Bağışıklık sisteminin en kıymetli kesimlerinden biri olan lenfatik sistemde ortaya çıkan lenfoma; lenf bezlerinin büyümesinin yanı sıra ateş, gece terlemeleri, kilo kaybı, inatçı kaşıntı ve kemiklerde ağrı üzere belirtiler verebiliyor. Lenfoma nedeniyle olumsuz etkilenen bağışıklık sistemi tedavi sırasında da zayıflayabiliyor. Lenfoma tedavisi sürecinde kemoterapinin bireye nazaran ortaya çıkabilecek mümkün yan tesirlerini gidermek ve enfeksiyonlara karşı korunmak için hakikat beslenme hayati kıymet taşıyabiliyor. Memorial Ataşehir Hastanesi Hematoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Hakan İsmail Sarı, “15 Eylül Dünya Lenfoma Günü” öncesi, lenfoma ve tedavi sürecinde dikkat edilmesi gerekenler hakkında bilgi verdi.
Lenf bezlerindeki her şişkinlik kanser kaynaklı olmayabilir
Lenf bezleri, dalak, timus bezi ve kemik iliğinden oluşan lenfatik sistem, bağışıklık sisteminin değerli bir kesimidir. Bu sistemde ortaya çıkan lenfoma; Hodgkin lenfoma ve Hodgkin dışı lenfoma olarak 2 ana kümeye ayrılır lakin her iki lenfoma tipinin de çok sayıda alt tipi bulunmaktadır. Lenf bezlerinde yaşanan ağrısız şişkinlikler lenfomanın en bilinen belirtilerinden biridir. Bu şişkinlikler; enfeksiyonlar, kimi ilaçlar, otoimmün ve romatizmal hastalıklar üzere birçok farklı nedenden kaynaklanabilmektedir. Lenf bezlerindeki şişkinliğin yanı sıra lenfoma belirtileri ortasında;
- Yorgunluk ve kilo kaybı
- Ateş ve gece terlemeleri
- Nefes darlığı
- Ciltte geçmeyen kaşıntı
- Dalakta büyüme
- Kemiklerde ağrı yer almaktadır.
Lenfomanın tedavi edilebilir bir hastalık olduğu unutulmamalıdır. Lenfoma tedavisinde; kemoterapi, kök hücre nakli, radyoterapi ve maksada yönelik ilaçlar üzere birçok yol uygulanmaktadır. Hastalığın tipine ve yaygınlığına nazaran kombine tedaviler de tercih edilebilmektedir. Tedavi planlaması her hastaya nazaran farklılıklar gösterebilmektedir. Hastalığın yaygınlığı, lenfomanın alt tipi, hastalığa ilişkin moleküler belirteçler ve kişinin genel sıhhat durumuna nazaran tedavi planlaması şekillenmektedir.
Lenfoma tedavisi sürecinde gerçek beslenme çok önemli
Bilimsel çalışmalara nazaran lenfomanın bitkisel bir tedavisi bulunmamaktadır. Lakin lenfoma tedavisi sırasında hastanın kendini hem mental hem de fizikî açıdan düzgün hissetmesinde sağlıklı beslenmenin değerli bir yeri bulunmaktadır. Bilhassa kemoterapi tedavisi alan hastalarda kemoterapinin muhtemel olumsuz tesirlerini gidermek ve enfeksiyonlara karşı korunmak için gerçek beslenme büyük değer taşımaktadır. Sağlıklı bir beslenmede bedenin yanlışsız çalışması ve tamiri için gerekli olan yapı taşlarının farklı yiyecek kümelerinden alınması kıymetlidir.
Protein tüketimi kas yıkımının önlenmesi için gereklidir
Lenfoma tedavisinde hastalık ve kemoterapi nedeni ile görülebilen kas yıkımının önlenmesi açısından her zamankinden daha fazla proteine gereksinim duyulabilmektedir. Et, balık, yumurta, fasulye ve mercimek yüksek protein içeren besinler ortasındadır. Kırmızı et çok âlâ bir protein kaynağıdır. Lenfoma tedavisi sırasında haftada en az 2 porsiyon balık tüketilmesi epeyce yararlıdır.
Tam buğday ekmeğini tercih edin
Sindirim sistemi için kıymetli lif kaynağı oluşturan karbonhidratlar, beslenmenin ana kaynağını oluşturmaktadır. Ekmek, makarna üzere karbonhidrat içeren besinler tüketilirken, tam buğday yahut kepekli çeşitlerin tercih edilmesi kıymetlidir.
İşlenmiş besin yerine fındık tüketin
Yağ tüketimi lenfoma tedavisinde dikkat edilmesi gereken hususlar ortasındadır. Birtakım sosisler ve cips üzere işlenmiş besinlerde bulunan doymuş yağların tüketimi, kalp hastalığı ve felç riskini artırabilmektedir. Bunun yerine fındık, avokado, yağlı balık üzere doymamış yağ kaynaklarının tercih edilmesi hem genel sıhhat bakımından hem de lenfoma tedavisini desteklemek için yararlıdır.
Taze meyve ve sebzeyi sofranızdan eksik etmeyin
Elma, muz, kavun, havuç, bezelye, mısır, domates üzere taze meyve ve sebzelerin tüketimi bağışıklık sistemini güçlendirmektedir. Her ne kadar lenfoma tedavisi sırasında çiğ zerzevat ve meyve tüketiminin enfeksiyona yol açabilmesi ile ilgili bir korku olmakla birlikte; âlâ temizlenmiş, hijyenik ve organik sebze- meyvelerin lifli besinler olması nedeni ile bilhassa bu hastalarda sık görülen kabızlığa da uygun geleceği unutulmamalıdır. Bunlar istikrarlı bir biçimde tüketilebilir. Vitamin ve mineral kaynağı olan taze zerzevat ve meyveler tüketilen besinlerin güce dönüşmesinde de yararlıdır.
İştahınız yoksa ve kilo kaybediyorsanız bu ikazları gözden geçirin
Lenfoma tedavisi sırasında beslenme sorunları yaşanabilmektedir. Tedavi sırasında kullanılan ilaçlar iştah kaybına yahut midede dolgunluk hissine neden olabilmektedir. Bu cins meseleler yaşandığında beslenme biçimini düzenlemek için, tedaviyi sürdüren tabip ve diyetisyenle görüşmek önemlidir. Beslenme sorunu yaşayan lenfoma hastalarında kimi küçük düzenlemeler sorunu giderebilmektedir.
- Midede dolgunluk hissini yaşamamak için sıvı alımı yemekten evvel yapılmamalıdır.
- Yemekler her zamankinden daha küçük tabaklarda tüketilebilir.
- Sık ve az yemeye ihtimam gösterilmelidir.
- Yemek saatleri yerine aç olunduğunda sofraya oturulmalıdır.
- Yumurta, peynir üzere yüksek güçlü besinler tüketilebilir.
- Enerjiyi artırmak için tüketilen besinlerin içine zeytinyağı yahut peynir rendelenebilir.