Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Kurtuluş Savaşı'nda Öğrencilerin Katkısı Ne Oldu
kurtuluş savaşı sırasında öğrencilerin rolü ne olmuştur
kurtuluş savaşında öğrencilerin rolü
II Meşrutiyet ilanının gerisinde gençlik hareketi ve örgütleri üzerinde İttihat Terakki ’nin etkisi yayıldı ve İstanbul ’da değişik fakülteleri kapsayarak Darülfünun (Üniversite) Talebe Cemiyeti ’nin kurulmasının (1910) ardından, 1912 Mart ’ında panTürkçülüğün gelişmesine paralel olarak –aralarında M Belli Yurdakul ve Yusuf Akçura ’nın da bulunduğu– ağırlıklı olarak askeri tıbbiyeden 200 ’den pozitif öğrenci kadar Türk Ocağı kuruldu
Osmanlı ’nın Almanya ’nın müttefiki olarak katıldığı I Sömürgeci Savaş, yenilgiyi kayda geçiren 1918 Mondros Mütarekesi ve işgalle sonuçlanınca, gençler ve örgütlerinin de katılımıyla Kurtuluş Savaşı başladı Hemen Şimdi savaş başlamadan İstanbul ’da 52 örgütün bir araya gelmesiyle kurulan Ulusal Kongre ’de öğrenci örgütleri de vardı; sonra bu örgütlerin çoğunluğu Müdafaai Hukuk Cemiyetleri ’ne katıldılar
Gençler, gençliklerinin hakkını vererek, yalnızca Kurtuluş Savaşı ’na yoğun bir katılım göstermekle kalmadılar, köylü gençler de düşünüldüğünde, bu savaşın belli başlı yükünü omuzladılar Bunda şaşılacak şey yoktur Özellikle tüm tarihsel dönüm noktalarında, gençlerin bir yanlamasına kendi sorun ve taleplerini, öteki yana da ülke sorunları ve geleceğini sorumlulukla sahiplendikleri, artı zorlanmadan birleşip örgütler kurdukları ve ilk elde mücadeleye atılanların başında geldikleri inkar edilemeyecek bir gerçektir Gençlik, düzen yanlısı akımlardan hiç etkilenmemiş değildir; ama her şeye karşın yüzünün kendisi ve ülkesinin geleceğine, ileriye dönük olduğu ve her kritik dönemde yükümlülük üstlenmekten kaçınmadığı kesindir
İşgale Aleyhinde Öğrenci Gösterileri
İzmir ’in Yunanlılar göre işgali üzerine İstanbul Üniversite ’sinde buluşma yapan öğrenci gençlik, işgali protesto etmek üzere okulları tatil kararı alarak, işgalin ertesi günü Fatih ’te miting düzenlediler “Bu ülke bizim içerikli manifestolarını Padişah ’a götürmek üzere Halide Edip ’i görevlendirdiler 20 Mayıs ’ta Üsküdar ’da ve 23 Mayıs ’ta ise Sultanahmet ’te mitingler tekrarlandı Bir hafta sonradan yine Sultanahmet ’te “Yargı ve Hak, Osmanlı Toprağı Yunanistan Olamaz pankartı içeren öğrencilerin ağırlıklı katılımıyla bu defa daha büyük bir ağırlama düzenlendi
Sadece mitingler düzenlemekle kalınmadı Gençler, Sivas Kongresi ’ne, aralarında Askeri Tıbbiye öğrencisi Hikmet Kıvılcımlı ’nın da olduğu delegeler yollayarak, Kongre ’de o vakit moda olan Amerikan mandasına karşı tutum aldı, bu doğrultuda konuşmalar yaptılar İstanbul ’dan Anadolu ’ya tabanca kaçırılmasında ve katıldıkları cephelerde Kurtuluş Savaşı ’nın örgütlenmesi ve sürdürülmesinde etkin rol oynadılar
İşgal altındaki İstanbul ’da da gençlerin işgal karşıtı alıştırma ve eylemleri devam etti Bunların en önemlilerinden biri ‘Darülfünun Grevi ’dir
Ilk Boykot Eylemi
“Darülfünun Grevi olarak aşina bu boykot, 1922 Nisan ’ı başında, Edebiyat Fakültesi ’nde öğretim üyeliği de yapan, İngiliz işbirlikçisi ve vatan haini Padişah Vahdeddin yanlısı yayınlama yapan Peyamı Sabahtan ve Alemdar gazeteleri yazarlarından Ali Kemal ve Cenap Şehabettin gibi kişileri ve Kurtuluşu Savaşı ’nı karalayan propagandalarını hedef alarak başladı Öğrenciler özgürlük ruhuyla doluydular ve “Ya İstiklal Ya Vefat parolasıyla davranıyorlardı Edebiyat Fakültesi Kongresi ’nde kabul ettikleri bir bildiriyi dekana verip tramvay direklerine astılar Ali Kemal gibi kişileri fakültelerinde görmekten utanç duyduklarını ifade eden gençler, bu işbirlikçilere karşı duydukları “dehşet ve tiksintilerini bildiriyor, istifalarını istiyor ve “bir vatandaş sıfatıyla dahi kendileriyle ilişkide bulunmayacaklarını duyuruyorlardı
Fakülte profesörler kurulunun beş öğretim üyesi hakkındaki suçlamaları gereksiz bulduğunu açıklaması üzerine gençler, bu kere hazırladıkları suçlama yazısını Üniversite Senatosu ’na verdiler Yazıları sansürlenerek basında yer aldı İşbirlikçi gazetelerde yayınlanan karşısında yazılar ise, gençlerin öfkelerini biliyordu
Suçlamalarına cevap alamayan Edebiyat Fakültesi öğrencileri, yanlarına Fen, Tıp ve Hukuk fakültesi öğrencilerini de alarak, Türkiye üniversiteleri tarihinin ilk boykotunu gerçekleştirdiler 4 öğrenci derneğinin aldığı boykot kararının yürütülmesi için dört fakülteden birer temsilcinin oluşturduğu bir boykot komitesi kuruldu
Başlayan boykota, İstanbul İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi, Orman, Siyasal Bilgiler, Veteriner fakülteleriyle, Ziraat, Eczacılık ve Dişçilik ve Deniz Ticaret yüksek okulları da katıldı 12 Nisan 1922 ’de, bu eylemli birliğe dayanan Üniversite ve Yüksek Okullar Öğrenci Birliği kuruldu
Boykot genelleşmişti ve Eğitim Bakanlığı, yapacak başka şey bulamayarak üniversiteyi kapatmak zorunda kaldı Eğitim bir aydan fazla bir vakit durdu Bakanlığın kararıyla üniversite 20 Mayıs ’ta açıldığında, gençler Sultanahmet ’te toplanıp, müdahale ederek talepleri karşılanıncaya dek boykotun devamına karar aldılar
Sonradan, bilhassa ’60 ’lı yıllarda, öğrencilerin sıkça karşılaşacakları, boykot, işgal ve hemencecik her tür eylemlerine gerici, işbirlikçi besleme grupların saldırısının birincil örneğine de, bu boykot sırasında tanık oldular Eczacılık ve Dişçilik öğrencileri Kadırga ’da saldırıya uğradılar Hukuk ’ta da bir grup boykotu kırmaya çalıştı Haydarpaşa ’dan yardıma gelen Tıbbiyelilerin katılımıyla önce Kadırga ’daki atak püskürtüldü ve ardındaki Üniversite ’ye yürüyüş düzenlendi Hukuk ’ta boykot kırıcıları da püskürtülerek derse giren iki hocanın kendiliklerinden derse ara vermeleri sağlandı Üniversite ’de öğrencilerin müdahalesiyle boykot sürdürüldü Ali Kemal ve arkadaşları çürük yumurta yağmuruna tutuldu Boykot, Haziran ayında da devam etti ve sonunda, Üniversite ’nin yönetmelikte değişim yapmaya zorlanmasının arkasından, Üniversite Senatosu, işbirlikçi hainlere süresiz müsade verilmesi kararını açıkladı ve birincil üniversite boykotu başarıyla sona erdi Öğrenciler, birkaç ay daha sonra, önce 30 Ağustos Zaferi ’ni, sonra da Yunanlıların İzmir ’i tahliye etmek zorunda kalmalarını, kendi katkılarının da gururuyla keyifle izlediler
Bu dönemde, ilk kez, gençler sosyalist örgütler içinde birleşmeye de yöneldiler Mustafa Suphi önderliğinde örgütlenen TKP ’nin yol göstericiliğinde kurulan Türkiye Komünist Gençler Birliği, bilhassa Askeri Tıbbiye ve Sanayi Mektebi ’nde ve genç işçiler arasında, gençliğin ileri kesimleri içinde örgütlenme çalışması yürüttü *
kurtuluş savaşı sırasında öğrencilerin rolü ne olmuştur
kurtuluş savaşında öğrencilerin rolü
II Meşrutiyet ilanının gerisinde gençlik hareketi ve örgütleri üzerinde İttihat Terakki ’nin etkisi yayıldı ve İstanbul ’da değişik fakülteleri kapsayarak Darülfünun (Üniversite) Talebe Cemiyeti ’nin kurulmasının (1910) ardından, 1912 Mart ’ında panTürkçülüğün gelişmesine paralel olarak –aralarında M Belli Yurdakul ve Yusuf Akçura ’nın da bulunduğu– ağırlıklı olarak askeri tıbbiyeden 200 ’den pozitif öğrenci kadar Türk Ocağı kuruldu
Osmanlı ’nın Almanya ’nın müttefiki olarak katıldığı I Sömürgeci Savaş, yenilgiyi kayda geçiren 1918 Mondros Mütarekesi ve işgalle sonuçlanınca, gençler ve örgütlerinin de katılımıyla Kurtuluş Savaşı başladı Hemen Şimdi savaş başlamadan İstanbul ’da 52 örgütün bir araya gelmesiyle kurulan Ulusal Kongre ’de öğrenci örgütleri de vardı; sonra bu örgütlerin çoğunluğu Müdafaai Hukuk Cemiyetleri ’ne katıldılar
Gençler, gençliklerinin hakkını vererek, yalnızca Kurtuluş Savaşı ’na yoğun bir katılım göstermekle kalmadılar, köylü gençler de düşünüldüğünde, bu savaşın belli başlı yükünü omuzladılar Bunda şaşılacak şey yoktur Özellikle tüm tarihsel dönüm noktalarında, gençlerin bir yanlamasına kendi sorun ve taleplerini, öteki yana da ülke sorunları ve geleceğini sorumlulukla sahiplendikleri, artı zorlanmadan birleşip örgütler kurdukları ve ilk elde mücadeleye atılanların başında geldikleri inkar edilemeyecek bir gerçektir Gençlik, düzen yanlısı akımlardan hiç etkilenmemiş değildir; ama her şeye karşın yüzünün kendisi ve ülkesinin geleceğine, ileriye dönük olduğu ve her kritik dönemde yükümlülük üstlenmekten kaçınmadığı kesindir
İşgale Aleyhinde Öğrenci Gösterileri
İzmir ’in Yunanlılar göre işgali üzerine İstanbul Üniversite ’sinde buluşma yapan öğrenci gençlik, işgali protesto etmek üzere okulları tatil kararı alarak, işgalin ertesi günü Fatih ’te miting düzenlediler “Bu ülke bizim içerikli manifestolarını Padişah ’a götürmek üzere Halide Edip ’i görevlendirdiler 20 Mayıs ’ta Üsküdar ’da ve 23 Mayıs ’ta ise Sultanahmet ’te mitingler tekrarlandı Bir hafta sonradan yine Sultanahmet ’te “Yargı ve Hak, Osmanlı Toprağı Yunanistan Olamaz pankartı içeren öğrencilerin ağırlıklı katılımıyla bu defa daha büyük bir ağırlama düzenlendi
Sadece mitingler düzenlemekle kalınmadı Gençler, Sivas Kongresi ’ne, aralarında Askeri Tıbbiye öğrencisi Hikmet Kıvılcımlı ’nın da olduğu delegeler yollayarak, Kongre ’de o vakit moda olan Amerikan mandasına karşı tutum aldı, bu doğrultuda konuşmalar yaptılar İstanbul ’dan Anadolu ’ya tabanca kaçırılmasında ve katıldıkları cephelerde Kurtuluş Savaşı ’nın örgütlenmesi ve sürdürülmesinde etkin rol oynadılar
İşgal altındaki İstanbul ’da da gençlerin işgal karşıtı alıştırma ve eylemleri devam etti Bunların en önemlilerinden biri ‘Darülfünun Grevi ’dir
Ilk Boykot Eylemi
“Darülfünun Grevi olarak aşina bu boykot, 1922 Nisan ’ı başında, Edebiyat Fakültesi ’nde öğretim üyeliği de yapan, İngiliz işbirlikçisi ve vatan haini Padişah Vahdeddin yanlısı yayınlama yapan Peyamı Sabahtan ve Alemdar gazeteleri yazarlarından Ali Kemal ve Cenap Şehabettin gibi kişileri ve Kurtuluşu Savaşı ’nı karalayan propagandalarını hedef alarak başladı Öğrenciler özgürlük ruhuyla doluydular ve “Ya İstiklal Ya Vefat parolasıyla davranıyorlardı Edebiyat Fakültesi Kongresi ’nde kabul ettikleri bir bildiriyi dekana verip tramvay direklerine astılar Ali Kemal gibi kişileri fakültelerinde görmekten utanç duyduklarını ifade eden gençler, bu işbirlikçilere karşı duydukları “dehşet ve tiksintilerini bildiriyor, istifalarını istiyor ve “bir vatandaş sıfatıyla dahi kendileriyle ilişkide bulunmayacaklarını duyuruyorlardı
Fakülte profesörler kurulunun beş öğretim üyesi hakkındaki suçlamaları gereksiz bulduğunu açıklaması üzerine gençler, bu kere hazırladıkları suçlama yazısını Üniversite Senatosu ’na verdiler Yazıları sansürlenerek basında yer aldı İşbirlikçi gazetelerde yayınlanan karşısında yazılar ise, gençlerin öfkelerini biliyordu
Suçlamalarına cevap alamayan Edebiyat Fakültesi öğrencileri, yanlarına Fen, Tıp ve Hukuk fakültesi öğrencilerini de alarak, Türkiye üniversiteleri tarihinin ilk boykotunu gerçekleştirdiler 4 öğrenci derneğinin aldığı boykot kararının yürütülmesi için dört fakülteden birer temsilcinin oluşturduğu bir boykot komitesi kuruldu
Başlayan boykota, İstanbul İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi, Orman, Siyasal Bilgiler, Veteriner fakülteleriyle, Ziraat, Eczacılık ve Dişçilik ve Deniz Ticaret yüksek okulları da katıldı 12 Nisan 1922 ’de, bu eylemli birliğe dayanan Üniversite ve Yüksek Okullar Öğrenci Birliği kuruldu
Boykot genelleşmişti ve Eğitim Bakanlığı, yapacak başka şey bulamayarak üniversiteyi kapatmak zorunda kaldı Eğitim bir aydan fazla bir vakit durdu Bakanlığın kararıyla üniversite 20 Mayıs ’ta açıldığında, gençler Sultanahmet ’te toplanıp, müdahale ederek talepleri karşılanıncaya dek boykotun devamına karar aldılar
Sonradan, bilhassa ’60 ’lı yıllarda, öğrencilerin sıkça karşılaşacakları, boykot, işgal ve hemencecik her tür eylemlerine gerici, işbirlikçi besleme grupların saldırısının birincil örneğine de, bu boykot sırasında tanık oldular Eczacılık ve Dişçilik öğrencileri Kadırga ’da saldırıya uğradılar Hukuk ’ta da bir grup boykotu kırmaya çalıştı Haydarpaşa ’dan yardıma gelen Tıbbiyelilerin katılımıyla önce Kadırga ’daki atak püskürtüldü ve ardındaki Üniversite ’ye yürüyüş düzenlendi Hukuk ’ta boykot kırıcıları da püskürtülerek derse giren iki hocanın kendiliklerinden derse ara vermeleri sağlandı Üniversite ’de öğrencilerin müdahalesiyle boykot sürdürüldü Ali Kemal ve arkadaşları çürük yumurta yağmuruna tutuldu Boykot, Haziran ayında da devam etti ve sonunda, Üniversite ’nin yönetmelikte değişim yapmaya zorlanmasının arkasından, Üniversite Senatosu, işbirlikçi hainlere süresiz müsade verilmesi kararını açıkladı ve birincil üniversite boykotu başarıyla sona erdi Öğrenciler, birkaç ay daha sonra, önce 30 Ağustos Zaferi ’ni, sonra da Yunanlıların İzmir ’i tahliye etmek zorunda kalmalarını, kendi katkılarının da gururuyla keyifle izlediler
Bu dönemde, ilk kez, gençler sosyalist örgütler içinde birleşmeye de yöneldiler Mustafa Suphi önderliğinde örgütlenen TKP ’nin yol göstericiliğinde kurulan Türkiye Komünist Gençler Birliği, bilhassa Askeri Tıbbiye ve Sanayi Mektebi ’nde ve genç işçiler arasında, gençliğin ileri kesimleri içinde örgütlenme çalışması yürüttü *
