KultepeKaniş Karum un Anadolu Tarihindeki Onemi
Kultepe, biri yerlilerin oturduğu hoyukten, oteki aşağı şehir veya Asurlu tuccarların yerleştiği Karum alanından oluşmuştur Hoyuğun capı 500 m, ova seviyesinden yuksekliği 20 m dir Tepeyi dort yanından aşağı şehirKarum cevirmiştir Karum, uc yonunde duz ova şeklinde gorulmekle beraber, doğu yonu ova seviyesinden 1525 m lik bir yuksekliğe sahiptir Capı 2 kmyi bulan Karum, hoyuk ve ortasındaki kalesi sağlam birer sur ile cevrilidir
Kultepe, araştırmacıların dikkatini 1881 den sonra cekmiştir O zamana kadar benzerlerine rastlanmamış olan civi yazılı tabletler muzelere akıyordu 1893 ve 1894′de E Chantre, 1906′da H Wickler, H Grothe yaptıkları kazılarda tabletlerin bulunduğu yeri tespit edemediler B Hrozny 1925′te tesadufen, tabletlerin cıkarıldığı yeri ve dolayısıyla Asur Ticaret Kolonilerinin merkeziniKarumu keşfetti
1948 yılında Turk Tarih Kurumu ve Eski Eserler ve Muzeler Genel Mudurluğu adına hoyukte ve Karumda başlatılmış olan sistemli kazılar, kesintisiz olarak surdurulmektedir
Eski dunyanın unlu ticaret merkezi Karum Kanişte sonuncusu iki safhalı olmak uzere (lab), dort yapı katı vardır (IIV) Gunumuzden dortbin yıl once Kuzey MezopotamyalıAsurlu tuccarların Anadoluda kurdukları aşağı yukarı yuzelli sene suren bu uluslararası ticaret ilişkileri doneminde, Anadolu Mezopotamyanın eski uygarlığına acılmış, onlardan yazıyı oğrenmiş, kultur seviyesini yukseltmişti II ve I katlarında keşfedilen eski Asur dilinde yazılmış civi yazılı tabletler, Anadolu ile Asur arasında surdurulen ticaret hakkında detaylı bilgilerin yanı sıra, borc alıpverme, faiz, evlenmeboşanma, veraset, esir ticareti, mahkeme kararları ve yerli beylerle yapılan yazışmalar hakkında da canlı bilgiler vermektedir Bunlar arasında, daha az sayıda, edebi metinler ve okul temrin metinleri de bulunmaktadır Anadoluyu tarih aydınlığına bu vesikalar kavuşturmuştur Bunlar Anadolunun en eski yazılı belgeleridir Anadolu tarihi burada başlamıştır Kanişin en onemli ozelliği budur KultepeKaniş Anadoludaki bu ticaret sisteminin baş şehridir Aynı zamanda Kaniş Krallığının da merkezidir I ve II katlar arkeoloji, filoloji ve şehircilik bakımından en zengin ve en onemli olanlarıdır Bu iki şehrin birbirinden taş doşeli sokaklarla ayrılan buyuk mahalleleri, tam planlarıyla acığa cıkarılmıştır Eski dunyanın ayrı dilleri konuşan bu iki ulkesinin temsilcileri bu şehirlerde yan yana yaşamışlardır Onların planları acıkca belli olan evleri, arşivleri, atolyeleri, depoları, dukkanları gun ışığına cıkarılmıştır İki katlı evlerin coğunda oturma odaları, arşiv ve kilerdepolar bir birinden ayrılmış durumdadır Her iki şehir de cıkan bir yangın sonucunda yok olmuştur
Hitit kulturu ve sanatı, eski Babil sanatını temsil eden Asurlularla yerlilerin karışmasından meydana gelmiş bir sanattır Hitit sanat uslubunun Eski Hitit Krallığı (1650) kurulmadan once geliştiğini kanıtlayan buluntuların, damga muhurlerin, kurşun, tunc, fildişi, gumuş kadın ve erkek tanrı heykelciklerinin sayısı az değildir Bunlar arasında eski Babil tesirini gosteren heykelciklerin yanı sıra Kuzey Suriyeden ithal edilmiş fayans heykelcikleri de vardır Bu, uluslararası bir ticaret merkezinde beklenmesi gereken bir ozelliktir
Hitit seramik sanatı, Kultepede teknik ve şekil acısından en yuksek noktasına erişmiştir Seramiğin bir bolumu gunluk işlerde kullanılmaya uygun değildir Onlar torenlerde ve ozel durumlarda kullanılmış olmalıdır
Kultepe ustaları topraktan hayvan şeklinde icki kapları yapmakta usta idiler Ayakta duran, yatan, diz cokmuş durumda tasvir edilmiş bu icki kaplarının yanında, hayvan başı şeklinde olanları da vardır Bu kutsal hayvan bicimli kaplar, kıymetli madenlerden yapılmış olanların taklididir En cok rastlanan ritonlar; aslan, boğa, antilop, kartal bicimli olanlardır
İcine tabletlerin konulduğu pişmiş topraktan, muhur baskılı binlerce zarf bulunmuştur Muhur ve baskıları sosyal yapıya uygun olarak ceşitli usluplardadır Her iki katta da uslupların gelişimini izlemek ve bunları kronolojik bicimde gostermek mumkundur Silindir baskıların buyuk coğunluğu ikinci kattadır Bu cağda Mezopotamya ile kurulan sıkı ilişkiler, Anadoluda da silindir muhur kullanımını yaygınlaştırmıştır Bu cağ muhurleri; 1 Eski Babil, 2 Eski Asur, 3 Eski Suriye, 4 Eski Anadolu usluplarına ayrılır II kattaki silindir muhur baskılarının coğu eski Asur uslubundadır
Eski Anadolu uslubu, Mezopotamya duşunce tarzının Anadoluya yerleşmesinden sonra olgunlaşmıştır Hitit sanatının kaynağını oluşturan bu uslup dini, mitolojik, savaş ve av sahnelerinden oluşur Mitolojik sahnelerde Mezopotamyalı Anadolulu unsurlar yan yana gorulmektedir I katında civi yazılı tabletlerde gorulen değişiklikler, muhurlerde de tespit edilmektedir Bu cağın uslupları II kattakilerden farklıdır Ayrıca tabletler de muhurlenmeye başlanmıştır
Kultepe, biri yerlilerin oturduğu hoyukten, oteki aşağı şehir veya Asurlu tuccarların yerleştiği Karum alanından oluşmuştur Hoyuğun capı 500 m, ova seviyesinden yuksekliği 20 m dir Tepeyi dort yanından aşağı şehirKarum cevirmiştir Karum, uc yonunde duz ova şeklinde gorulmekle beraber, doğu yonu ova seviyesinden 1525 m lik bir yuksekliğe sahiptir Capı 2 kmyi bulan Karum, hoyuk ve ortasındaki kalesi sağlam birer sur ile cevrilidir
Kultepe, araştırmacıların dikkatini 1881 den sonra cekmiştir O zamana kadar benzerlerine rastlanmamış olan civi yazılı tabletler muzelere akıyordu 1893 ve 1894′de E Chantre, 1906′da H Wickler, H Grothe yaptıkları kazılarda tabletlerin bulunduğu yeri tespit edemediler B Hrozny 1925′te tesadufen, tabletlerin cıkarıldığı yeri ve dolayısıyla Asur Ticaret Kolonilerinin merkeziniKarumu keşfetti
1948 yılında Turk Tarih Kurumu ve Eski Eserler ve Muzeler Genel Mudurluğu adına hoyukte ve Karumda başlatılmış olan sistemli kazılar, kesintisiz olarak surdurulmektedir
Eski dunyanın unlu ticaret merkezi Karum Kanişte sonuncusu iki safhalı olmak uzere (lab), dort yapı katı vardır (IIV) Gunumuzden dortbin yıl once Kuzey MezopotamyalıAsurlu tuccarların Anadoluda kurdukları aşağı yukarı yuzelli sene suren bu uluslararası ticaret ilişkileri doneminde, Anadolu Mezopotamyanın eski uygarlığına acılmış, onlardan yazıyı oğrenmiş, kultur seviyesini yukseltmişti II ve I katlarında keşfedilen eski Asur dilinde yazılmış civi yazılı tabletler, Anadolu ile Asur arasında surdurulen ticaret hakkında detaylı bilgilerin yanı sıra, borc alıpverme, faiz, evlenmeboşanma, veraset, esir ticareti, mahkeme kararları ve yerli beylerle yapılan yazışmalar hakkında da canlı bilgiler vermektedir Bunlar arasında, daha az sayıda, edebi metinler ve okul temrin metinleri de bulunmaktadır Anadoluyu tarih aydınlığına bu vesikalar kavuşturmuştur Bunlar Anadolunun en eski yazılı belgeleridir Anadolu tarihi burada başlamıştır Kanişin en onemli ozelliği budur KultepeKaniş Anadoludaki bu ticaret sisteminin baş şehridir Aynı zamanda Kaniş Krallığının da merkezidir I ve II katlar arkeoloji, filoloji ve şehircilik bakımından en zengin ve en onemli olanlarıdır Bu iki şehrin birbirinden taş doşeli sokaklarla ayrılan buyuk mahalleleri, tam planlarıyla acığa cıkarılmıştır Eski dunyanın ayrı dilleri konuşan bu iki ulkesinin temsilcileri bu şehirlerde yan yana yaşamışlardır Onların planları acıkca belli olan evleri, arşivleri, atolyeleri, depoları, dukkanları gun ışığına cıkarılmıştır İki katlı evlerin coğunda oturma odaları, arşiv ve kilerdepolar bir birinden ayrılmış durumdadır Her iki şehir de cıkan bir yangın sonucunda yok olmuştur
Hitit kulturu ve sanatı, eski Babil sanatını temsil eden Asurlularla yerlilerin karışmasından meydana gelmiş bir sanattır Hitit sanat uslubunun Eski Hitit Krallığı (1650) kurulmadan once geliştiğini kanıtlayan buluntuların, damga muhurlerin, kurşun, tunc, fildişi, gumuş kadın ve erkek tanrı heykelciklerinin sayısı az değildir Bunlar arasında eski Babil tesirini gosteren heykelciklerin yanı sıra Kuzey Suriyeden ithal edilmiş fayans heykelcikleri de vardır Bu, uluslararası bir ticaret merkezinde beklenmesi gereken bir ozelliktir
Hitit seramik sanatı, Kultepede teknik ve şekil acısından en yuksek noktasına erişmiştir Seramiğin bir bolumu gunluk işlerde kullanılmaya uygun değildir Onlar torenlerde ve ozel durumlarda kullanılmış olmalıdır
Kultepe ustaları topraktan hayvan şeklinde icki kapları yapmakta usta idiler Ayakta duran, yatan, diz cokmuş durumda tasvir edilmiş bu icki kaplarının yanında, hayvan başı şeklinde olanları da vardır Bu kutsal hayvan bicimli kaplar, kıymetli madenlerden yapılmış olanların taklididir En cok rastlanan ritonlar; aslan, boğa, antilop, kartal bicimli olanlardır
İcine tabletlerin konulduğu pişmiş topraktan, muhur baskılı binlerce zarf bulunmuştur Muhur ve baskıları sosyal yapıya uygun olarak ceşitli usluplardadır Her iki katta da uslupların gelişimini izlemek ve bunları kronolojik bicimde gostermek mumkundur Silindir baskıların buyuk coğunluğu ikinci kattadır Bu cağda Mezopotamya ile kurulan sıkı ilişkiler, Anadoluda da silindir muhur kullanımını yaygınlaştırmıştır Bu cağ muhurleri; 1 Eski Babil, 2 Eski Asur, 3 Eski Suriye, 4 Eski Anadolu usluplarına ayrılır II kattaki silindir muhur baskılarının coğu eski Asur uslubundadır
Eski Anadolu uslubu, Mezopotamya duşunce tarzının Anadoluya yerleşmesinden sonra olgunlaşmıştır Hitit sanatının kaynağını oluşturan bu uslup dini, mitolojik, savaş ve av sahnelerinden oluşur Mitolojik sahnelerde Mezopotamyalı Anadolulu unsurlar yan yana gorulmektedir I katında civi yazılı tabletlerde gorulen değişiklikler, muhurlerde de tespit edilmektedir Bu cağın uslupları II kattakilerden farklıdır Ayrıca tabletler de muhurlenmeye başlanmıştır