Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
- Kolesterol Nedir?
- İyi Kolesterol (HDL-Kolesterol) - Kötü Kolesterol (LDL-Kolesterol) Nedir?
Kandaki kolesterolün bir bölümü de HDL-Kolesterol adı verilen paketlerin içinde taşınır. Kötü kolesterol olarak bilinir. HDL-Kolesterol damarlarda kolesterolün birikimini önler. Yapılan araştırmalar HDL- Kolesterolü yüksek olan kişilerde kalp hastalığının daha az olduğunu göstermiştir. Sigara içme ve şişmanlık iyi kolesterolü düşürür, düzenli egzersiz yükseltir.HDL-K, LDL-K’ün tam tersi etkiye sahiptir. Kanda dolaşan kolesterolü toplayıp, vücuttan atılmasını sağlamak üzere karaciğere getirmektedir. Böylece kan damarlarının kolesterolün zararlı etkilerine maruz kalmasını azaltmaktadır.
- Normal Kan Kolesterol Düzeyleri Ne Olmalıdır?
Toplam Kolesterol
- LDL Kolesterol
- HDL Kolesterol
- 200 mg/dl den düşük
- 130 mg/dl den düşük
- 40 mg/dl den yüksek
- 200-240 mg/dl
- 130-159 mg/dl
- 240 mg/dl’den yüksek
- 160 mg/dl ve üzeri
- 60 mg/dL den yüksek
Örneğin; başka risk faktörü olmayan, iyi kolesterolü de yüksek menopoz öncesi bir kadında 230 mg/dl lık bir düzey risk oluşturmazken, kalp krizi geçirmiş 55 yaşındaki bir erkekte aynı düzey kolesterol düşürücü ilaç tedavisi başlanmasını gerektirebilir.
HDL-K düşüklüğü için erkek ve kadınlarda farklı değerler vardır. Kadınlarda 50 mg/dl, erkeklerde 40 mg/dl’nin altında olması durumunda HDL-K düşüklüğünden bahsedilmektedir.
- Kolesterol riski nasıl tahmin edilmektedir?
- Kimler, ne sıklıkla kolesterol ölçtürmelidir?
- Kolesterol Yüksekliği Hangi Şikayetlere Sebep Olur?
- Kolesterol Yüksekliği Neden Önemlidir?
- Yaşam tarzı değişiklikleri kolesterol değerlerini düşürür mü?
Yeterli diyete ve egzersize rağmen kan yağlarında hedeflenen değerlere çoğu zaman ulaşılamamaktadır. Bu durumda ilaç tedavisi gereklidir.Kolesterolü düşürmek için birkaç çeşit ilaç kullanılmaktadır. Bunlar içerisinde statin olarak adlandırılan ilaçlar, en çok kullanılan ve bugün için LDL-K’ü en çok düşüren ilaçlardır. Bu ilaçlar karaciğerde kolesterol yapımını azaltarak etki gösterirler. Kullanılan dozlar LDL-K’de %25-50 azalma, HDL-K’de %5-10 oranında yükselme sağlar. Statinler dışında farklı ilaçlar da kullanılabilir. Özellikle kolesterolün bağırsaklardan kana geçişini azaltan ilaçlar (ezetimibe) popüler olmaya başlamıştır. Bu ilaçların özellikle statinlerle birlikte kullanımında LDL-K’de belirgin düşüşler izlenmektedir.
- Kolesterol değerimiz ne kadar düşük olmalı? Herkes için bir normal ya da anormal değer var mıdır?
- HDL-K düşüklüğünde ne yapılması gerekmektedir?
- Trigliserid Nedir? Normal Düzeyleri Ne Olmalıdır?
- Trigliserid Düzeyleri
- 150 mg/dl den düşük
- 150- 199 mg/dl
- 200- 499 mg/dl
- 500 mg/dL ve üzeri
- Kan Kolesterol Düzeyinin Düşürülmesi Kalp Damar Hastalığı Olasılığını Azaltır mı?
- Kalp damar hastalığına yol açan diğer risk faktörleri nelerdir?
Aile hikayesi: Anne, baba kardeş gibi birinci derecede yakınlarında kalp hastalığı olanlarda kalp hastalığı daha sıktır.
- Sigara
- Tansiyon yüksekliği (Kan basıncının 140/90 mm Hg’nın üzerinde olması)
- Şeker hastalığı
Bu risk faktörleri bulunan kişilerde birlikte kanda kolesterol veya trigliserid yüksekliği varsa kalp hastalığı riski katlanarak artar.
- Besinlerdeki yağ çeşitleri nelerdir ve bunlar kan kolesterol düzeyini nasıl etkilerler?
- Doymuş yağ asitleri,
- Tekli ve çoklu doymamış
- Yağ asitleri içeren yağlar.
- Sağlıklı bir diyette yağlar ne oranda bulunmalıdır?
- Kalp hastalığından koruyucu bir diyetin özellikleri nelerdir?
Etlerdeki görünen yağlar pişirilmeden önce ayrılmalı, sakatat tüketimi çok azaltılmalıdır.
Sosis, salam, sucuk gibi işlenmiş et ürünleri doymuş yağları fazla içerdiğinden az tüketilmelidir.
Tavuk, hindi ve balık eti koyun ve sığır etine tercih edilmeli. Kızartma yerine ızgara, haşlama, buğulama gibi pişirme şekilleri kullanılmalıdır.
Balık eti kalp sağlığı açısından en yararlı ettir. Ancak balık yağını ilaç olarak almak doktorunuz tarafından tedavi olarak verilmemişse önerilmez. Karides ve kabuklu deniz hayvanları kolesterolden zengindir.
Tahıl, sebze ve meyve tüketimi arttırılmalıdır. Bu besinler yağdan fakir vitamin ve posadan zengindirler. Eriyebilen posanın kolesterolü düşürdüğü çeşitli araştırmalarda gösterilmiştir. Yulaf, çavdar, fasulye, bezelye, pirinç kabuğu, turunçgiller, çilek eriyebilen posadan zengindir. Kepek, havuç, turp, lahana, karnabahar, meyve kabukları ise erimeyen posa içerirler, bu tür posanın kolesterol üzerine etkisi yoktur, ancak bağırsakların normal çalışmasını sağlar.
Tam yağlı sütten hazırlanmış süt ürünleri yerine az yağlı veya yağsız sütten hazırlananlar tercih edilmelidir. Eti az yiyen kişilerin peyniri fazla tükettikleri görülmüştür. Ülkemizde sık tüketilen tam yağlı beyaz peynir ve kaşar peynirde doymuş yağ oranı yüksektir. Az yağlı peynir ve yoğurtlar tercih edilmelidir.
Pasta, krema, dondurma çoğunlukla doymuş yağlar ve yumurta sarısı içerdiğinden az tüketilmelidir.
Haftada 3 veya 4 den fazla yumurta yenmemelidir. Yumurta sarısı kolesterolden zengindir. Yumurta beyazı protein içerdiğinden daha çok tüketilebilir.
- Kolesterolü düşürmek için yağdan fakir diyet uygulama dışında neler yapılabilir?
Diyet ve diğer yaşam tarzı değişikliklerine rağmen kolesterol veya trigliserid düzeyleri istenen düzeylere indirilemezse hekimler tarafından verilen ilaçların kullanılması gerekir. Kalp krizi veya felç geçirmiş hastaların çoğunluğu bu tür ilaçları kullanmakta ve hastalıklarının tekrarlanması önlenmektedir.
Kolesterol düşürücü diyet, yaşam tarzı değişiklikleri veya ilaçlar ne kadar süreyle uygulanmalıdır?
Kolesterol yüksekliği büyük ölçüde çağımızın yaşam tarzına ve yanlış beslenmeye bağlı olarak ortaya çıkmış olduğundan doğru beslenme ve diğer yaşam tarzı özellikleri çocukluk yaşlarından başlayarak uygulanmaya başlanmalı ve hayat boyu sürmelidir. Toplumumuzdaki kalp hastalığı salgını ancak bu şekilde durdurulabilir. Kalp damar hastalığı veya felç geçirmiş veya çok sayıda risk faktörü olup hasta olma tehlikesi yüksek olanlar, kolesterolleri diyet ve diğer önlemlerle istenen düzeylere düşürülemezse, hekimlerin gerekli gördüğü ilaçları yaşam boyu kullanarak kalp hastalığı risklerini azaltabilirler.
- ÖZETLE
2- Yemeklerde tabağınızı tam doldurmayın, yavaş yiyin.
3- Bitkisel besinleri, haşlanmış, ızgara yemekleri tercih edin, kızartmalardan kaçının.
4- Kırmızı et yerine beyaz et tüketin. Tavuğun derisini çıkartın ve etin üzerindeki yağları ayırın. Yemeklerinizi buharda ve yanmaz tavada pişirin.
5- Hazır gıdalardan ve hayvansal gıdalardan mümkün olduğunca uzak durun. Alışveriş yaparken hazır gıdaların etiketlerini okuyarak, yağ miktarlarına göe alın.
6- Doymuş yağ oranı yüksek olan yiyecekler yerine nişastalı ve lifli besinler tercih edin. Lifli gıdalar tümör oluşumunu engeller.
7- Sakatatlardan uzak durun (karaciğer, dalak vb.)
8- Yumurta ve yumurtalı besin tüketimini azaltın.
9- Tam Pirinç, kuru fasulye gibi kompleks karbonhidrat yiyin.
10- Süt ve ürünlerinin yağsız olmasına dikkat edin. Krema ve tere yağ yemeyin.
11- Yağsız peynir kullanın. Bunun için Ülker Mavi-Yeşil Beyaz Peyniri tüketebilirsiniz.
12- Sigarayı azaltın ve bırakın.
13- Eğer tansiyonunuz da yüksekse Tuzun azaltılması gibi beslenme değişiklikleri yapın.
14- Düzenli egzersiz yapın. Bu iyi huylu kolesterol olan HDL-kolesterolü yükseltip, LDL-kolesterolü düşürecektir.
15- Katı yağlar hayvansal besinlerde doğal olarak bulunduğundan yemeklere mümkün olduğunca az eklenmeli, etli yemeklere az yağ konmalı ve kahvaltıda yağ tüketme alışkanlığından vazgeçilmelidir.
