KiMLERLE DÜŞÜP KALKMALI?

MÜSLÜMANLARIN HANGİ MECLİSLERDE KİMLERLE BULUNMALARI LAZIMDIR

Hakîkaten bu konu mühimdir Onun için birkaç ayet ve hadîsi dinleyelim:

Kişi sevdiği kimseyle beraberdir Sizden biriniz kiminle dostluk yapıp, kimi kendine arkadaş edindiğine dikkat etsin

Kişi sevdiğiyle beraberdir

Oturacağınız en hayrlı odur ki, görülmesi kalbinize ALLAH'ı hatırlatır, sözü ilmi*niz! çoğaltır, ameli de size ahireti hatırlatır

İzahı: Bu hadîsi şerîf, zehirlenmiş kalblerin tiryakı panzehiridir Bu hadîsi şerîf, ALLAH Teala'nın bağış hazinelerinin anahtarı*dır Kiminle oturacağımızı, ALLAH'ın kapışım nasıl çalacağımızı, bildirir Bu hadiste üç dişli bir anahtar vardır: Görülmesi kalbine ALLAH'ı hatırlatırYani, imanı kamil sahibinin kalbindeki imanın nuru ve samimiyeti te*sir eder ki, kendindeki iman ve samimiyeti diğer kalbe aktarır Dikkat edilirse, salih bir insanın meclisine girmekle girenin tüyü ürperir O meclisler, salih zatın, alimin, evliyanın, sıddîkların alametleridir



Sözü ilminizi çoğaltırBu ise, ilmiyle amel ederek bilfiil hal yaşantılarıyla halka tebliğ ve irşadda bulunanların halidir Her söz kalbe girmez Çünkü hidayet, ALLAH'tan insanların kalbine gelen bir nurdur İnsanın ağzından çıkan kelimeler ise cisimlidir Eğer o cismin üzerinde kalbe inen nurun libası varsa faydalı ilmin çoğalmasına sebeb olur

Ameli de size ahireti hatırlatırHakîkaten, ilmiyle amel edenin ameli, içindeki sadakatından dolayı mecliste bulunanların gözleri önüne ahiretin haritasını getirir Bu hadis bize şunu bildirir: Gerçekte basîret sahibi olan mürşidlerin basîretleri, kalbe ALLAH' in sevgisini o kadar getirir ki, sanki bize Onlar (salihler) öyle bir kavimdir ki, yanlarında oturanlar şakı olmazhadîsi şerîfini hatırlatır

Büyüklerle oturunuz, ulemadan sorunuz, hukema ile buluşup görüşünüz

İzahı: ilhamla şereflenmiş, ma'rifeti kazanmış, tecrübe sahibi olan, ihtiyar, salih ve nasihatçi zevatla oturun Çünkü böyle zevatın meclislerinde bulunmak gaflette olan kalbleri uyarır Şübhe ile yaralanmış kalbleri

tedavi eder Bu olsa olsa, şeriatle amel eden zevattır Şeyhul Ekber şöyle der: Büyüklerle oturunuzcümlesindeki büyüklerden maksad, Kur'an ve hadîsi zahiren öğrenmiş, açık ve gizlide amel eden muhakkik olan şeyhlerdir Bunlar ALLAH'tan almış oldukları feyzi İlahî'yi mecliste bulunanların kalblerine dağıtırlar Bunlar şeriatı temsil ederek kalkıp otururlar Bunlar öylelerdir ki, görülmeleri insanın kalbine ALLAH'ı hatırlatır Binaenaleyh böyle zevatın edebiyle edeblenmek, şeriatin ta kendisidir Hatta böyle bir zatın sohbetinde bulunan kimse diğer bir zatın sohbetine gitsin veya gitmesin, diye ihtilaf olundu Essah budur ki, böyle bir büyüğün meclisinden mürid ayrılamaz

Yakut elArşi'de şöyle der: Bu hadisteki, Büyükkelimesinden maksad, ehli irşaddır Çünkü onlar insanın kalbin! dünyadan, yasaklardan çevirir Aynı zamanda kalbi ALLAH'a yöneltirler Böyle bir zatın sohbetinde bulunan, İmam Tüsterî'ye göre, şeyhin vefatından sonra da, bir kamil buluncaya kadar kimsenin sohbetine giremez Bana dö*nenlerin (iman ve tevekkülle mü'minlerin) yoluna uyLokman 15 cümlesi kiminle oturup, kime uyacağımızı apaçık beyan buyur*muştur

Yasak işleyenler, fasık ve zalimlerle dostluğa gelince; O (kıyamet) gün(ünde her) zalim (pişmanlıkla) iki elini ısırıp: Ne olurdu ben O Peygamber'in beraberliğinde (ALLAH'a) bir yol edineydim, diyecektirEI Furkan 27 mealindeki ayeti kerîme, Ukbe bin Ebu Muayd gibi müşriklerin hakkında nazil olduysa da kulun ve ALLAH'ın hakkına tecavüz eden her zalimin halini beyan buyurmuştur Yani, Peygamber yolundan ayrılan, ALLAH'ın yasak etmiş olduğu herhangi bir yolda bulunan kimseler, kıyamette elini ısıracak, bu sözü söyleyecektir Fakat dünyada tevbe etmeyenlere kıyamet gününde pişmanlıkları fayda vermez Artık dünyada işlemiş oldukları zu*lümden dolayı diyecekler ki: Ne yazık bana! Keşke filanı dost edinmeyeydim And olsun ki beni zikirden (Kur'an, hadis ve iyi meclislerden) hem o (devlet gibi) bana (ALLAH tarafından) geldikten sonra o saptırdı Şeytan insanı (basma bir bela gelince) yapayalnız ve yardımsız bırakandırEIFurkan 2829 Yani Cenabı Hak, dalalet yolunda olanların hali*ni beyan ederek buyurur ki: Zulme katılanlar şöyle diyecekler: Dünyada kendime dost ve arkadaş edindiğim kimse beni ebedi saadetten, hidayet yolundan çevirdi Ah, keşke ben onu kendime arkadaş etmeseydim Onu ken*dime arkadaş ettiğim için beni Kur'an'la amel etmekten alıkoyuverdi

Hadîsi şerîfte: Ey insan mü'minden başka kimseyle arkadaşlık yapma Yemeğini takva sahibinden başkasına yedir*mebuyrulmuştur Mü'minden başka kim*seyle arkadaşlık, mü'minden başkasına yar*dım, kıyamet gününde, bu hadîsi şerîf ve yukardaki ayeti kerîmenin hükmünce insa*nın aleyhindedir Sonra, ayeti kerîmedeki şeytandan maksad, yalnız cinnî şeytan değildir Aynı zamanda, insanı zina, içki, kumar, gıybet ve benzerinin meclislerine teşvik eden insanlar da şeytan gibidirler Mevlana Rumî'nin tabiriyle: Azizim iki çeşit hırsız var Malım çalan bir hırsız var, ona yataklık ya*pan, mal çaldıran zalim var Bu ikisi de ma*lını çalar çaldırırsa bulursun Amma salih amelini çalan hırsız ise, ki en büyük hırsızdır, malını çalarsa nerede bulursun? İşte seni hayrdan geri bırakacak her arkadaş, ameli*nin hırsızıdır Malından fazla ameline sahibol İki çeşit zalim var: Dünyada sana zulme*den, malını alan, hakaret eden; bir de ahirette amelini dağıtan zalim var Sakın, gıybet ve diğer bütün günahlara teşvikçiler amelini çalmasınlar Bunlar büyük zalimlerdir Ya bir de gıybetçinin sözünü başka bir yerde söylersen, sen de zalim olursun ha!

Ayeti kerîmedeki filankelimesinden maksad Ukbe bin Muayd ise de, onun gibi dünyevî menfeatlerinden dolayı hidayet meclislerim terk eden, zulme dahildir Zulüm, ALLAH'ın veya kulun hakkına tecavüz etmektir Nerede hukuka tecavüz edildiyse, orada zulüm tahakkuk etmiştir Binaenaleyh, kafirleri, zalimleri, fasıkları sevmek, onlarla dostluk yapmak, kıyamette vebaldir Eğer bunlar hi*dayetten sapıttırırlarsa meclislerinde de bu*lunulmaz Fakat bu misilli makamdan itibar lafzın umumuna olup sebebi nüzulün hususuna bakılmadığından, ayet her zalime ve günah üzerine birbirini idlal eden kimselerin cümlesine şamil olup, her zalim ve zalime ittiba' edenler, ahirette nedametlerini izhar edecekler ve bu muhavere hepsinde cere*yan edecektir

Rasulullah sallALLAHu aleyhi ve sellem'in:Kişi, döşlünün dini üzerine olur Binaen aleyh herkesin halini, oturup kalkıp ülfet ettiği kimselere bakarak, onların halleriy*le muvazane edinbuyurduğu hadîsi şerîf bu manayı teyid eder

Dünyada bir şeye son derece nedamet eden kimsenin, Eyvah!diyerek elini ısırması adet olduğu gibi, bu adetin ahirette de cereyan edeceğine yukardaki ayet delalet eder

Hülasa, zalim olan kimsenin ahirette, zulmüne nedamet ederek: Ne olaydı falan kim*seyi dost edinmeyeydim!diyeceğim ve şeytan'ın insanı rüsva edeceğini beyan etmekte*dir

Şu beş şeyden beş şeye, yani sizi dünyayı mühimsemekten zühde, riyadan ihlasa, adavetten nasihate, kibirlilikten tevazua ve sekten yakîne davet eden alimden başka hiçbir alimin yanında oturmayın

Yani, size ahireti dünyadan daha tercihli gösteren ve günahlardan sakındıran alimle*rin sohbetlerinde oturun Size söyledikleri sözleriyle amel etmeyen ulemanın yanında oturup sohbetlerini dinlemeyin, demektir

Yani, oturmamaktan maksad dinlememektir Nitekim bu mana şu hadîsi şerîfle takviye olunmaktadır

Şübhesiz Benden sonra ümmetimden Kur'an'ı okuyan bir kavim olur O (okuduk*ları Kur'an'ın feyzi) gırtlaklarından (kalblerine) geçmeyecektir Atışta ok yayından ayrıl*dığı gibi, onlar da dinlerinden çıkacaklar Ona dönmezler İşte onlar yaratılmışların ve ahlaksızların en şerlileridir Onların alametleri de usturayla tıraş olmalarıdır

Bu hadîsi şerîfle, sakalım tıraş eden ehli ilim tenkid olunmaktadır Yani, bunlardan bir*çoğu, itikad, amel ve ahlakta doğru amel et*mezler, demektir

iktibas: Sohbet ve Tesettürde ADAB Dilara Yayınları