küresel ısınmanın nedenleri ekileri sebepleri

küresel ısınmanın nedenleri ekileri sebepleri

Küresel ısınmanın Sebepleri:



Doğal Nedenler :


Güneşin Etkisi:
ESA bilim adamlarından Paal Brekke; iklim bilimcilerinin uzun süredir Güneş beneklerinin 11 yıllık döngüsel hareketini ve Güneş'in yüzyıllık süreçler içinde parlaklık değişimini incelediklerini belirtmiştir Bunun sonucunda Güneş'in manyetik alanı ve protonlar ile elektronlar şeklinde ortaya çıkan güneş rüzgarının, Güneş sisteminde kozmik ışımalara aleyhinde bir kalkan görevinde olduğu açıklanmaktadır Güneş'in akışkan aktivitesiyle zayıflayabilen bu kalkan, kozmik ışımaları geçirmektedir Kozmik ışımaların pozitif olması bulutlanmayı arttırmakta, Güneş'ten gelen radyasyon oranını değiştirerek küresel sıcaklık artışına niçin olmaktadır

Güneş'deri gelen ultraviyole ışınım aynı zamanda kimyasal reaksiyonların oluştuğu (ve dolayısıyla atmosferin tamamını etkileyen) ozon tabakası üstünde değişikliğe yol açacaktır

Dünya'nın Presizyon Hareketi:
1930 yılında Sırp bilim adamı Milutin MİLANKOVİÇ Dünya'nın Güneş çevresindeki yörüngesinin her doksanbeş bin yılda biraz daha basıklaştığını göstermiştir bunun dışında her kırkbir bin yılda Dünya'nın ekseninde doğrusal bir kayma ve her yirmi üç bin yılda yuvarlak bir sapma bulunduğunu belirtmiştir Günümüz bilim adamlarının bir birçok Dünya'nın bu hareketlerinden dolayı ara sıra soğuk dönemler yaşadığını ve bu soğuk dönemler içindeyse yüz bin takvim periyotlarda on bin sene süreyle sıcak dönemler geçirdiğini bildirmektedir Bu da Dünya'nın doğal ısınmasının bir nedenini oluşturmaktadır

El Nino'nun Etkisi:
Güney salınımı sıcak olayıolararak tanımlanabilecek El Niño hareketi, 19901998 yıllarında tropikal doğu Pasifik Okyanusu'nda deniz yüzeyi sıcaklıklarının normalden 25º daha yüksek olmasına neden olmuştur Bilhassa 1997 ve 1998 yıllarındaki rekor düzeyde yüzey sıcaklıklarının oluşmasında, 19971998 kaslı El Niño olaylarının etkisinin önemli olduğu kabul edilmektedir 1998'deki çok kuvvetli El Niño bu yılın küresel rekor ısınmasına katkıda bulunan ana etmen olarak değerlendirilebilir



Yapay nedenler :


Eski Kalıntı Yakıtlar:
Kömür, petrol ve doğalgaz dünyanın bugünkü enerji ihtiyacının yaklaşık u'lik bölümünü sağlamaktadır Yapılarında karbon ve hidrojen elementlerini bulunduran bu eski kalıntı yakıtlar, uzun süreçler içerisinde oluşmakta lakin çok çabuk tüketilmektedir Dünyanın belirtilmiş bölgelerinde yığılmış bu yakıtların günümüz teknolojisiyle ¾'ünün yarısının çıkarılması imkansız; diğer yarısının ise çıkarılması teknik olarak fazla pahalıdır Bu da fosil yakıtları yenilenemeyen ve sınırlı yakıtlar sınıfına sokmaktadır


Sera gazları:

Sera Gazları Oluşumu:
Güneş'ten gelen ışınların bir bölümü ozon tabakası ve atmosferdeki gazlar tarafından soğurulur Bir kısmı litosferden, bir kısmı ise bulutlardan geriye doğru yansır Yeryüzüne ulaşan ışınlar geriye doğru dönerken atmosferdeki su buharı ve diğer gazlar tarafından tutularak Dünya'yı ısıtmakta olduğundan yüzey ve troposfer, olması gerekenden daha sıcak olur Bu olay, Güneş ışınlarıyla ısınan fakat içindeki ısıyı açık havada bırakmayan seraları andırır; böylece de doğal sera etkisi olarak adlandırılır

sera etkisinin Önemi:
Sera etkisi doğal olarak oluşmakta ve iklim üzerinde manâlı rol oynamaktadır Endüstri devrimi ile birlikte, bilhassa 2 Dünya Savaşı'ndan sonra, insan aktivitesi sera gazlarının miktarını her geçen yıl arttırarak yüksek oranlara ulaştırmıştır

Bu etkinin yokluğunda Dünya'nın sıradan sıcaklığının 18ºC olacağı belirtilmektedir Fakat yaşamsal etkisi olan sera gazlarının miktarının normalin üzerine çıkması ve bu artışın sürmesi de Dünya'nın iklimsel dengelerinin bozulmasına neden olmaktadır

Bu doğal etkiyi arttıran karbondioksit, metan, su buharı, azotoksit ve kloroflorokarbonlar sera gazları olarak adlandırılmaktadır Ozon tabakasının incelmesi de diğer bir etkendir


Sera Gazları : Karbondioksit (CO2):
Dünya'nın ısınmasında kayda değer bir rolü olan CO2, Güneş ışınlarının yeryüzüne ulaşması sırasında bu ışınlara karşısında geçirgendir Bu Nedenle yeryüzüne çarpıp yansıdıklarında onları soğurur

CO2'in atmosferdeki kosantrasyonu 18 ve 19 yüzyıllarda 280290 ppm aralarında iken fosil yakıtların kullanılması sonucunda günümüzde yaklaşık 350 ppm'e kadar çıkmıştır Yapılan ölçümlere kadar atmosferdeki CO2 miktarı 1958'den itibaren %9 artmış ve günümüzdeki büyüme miktarı yıllık 1 ppm olarak hesaplanmıştır

Dünyada enerji kullanımı sürekli arttığından, kullanılmakta olan teknoloji kısa dönemde değişse bile, karbondioksit artışının durdurulması muhtemel görülmemektedir

Sera Gazları: Metan (CH4):
Oranı binlerce yıldan beri değişmemiş olan metan gazı, son birkaç yüzyılda iki katına çıkmış ve 1950'den beri de her yıl %1 artmıştır Yapılan son ölçümlerde ise metan seviyesinin 1,7 ppm'e vardığı görülmüştür Bu değişiklik CO2 seviyesindeki artışa kadar eksik olsa da, metanın CO2'den 21 kat daha kalıcı olması sebebiyle en az CO2 kadar dünyamızı etkilemektedir

Amerika ve çoğu batı ülkesinde çöplüklerin büyük yer kaplaması sorun yaratmaktadır Organik çöplerden o kadar çoğu ayrışarak büyük miktarda metan salgılamakta, bu gaz da bilhassa iyi havalandırması olmayan ve kontrol aşağı tutulmayan eski çöplüklerde patlamalara ve içten yanmalara niçin olmaktadır Daha da önemlisi atmosfere salınan metan oranı artmakta ve bunun sonucu olarak da sera etkisi tehlikeli boyutlara varmaktadır

Sera Gazları: Azotoksit ve Su Buharı:
Azot ve oksijen 250ºC sıcaklıkta kimyasal reaksiyona giren azotoksitleri meydana getirir Azotoksit, tarımsal ve endüstriyel etkinlikler ve katı atıklar ile fosil yakıtların yanması sırasında oluşur Arabaların egzosundan da çıkmakta olan bu gaz, çevre kirlenmesine niçin olmaktadır

Sera etkisine yol açan gazlardan en önemlilerinden biri de su buharıdır Fakat troposferdeki yoğunluğunda etkin olan insan kaynakları yok iklim sistemidir Küresel ısınmayla büyüyen su buharı iklim değişimlerine yol açacaktır

Sera Gazları: Kloroflorokarbonlar (CFCs):
CFC'ler klorin, flüorin, karbon ve çoğunlukla da hidrojenin karışımından oluşur Bu gazların çoğunluğu 1950'lerin ürünü olup günümüzde buzdolaplarında, klimalarda, spreylerde, yangın söndürücülerde ve plastik üretiminde kullanılmaktadır Bilimadamları bu gazların ozonu yok ederek kayda değer iklim ve hava değişikliklerine neden olduklarını kanıtlamışlardır Bu gazlar; DDT, Dioksin, Cıva, Kurşun, Vinilklorid, PCB'ler, Kükürtdioksit, Sodyumnitrat ve Polimerler'dir

Sera Gazları: Kloroflorokarbonlar (CFCs):
1 DDT: 19401950 yılları aralarında dünya çapında tarım alanlarındaki böcekleri zehirlemek için kullanılmıştır Kimyasal adı 'diklorodifeniltrikloroetan'dır Klorin içeren bu gazın insan dahil diğer canlılar için de öldürücü olduğu fark edildikten sonradan üretimden kaldırılmıştır

2 Dioksin: 100'ün üzerinde çeşidi vardır Bitkilerin ve böceklerin tahribatı için kullanılır Çoğu çeşidi çok tehlikelidir; kansere ve daha birçok hastalığa neden olmaktadır

3 Cıva: Cıvanın en önemli özelliği öteki elementler gibi çözünmemesidir 19501960 yılları aralarında etkisini kayda değer ölçüde göstermiş, Japonya'da birkaç yüz balıkçının ölümüne niçin olmuştur Bir ara kozmetik ürünlerinde kullanılmışsa da sonra son derece zehirli olduğu anlaşılıp vazgeçilmiştir

4 Kurşun: Günümüzde kalemlerin içinde grafit olarak kullanılmaktadır Vücudun içine girdiği takdirde çok zehirleyicidir; asap sistemini çökertip beyne hasar verir

5 Vinilklorid: PVC yani 'polyvinyl chloride' edinmek için kullanılan bir gaz karışımıdır Solunduğunda toksik etkilidir

6 PCB'ler: PCB, İngilizce bir terim olan 'polychlorinated biphenyls' cilt gelmektedir Bu endüstriyel kimyasal toksik ilk olarak 1929'da kullanılmaya başlanmış ve 100'ün üstünde çeşidi olduğu tespit edilmiştir Bunlar büyük santrallerdeki elektrik transformatörlerinin yalıtımında, çoğu elektrikli konut aletlerinde aynı zamanda boya ve yapıştırıcıların esneklik kazanmasında kullanılmaktadır Bunun yanına kansere yol açtığı bilinmektedir

7 Sodyumnitrat: Füme edilmiş balık, et ve diğer bir takım yiyecekleri korumak için kullanılan bir değişiklik tuzdur Vücuda girdiğinde kansere yol açtığı bilinmektedir

8 Kükürtdioksit (SO2): Bu gaz sülfürün, yağın, çeşitli doğal gazların ve kömürle petrol gibi fosil yakıtların yanması sonucu açığa çıkar Kükürtdioksit ve azotoksidin birbiriyle reaksiyonu sonucunda asit yağmurlarını oluşturan sülfürürik asit (H2SO4) oluşur

9 Polimerler: Doğal ve sentetik çeşitleri bulunmaktadır Doğal olanları protein ve nişasta içerirler Sentetik olanlarıysa plastik ürünlerinde ve el işi kumaşlarda bulunup naylon, teflon, polyester, spandeks, stirofoam gibi adlar alırlar

Sera Gazları: Ozon:
Ozon tabakasının incelmesi Küresel Isınmayı dolambaçlı yoldan arttırmaktadır USNAS'ın 1979'da yayınladığı raporda, ozon tabakasında %5 arasında bir azalma olduğu gözlemlendiği öne sürülmüştür

Oysa bundan bir sene önce Kasım 1978'de uzaya fırlatılan Nimbus7 uydusundan alınan verilere tarafından toplam atmosferik ozon seviyesi 19791991 yılları aralarında orta enlemlerde %3%5, yukarı enlemlerde %6 ila %8 aralarında azalmıştır (Gleason 1993) 1992 yılında Antartika'daki Ozon seviyesi ise 1979'daki seviyenin P'sine inmiştir 1950 ve 60'lı yıllardaki ozon kalınlığı da 1990'lı yıllardan daha sonra 13'üne kadar inmiştir The National Research Councilın 1982 Mart raporuna göre CFC salınımı bu şekilde devam ederse 21 yy'nin sonunda stratosferdeki ozon miktarı %5 ile aralarında bir değerde azalacaktır

Sera Gazlarının Tanıdık ve Muhtemel Etkileri:
Dünyanın sıcaklığı sanayi devriminden bu yanlamasına 0,45ºC artmıştır Bunun başlıca nedeni eski kalıntı yakıtların yanması sonucu açığa meydana çıkan CO2 ve öteki sera gazlarıdır Gelişen nüfus ve büyüyen ekonominin enerji gereksinimleri de fazlalaşmaktadır Bu gereksinimin karşılanması ise fosil yakıt tüketiminin artmasına ve atmosferdeki CO2 miktarının büyük ölçüde çoğalmasına neden olmaktadır Sıcaklık artışının muhtemel etkileri teoriler şeklinde incelenmektedir

Şehirlerin Isı Adası Etkisi:

Güneşli ve sıcak günlerde, yoğun nüfuslu ve yüksek binaların çoğunlukla görüldüğü kentsel bölgelerin çevrelerine göre daha sıcak olmaları, şehirlerin ısı adası etkisini oluşturur Bu asfaltlanmış alanlar,bitki topluluklarının köreltilmiş olduğu bölgeler ve siyah yüzeyler ısı adası etkisinin esas nedenleridir

Kentleşmiş alanlarda hava dolaşımının yapılaşmanın artışıyla engellenmesi ve doğal iklim ortamının bozulması yerel bir ısınmaya yol açar Bu nesil lokal ısınmalar da küresel ısınmayı arttırıcı etkidedir

Büyük Kasaba planlamasında ve yapı yapımında güneş ile yapı arasındaki ilişkinin iyi ayarlanması ısı adası etkisini engelleyecektir

Misal Şehirler : Detroit (USA), Los Angeles (USA) , Hong Kong (ÇİN)

Smog:

Havaya salınan artı miktardaki gazlar, atmosferdeki havayı yoğunlaştırır, gaz tabakasını kalınlaştırır Bu yüzden gelen güneş ışınları daha fazla emilir, daha eksik yansıtılır ve yapay bir sera etkisi oluşur Gazlar, özellikle büyük şehirlerde, Hava Yoğunluğu (Smog) oluşturarak etkin olmaktadır

Smog oluşumunun bulunduğu mesken yerlerinde yaşayan insanlarda
Akciğer ağrıları
Hırıltı
Öksürük
Baş ağrısı
Akciğer iltihapları görülür
Sera Gazlarının Aşina ve Muhtemel Etkileri:
Kuraklık ve seller: Sera etkisi farklı alanlara yönlendirilmiş iklim değişikliklerine yol açacaktır Tedbir alınmadığı takdirde bir takım doğa olaylarının negatif etkileri koskocoman boyutlara ulaşacaktır

Zor üretiminde azalma: Elektrik zor santrallerinin tamamı suya ihtiyaç duymaktadır Sıcak geçen yıllarda elektrik istemi artacak fakat su miktarının azalmasından nedeniyle elektrik üretimi düşecektir Bu da devlet ve halklara hesaplı sıkıntılar yaşatacak, farklı alanlara yönlendirilmiş sorunlara niçin olacaktır

Nehir ulaşımında problemler: Sıcaklık artışına emrindeki olarak nehir sularının alçalması, suyolu ticaretine engel oluşturup ulaşım giderlerini arttırmaktadır *