Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Güneşte benzersiz bir şekilde pırıl pırıl parlayan metalik madde Ama o pırıltılı görünüş sizi aldatmasın Çeliği korur, paslanmayı önler ve plastiği dönüştürür İster bir klasiği tamir ederken ister motorlu bir aracın şeklini değiştirirken kullanın Bu metal hepsinin üzerinde parlarKrom, kronyumun kısaltılmışıdır Çürüme ve paslanmaya karşı, son derece yansıtıcı bir metaldir Bu yüzden atmosfer ile temas eder etmez, metal koruyucu bir okside kaplama oluşturuyor Tıpkı demir pası gibi ama berrak Kromun paslanmaya dirençli ve prıl pırıl bir metal olması en çok araç sahiplerinin işine yarıyor Kromdan birçok renk elde edilebilir
Krom paslanmaz çelik imalatında çok önemlidir Eğer krom olmazsa paslanmaz çelik pasa karşı dirençli olamaz Günümüzde metal alaşımların %85?inde krom kullanılmaktadır Ayrıca ticari bir cevher olan ve Güney Afrika?da imal edilen kromitinde %50?si krom Maden Hindistan, Rusya, Kazakistan ve Türkiye?de bol miktarda bulunuyor 2008 yılında dünya krom üretimi 15 milyona ulaştı Değeri ise 2,5 milyar dolarKrom en fazla diğer metallerin üzerini kaplamada kullanılıyor Aslında objeler hiçbir zaman saf kromdan yapılmıyor Genellikle ince bir krom kaplamayla kaplanıyorlar Peki ama neden saf kromdan bir metal yapılamıyor Çünkü daha parlak ve dayanıklı olmayacağı gibi, gereksiz ağırlık yükleyeceği ve fiyatı ikiye katlayacağı için
Standart 50 çalışanı bir fabrikada her hafta 15000 den fazla Alüminyum ve Magnezyum parça kaplayabilir Kromun parçalara yapışması için teknisyenler elektroliz yönetimin kullanırlar Bu işlem iletken bir objeyidoğru akım kullanarak metalle kaplayarak yapılıyor Metalllerin çoğu için de aynı işlem kullanılıyor Pozitif akımın bulunduğu yerlere takılan sepetlerin içinde parçalara kaplanacak metaller bulunuyor 2500 galonluk tank elektrik akımını sağlayan asitli solüsyon ile dolu Parçalar negatif akımla yüklü oldukları için sepetlerdeki pozitif yüklü atomu çekiyorlar Ancak krom pırıltısı sadece batırarak elde edilmiyor Büyük ölçekli elektroliz hattında ihtiyaç duyulan parçalar, 28 tankın üzerinde 3 saat boyunca ileri geri hareket ediyorlar İşlem 30 dakikalık ön çalışmyla başlıyor Sıcak temizleyiciler ve nitrik asit karışımıen pürüzsüz vetemiz alüminyum yüzeyi sağlıyor İstelin parça parlak krom ile kaplanmadan önce iki saat boyunca dört nikel tankta işlem görüyor Nikel tanklarda işlem gören parça sarı renkli bir görünüm alır Bu sarı şekliyle kullanılmaya başlansa parça çabucak çüerümeye başlayacaktır Krom o mavi derinliği verir Çok uzun süre dayanabilir Parça Krom kaplama tankına geldiğinde çok farklı bir elektroliz tekniği kullanılmaya başlanıyor Tankta, solüsyonun içindeki Krom, anotsuz olduğu için kurşun anot kullanılıyor ve parça bu tankta 1 dakika bekletiliyor Son aşamada altın renkli solüsyonu temizlemek için suya tutulur Artık kromlu parça hazırdır
Alüminyum 3mm kalınlığındaki bir parçaya eşdeğer nikel katman 1cm in 1510000?i kadardır Üzerine kaplanan krom ise, 115000000 cm dir Yani insan saçından 250 kat daha incedir Buna rağmen parça pırıl pırıldır ve paslanmaya karşı dayanıklılık sağlar
Parçaya işlenen Krom?un dayanıklılığını test etmek için teknisyenler, parçayı tuz spreyi odasına alırlar Parçalar 2,5 yıllık kullanıma denk düşecek şekilde 8 saat tuz odasında tutulur Krom da diğer metaller gibi paslanabiliyor ama süresi diğer metallere nazaran çok daha yavaş
Krom kaplama ürünlerin çoğu parlak ve dekoratif değildir Bunun nedeni parçada nikelin kullanılmaması ve nikelsiz parçaya daha fazla krom uygulanmasıdır Buna sert krom kaplaması denmektedir Sert krom kaplaması için kullanılacak malzeme bazen saatlerce krom tankında bekletilir
100 yıldan fazla bir süredir krom, dünyadaki en parlak metal olarak insanları büyülemektedir
Peki krom sadece metali mi parlatıyor? Yeni geliştirilen elektroliz teknikleri sayesinde dayanıklı plastiklere de krom kaplanabiliyor Standart bir fabrikada günde 15000 plastik malzeme krom ile kaplanabiliyor Krom kaplama plastik çelik krom kaplamadan daha ucuz olmakla kalmıyor, daha hafif olduğu için enerjiden de tasarruf ediyor Kalıba batırılan plastik parçalar krom ile kaplanmadan önce asitle aşındırılma (kronik asit ve sülfürik asit) işleminden geçiriliyorlar Böylece aşınmış yüzey metale benziyor Asit solüsyonu parçayı 10 dakika boyunca aşındırarak üzerinde mikroskobik kraterler oluşturuyor Süngere benzeyen parça plastiğin düşük statik elektrik sarjını arttırmak için paladyum emdirilir Paladyum birikintisi ise nikelle kimyasal bir reaksiyona girer Bu aşamadan sonra parça krom elektroliz tankına girmeye hazır hale gelir
Kromun kullanım alanları dikkate alındığında, dünyanın mutfak eşyası türlü aletler ve diğer araçların yapımı için yıllık paslanmaz çelik ihtiyacı 27 milyon ton civarındadır Paslanmaz çelikte %10,5 un altında krom var ise paslanmaz çelik olarak kabul edilmez
Kaynakça:
National Geoghraphic
Krom paslanmaz çelik imalatında çok önemlidir Eğer krom olmazsa paslanmaz çelik pasa karşı dirençli olamaz Günümüzde metal alaşımların %85?inde krom kullanılmaktadır Ayrıca ticari bir cevher olan ve Güney Afrika?da imal edilen kromitinde %50?si krom Maden Hindistan, Rusya, Kazakistan ve Türkiye?de bol miktarda bulunuyor 2008 yılında dünya krom üretimi 15 milyona ulaştı Değeri ise 2,5 milyar dolarKrom en fazla diğer metallerin üzerini kaplamada kullanılıyor Aslında objeler hiçbir zaman saf kromdan yapılmıyor Genellikle ince bir krom kaplamayla kaplanıyorlar Peki ama neden saf kromdan bir metal yapılamıyor Çünkü daha parlak ve dayanıklı olmayacağı gibi, gereksiz ağırlık yükleyeceği ve fiyatı ikiye katlayacağı için
Standart 50 çalışanı bir fabrikada her hafta 15000 den fazla Alüminyum ve Magnezyum parça kaplayabilir Kromun parçalara yapışması için teknisyenler elektroliz yönetimin kullanırlar Bu işlem iletken bir objeyidoğru akım kullanarak metalle kaplayarak yapılıyor Metalllerin çoğu için de aynı işlem kullanılıyor Pozitif akımın bulunduğu yerlere takılan sepetlerin içinde parçalara kaplanacak metaller bulunuyor 2500 galonluk tank elektrik akımını sağlayan asitli solüsyon ile dolu Parçalar negatif akımla yüklü oldukları için sepetlerdeki pozitif yüklü atomu çekiyorlar Ancak krom pırıltısı sadece batırarak elde edilmiyor Büyük ölçekli elektroliz hattında ihtiyaç duyulan parçalar, 28 tankın üzerinde 3 saat boyunca ileri geri hareket ediyorlar İşlem 30 dakikalık ön çalışmyla başlıyor Sıcak temizleyiciler ve nitrik asit karışımıen pürüzsüz vetemiz alüminyum yüzeyi sağlıyor İstelin parça parlak krom ile kaplanmadan önce iki saat boyunca dört nikel tankta işlem görüyor Nikel tanklarda işlem gören parça sarı renkli bir görünüm alır Bu sarı şekliyle kullanılmaya başlansa parça çabucak çüerümeye başlayacaktır Krom o mavi derinliği verir Çok uzun süre dayanabilir Parça Krom kaplama tankına geldiğinde çok farklı bir elektroliz tekniği kullanılmaya başlanıyor Tankta, solüsyonun içindeki Krom, anotsuz olduğu için kurşun anot kullanılıyor ve parça bu tankta 1 dakika bekletiliyor Son aşamada altın renkli solüsyonu temizlemek için suya tutulur Artık kromlu parça hazırdır
Alüminyum 3mm kalınlığındaki bir parçaya eşdeğer nikel katman 1cm in 1510000?i kadardır Üzerine kaplanan krom ise, 115000000 cm dir Yani insan saçından 250 kat daha incedir Buna rağmen parça pırıl pırıldır ve paslanmaya karşı dayanıklılık sağlar
Parçaya işlenen Krom?un dayanıklılığını test etmek için teknisyenler, parçayı tuz spreyi odasına alırlar Parçalar 2,5 yıllık kullanıma denk düşecek şekilde 8 saat tuz odasında tutulur Krom da diğer metaller gibi paslanabiliyor ama süresi diğer metallere nazaran çok daha yavaş
Krom kaplama ürünlerin çoğu parlak ve dekoratif değildir Bunun nedeni parçada nikelin kullanılmaması ve nikelsiz parçaya daha fazla krom uygulanmasıdır Buna sert krom kaplaması denmektedir Sert krom kaplaması için kullanılacak malzeme bazen saatlerce krom tankında bekletilir
100 yıldan fazla bir süredir krom, dünyadaki en parlak metal olarak insanları büyülemektedir
Peki krom sadece metali mi parlatıyor? Yeni geliştirilen elektroliz teknikleri sayesinde dayanıklı plastiklere de krom kaplanabiliyor Standart bir fabrikada günde 15000 plastik malzeme krom ile kaplanabiliyor Krom kaplama plastik çelik krom kaplamadan daha ucuz olmakla kalmıyor, daha hafif olduğu için enerjiden de tasarruf ediyor Kalıba batırılan plastik parçalar krom ile kaplanmadan önce asitle aşındırılma (kronik asit ve sülfürik asit) işleminden geçiriliyorlar Böylece aşınmış yüzey metale benziyor Asit solüsyonu parçayı 10 dakika boyunca aşındırarak üzerinde mikroskobik kraterler oluşturuyor Süngere benzeyen parça plastiğin düşük statik elektrik sarjını arttırmak için paladyum emdirilir Paladyum birikintisi ise nikelle kimyasal bir reaksiyona girer Bu aşamadan sonra parça krom elektroliz tankına girmeye hazır hale gelir
Kromun kullanım alanları dikkate alındığında, dünyanın mutfak eşyası türlü aletler ve diğer araçların yapımı için yıllık paslanmaz çelik ihtiyacı 27 milyon ton civarındadır Paslanmaz çelikte %10,5 un altında krom var ise paslanmaz çelik olarak kabul edilmez
Kaynakça:
National Geoghraphic
