Kibir insanı inkara sürükler

Kibir, insanın kendisini başkasından üstün görmesidir İnsan, kendisini başkasından üstün görmekle, kalbi rahat eder, kendini ve ibadetlerini beğenir Kibir, kötü bir huydur, kalb hastalıklarındandır ve haramdır İnsanın Halıkını yani yaratanını, Rabbini unutmanın alametidir Çok kimse, bu kötü hastalığa yakalanmıştır Hadisi şerifte; (Kalbinde zerre kadar kibir bulunan kimse Cennete giremez) buyurulmuştur

Kibrin en kötüsü, Allahü teâlâya karşı kibirli olmaktır Nemrud böyle idi Tanrı olduğunu ilan etti Allahü teâlânın nasihat vermek için gönderdiği Peygamberi ateşe attı Firavun da böyle ahmaklardan biri idi Mümin suresinin 60 âyeti kerimesinde mealen; (Büyüklenerek bana ibadet etmeyenler, alçalmış olarak Cehenneme girecektir) buyurulmuştur

Peygamberlere karşı kibirlenenler de olmuştur Peygamberleri kendileri gibi bir insan olarak gördükleri için, kibirlenerek iman etmemişler, kabul etmemişlerdir

Herhangi bir hususta kendini başkasından üstün gören kibirlidir Kibrin sebepleri ise; ilim, ibadet, soy, güzellik, kuvvet, servet, mevki, yakınların çokluğu gibi şeylerdir Halbuki bunlar, insanda kalıcı değil, geçicidir Nitekim 200 bin sene itaat, ibadet eden iblis yani şeytan, kibirlenip secde etmediği için, ebedi olarak melun olmuş, lanetlenmiş ve reddedilmiştir Hadisi şerifte; (Allahü teâlâ buyuruyor ki; kibriya, üstünlük ve azamet bana mahsustur Bu ikisinde bana ortak olanı Cehenneme atarım, hiç acımam) buyurulmuştur

Kibriya sıfatı, Allahü teâlâya mahsustur İnsan, nefsini ne kadar aşağılarsa, Allahü teâlâ indinde kıymeti o kadar yükselir Kendine kıymet verenin, Allahü teâlâ katında kıymeti olmaz

Yanına başkasının oturmasını istememek, hastalarla birlikte oturmamak, evine lazım olan eşyaları alıp evine getirmemek, eski elbisesini tekrar giymekten hoşlanmamak, iş başında iş elbisesi giymek istememek, fakirlerin davetine gitmek istemeyip zenginlerinkini tercih etmek, akrabasının ve çocuklarının ihtiyaçlarını temin etmemek, doğru sözü, haklı tenkitleri kabul etmeyip münakaşa etmek, kusurunu, kabahatini bildirenlere teşekkür etmemek, içeri girince, oradakilerin ayağa kalkmaları hoşuna gitmek gibi şeyler, hep kibir alametidir

İmamı Gazali hazretleri buyuruyor ki:
“Kalb meleklere mahsus bir evdir Gadab, şehvet, hased, kibir gibi kötü sıfatlar, uluyan köpek gibidirler Köpeklerin bulunduğu yere melekler girmez Hadisi şerifte, (Köpek ve resim bulunan eve melekler girmez) buyuruldu Bu hadisi şerifteki evin kalb olduğunu ve köpeğin de, kötü huylar demek olduğunu söylemiyorum Açık manalarına inanmakla beraber, yukarıdaki manaları da ilave ediyorum

Bir kimse, başkasının tenkidinden hoşlanmıyor, onun benden ne farkı var, o da bir insan diyorsa, hakkı onun ağzından duymak zor geliyorsa, bilmelidir ki bu da kibirdendir İmamı Rabbani hazretleri buyuruyor ki:
“İnsanın dışında şeytan bulunduğu gibi, içinde de vardır İnsanın içindeki şeytanı, onun kudretinin, enerjisinin taşkınlığıdır Enerji artınca, insanda kibir ve yükseklik hasıl olur Kötü sıfatların en aşağısı da, bu kibir sıfatıdır Enerjinin teslim olması, selamet bulması, bu kötülüğün ondan gitmesidir

Bayezidi Bistami hazretleri bir gün yolda giderken yanından geçen bir köpeği görür ve köpeğe değip necaset bulaşmasın diye eteklerini toplar O anda köpek dile gelerek der ki:
“Benden sana bulaşacak kir, üç defa yıkamakla temiz olur Ama senin nefsindeki kibir kiri, yedi deryada yıkansa temiz olmaz

Netice olarak kibir, insanı, Allahü teâlânın bütün emirlerine muhalefet etmeye sevk eder Çünkü kibirli insan, başka birinden hak ve hakikati duysa, onu kabul etmek istemez, hemen karşı çıkar ve çeşitli yollardan, onların doğru olduğunu bile bile çürütmeye çalışır Takıyyüddin Sübki hazretlerinin buyurduğu gibi:
“Bütün fesadın başı kibirdir Kibir, kalbi, nasihat kabul etmekten ve emre itaat etmekten alıkoyar