınca güney cephesinde çatışmaya son verilecek, bu bölgedeki Türk kuvvetleri silahtan arındırılacak, buna karşılık bu bölgede Fransızlara bazı yönetimle ilgili yetkiler tanınacak, Diyarbakır ve Sivas şehirlerinin iktisadi kalkınması için Fransız sermayesinden yararlanıp Fransızlara bu yöredeki iktisadi imtiyazlar verilecekti Buna karşılık Sevr'de kayıtlı sınırlar üzerinde Türkiye lehine bir takım şansın dönmesi yapılacaktı İtalya ile yapılan antlaşma ile de İtalya, İzmir ve Trakya'nın Türkiye'ye geri verilmesini Konferans'ta savunacaktı Buna karşılık İtalya'ya İzmir haricen, batı ve güney Anadolu şehirlerinde iktisadi ayrılacıklar verilecekti

Bekir Sami Bey bu antlaşmaları TBMM Hükümeti'nin onayını almadan imzalamıştı Türkiye'nin çıkarlarına ters düşen ve ulusal bağımsızlığa tutarsız olan bu antlaşmaları imza ettiği için Bekir Sami Bey, M Kemal ve Meclis kadar sert şekilde eleştirildi Antlaşmalar Meclis tarafından onaylanmadı Bekir Sami Bey ise uzlaşma fırsatının kaçırıldığı görüşünde idi Londra'dan döndükten sonradan, M Kemal kendisinin Dışişleri Bakanlığı'ndan çekilmesini istedi Yerine, o sırada Moskova'da yer alan ve Moskova Antlaşması'nı imzalayan Yusuf Kemal Bey geçti *