Kayac Nedir – Kayac Hakkında Bilgiler

Kayac Nedir, Kayac Hakkında Bilgiler
Kayac Nedir, Kayaclar Hakkında Bilgi

Kayac Nedir
Kayac, mineraller veveya mineraloidlerin doğal olarak bir araya gelmesiyle oluşan katı birikintilerdir

Dunya'nın katı dış katmanı olan litosfer, kayaclardan oluşmaktadır Genel olarak kayaclar uc tiptir Bunlar puskuruk, tortul ve başkalaşım kayacları adıyla sınıflandırılır Kayaclarla ilgilenen bilim dalına petroloji adı verilir Petroloji, coğrafyanın temel dallarından biridir

Kayac Ceşitleri
Kayaclar, mineral yapılarına, kimyasal bileşenlerine, barındırdığı bileşenlerin dokularına ve oluşumuna neden olan etmenlere gore sınıflandırılmaktadır Bu belirleyiciler yardımıyla yapılan sınıflandırma, uc ana kayac turunu icerir; bunlar puskuruk, tortul ve başkalaşım kayaclarıdır Bu sınıflandırmada daha cok parcacıkların buyuklukleri temel alınmıştır Bir kayacın başka bir kayaca donuşumu, kayac dongusu adı verilen bir jeolojik modelle gosterilmektedir
Puskuruk bir kayac olan gabro

Puskuruk kayaclar, erimiş magmanın soğuyarak sertleşmesiyle oluşan kayac turlerinin genel adı olup ic puskuruk ve dış puskuruk olmak uzere iki alt dala ayrılmaktadır İc puskuruk kayacları, magmanın yerin altında yavaşca soğuyarak taşlaşması sonucunda oluşmuştur Bu kayaclar arasında siyenit, diorit, gabro ve kimi yollarda kup şeklinde doğranarak sıra sıra doşenen granit taşı yer alır Dış puskuruk kayacları ise, magmanın yeryuzune cıkması ve orada aniden soğumasıyla oluşan daha az dayanıklı kayaclardır Bu tur kayaclar arasında ponza, bazalt, andezit ve volkan camı yer alır

Tortul kayaclar, kırılgan tortular, organik cokeltiler veya kimyasal cokeltilerin tortulaşmasıyla ve ardından tortuların diyajenez sırasında sıkışıp cimentolaşmasıyla oluşan kayaclardır Bu kayaclar kimyasal, fiziksel (kırıntılı) ve organik tortullar olmak uzere uce ayrılır Kimyasal tortullar, suların icindeki eriyik maddelerin cokmesi ile oluşmuş olup kirec taşı, traverten, jips ve kaya tuzu gibi ornekler barındırır Bu tortullar, Dunya'daki tum tortulların %65'ini kapsar Fiziksel tortullar, kayacların parcalanması ile oluşan kırıntılı malzemelerin oluşturduğu kayaclar olup, konglomera, kum taşı ve kil taşı gibi ornekleri icinde bulundurur Bu tortullar, tum tortulların %20 ila 25'ini kapsar Son olarak organik tortullar, bitki ve hayvan kalıntılarının birikmesi sonucunda oluşan kayaclar olup, petrol, komur gibi ornekler barındırır Bu tip tortullar, tum tortullar icinde %10 ila 15'lik kısmını kapsar Tum tortul kayaclar Dunya'nın yuzeyinde veya yuzeyine yakın tabakalarında oluşur

Başkalaşım kayacları, herhangi bir kayac turunun, yuksek sıcaklık veya basınc altında değişim gecirmesiyle oluşan ve genelde onceki halinden daha dayanıklı kayaclardır Aşağıda bazı başkalaşım kayacı ornekleri yer almaktadır;

kalker → mermer
granit → gnays
komur → elmas
kil taşı → şist
kum taşı → kuvarsit

Bu uc ana kayac turu; puskuruk, tortul ve başkalaşım, daha bircok alt dala ayrılır Yine de bu ilintili kayaclar arasında sert ve sıkı sınırlar yoktur Bileşenlerinde yer alan minerallerdeki boyutların artıp azalması, bir kayacı başka bir kayac haline getirebilmektedir Bu nedenle, belli ozellikler icin hazırlanan dereceler icin hazırlanan tanımlamalar sayesinde herhangi bir kayaca isimler verilebilmektedirBirde bazı kayaclar elmas yapımında kullanılır

*alıntıdır*