Kornea nakli

Kornea nedir?
Kornea gözün dış tabakasının en önünde bulunan, saydam yapıda ve kubbe şeklinde bir dokudur Bu transparan yapının hemen arkasından gözün rengini veren iris yer alır Korneanın iki görevi vardır Birincisi, gözün içindeki yapıları korumak, ikincisi ise dışarıdan gelen ışığı kırarak retina adı verilen ve görmeyi sağlayan asap tabasına net bir şekilde odaklamaktır Gözün en yüksek kırıcılığı kornea tabakasındadır, bu yüzden korneadaki bir bulanıklık veya biçimsizlik görmeyi ileri derecede bozar

Kornea nakli ne demektir?
Kornea nakli, şeffaflığını yitirmiş ya da şekli bozulmuş kornea dokusunun çıkarılarak yerine ölüden alınan sağlıklı kornea dokusunun yerleştirilmesi ameliyatıdır Göz nakli halk arasında resmileşmiş hatalı bir ifade olarak kornea nakli yerine kullanılmaktadır Bugünkü tıbbın imkanları içinde gözde nakli yapılan kornea tabakasıdır Göz küresinin nakli laf konusu değildir

Kornea nakli neden yapılır?
Normalde transparan ve damarsız olan kornea dokusu, öbür sebeplerle, yara dokusunun oluşmasıyla veya ödem (şişme) sebebiyle bulanıklaşabilir Korneanın bulanıklaşması, gelen ışığın akıcı kırılamamasına ve görmenin azalmasına neden olur Bazı durumlarda flu kornea ile beraber şiddetli sancı da olabilir Kornea nakli görmeyi düzeltmek, ağrıyı eksilmek ya da göz bütünlüğünü gözetmek için yapılabilir

Hangi durumlarda kornea nakli gerekebilir?
Göz cerrahisi sonrası korneanın saydam kalmasını karşılayan hücreler hasar görürse ve kornea bulanıklaşırsa
Korneanın kubbe şekli bozulursa, mesela konikleşirse (keratokonus)
Irsi geçiş gösteren bazı kornea hastalıklarında
Enfeksiyon nedeni ile korneada bere dokusu ve yeni damarlanma olursa (mesela, Herpes uçuk virüsü keratiti sonrası)
Kazalar nedeniyle kornea bulanıklaşırsa ya da bütünlüğü ağır derecede bozulursa
Kornea nakli sonrası cisim dokuyu reddederse

Nakil yapılacak kornea dokusu nasıl ve nereden temin edilir? Göz bankası nedir?
Ülkemizde Ankara ve İstanbul'da çalışan göz bankaları vardır Hem öyle çok hastane, bir bankaya emrindeki olmadan, kendi bünyesinde kornea tedarik edebilmektedir Göz bankaları kornea dokusunu ölüden olmak, yerinde besleyici ortamlarda saklamak, alınan dokunun nakile uygun olup olmadığını vermek ve doku nakli yapılacak merkezlere ulaştırmak ile yükümlüdür
Kornea, çeşitli nedenlerle ölen oysa korneası dinç yapıda olan kişilerden alınır Korneaların kullanılabilmesi için kişinin vefat nedeninin bilinmesi gerekir Nakil yapılacak kişiye herhangi bir rahatsızlık geçmemesi için vericinin kanında AIDS, bulaşıcı kara sarılık ve frengi gibi hastalıklara yol açan mikroorganizmaların varlığı araştırılır Kornea damarsız bir doku olduğu için kan grubu uyumu gerekli değildir

İdeal olarak ölümden sonraki ilk 12 saat içinde kornea alınır Artan teknoloji ve uygun doku gizleme yöntemleri ile ölüden yalnız kornea dokusu (gözün önündeki saydam katman, yaklaşık 15 mm çapında, 06 mm kalınlığında) alınır ve gözün tümünün alınması gerekmez bu nedenle kornea alımı, ölen kişide görünen bir değişikliğine yol açmaz
Ölüden alınan ve özel besleyici solüsyonlarda saklanan korneaların gözenekli olan özellikleri ve nakil için yeterli olup olmadıkları göz bankalarındaki özel mikroskoplarla incelendikten sonra belirlenir Yerinde olanlar, ideal olarak 7 gün içinde bekleyen hastalara nakledilir

Korneası bulanıklaşan cümbür cemaat kornea naklinden menfaat görür mü?
Kornea naklinden fayda görebilmek için gözün kornea dışındaki yapılarının bayağı olması gerekir Gözün görüntüyü algılayan ve beyine gönderen retina tabakasında bir zarar varsa kişi yapılan nakilden avantaj görmez Hastanın en azından ışığı seçer düzeyde bir görmesinin olması, retina dokusunun ve öteki göz içi yapılarının sağlıklı olması gerekir Hastanın bu ameliyattan yarar görüp göremeyeceği göz doktorunun oluşturacağı detaylı muayene, göz ultrasonografisi ve gerekirse retinanın durumu hakkında veri veren bir takım (elektrofizyolojik) testlerle saptama edilir

Kornea nakli ameliyatı nasıl yapılır?
Kornea nakli ameliyatı başlıca yerel duyumsuzlaşma altında yapılır Hasta uyutulmaz, yalnız gözü ve çevresi uyuşturulur Çocuklarda, lokal duyumsuzlaşma ile duramayacak hastalarda ya da cerrah tercihi ile genel uyuşma aşağıda yapılabilir
Mikroskop aşağı, dairesel özel bir bıçak ile, hastanın flu korneasının merkezinden 7,58 mm çapında bir pencere çıkarılır ve ölüden alınan saydam kornea dokusu uygun boyutta kesilerek bu bölgeye dikilir Eğer hastanın kataraktı varsa, kornea nakli sırasında kataraktı da alınabilir

Kornea nakli ameliyatının riskleri var mıdır?
Hiç bir cerrahi girişim risksiz değildir Olabilecek komplikasyonlar (gözden düşmüş sonuçlar) aralarında enfeksiyon, kanama, retina tabakasının yerinden ayrılması (retina dekolmanı), göz içi basıncının artması (glokom), göz merceğinin şeffaflığını yitirmesi (katarakt oluşumu) sayılabilir Bir Takım durumlarda hastanın gözü yeni nakledilen dokuyu reddedebilir ve kornea bulanıklaşabilir
Ayrıca ameliyat açık havada, lokal veya genel anesteziye yan komplikasyonlar gelişebilir Bu nesil komplikasyonlar, ameliyat öncesi hastanın genel durumunun iyi değerlendirilmesi ve eğer varsa, kalp hastalığı, şeker hastalığı, akciğer veya böbrek hastalığı gibi hastalıklarının ilk olarak çare edilmesi ile en üye indirilir

Doku reddi ne demektir?
Doku reddi, vücudun bağışıklık sisteminin, bir yabancıdan nakledilen dokuyu tanıması ve ondan kurtulmaya alıştırma çabasıdır Bu mücadele, yeni kornea dokusunda bulanıklaşma ve damarlanma ile kendini gösterir, nakledilen doku yok olmaz

Kornea dokusu damarsız olduğu için, diğer tüm organ ve doku nakillerine kadar fazla avantajlıdır, ve doku reddi az oranda olur Doku reddi, daha çok, nakil yapılan kişinin korneasında, daha önceden yoğun damarlanma varsa ortaya çıkar

Doku reddi çare edilebilir mi?
Doku reddi çoğu hastada (%90) steroidli damlalarla tedavi edilerek ortadan kaldırılır Steroidli damlalar, alıcının bağışıklık sistemini baskılar, ve yeni dokuyu reddedmesini önler Damlalar yeterli kalmazsa, damardan yüksek doz steroidli ilaçlar atamak gerekebilir

Nakil yapılan bir hastada doku reddi nasıl anlaşılır?
Nakil yapılan bir hastada, gözde kızarıklık, ışığa hassasiyet, görmede azalma ve sızı olursa, doku reddi olabileceği düşünülmeli ve hemencecik göz doktoruna başvurulmalıdır Erken dönemde başvurmak doku reddinin çare edilebilmesi için en önemli kriterdir

Doku reddi tedaviye cevap vermezse ne olur?
Kornea doku reddi ile yeniden bulanıklaşırsa, tekrardan benzer göze nakil yapılabilir

Kornea naklinden sonradan gözün rengi değişir mi?
Hayır değişmez Gözün rengini veren iris dokusu korneanın arkasından yer alır ve cerrahiden etkilenmez

Gözleri affetmek için ne yapmak gerekir?

Gözlerinizi bağışlamak için öncelikle bu düşüncenizi en yakınlarınızla paylaşınız Ölümden sonraki süreçte yakınlarınız bu isteğinizi yerine getirmekten sevinç duyacaklardır

Keza, organ ve doku nakli yapılan üniversite ve devlet hastanelerinden tedarik edebileceğiniz organ ve doku bağışı kartlarını doldurabilirsiniz Yasalarımıza kadar kornea bir organ yok doku olduğu için, aksi demeç edilmedikçe, ölümden sonradan bağışlanmış sayılır *